Σε πλήρη καταγραφή των στοιχείων και των συναλλαγών όσων ανταλλάσσουν χαρτονομίσματα των 500 ευρώ υποχρεούνται να προχωρούν οι τράπεζες, διασταυρώνοντας μάλιστα τα στοιχεία για τη μετατροπή χαρτονομισμάτων με άλλες συναλλαγές του πελάτη.
Στόχος η προληπτική εποπτεία για ξέπλυμα χρήματος, που φαίνεται ότι κρύβεται πίσω από κάποιες κινήσεις ανταλλαγής χαρτονομισμάτων μεγάλης αξίας.
Αυτό προβλέπει εγκύκλιος της Τράπεζας της Ελλάδος βάσει της οποίας οι τράπεζες θα πρέπει να καταγράφουν και να καταχωρίζουν μηχανογραφικά κάθε ανάλογη κίνηση. Το τελευταίο μήνα η ζήτηση στις ελληνικές τράπεζες για μετατροπή των χαρτονομισμάτων των 500 ευρώ σε μικρότερης αξίας χαρτονομίσματα παρουσίασε κατακόρυφη αύξηση, ειδικά μετά την επιβεβαίωση της πρόθεσης της ΕΚΤ να περιορίσει αρχικά και εν συνεχεία να αποσύρει από την κυκλοφορία τα εν λόγω χαρτονομίσματα. Οι τράπεζες δίνουν την δυνατότητα αυτ'η αλλά με προμήθεια που ανέρχεται σε 0,15% επί του ποσού που ανταλλάσσεται.
Η ελάχιστη προμήθεια είναι 5 ευρώ (1% της αξίας του χαρτονομίσματος) και η μέγιστη στα 200 ευρώ. Έτσι, κάποιος που θα «χαλάσει» σε τράπεζα χαρτονόμισμα των 500 ευρώ θα λάβει πίσω 495 ευρώ. Μετά τη μεγάλη φυγή των καταθέσεων από τις αρχές του 2015, υπολογίζεται πως τα χρήματα που μεταφέρθηκαν σε «στρώματα» και θυρίδες, υπολογίζονται σε 20 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, στη χώρα μας πολλοί έχουν επιλέξει τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ, καθώς βολεύουν στη μεταφορά αλλά και στη φύλαξη.
Μόλις 20 χαρτονομίσματα των 500 ευρώ αντιστοιχούν σε 10.000 ευρώ.
Εκατό χαρτονομίσματα των 500 ευρώ αντιστοιχούν σε 50.000 ευρώ, που, αν τα διατηρούσε κάποιος σε χαρτονόμισμα των 50 ευρώ, θα είχε 1.000 χαρτονομίσματα.
ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΕΓΚΥΓΚΛΙΟΣ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΕΥΡΩΣΥΣΤΗΜA ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
Α.Π.:197 Αθήνα, 11.3.2016 ΕΠΕΙΓΟΝ
Προς: Πιστωτικά ιδρύματα που αποδέχονται καταθέσεις από το κοινό
Θέμα: Ανταλλαγή τραπεζογραμματίων αξίας 500 ευρώ και εκτέλεση συναλλαγών με αυτά
Το τελευταίο χρονικό διάστημα, σε συνέχεια και της Απόφασης του Συμβουλίου Υπουργών της 12/2/2016 να καλέσει την Επιτροπή να διαβουλευθεί με την ΕΚΤ προκειμένου να εξετασθεί η λήψη μέτρων για τα υψηλής ονομαστικής αξίας χαρτονομίσματα και ιδιαίτερα αυτού των 500 ευρώ, ενόψει των στοιχείων που προέκυψαν από σχετική έρευνα της Europol και του σχεδίου δράσης της Επιτροπής που ακολούθως δημοσιεύθηκε, παρατηρείται αυξημένη ζήτηση εκ μέρους του συναλλακτικού κοινού για την ανταλλαγή, μέσω των πιστωτικών ιδρυμάτων, τραπεζογραμματίων της αξίας αυτής τα οποία οι συναλλασσόμενοι είχαν ενδεχομένως συγκεντρώσει κατά το πρόσφατο παρελθόν, σε άλλα μικρότερης αξίας. Το φαινόμενο αυτό συνεχίζεται παρά το ότι ουδεμία απόφαση έχει ληφθεί για την παύση έκδοσης του τραπεζογραμματίου των 500 ευρώ αλλά και του ότι και αν ακόμη ληφθεί στο μέλλον τέτοια απόφαση θα δοθεί ο κατάλληλος χρόνος για την ανταλλαγή των τραπεζογραμματίων των 500 ευρώ με άλλα μικρότερης ονομαστικής αξίας από τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας. Ενόψει της κατάστασης αυτής επισημαίνουμε με την παρούσα ότι τα πιστωτικά ιδρύματα οφείλουν να λαμβάνουν τα προβλεπόμενα από το σχετικό θεσμικό πλαίσιο μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη για την πρόληψη και αποτροπή της χρήσης του τραπεζικού συστήματος για σκοπούς νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας μέσω και των πράξεων ανταλλαγής των εν λόγω τραπεζογραμματίων. Ειδικότερα, τα πιστωτικά ιδρύματα, κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων των άρθρων 12-14 και 17-19 του Ν. 3691/2008 και των παρ. 1.2 και 1.3 της Απόφασης ΕΤΠΘ 281/5/17.3.2009, στο πλαίσιο της εγκεκριμένης πολιτικής τους για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, όταν προβαίνουν σε πράξεις ανταλλαγής τραπεζογραμματίων των 500 ευρώ με χαρτονομίσματα μικρότερης αξίας ή αποδοχής αυτών ως μετρητών για τη διενέργεια συναλλαγών καλούνται να τηρούν τα ακόλουθα: 1.Να παρέχουν την υπηρεσία της ανταλλαγής τραπεζογραμματίων των 500 ευρώ αποκλειστικά σε πελάτες τους και προκειμένου περί φυσικών προσώπων σε δικαιούχους καταθετικού λογαριασμού στο πιστωτικό ίδρυμα, υφισταμένου ή ανοιχθησομένου, τηρουμένων των ισχυουσών διατάξεων για τον περιορισμό της ανάληψης μετρητών και της μεταφοράς κεφαλαίων. 2.Μέσω κατάλληλων διαδικασιών και μέτρων που λαμβάνουν, να καταγράφουν και να καταχωρούν μηχανογραφικά κάθε πράξη ανταλλαγής τραπεζογραμματίων των 500 ευρώ με άλλα μικρότερης αξίας. 3. Να αθροίζουν το σύνολο των πράξεων ανταλλαγής τραπεζογραμματίων των 500 ευρώ ανά πελάτη-φυσικό πρόσωπο μηχανογραφικά και να τις συνεκτιμούν με άλλες συναλλαγές του με χαρτονομίσματα της εν λόγω ονομαστικής αξίας καθώς και με τις λοιπές συναλλαγές του κατά την εφαρμογή των μέτρων επιμέλειας που αναφέρονται ιδίως στις παραγράφους 5.4, εδάφ. (ν), (νί) και (νiiϊ), 5.16 (Συναλλαγές με μετρητά) καθώς και 8.1 και 8.2 της Απόφασης ΕΤΠΘ 281/5/17.3.2009, όπως ισχύει. 4.Στο πλαίσιο και των προαναφερόμενων μέτρων δέουσας επιμέλειας που εφαρμόζουν, αναλόγως και του κινδύνου ΞΧ/ΧΤ, να παρακολουθούν και τις λοιπές συναλλαγές πελατών τους που εκτελούνται με προσκομιζόμενα τραπεζογραμμάτια των 500 ευρώ, όπως, κατάθεση σε λογαριασμό των ιδίων ή τρίτων, αίτηση διενέργειας πληρωμής ή μεταφοράς πίστωσης κλπ., εν αναφορά και προς το οικονομικό/συναλλακτικό προφίλ του εκάστοτε πελάτη. Επιπλέον υπενθυμίζεται ότι τα πιστωτικά ιδρύματα οφείλουν κατά την ανταλλαγή τραπεζογραμματίων υψηλής ονομαστικής αξίας με άλλα, μικρότερης αξίας, να συμμορφώνονται πλήρως προς τις υποχρεώσεις τους, οι οποίες απορρέουν από την εφαρμογή της ΠΔ/ΤΕ 2501/2002 περί της ενημέρωσης των συναλλασσομένων με τα πιστωτικά ιδρύματα για τους όρους που διέπουν τις συναλλαγές τους. Θεμιστοκλής Αντωνίου Αναπλ. Διευθυντής
