Τελεσίγραφο με σκληρούς όρους έθεσε η τρόικα στην ελληνική κυβέρνηση, προκειμένου να επιστρέψει στην Αθήνα εντός του Ιανουαρίου και να υπογραφεί η σύμβαση για το νέο πακέτο χρηματοδότησης της χώρας συνολικού ύψους 130 δισ. ευρώ.
Πακέτο που, όπως λένε στην τρόικα, «δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο».
Πιθανή αθέτηση των όρων, οι οποίοι σχετίζονται με τον προσδιορισμό των πρόσθετων μέτρων για το 2012 αλλά και τη διετία 2013-2014, τις σαφείς πολιτικές δεσμεύσεις, τις οποίες θα πρέπει να αναλάβουν οι πολιτικές δυνάμεις που στηρίζουν την κυβέρνηση και την επίτευξη τελικής συμφωνίας για το PSI Plus, θα φέρει την Ελλάδα σε δεινή θέση, αφού θα είναι πλέον ορατό το ενδεχόμενο χρεοκοπίας της χώρας εντός της ζώνης του ευρώ.
Αξιωματούχος της τρόικας έστειλε χθες το μήνυμα προς την Αθήνα. «Μη θεωρείται δεδομένο το νέο πακέτο, δήλωσε στο Reuters
Οπως διευκρίνισε, τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και το ΔΝΤ δεν θα είναι πρόθυμα να δώσουν στην Ελλάδα ένα τεράστιο ποσό χωρίς πρώτα να έχουν πειστεί ότι τα χρήματα θα πιάσουν τόπο.
Και προειδοποίησε πως «η Ελλάδα θα πρέπει να επιταχύνει τις μεταρρυθμίσεις, εάν θέλει να λάβει τα χρήματα», προσθέτοντας ότι «είναι πολύ σημαντικό οι ελληνικές αρχές να το κατανοήσουν αυτό».
Οπως γίνεται αντιληπτό, η κυβέρνηση μέσα σε ασφυκτικά χρονικά περιθώρια, μια και η επιστροφή της τρόικας έχει προγραμματιστεί για τις 16 Ιανουαρίου, θα πρέπει να διατηρήσει τη συνοχή της, να λάβει δύσκολες αποφάσεις και να δώσει πειστικές απαντήσεις στους δανειστές μας.
Το διακύβευμα είναι τεράστιο με το σκεπτικό ότι θετική κατάληξη των διαπραγματεύσεων με την τρόικα θα ανοίξει τον δρόμο για την εκταμίευση της πρώτης δόσης των 90 δισ. ευρώ εντός του Φεβρουαρίου αλλά για να προχωρήσει το το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων κατά 50%.
Αδυναμία
Σε αντίθετη περίπτωση χωρίς τα νέα δάνεια αλλά και τη συμφωνία του PSI Plus η κυβέρνηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με αδυναμία αποπληρωμής ομολόγων ύψους 14,5 δισ. ευρώ που λήγουν εντός του Μαρτίου.
Οπως όλα δείχνουν, οι διαπραγματεύσεις του Ιανουαρίου θα είναι επίπονες, αν αναλογιστεί κανείς αυτές που προηγήθηκαν κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου για την εκταμίευση της δόσης των 8 δισ. ευρώ.
Αγώνας δρόμου
Πιο αναλυτικά η κυβέρνηση σε λιγότερο από 30 ημέρες και εν μέσω εορταστικής περιόδου θα πρέπει:
- Να έχει προσδιορίσει επακριβώς τα πρόσθετα μέτρα του 2012 ύψους περίπου 3 δισ. ευρώ, που θα καλύψουν τις αστοχίες του φετινού προϋπολογισμού αλλά και τις κατευθυντήριες γραμμές για τις παρεμβάσεις ύψους 7 δισ. ευρώ στη διετία 2013-2014.
- Να έχει εξασφαλίσει πολιτική συμφωνία, καθώς η τρόικα ζητεί τη δέσμευση των κομμάτων, τα οποία στηρίζουν την κυβέρνηση Παπαδήμου, ότι τα μέτρα που θα αποφασιστούν κατά τη διαπραγμάτευση θα υλοποιηθούν κατά γράμμα και από τη νέα κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές.
- Να έλθει σε συμφωνία με τους ιδιώτες πιστωτές για το PSI Plus, η υλοποίηση του οποίου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να τρέξει το νέο δανειακό πρόγραμμα.
Οπως εκτίμησε ο αξιωματούχος της τρόικας, οι διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες για την ανταλλαγή των ομολόγων είναι εποικοδομητικές και χρήσιμες, όμως είναι πολύ νωρίς για να προβλεφθεί το αποτέλεσμα.
Oι επισημάνσεις
Εβγαλαν κάρτα για το (μη) άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων
Η παραμικρή καθυστέρηση στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων δεν θα γίνει πλέον ανεκτή από την τρόικα. Κατά τη διάρκεια της ολιγοήμερης παραμονής τους στην Αθήνα, οι επικεφαλής της τρόικας διαπίστωσαν πως διαρθρωτικές αλλαγές που θα έπρεπε να έχουν υλοποιηθεί από τις αρχές του 2011 κιόλας, παραμένουν στα... χαρτιά.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων. Από την αρχή εφαρμογής του μνημονίου, η τρόικα είχε θέσει ως πρωταρχικό στόχο στο σκέλος των μεταρρυθμίσεων την απελευθέρωση επαγγελμάτων και αγορών. Ακόμα δεν έχει γίνει πλήρης απελευθέρωση, ενώ υπάρχουν διατάξεις που θα έπρεπε να έχουν κατατεθεί έως τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους και να ισχύουν ήδη. Η τρόικα ζητά άμεσες αλλαγές στο καθεστώς αμοιβών δικηγόρων και συμβολαιογράφων αλλά και ουσιαστική απελευθέρωση του επαγγέλματος των μηχανικών.
Επίσης ζητούν να προχωρήσει η κυβέρνηση σε «πραγματικές» ιδιωτικοποιήσεις (όχι ανανεώσεις συμβάσεων) με πωλήσεις μεγάλων εισηγμένων και κρατικών ακινήτων. Χωρίς αυτές εκτιμούν ότι και ο νέος στόχος που έχει τεθεί για έσοδα 9 δισ. ευρώ από αποκρατικοποιήσεις εντός του 2012 δεν πρόκειται να επιτευχθεί. Εξάλλου η τρόικα πιστεύει ότι δεν έχουν γίνει ακόμη αρκετά βήματα σε εργασιακό και ασφαλιστικό. Μεγάλη είναι η καθυστέρηση και στην υλοποίηση του Εθνικού Φορολογικού Σχεδίου, καθώς το υπουργείο Οικονομικών είχε εξαγγείλει ότι το νέο φορολογικό νομοσχέδιο θα ήταν νόμος του κράτους μέχρι την εκπνοή του 2011, αλλά πλέον πάει για τον Μάρτιο.
Τι ζητούν οι δανειστές
Πιέσεις σε έξι μέτωπα
Τα 10 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα φθάσει το «πακέτο» των μέτρων για την τριετία 2012 - 2014, εκ των οποίων τα 3 δισ. ευρώ είναι τα πρόσθετα μέτρα της νέας χρονιάς, καθώς το φετινό έλλειμμα με τα σημερινά δεδομένα φθάνει ή και ξεπερνά το 10% του ΑΕΠ. Τον Ιανουάριο που θα επιστρέψει η τρόικα θα είναι γνωστά τα στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού σε δωδεκάμηνη βάση, αλλά θα έχει γίνει και μία προβολή των αναμενόμενων εσόδων του πρώτου διμήνου που δημοσιονομικά θα εγγραφούν στο τελευταίο δίμηνο του 2011.
Ετσι θα αποκρυσταλλωθεί η εικόνα για τις παρεμβάσεις που θα χρειαστούν στον προϋπολογισμό του 2012, ώστε το έλλειμμα να περιοριστεί του χρόνου στο 5,4% του ΑΕΠ. Οπως αποκάλυψε ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΔΝΤ στην τρόικα, Π. Τόμσεν, αλλά και μετά τις επαφές με κυβερνητικά στελέχη προκύπτει ότι οι δανειστές μας ζητούν:
- Επιθετικό κλείσιμο δημόσιων φορέων.
- Απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων καθώς το μέτρο της εφεδρείας δεν έχει φέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
- Μειώσεις μισθών στα μισθολογικά «ρετιρέ» των ΔΕΚΟ.
- Περιστολή του μισθολογικού κόστος στον ιδιωτικό τομέα για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
- Μείωση φαρμακευτικών δαπανών και δαπανών περίθαλψης.
- «Ψαλίδισμα» κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι τόσο ο πρωθυπουργός, Λουκάς Παπαδήμος, όσο και ο υπουργός Οικονομικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, έχουν δεσμευτεί πως εντός του επόμενου έτους δεν θα υπάρξουν οριζόντιες περικοπές σε συντάξεις και μισθούς και δεν θα επιβληθούν νέοι φόροι.
