Ευρω - ασπίδα για τις τραπεζικές καταθέσεις

Aγωνιώδεις προσπάθειες για τη δημιουργία αναχώματος, το οποίο θα αποτρέψει την κατάρρευση τραπεζών από την ανασφάλεια που δημιουργεί η οικονομική κρίση, καταβάλλει η Κομισιόν με τη στήριξη της ΕΚΤ, του ΔΝΤ, αλλά και των ΗΠΑ.

Αγωνιώδεις προσπάθειες για τη δημιουργία αναχώματος, το οποίο θα αποτρέψει την κατάρρευση τραπεζών από την ανασφάλεια που δημιουργεί η οικονομική κρίση, καταβάλλει η Κομισιόν με τη στήριξη της ΕΚΤ, του ΔΝΤ αλλά και των ΗΠΑ, καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα θέσει πλέον σε κίνδυνο επιβίωσης ολόκληρη την Ευρωζώνη, με απρόβλεπτες συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία.

Το «καμπανάκι» κινδύνου ήχησε όχι μόνο λόγω της επιδείνωσης της κατάστασης στην Ελλάδα εξαιτίας της ακυβερνησίας και του ενδεχομένου σύγκρουσης με την Ευρώπη, αλλά και λόγω της σταδιακά αυξανόμενης απόσυρσης καταθέσεων από τις τράπεζες της Ισπανίας και της Ιταλίας, και της μετατροπής της Ισπανίας σε ευάλωτο στόχο των αγορών. «Πηγή» της αρνητικής αυτής εξέλιξης είναι η ανησυχία των πολιτών για την ασφάλεια των καταθέσεών τους και η μαζική μεταφορά τους σε ασφαλέστερους προορισμούς, είτε προς τις τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα των χωρών της Βόρειας Ευρώπης είτε προς τη Μ. Βρετανία. Η Κομισιόν ετοιμάζει ήδη και θα καταθέσει προς συζήτηση την Τετάρτη ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που θα οδηγεί σε μια τραπεζική ενοποίηση και έναν πανευρωπαϊκό μηχανισμό εγγυήσεων των καταθέσεων, ώστε με εξάλειψη του κινδύνου απώλειας καταθέσεων ή αυτόματης μετατροπής σε (υποτιμημένο) εθνικό νόμισμα να περιορίζει τον κίνδυνο ενός καταστροφικού banks run και να εξασφαλίζει τελικά την αναγκαία ρευστότητα στις τράπεζες.

Το χρονοδιάγραμμα
Τα χρονικά περιθώρια είναι απολύτως περιορισμένα, καθώς η διαμόρφωση αυτού του πολύπλοκου οικονομικά αλλά και θεσμικά πλαισίου θα πρέπει να έχει πάρει συγκεκριμένη μορφή μέχρι τις 18-19 Ιουνίου που θα συναντηθούν στο Λος Κάμπος του Μεξικού οι ηγέτες του G20 και κατόπιν να υποβληθεί ολοκληρωμένη πρόταση στους ηγέτες της ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής στις 28-29 Ιουνίου, που αναδεικνύεται στην κυριολεξία μία από τις κρισιμότερες για το μέλλον της ΕΕ.

Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μ. Ντράγκι, φέρεται να είναι υπέρ της κεντρικής ρύθμισης του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος.

Για την επιτυχή διαμόρφωση αυτού του πλαισίου, που θα θωρακίσει την ευρωπαϊκή οικονομία και την Ευρωζώνη από ένα ολέθριο «ατύχημα» κατάρρευσης των τραπεζών, ασκεί έντονες πιέσεις και ο Αμερικανός πρόεδρος Μπ. Ομπάμα, ο οποίος ξαφνικά βλέπει να προστίθεται ακόμη ένας απρόβλεπτος κίνδυνος, που θα απειλήσει την επανεκλογή του στις προεδρικές εκλογές του φθινοπώρου. Σε αυτό το πλαίσιο η αμερικανική κυβέρνηση έχει αποστείλει, σύμφωνα με πληροφορίες του ανταποκριτή μας στην Ουάσιγκτον Μιχ. Ιγνατίου, ειδικό κλιμάκιο τεχνοκρατών στην Ευρώπη για να συμβάλει με την τεχνογνωσία του στη διαμόρφωση αυτού του σχεδίου.

Σε αυτό το πλαίσιο, επίσης, θα διερευνώνται οι δυνατότητες για την προώθηση ενός ολοκληρωμένου ευρωπαϊκού συστήματος εποπτείας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Ουσιαστικά εξετάζεται η κεντρική ρύθμιση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, που θα έχει τη μορφή στήριξης των τραπεζών με την από κοινού διαχείριση των πηγών χρηματοδότησής τους και χωρίς τη «διαμεσολάβηση» των κρατών-μελών.

Το ζητούμενο είναι να διασφαλιστεί ότι οι τράπεζες που επωφελούνται από την ευρωπαϊκή στήριξη θα μπορούν να προχωρούν σε κατάλληλη αναδιάρθρωση και εποπτεία, καθώς σταδιακά θα υπόκεινται σε κεντρική ρύθμιση και έλεγχο μέσα από την κοινή ευρωπαϊκή αρχή αντιμετώπισης κρίσεων που θα αποτελεί το «δίχτυ προστασίας».

Στόχος της πρότασης της Κομισιόν είναι η πρόληψη χρηματοπιστωτικών κρίσεων με τη δημιουργία μηχανισμού ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, ώστε να μπορούν τα τραπεζικά ιδρύματα να προσφεύγουν απευθείας, χωρίς να χρειάζονται την παρέμβαση του κράτους-μέλους.

Η διαδικασία

Πονοκέφαλος παραμένει το γεγονός ότι με το ισχύον καθεστώς, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) δεν μπορεί να δεχθεί απευθείας αίτημα από τραπεζικό ίδρυμα για την ανακεφαλαιοποίησή του. Η παρέμβαση του ΕΤΧΣ μπορεί να γίνει έμμεσα, δηλαδή να ζητά δάνειο το ενδιαφερόμενο κράτος-μέλος και στη συνέχεια να το χορηγεί στο τραπεζικό ίδρυμα. Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή το δάνειο καταγράφεται στο κράτος-μέλος, επιβαρύνοντας με αυτόν τον τρόπο το δημόσιο χρέος. Κάτι που σίγουρα δεν διευκολύνει τις προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Παράλληλα, πριν από την προσφυγή στο ΕΤΧΣ, η τράπεζα που έχει ανάγκη κεφαλαίων θα πρέπει να στρέφεται πρώτα στις αγορές και να αναζητά ιδιώτες επενδυτές, και εάν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε να ζητά δάνειο από τη χώρα που έχει έδρα.

Διαφωνούν πάλι οι Γερμανοί
Απέναντι στις προτάσεις της Κομισιόν και τις ιδέες του κ. Μ. Ντράγκι, τις οποίες επικρότησε και η αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του ΔΝΤ κ. Νεμάτ Σαφίκ, βρίσκονται και πάλι οι συνήθεις «ύποπτοι»: Γερμανία, Ολλανδία και Φινλανδία που διαφωνούν πλήρως με τη θεσμοθέτηση της δυνατότητας του ΕΜΣ να ενισχύει απευθείας τις τράπεζες. Η Συνθήκη για τον ΕΜΣ προβλέπει ότι ενισχύσεις διατίθενται μόνο προς τις κυβερνήσεις, οι οποίες με τη σειρά τους ενισχύουν τις τράπεζες. Αυτό σημαίνει όμως ότι τα βάρη των τραπεζών αντανακλώνται και στα ίδια τα κράτη, κάτι που δεν επιθυμούν οι περισσότερες κυβερνήσεις. Οι πολέμιοι αυτής της πρότασης θεωρούν ότι με την απευθείας χρηματοδότηση των τραπεζών δεν δίνεται η ευκαιρία για επιβολή των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων στα κράτη, ενώ δεν διασφαλίζεται και η αποπληρωμή των δανείων εάν μια τράπεζα χρεοκοπήσει. Ολα αυτά τα ζητήματα αποκτούν ιδιαίτερη φόρτιση, με δεδομένο ότι ο ΕΜΣ είναι σε διαδικασία επικύρωσης από τα κράτη-μέλη και πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου αντικαθιστώντας τον EFSF. Η στάση της ισπανικής κυβέρνησης, που προσπαθεί αν και στριμωγμένη στη γωνία να αποσυνδέσει τη χρηματοδότηση της τράπεζας Bankia από την ένταξή της στον μηχανισμό, είναι ενδεικτική του πώς η απειλή ένταξης στον μηχανισμό μπορεί να έχει δραματικά αποτελέσματα πυροδοτώντας ακόμη περισσότερο την κρίση.

Πρόβλημα
Ενα ακόμη σοβαρό πρόβλημα που ανακύπτει είναι και σε σχέση με την ανάγκη έγκρισης από τα εθνικά Κοινοβούλια της διάθεσης των χρημάτων του μηχανισμού διάσωσης σε τραπεζικά ιδρύματα.

Εν τω μεταξύ πληθαίνουν οι φωνές στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που υποστηρίζουν ότι παράλληλα με την τραπεζική ενοποίηση θα πρέπει να επιδεικνύεται από τις Βρυξέλλες μεγαλύτερη ευελιξία σε θέματα δημοσιονομικής πειθαρχίας, η οποία προβλέπεται από το Σύμφωνο Σταθερότητας, ιδίως στην παρούσα φάση που παρατηρείται επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης. Η χαλάρωση στο χρονοδιάγραμμα μείωσης του ελλείμματος της Ισπανίας που εισηγήθηκε η Κομισιόν αποτελεί αναμφίβολα θετικό στοιχείο και ίσως προηγούμενο για τους υπόλοιπους αδύναμους κρίκους της Ευρωζώνης. Και αυτό παρά το γεγονός ότι ειδικά για την Ελλάδα ο επίτροπος Οικονομίας Ολι Ρεν δεν θέλησε να ανοίξει τα χαρτιά του.

Με την κρίση των τραπεζών και τον κίνδυνο banks run που θα απειλήσει ολόκληρο το οικοδόμημα της Ευρωζώνης αναδεικνύεται η ζωτικής σημασίας αντίφαση στα θεμέλια της Νομισματικής Ενωσης, εφόσον δεν συνδεθεί με την Οικονομική και Δημοσιονομική Ενωση.

Γι' αυτόν τον λόγο από πολλούς αναλυτές η πρόταση της Κομισιόν για τη «θωράκιση» των ευρωπαϊκών τραπεζών και την υπερεθνική ευρωπαϊκή εποπτεία τους σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και ενσωμάτωση. Αλλά αυτό, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν αποτελεί κοινό στόχο για όλους τους Ευρωπαίους.

Ναι από Ομπάμα
Ο πρόεδρος των ηπα ενθαρρύνει τη διαμόρφωση ενός πλαισίου που θα θωρακίζει τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Γι΄ αυτό και στέλνει ειδικό κλιμάκιο τεχνοκρατών στην Ευρώπη για να συμβάλει με την τεχνογνωσία του στη διαμόρφωση αυτού του σχεδίου

Οχι από Μέρκελ
Η Γερμανίδα καγκελάριος και οι Βόρειοι σύμμαχοί της αντιστέκονται στην απευθείας χρηματοδότηση των τραπεζών από τον μηχανισμό στήριξης. Θέλουν η ενίσχυση να παρέχεται μέσω των κρατών παρ' ότι έτσι επιβαρύνονται τα δημόσια χρέη και δυσκολεύονται οι προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγιάνσης

Θησαυρός εκατομμυρίων σε τράπεζες. Μισθωτός με καταθέσεις 41,5 εκατ. ευρώ

Εάν λέγαμε πως ανακαλύφθηκαν θησαυροί ίσως να μην ήταν και υπερβολικό.

Επί της ουσίας για θησαυρούς πρόκειται μόνο που δεν είναι θαμμένοι στο έδαφος αλλά στους λογαριασμούς τραπεζών, επιχειρηματιών, μισθωτών, δικηγόρων και γιατρών.

Είναι τα χρήματα, προϊόν της φοροδιαφυγής, που ανακαλύπτουν συνεχώς οι ελεγκτές του ΣΔΟΕ.

Μισθωτοί του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα βρέθηκαν με καταθέσεις εκατομμυρίων ευρώ και, όπως διαπιστώθηκε, τα ποσά αυτά προήλθαν από παράνομες δραστηριότητες.

Ακόμα, δικηγόροι, γιατροί και εταιρείες έκλεβαν επί χρόνια το Δημόσιο με την κλασική μέθοδο της μη έκδοσης αποδείξεων γλιτώνοντας έτσι την πληρωμή ΦΠΑ και φόρων εισοδήματος ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ενός μισθωτού ο οποίος διατηρούσε λογαριασμό με καταθέσεις ύψους 41,5 εκατ. ευρώ, ενώ δήλωνε στην εφορία πολύ χαμηλά εισοδήματα.

Ιατροί του ΕΣΥ εισέπρατταν επί χρόνια "φακελάκια" συγκεντρώνοντας ποσά εκατοντάδων χιλιάδων έως και εκατομμυρίων ευρώ στους λογαριασμούς τους ενώ ένας υπάλληλος εταιρείας σεκιούριτι έκρυψε από την εφορία εισοδήματα 22,7 εκατ. ευρώ μόνο σε μια διετία.

Όλα αυτά τα αποκαλυπτικά στοιχεία προέκυψαν από τους ελέγχους που πραγματοποίησε πρόσφατα το ΣΔΟΕ με την αξιοποίηση του νέου πληροφοριακού συστήματος Elenxis, το οποίο δίδει τη δυνατότητα επιλογής υποθέσεων για έλεγχο με βάση αντικειμενικά κριτήρια ανάλυσης κινδύνου.

Τα ποσά που προέκυψαν ύστερα από το άνοιγμα των τραπεζικών λογαριασμών διασταυρώθηκαν με τα ποσά που είχαν δηλωθεί στην εφορία.

Ήδη καλούνται οι φορολογούμενοι να δώσουν εξηγήσεις και να δικαιολογήσουν τις υψηλές τραπεζικές καταθέσεις τους.

Όπως γίνεται γνωστό, στην λίστα του ΣΔΟΕ ξεχωρίζουν οι εξής υποθέσεις:

Μισθωτός ενώ δήλωνε στην εφορία πολύ χαμηλά εισοδήματα βρέθηκε με ποσά συνολικού ύψους 41,5 εκατ. ευρώ στον τραπεζικό λογαριασμό του, ποσό το οποίο μαζεύτηκε μέσα σε τρία χρόνια, από το 2007 έως το 2009.

Το 2007 υπήρχαν στο λογαριασμό του 2,8 εκατ., το 2008 προστέθηκαν άλλα 17,47 εκατ. ευρώ και το 2009 άλλα 20,94 εκατ. ευρώ.

Όλα αυτά τα χρήματα προήλθαν από δραστηριότητες αδήλωτες στην Εφορία.

Ιατρός του ΕΣΥ βρέθηκε να έχει καταθέσεις πάνω από 1,4 εκατ. ευρώ οι οποίες προέρχονται από αδήλωτα εισοδήματα που αποκτήθηκαν σε διάστημα 7 ετών, από το 2003 έως το 2010. Τα ποσά αυτά δεν δικαιολογούνταν από τα εισοδήματά του ως μισθωτού και προέρχονται από "φακελάκια".

Άλλος ιατρός του ΕΣΥ εισέπραξε από το 2003 μέχρι το 2008 ποσά συνολικού ύψους 681.500 ευρώ, τα οποία δεν δήλωσε ποτέ στην εφορία.

Τα ποσά αυτά βρέθηκαν στον τραπεζικό λογαριασμό του και δεν δικαιολογούνταν από τα νόμιμα αποκτηθέντα και δηλωθέντα εισοδήματά του ως μισθωτού.

Οι ελεγκτές του ΣΔΟΕ είναι βέβαιοι ότι τα ποσά αυτά προέρχονται από "φακελάκια", καθώς ο ελεγχόμενος εκλήθη να εξηγήσει από πού προέρχονται τα χρήματα που βρέθηκαν στους λογαριασμούς του και δεν απάντησε.

Δικηγόρος εισέπραξε κατά την περίοδο 2000-2010 ποσά συνολικού ύψους 1,5 εκατ. ευρώ τα οποία δεν δήλωσε ποτέ στην εφορία. Τα ποσά αυτά βρέθηκαν να έχουν μπει στον τραπεζικό λογαριασμό του δικηγόρου ενώ ο ίδιος δεν μπόρεσε να δικαιολογήσει την προέλευσή τους με νόμιμα παραστατικά.

Άλλος γιατρός του ΕΣΥ εισέπραξε τη δεκαετία 2000 - 2009 εισοδήματα συνολικού ύψους 983.364 ευρώ τα οποία φρόντισε να κρύψει από την εφορία.

Τα ποσά αυτά βρέθηκαν στον τραπεζικό λογαριασμό του και δεν δικαιολογούνταν από τα νόμιμα αποκτηθέντα και δηλωθέντα εισοδήματά του ως μισθωτού. Οι ελεγκτές του ΣΔΟΕ διαπίστωσαν ότι τα ποσά αυτά προέρχονται από "φακελάκια".

Φυσικό πρόσωπο που είχε δηλώσει στην εφορία τη δραστηριότητα της παροχής υπηρεσιών ιδιωτικής προστασίας απέκρυψε εισπράξεις συνολικού ύψους 22,79 εκατ. ευρώ που πραγματοποίησε την περίοδο 2009-2010.

Στον "σεκιουριτά" από το Περιστέρι επιβλήθηκαν πρόστιμα που ανήλθαν σε 45,6 εκατ. ευρώ.

Εταιρεία κατασκευής ηλεκτρονικών ειδών απέκρυψε έσοδα συνολικού ύψους 9,38 εκατ. ευρώ στις χρήσεις 2007 και 2008 (4,765 εκατ. ευρώ το 2007 και 4,62 εκατ. ευρώ το 2008).

Μέχρι στιγμής της έχουν καταλογιστεί πρόστιμα για μη έκδοση παραστατικών τα οποία ανέρχονται συνολικά σε 18,75 εκατ. ευρώ.

Εταιρεία κατασκευής επίπλων και φωτεινών επιγραφών δεν εξέδωσε φορολογικά στοιχεία για εισπράξεις συνολικού ύψους 5,87 εκατ. ευρώ, τις οποίες πραγματοποίησε την περίοδο 2003-2007.

Δικηγορική εταιρεία απέκρυψε έσοδα συνολικού ύψους 5,1 εκατ. ευρώ τα οποία απέκτησε την περίοδο 2006-2010.

Εταιρεία που κατασκευάζει συσκευασίες απέκρυψε έσοδα συνολικού ύψους 1,28 εκατ. ευρώ τη διετία 2009 και 2010.

Τεχνική εμπορική εταιρεία απέκρυψε εισπράξεις συνολικού ύψους 1,75 εκατ. ευρώ, τις οποίες είχε πραγματοποιήσει την περίοδο 2006-2008. Τα πρόστιμα που της επιβλήθηκαν ανέρχονται στο ύψος των 1,75 εκατ. ευρώ, δηλαδή όσο ακριβώς ήταν το ποσό που απέκρυψε.

Επιχειρηματίας με κατάστημα παιδικών ενδυμάτων στους Αμπελόκηπους έκρυψε από την εφορία 3,34 εκατ. ευρώ το διάστημα 2003-2010.

Μία ανάσα πριν την άτακτη χρεοκοπία η χώρα

Με κείμενο - παρέμβαση προειδοποιούν διεθνούς φήμης οικονομολόγοι για την έξοδο της χώρας από το ευρώ. Φοβούνται για άτακτη χρεοκοπία.

Έντεκα διεθνώς αναγνωρισμένοι Έλληνες ακαδημαϊκοί οικονομολόγοι παρεμβαίνουν σχετικά με την ελληνική κρίση μέσω της "Καθημερινής της Κυριακής".

Προειδοποιούν ότι ο κίνδυνος εξόδου από το ευρώ είναι πλέον υπαρκτός, καθώς πολλοί εταίροι πείθονται ότι η ελληνική κοινωνία αδυνατεί να στηρίξει μια πορεία ευρωπαϊκής σύγκλισης.

Θεωρούν ότι η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές της 17ης Ιουνίου πρέπει να έχει ευρεία στήριξη και να επιβεβαιώσει εμπράκτως τη διάθεση για παραμονή στο ευρώ στη βάση της συμφωνίας με τους εταίρους, αλλιώς η χώρα πιθανότατα θα χρεοκοπήσει ατάκτως με δραματικές συνέπειες.

Όπως αναφέρουν μια τέτοια κυβέρνηση πρέπει να εφαρμόσει επειγόντως μεταρρυθμίσεις και να επαναδιατυπώσει τις συμφωνίες για ταχύτερη ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας.

Χαρακτηριστικά γράφουν μεταξύ άλλων:

"Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ανησυχία τη χώρα μας και θεωρεί πλέον πολύ πιθανό ότι αυτή θα χρεοκοπήσει άτακτα και θα αποχωρήσει από το ευρω.

Η κατάσταση είναι κρίσιμη: υπάρχει σοβαρός κίνδυνος λάθους που θα επιβαρύνει με μη αναστρέψιμο τρόπο τουλάχιστον τις δύο επόμενες γενιές".

Ποιοι υπογράφουν το κείμενο

Μάριος Αγγελέτος, Massachusetts Institute of Technology

Δημήτρης Βαγιανός, London School of Economics

Νίκος Βέττας, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Γιάννης Ιωαννίδης, Tufts University

Γιώργος Κωνσταντινίδης, University of Schicago

Κώστας Μεγήρ, Yale University

Χάρης Ντέλλας, Universitat Bern

Νίκος Οικονομίδης, New York University

Μανόλης Πετράκης, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Θανάσης Στέγγος, University of Guelph

Μιχάλης Χαλιάσος, Goethe University Frankfurt

Διάψευση από την ΕΚΤ: Ο Κλάους Μαζούχ δεν έκανε καμία δήλωση σχετικά με μισθούς και συντάξεις στην Ελλάδα

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διαψεύδει ότι το στέλεχός της και εκπρόσωπός της στην τρόικα, Κλάους Μαζούχ, έκανε δηλώσεις στο ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ, στις οποίες ανέφερε ότι δεν θα υπάρξουν νέες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις.

Σε ανακοίνωση της ΕΚΤ μέσω twitter, επισημαίνεται: «Σε αντίθεση με ό,τι μεταδίδεται σε ορισμένα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, ο Κλάους Μαζούχ της ΕΚΤ δεν έκανε καμία δήλωση σχετικά με μισθούς και συντάξεις στην Ελλάδα, και πολύ περισσότερο στην εφημερίδα Πρώτο Θέμα. Η θέση της ΕΚΤ, ως μέλος της αποκαλούμενης τρόικας, είναι ότι η Ελλάδα πρέπει να τηρήσει τις υποχρεώσεις της, όπως αυτές συμφωνήθηκαν στο στο δεύτερο μνημόνιο».

Σύμφωνα με το εν λόγω δημοσίευμα ο εκπρόσωπος της ΕΚΤ στην Τρόικα Κλάους Μαζούχ δήλωσε ότι θα γίνει συζήτηση του μνημονίου με την νέα ελληνική κυβέρνηση.«Με την καινούργια κυβέρνηση θα συζητήσουμε όλες τις πτυχές του νέου μνημονίου. Το μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε είναι ότι πλέον οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα αλλά και οι συντάξεις έχουν φθάσει στα επίπεδα που ήταν στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Στο σημείο που θέλαμε να υποχωρήσουν. Σε αντίθεση με τις τιμές που δεν έχουν πέσει σχεδόν καθόλου».

Στη δήλωση αυτή προέβη ο επικεφαλής της τρόικας για την ΕΚΤ Κλάους Μαζούχ στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» δείχνοντας τη διάθεση των δανειστών να συζητήσουν το νέο μνημόνιο με τη νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές της 17ης Ιουνίου και πως δεν επίκεινται νέες μειώσεις μισθών και συντάξεων.

Τι έκανες στο Νίγηρα, Κριστίν;

Παραφράζοντας τον τίτλο της κινηματογραφικής ταινίας «Τι έκανες στον πόλεμο μπαμπά;», θα μπορούσε κανείς να ρωτήσει την σιδηρά κυρία του ΔΝΤ, «Τι έκανες στο Νίγηρα Κριστίν;», μιας και τα δάκρυα που πρόσφατα κύλησαν στα μάγουλα της κυρίας Λαγκάρντ ήταν τουλάχιστον κροκοδείλια. Γιατί ο ρόλος του δανειστή μπορεί να της δίνει το δικαίωμα να κάνει υποδείξεις στους Έλληνες όσον αφορά την φορολογική τους συνέπεια, ο ρόλος όμως που έχει διαδραματίσει το ΔΝΤ στην πολύπαθη Δημοκρατία του Νίγηρα δεν της επιτρέπει να λυπάται ούτε μέσω συνεντεύξεων.

Η Δημοκρατία του Νίγηρα, μία από τις φτωχότερες χώρες του πλανήτη έπαψε να είναι γαλλική αποικία όταν η Κριστίν Λαγκάρντ ήταν τεσσάρων ετών. Από τότε ο Νίγηρας δεν κατάφερε ποτέ να ξεφύγει από την φτώχεια, αντιθέτως τις τελευταίες δεκαετίες η ενδημική πείνα τρώει τα σωθικά αυτού του λαού την υποσαχάριας Αφρικής ενώ και φέτος η χώρα βρίσκεται μπροστά σε νέα διατροφική κρίση , λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας. Αλλά ο Νίγηρας βρίσκεται σε μόνιμο λιμό, χάρη ακριβώς στην διαρκή παρουσία και καθοδήγηση της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ...

Ο Νίγηρας είναι ένα ακόμη «θύμα» ενός από τα περίφημα προγράμματα διαρθρωτικής προσαρμογής του ΔΝΤ, το οποίο επιβλήθηκε στη χώρα το 1982 και παραμένει σε αυτό μέχρι και σήμερα. Όπως και στην Ελλάδα, το ΔΝΤ δάνεισε χρήματα στο Νίγηρα για να διασώσει τους πιστωτές του, ενώ ποτέ δεν ειπώθηκε τίποτα, για το πόσο έγκυρο ήταν αυτό το χρέος

Τα δάνεια αποπλήρωναν το χρέος, όπως ακριβώς και στην Ευρώπη σήμερα. Οι απλοί άνθρωποι του Νίγηρα έπρεπε να πληρώσουν το τίμημα του απερίσκεπτου δανεισμού μέσω λιτότητας και μιας σειράς οικονομικών μεταρρυθμίσεων.

Κάτω από την πίεση του ΔΝΤ, ο Νίγηρας υιοθέτησε στα μέσα της δεκαετίας του 2000 μια σειρά "μεταρρυθμίσεων" της οικονομίας, που είχαν τα εξής αποτελέσματα. Η κατάργηση του ελέγχου της τιμής της βενζίνης από το κράτος και η επιβολή πρόσθετου φόρου στα καύσιμα, προκάλεσαν αύξηση της τιμής της βενζίνης και επομένως της τιμής των τροφών. Σημειώνεται ότι στον Νίγηρα, όπως και σε άλλες αφρικανικές χώρες, υπάρχουν τρόφιμα αλλά ο κόσμος δεν έχει χρήματα για να τα αγοράσει.

Το 2005 όταν ξέσπασε ο μεγάλος λιμός, δεν ήταν λόγω έλλειψης τροφίμων αλλά λόγω της φτώχειας. Ο υπερχρεωμένος Νίγηρας παρά την επιδημία της πείνας που σάρωνε τη χώρα, αναγκάστηκε τότε, σύμφωνα με τις καταγγελίες ανθρωπιστικών οργανώσεων, να αυξήσει τον ΦΠΑ στα τρόφιμα στο 19% , να καταργήσει τις αποθήκες σιτηρών και να σταματήσει την δωρεάν διάθεση τροφίμων.

Κωμικοτραγικά είναι τα κροκοδείλια δάκρυα της κυρίας Λαγκάρντ για τον Νίγηρα και τα παιδιά του, τα οποία, όπως δήλωσε στο Guardian στην πολύκροτη συνέντευξη με τις αναφορές στην Ελλάδα, έχει συνέχεια στο μυαλό της. Η δύστυχη αυτή χώρα της Αφρικής, που υποφέρει από πείνα, έχει ένα κοινό πρόβλημα με την Ελλάδα: χρωστάει. Και έχει για αυτό το λόγο μπλεχτεί στο γνωστό φαύλο κύκλο προγραμμάτων "βοήθειας", μνημονίων και εκβιασμών που επιδεινώνουν δραματικά την κατάσταση.

Σε μια χώρα που ένα μεγάλο της μέρος είναι έρημος, επιβλήθηκε επίσης η ιδιωτικοποίηση του αρδευτικού συστήματος. Οι νέες τιμές που επέβαλαν οι εταιρείες ήταν απλησίαστες για μικρούς παραγωγούς, που εξαφανίστηκαν. Προϋπόθεση για ένα νέο πακέτο βοήθειας από το ΔΝΤ, η επιβολή ΦΠΑ 19% στο αλεύρι, το γάλα και την ζάχαρη προκάλεσε διαδήλωση στην πρωτεύουσα της χώρας με κεντρικό σύνθημα "Πεινάμε". Το 2010, όταν η χώρα χτυπήθηκε από την ξηρασία, περίπου 1,5 εκατ. κάτοικοι απειλήθηκαν από τον λιμό.

Την ίδια εποχή μία ελληνική Μη Κυβερνητική Οργάνωση ξεκινά ένα πρόγραμμα επισιτισμού και παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε εξαθλιωμένα χωριά του βόρειου Νίγηρα. «Από το 2005 πραγματοποιούμε μία αποστολή κάθε χρόνο στο Νίγηρα μοιράζοντας καλαμπόκι και φάρμακα σε χιλιάδες κατοίκους του Νίγηρα» λέει η Ελένη Σωτηρίου που εκπροσωπεί τους Γιατρούς Καρδιάς. Η οργάνωση μάλιστα βρέθηκε στο Νίγηρα στις 15 Μαρτίου του 2012, εν μέσω της οικονομικής κρίσης που μαστίζει την Ελλάδα. «Μοιράσαμε τρόφιμα στο Νίγηρα που αγοράστηκαν από το υστέρημα των Ελλήνων που παρά τα προβλήματά τους δεν παύουν ούτε μία στιγμή να δείχνουν την ανθρωπιά τους σε αντίθεση με την κυρία Λαγκάρντ που με τα λεφτά που ξοδεύει για να αγοράσει μία δερμάτινη τσάντα θα μπορούσε να τραφεί ένα ολόκληρο για ένα χρόνο» συνεχίζει η Ελένη Σωτηρίου.

Αν η συμπάθεια είναι αυτό που χαρακτηρίζει τη προσέγγιση του ΔΝΤ στο Νίγηρα, τότε η Ελλάδα καλύτερα να την αποφύγει. Η περιοχή του Νίγηρα έρχεται συχνά σε επικεφαλίδες τίτλων ειδήσεων, καθότι σχετίζεται με υψηλά επίπεδα υποσιτισμού και πείνας. Το ΔΝΤ με την Παγκόσμια Τράπεζα έχουν τροφοδοτήσει αυτό τον πόνο.

Ένα ακόμη παράδοξο που σημαδεύει την ταυτότητα της χώρας είναι πως ο Νίγηρας είναι μία από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, αν και είναι η τρίτη μεγαλύτερη παραγωγός ουρανίου. Παραγωγός και φυσικά τροφοδότης της γαλλικής πυρηνικής μηχανής που στο θέμα της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων μάλλον εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τον Νίγηρα ακόμη ως αποικία. Η γαλλική εταιρεία AREVA, έχει το μονοπωλιακό δικαίωμα εκμετάλλευσης του ουρανίου, και οι συνθήκες εξόρυξης καταγράφονται ως απάνθρωπες, πράγμα που γνωρίζει πολύ καλά η κυρία Λαγκάρντ, μια και ως υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, αλλά και παλιότερα ως υπουργός Εμπορίου, ήταν αποδέκτρια ενός πορίσματος, που περιγράφει με τον πιο καυστικό τρόπο (σχετικά με τις αγορές ουρανίου, από τον Νίγηρα), το τι ακριβώς γίνεται εκεί κάτω στη Σαχάρα. Το μέγεθος των οικολογικών κι ανθρωπιστικών εγκλημάτων είναι απερίγραπτο.

Σύμφωνα με εκθέσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων τα ελάχιστα υπόγεια νερά της περιοχής των εξορύξεων, έχουν μολυνθεί ολοκληρωτικά, το έδαφος έχει γεμίσει με σκόνη ουρανίου (από τις επιφανειακές εκσκαφές, χωρίς μέτρα προστασίας), ενώ επίσης ανάλογη τύχη έχουν υποστεί οι εργαζόμενοι και οι κάτοικοι των καταυλισμών (80.000), που έχουν δημιουργηθεί, χάρη των εξορύξεων. Σύμφωνα με υπολογισμούς διεθνών οργανισμών από το 1968 έχουν εξαχθεί από τις ουρανιούχες περιοχές, του Νίγηρα, πάνω από 100.000 τόνους κι έχουν αποφέρει κέρδη στην γαλλική βιομηχανία «Areva» (που εμπορεύεται την πρώτη ύλη των κοιτασμάτων), 14 δισεκατομμύρια ευρώ κέρδη ετησίως, ενώ αναλογικά η κυβέρνηση του εν λόγω κράτους, παίρνει ψίχουλα (428 εκατ. ευρώ το χρόνο).

Η εταιρία «Αreva» ξοδεύει μόλις 6 εκατ. το χρόνο (0,05% από τα ετήσια έσοδά της), για υγειονομική και κοινωνική φροντίδα στους ντόπιους, κυρίως για τη περίθαλψη των θυμάτων του AIDS, αλλά και για τον υποσιτισμό των παιδιών ( 1 στα 6 πεθαίνει, τις πρώτες μέρες της γέννησής του).