Έχει επίσης καταργηθεί η έκπτωση με αποδείξεις, έχουν μειωθεί οι εκπτώσεις των φοροαπαλλαγών, ενώ συνυπολογίζεται η επιβολή έκτακτης εισφοράς επί των εισοδημάτων.
Ωστόσο, οι φορολογούμενοι πρέπει να προσέξουν ενδεχόμενα λάθη στον υπολογισμό των αποδείξεων και των τεκμηρίων.
Μισθωτοί και συνταξιούχοι που υπέστησαν απώλειες ως και 30% στα εισοδήματά τους κατά τη διάρκεια του 2011, θα κληθούν να πληρώσουν ως και έξι φορές υψηλότερα ποσά φόρων από αυτά που πλήρωσαν πέρσι.
Ακόμη χειρότερα, όπως αναφέρει ο Ελεύθερος Τύπος, θα είναι τα πράγματα για όσους τα εισοδήματα του 2011 είναι στα ίδια επίπεδα με το 2010.
Μισθωτοί, τρίτεκνοι και πολύτεκνοι με μεσαία εισοδήματα θα κληθούν να καταβάλουν αυξημένους φόρους, ενώ χαμηλόμισθοι χαμηλοσυνταξιούχοι και αυτοαπασχολούμενοι που μέχρι πέρσι δεν πλήρωναν καθόλου φόρο επειδή τα ετήσια εισοδήματά τους ήταν μικρότερα του παλαιού αφορολόγητου ορίου των 12.000 ευρώ, θα καταβάλλουν τριψήφια ακόμα και τετραψήφια ποσά φόρου εισοδήματος και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
Τι ισχύει για τις αποδείξεις
Συγκεκριμένα το ποσό των αποδείξεων που απαιτούνται για να κατοχυρώσουν το αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ υπολογίζεται στο 25% του πραγματικού ή τεκμαρτού εισοδήματος, όποιο από τα δύο είναι μεγαλύτερο.
Αυτό σημαίνει ότι, αν το δηλωθέν εισόδημα είναι π.χ. 5.000 ευρώ και το εισόδημα που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης (κατοικία και αυτοκίνητο) ανέρχεται σε 8.000 ευρώ, για να κατοχυρωθεί το αφορολόγητο όριο απαιτούνται αποδείξεις ύψους 2.000 ευρώ που υπολογίζονται στο τεκμαρτό εισόδημα των 8.000 ευρώ (8.000 Χ 25% =2.000) και όχι 1.250 ευρώ για το δηλωθέν εισόδημα των 5.000 ευρώ (5.000 Χ 25%=1.250).
Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, αν ο φορολογούμενος παρουσιάσει αποδείξεις 1.250 ευρώ, δηλαδή για το εισόδημα που δηλώνει και όχι για το τεκμαρτό των 8.000 ευρώ, τότε θα επιβαρυνθεί με ποινή φόρου 10% για τις αποδείξεις που λείπουν (2.000 -1.250= 750), δηλαδή θα έχει έξτρα φόρο 75 ευρώ (750 Χ 25%) και επιπλέον θα φορολογηθεί για το τεκμαρτό εισόδημα των 8.000 ευρώ πληρώνοντας φόρο 300 ευρώ.
Δηλαδή, θα πληρώσει συνολικά φόρο ύψους 375 ευρώ, ενώ κανονικά με βάση το δηλωθέν εισόδημα των 5.000 ευρώ θα ήταν αφορολόγητος.
Σημειώνεται ότι οι φορολογούμενοι δεν έχουν υποχρέωση να αποστείλουν τις αποδείξεις με τη φορολογική τους δήλωση, αλλά να τις κρατήσουν στο σπίτι τους ώστε να τις επιδείξουν σε περίπτωση ελέγχου.
Διευκρινίζεται ότι στο συνολικό ποσό των δαπανών που πραγματοποίησε ο φορολογούμενος στην Ελλάδα, εξαιρούνται τα ποσά των αποδείξεων που συλλέχθηκαν μέσω της "Κάρτας Αποδείξεων".
Για την αναγνώριση των αποδείξεων από τη Φορολογική Αρχή απαιτείται να διακρίνεται η επωνυμία της εκδότριας επιχείρησης, ο ΑΦΜ αυτής, η ημερομηνία έκδοσης και το τελικό ποσό.
Σε περίπτωση κατά την οποία η απόδειξη δεν είναι τυπωμένη με έντονα στοιχεία και πιθανολογείται η πλήρης εξαφάνισή τους ο φορολογούμενος πρέπει να επαναλάβει τα προαναφερθέντα στοιχεία (επωνυμία της επιχείρησης, ΑΦΜ, ημερομηνία και ποσά), ούτως ώστε να καθίσταται στη συνέχεια εφικτός ο έλεγχός τους από την Φορολογούσα Αρχή.
Διευκρινίζεται ότι στη διαμόρφωση του αφορολόγητου ποσού της κλίμακας περιλαμβάνονται όλες οι καταναλωτικές δαπάνες, δηλαδή οι πάσης φύσεως δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών.
Περιλαμβάνονται και τα ειδικά στοιχεία που εκδίδουν οι επιχειρήσεις λόγω των συγκεκριμένων υπηρεσιών που παρέχουν (π.χ. αποδείξεις των ΕΛΤΑ, εταιρειών Courier, πινακίδια χρηματιστηριακών εταιρειών για την αμοιβή των παρεχόμενων υπηρεσιών μόνο, κ.λπ.) όπως και οι πάσης φύσεως δαπάνες αγοράς υλικών και παροχής υπηρεσιών των κοινόχρηστων χώρων εκτός από τις δαπάνες εξόφλησης των λογαριασμών ύδρευσης, αποχέτευσης και ηλεκτροδότησης αυτών μετά τον επιμερισμό τους στους ενοίκους ή στους ιδιοκτήτες των οριζόντιων ιδιοκτησιών.
Στις περιπτώσεις αυτές θα ακολουθείται η ακόλουθη διαδικασία:
O διαχειριστής της πολυκατοικίας θα εκδίδει και θα χορηγεί σε κάθε συνιδιοκτήτη ή ενοικιαστή κατά περίπτωση (ανάλογα με το ποιόν βαρύνει η δαπάνη αυτή), συγκεντρωτική κατάσταση των ετήσιων δαπανών της πολυκατοικίας, στην οποία θα εμφανίζεται το ποσό των κοινόχρηστων δαπανών που λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη του αφορολόγητου ποσού.
Από την κατάσταση αυτή θα προκύπτει αναλυτικά το είδος της δαπάνης, αριθμός του τιμολογίου ή της απόδειξης λιανικής πώλησης, του τιμολογίου ή της απόδειξης παροχής υπηρεσιών, το ποσό της δαπάνης, καθώς και η κατανομή του συνόλου των δαπανών αυτών στον κάθε συνιδιοκτήτη ή ένοικο κατά περίπτωση, ανάλογα με το ποσοστό συνιδιοκτησίας κάθε οριζόντιας ιδιοκτησίας στους κοινόχρηστους χώρους.
Φωτοτυπία της συγκεντρωτικής κατάστασης θα συνυποβάλλεται από κάθε συνιδιοκτήτη ή ένοικο, κατά περίπτωση, μαζί με τις λοιπές αποδείξεις δαπανών και το αναγραφόμενο ποσοστό δαπάνης θα συναθροίζεται με τις λοιπές δαπάνες που καλύπτουν το αφορολόγητο ποσό. Τα πρωτότυπα των δικαιολογητικών στοιχείων των κοινόχρηστων δαπανών θα διαφυλάσσονται από το διαχειριστή της πολυκατοικίας.
Τι ισχύει για τα τεκμήρια διαβίωσης
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της παγίδας των τεκμηρίων είναι κάποιος που υποβάλλει δήλωση με μηδενικό εισόδημα και διαθέτει κύρια κατοικία 50 τ.μ. και αυτοκίνητο 1.200 κυβικών εκατοστών.
Ο συγκεκριμένος φορολογούμενος, όπως σημειώνει "Το Βήμα", θα κληθεί να πληρώσει φόρο 400 ευρώ, καθώς με βάση τα νέα τεκμήρια διαβίωσης η Εφορία θα υπολογίσει ότι έχει ελάχιστες δαπάνες διαβίωσης 3.000 ευρώ, έξοδα 2.000 ευρώ για τη χρήση και τη συντήρηση της κατοικίας του και 4.000 ευρώ για το αυτοκίνητο.
Συνολικά, δηλαδή, το τεκμαρτό εισόδημά του διαμορφώνεται σε 9.000 ευρώ και άρα τα 4.000 ευρώ που είναι πάνω από το νέο αφορολόγητο των 5.000 ευρώ φορολογούνται με συντελεστή 10%. Έτσι προκύπτει φόρος 400 ευρώ.
Το τεκμήριο διαβίωσης για τις κατοικίες ενεργοποιείται από το πρώτο τετραγωνικό μέτρο και αφορά όχι μόνο την πρώτη ιδιόκτητη κατοικία αλλά και τη δευτερεύουσα και εξοχική κατοικία. Δηλαδή, τα τεκμήρια αθροίζονται. Αφορά επίσης και αυτούς που ζουν σε μισθωμένη κατοικία ή τους έχει παραχωρηθεί δωρεάν.
Μεγάλες αυξήσεις σημειώθηκαν στα τεκμήρια για τα αυτοκίνητα σε σύγκριση με πέρυσι. Ειδικότερα τα τεκμήρια ανέρχονται για τα αυτοκίνητα ως 1.200 κ.ε σε 4.000 ευρώ. Για αυτοκίνητα μεγαλύτερα των 1.200 κ.ε προστίθενται 600 ευρώ ανά 100 κ.ε. ως τα 2.000 κ.ε. Για αυτοκίνητα μεγαλύτερα των 2.000 κ.ε. προστίθενται 900 ευρώ ανά 100 κ.ε. και ως 3.000 κ.ε. και για αυτοκίνητα μεγαλύτερα από 3.000 κ.ε. προστίθενται 1.200 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.
Το τεκμήριο μειώνεται ανάλογα με την παλαιότητα του αυτοκινήτου, η οποία υπολογίζεται από το έτος πρώτης κυκλοφορίας του στην Ελλάδα, κατά ποσοστό 30% για χρονικό διάστημα πάνω από 5 και ως 10 έτη και κατά ποσοστό 50% για χρονικό διάστημα πάνω από 10 έτη.
Κάθε χρόνο εκτός των τεκμηρίων εφαρμόζεται και ένα ποσό ως ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης που ορίζεται στο ποσό των 3.000 ευρώ προκειμένου για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και στο ποσό των 5.000 ευρώ προκειμένου για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση.
Τα τεκμήρια περιορίζονται κατά 30% για συνταξιούχους που έχουν υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας τους.
Για να μπορέσει κάποιος να δικαιολογήσει τεκμήρια και να μη φορολογηθεί επί των τεκμαρτών εισοδημάτων αλλά επί των πραγματικών θα πρέπει να προχωρήσει σε ανάλωση κεφαλαίου προηγουμένων ετών, να εμφανίσει έσοδα από πώληση περιουσιακών στοιχείων (αυτοκινήτων, ακινήτων, σκαφών αναψυχής κτλ.), να έχει λάβει δάνεια, δωρεές, γονικές παροχές κτλ.
