 | Ο κ. Μάριο Ντράγκι, νέος διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, βλέπει την οικονομία της Ευρωζώνης να οδεύει προς μία «ήπια ύφεση» προς το τέλος του 2011. |
Σε μία αιφνιδιαστική κίνηση, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) μείωσε το βασικό επιτόκιό της κατά 25 μονάδες βάσης, στο 1,25%, κατά τη χθεσινή της συνεδρίαση υπό το νέο διοικητή της Μάριο Ντράγκι, προβαίνοντας σε ένα αποφασιστικό βήμα για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων κινδύνων ως προς τις οικονομικές προοπτικές και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ευρωζώνης.
Ο Μάριο Ντράγκι, που ανέλαβε τα ηνία της ΕΚΤ από τον Ζαν Κλοντ Τρισέ μόλις αυτή την εβδομάδα, βρέθηκε στο επίκεντρο καταιγιστικών εξελίξεων, με την Ευρωζώνη να εξετάζει ένα μέλλον χωρίς την Ελλάδα και με την παράλυση της οικονομικής πολιτικής στο εσωτερικό της να απειλεί να συμπαρασύρει στην «καταιγίδα» και την Ιταλία.
Η ΕΚΤ μείωσε κατά 25 μονάδες βάσης και το επιτόκιο καταθέσεων στο 0,5%, ενώ ανάλογη ήταν και η μείωση του επιτοκίου οριακού δανεισμού, το οποίο διαμορφώθηκε τώρα στο 2%.
Η μείωση του επιτοκίου σηματοδοτεί αλλαγή πολιτικής, μετά τις επιτοκιακές αυξήσεις, στις οποίες είχε προχωρήσει η ΕΚΤ με τον προκάτοχο του κ. Ντράγκι, Ζαν Κλοντ Τρισέ, τον Απρίλιο και τον Ιούλιο, οπότε η ΕΚΤ αποτέλεσε την πρώτη μεγάλη κεντρική τράπεζα που προχώρησε σε αύξηση μετά την επιδείνωση της χρηματοοικονομικής κρίσης.
Ο κ. Ντράγκι βλέπει την οικονομία της Ευρωζώνης να οδεύει προς μία «ήπια ύφεση» προς το τέλος του 2011. «Αυτό που βιώνουμε σήμερα είναι μία βραδεία ανάπτυξη... που μπορεί να μετεξελιχθεί σε ήπια ύφεση μέχρι το τέλος του έτους», είπε χαρακτηριστικά, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο μιας σημαντικής προς τα κάτω υποβάθμισης των προβλέψεων για το ρυθμό αύξησης του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος το 2012.
Η απόφαση για μείωση του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ ελήφθη, παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη παρέμεινε στο υψηλό επίπεδο του 3% για δεύτερο διαδοχικό μήνα τον Οκτώβριο, πολύ περισσότερο από το στόχο του 2% της ΕΚΤ.
Σύμφωνα με τον κ. Ντράγκι, ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει κάτω από το 2% το επόμενο έτος, με τις πιέσεις στο κόστος και στους μισθούς να μετριάζεται, καθώς επιβραδύνεται η οικονομική ανάπτυξη. Αναλυτές πιστεύουν ότι θα ακολουθήσει νέα μείωση των επιτοκίων το Δεκέμβριο και ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το επιτόκιο να υποχωρήσει κάτω από το 1% το επόμενο έτος.
Την εκτίμησή του, ότι το επιτόκιο της ΕΚΤ θα επιστρέψει στο 1% τους επόμενους μήνες, αναφέρει ο Azad Zangana, οικονομολόγος του επενδυτικού οίκου Schroders, καθώς δεν αναμένεται να βρεθεί κάποια λύση στο θέμα της ελληνικής κρίσης. Ο αναλυτής του οίκου αναφέρει ότι η κίνηση της ΕΚΤ ακολούθησε τον πανικό των αγορών που προκλήθηκε από την ανακοίνωση του Ελληνα πρωθυπουργού, ενώ συμπληρώνει πως δεν αναμένεται να έχει κάποια σοβαρή συνέπεια στην πραγματική οικονομία.
Ενώ όμως η ΕΚΤ αιφνιδίασε τις αγορές με την επιτοκιακή μείωση, ο κ. Ντράγκι ακολούθησε πολύ πιο συντηρητική γραμμή στο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της τράπεζας. Στο πλαίσιο αυτό, ο νέος διοικητής της ΕΚΤ απέφυγε οιαδήποτε δέσμευση για επέκταση το προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ, προκειμένου να στηρίξει τις αγορές κρατικού χρέους Ιταλίας και Ισπανίας, περιοριζόμενος να χαρακτηρίσει το πρόγραμμα αγοράς «περιορισμένο».
Ο νέος διοικητής της ΕΚΤ επέμεινε ότι το αμφιλεγόμενο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων είναι προσωρινό και ότι επαφίεται στις κυβερνήσεις των χωρών - μελών της Ε.Ε. να εφαρμόσουν μεταρρυθμίσεις για να βελτιώσουν τα δημοσιονομικά τους.
Σχόλια για την Ελλάδα
Αναφερόμενος στην Ελλάδα, κατά τη συνέντευξη Τύπου που έδωσε μετά τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου, ο κ. Ντράγκι τόνισε ότι είναι πολύ δύσκολο να γίνουν σχόλια για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, διότι η κατάσταση «εξελίσσεται ταχύτατα».
Ο Μάριο Ντράγκι συμφώνησε με τις δηλώσεις που έκαναν ο Γάλλος πρόεδρος, Νικολά Σαρκοζί, και η καγκελάριος της Γερμανίας, Ανγκελα Μέρκελ, μία ημέρα νωρίτερα, εκτιμώντας ότι δεν θα πρέπει να τεθεί ένα πολύπλοκο ερώτημα στους Ελληνες. Χαρακτήρισε την κατάσταση της Ελλάδας μοναδική, προσθέτοντας ότι η όποια πολιτική αντίδραση στην χώρα αυτή δεν θα πρέπει να έχει συνέπειες για άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν παρόμοιες κρίσεις χρέους, όπως η Ιταλία.
Στην πατρίδα του, την Ιταλία, ο κ. Ντράγκι έστειλε ένα «ηχηρό μήνυμα», καλώντας τη Ρώμη να εφαρμόσει αμέσως τις μεταρρυθμίσεις που έχει υποσχεθεί.
Στήριξη από το ΔΝΤ
Από την πλευρά του, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ΔΝΤ χαιρέτισε τη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ, εκδηλώνοντας την απόλυτη υποστήριξή του στην κίνηση αυτή, η οποία αντανακλά την επιδείνωση των οικονομικών προοπτικών στην Ευρωζώνη, αλλά και το γεγονός ότι οι πληθωριστικοί κίνδυνοι έχουν φθάσει πλέον στο απόγειό τους, σύμφωνα με αξιωματούχο του Ταμείου.
Η επιτοκιακή μείωση, η οποία σύμφωνα με τον κ. Ντράγκι ήταν αποτέλεσμα ομόφωνης απόφασης, ενίσχυσε τα χρηματιστήρια, αλλά και την αγορά πετρελαίου, ενώ, την ίδια στιγμή, ανέκοψε την άνοδο των 10ετών γερμανικών κρατικών ομολόγων (bunds).
Νωρίτερα, στην περιφερειακή αγορά κρατικού χρέους της Ευρωζώνης, συνεχιζόταν το «άγριο σφυροκόπημα», με τα spreads και τις αποδόσεις των ελληνικών κρατικών και ιταλικών ομολόγων να εκτινάσσονται σε νέα ιστορικά υψηλά.
Η Δανία
Σε μείωση των επιτοκίων της κατά 35 μονάδες βάσης προχώρησε χθες και η κεντρική τράπεζα της Δανίας, κατά 10 μονάδες περισσότερο από την ΕΚΤ, σε μία προσπάθεια να συγκρατήσει την άνοδο της δανικής κορόνας. Το επιτόκιο χορηγήσεων διαμορφώθηκε στο 1,20%, από το 1,55%.
Χαμόγελα για δανειολήπτες
Ευχάριστη έκπληξη για τους δανειολήπτες επιφύλασσε η πρεμιέρα του Μάριο Ντράγκι στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, όχι τόσο για το άμεσο όφελος στις μηνιαίες δόσεις, όσο γιατί η μείωση κατά 0,25% του βασικού επιτοκίου, από το 1,50% όπου βρισκόταν τους τελευταίους τέσσερις μήνες, αποτελεί ανάσχεση της ανοδικής τάσης και εξομαλύνει την αβεβαιότητα ως προς τις προθέσεις της ΕΚΤ.
Μάλιστα, όπως αναφέρουν ορισμένοι αναλυτές, το λεκτικό του συνοδευτικού κειμένου και η συνέντευξη Τύπου του επικεφαλής της ΕΚΤ καταδεικνύουν ότι προτίθεται να προβεί σε περαιτέρω μείωση του επιτοκίου αναφοράς, δεδομένης της εντεινόμενης ανησυχίας για τις επιπτώσεις της κρίσης χρέους στο ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας της Ευρωζώνης και λόγω της εκτίμησης για υποχώρηση των πληθωριστικών πιέσεων. Προβλέπουν δε ως πιθανότερο σενάριο ότι η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε μείωση του επιτοκίου αναφοράς στο 1% μέχρι τις αρχές του 2012.
Η αποφασιστικότητα του Ζαν Κλοντ Τρισέ για άνοδο των επιτοκίων μπορεί να ανεστάλη τον Αύγουστο, εξαιτίας των πιέσεων που υπέστη η Ευρωζώνη, το περιβάλλον όμως παρέμεινε εξαιρετικά ευμετάβλητο, προκαλώντας ανησυχία στους δανειολήπτες, κυρίως σε όσους έχουν δάνεια με μεγάλη διάρκεια, όπως τα στεγαστικά.
Η χθεσινή απόφαση της ΕΚΤ ευνοεί όσους δανειολήπτες έχουν δάνεια συνδεδεμένα με το βασικό της κεντρικής τράπεζας, αλλά και με αυτά που συνδεδεμένα με το euribor που αναμένεται ότι θα αποκλιμακώνεται το επόμενο διάστημα. Χθες, το euribor τριμήνου διαμορφώθηκε στο 1,58%, από 1,584%, εν όψει της μείωσης, και είναι ενδεικτικό ότι οι χρηματαγορές φάνηκαν βέβαιες για την κίνηση αυτή, παρότι οι αναλυτές ανέμεναν τη διατήρηση του βασικού επιτοκίου στο 1,50%.
Οι ξένες αγορές υποχωρούν ακόμη (στην Ασία έκλεισαν -2%) μετά τις χθεσινές ανακοινώσεις στις Κάννες που αφήνουν εκκρεμή μία σειρά θέματα και την αβεβαιότητα να πλανάται σχετικά με τις επιπτώσεις ενός πιθανού ελληνικού δημοψηφίσματος, αλλά μετά τις ελληνικές εξελίξεις έχουν αρχίσει να αναθαρρούν και σύντομα αναμένεται να περάσουν σε θετικό έδαφος. 
