Σε περίπτωση που κάποιος δεν έχει τα απαιτούμενα ελάχιστα
ένσημα καθώς και σε περίπτωση που κάποιος δεν έχει καν ασφαλιστεί,
μπορεί να δικαιωθεί ενός βασικού ποσού σύνταξης υπό συγκεκριμένες
προϋποθέσεις.
Άρθρο 2 παρ. 2 Ν. 3863/2010:
"Βασική σύνταξη
1. Από 1.1.2015 και
εφεξής καθιερώνεται Βασική σύνταξη. Το ύψος της βασικής σύνταξης, για το έτος
2010, καθορίζεται στο ποσό των τριακοσίων εξήντα (360,00) ευρώ μηνιαίως, για 12
μήνες και αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου
11 του νόμου αυτού.
2. Την ανωτέρω Βασική
σύνταξη δικαιούνται:
(...)
Β. Οι ανασφάλιστοι και όσοι
έχουν πραγματοποιήσει λιγότερες από 4.500 ημέρες ή δεκαπέντε (15) έτη ασφάλισης
σε ασφαλιστικούς οργανισμούς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο, εφόσον πληρούν
αθροιστικά τα παρακάτω κριτήρια:
α) Έχουν συμπληρώσει το 65ο
έτος της ηλικίας τους.
β) Το ατομικό και το
οικογενειακό τους εισόδημα, από οποιαδήποτε πηγή, κατά το προηγούμενο
οικονομικό έτος, δεν υπερβαίνουν το ποσό των πέντε χιλιάδων σαράντα (5.040)
ευρώ και δέκα χιλιάδων ογδόντα (10.080) ευρώ αντίστοιχα. Τα ανωτέρω ποσά
ανακαθορίζονται κατά το ποσοστό αναπροσαρμογής της βασικής σύνταξης.
γ) Διαμένουν μόνιμα στην
Ελλάδα για τουλάχιστον δεκαπέντε (15) έτη, μεταξύ του 15ου και του 65ου έτους
της ηλικίας τους. Η μόνιμη διαμονή αποδεικνύεται με τη διαδικασία που
προβλέπεται για τη χορήγηση άδειας διαμονής στους πολίτες τρίτων Χωρών.
Το ύψος της βασικής σύνταξης
είναι πλήρες για όσους πληρούν αθροιστικά τα ανωτέρω κριτήρια και έχουν
συμπληρώσει στη χώρα τουλάχιστον τριάντα πέντε (35) πλήρη έτη διαμονής και
μειώνεται κατά 1/35 για κάθε ένα (1) έτος που υπολείπεται των τριάντα πέντε
(35) ετών διαμονής. ΗΒασική σύνταξη σε αυτή την κατηγορία των δικαιούχων δεν
μεταβιβάζεται σε δικαιοδόχα πρόσωπα.
Αρμόδιος φορέας καταβολής της βασικής σύνταξης είναι ο ΟΓΑ σε περίπτωση μη
δικαιούχων αναλογικού ποσού σύνταξης και οι φορείς κύριας ασφάλισης ή το
Δημόσιο από του οποίους καταβάλλεται το αναλογικό ποσό σύνταξης.
2 Ν. 3863/2010:
Άρθρο 1 Ν. 1296/1982 και απόσπασμα από ιστοσελίδα ΟΓΑ:
" 1.
Στον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (Ο.Γ.Α.) δημιουργείται ειδικός
λογαριασμός με τον τίτλο ειδικός λογαριασμός συνταξιοδότησης
ανασφάλιστων υπερήλικων οικονομκά ανεξάρτητος από τους
άλλους κλάδους ασφάλισης.
2.
Απο το λογαριασμό αυτο χορηγείται, καθε μήνα σύνταξη
και, υγειονομική περίθαλψη σε έλληνες υπηκόους και, ομογενείς, που
μένουν μόνιμα στην Ελλάδα, με τις πιο κατω προυποθέσεις:
α. Να εχουν συμπληρώσει το 65ο ετος της ηλικίας τους.
β.
Να μη παίρνουν αυτοί και οι σύζυγοί τους, στις
περιπτώσεις ανδρόγυνων, σύνταξη ή άλλο περιοδικό βοήθημα απο οποιαδήποτε
πηγή. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής η χορήγηση σύνταξης απο
τον Ο.Γ.Α. στον ενα των συζύγων, στις περιπτώσεις ανδρόγυνων,
δεν αποτελεί εμπόδιο για τη συνταξιοδότηση του αλλου συζύγου ως
υπερήλικα και
γ. Το
ετήσιο ατομικό εισόδημα ή το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα, στις
περιπτώσεις ανδρόγυνων, απο εργασία τους ή απο οποιαδήποτε αλλη πηγή
δεν ξεπερνά το υψος των ετήσιων παροχών (συντάξεων,
δώρων Χριστουγέννων και, Πάσχα και επιδόματος αδείας) που χορηγεί ο
Ο.Γ.Α. στον αγρότη ή το αγροτικό ζευγάρι.
Οταν ο ένας απο τους
συζύγους παίρνει σύνταξη απο τον Ο.Γ.Α. οι,
ετήσιες συντάξεις του, όπως αυτές ορίζονται, πιο πάνω, συμπεριλαμβάνονται
στο οικογενειακό εισόδημα που θα συγκριθεί, με τις
ετησίες συντάξεις που χορηγεί ο Ο.Γ.Α. σε
αγροτικό ζευγάρι, προκειμένου να κριθεί, αν θα συνταξιοδοτηθεί ο αλλος
των συζύγων, ως ανασφάλιστος υπερήλικας.
Κατ`
εξαίρεση, δικαιούνται τη σύνταξη του παρόντος άρθρου τα πρόσωπα που
παίρνουν τα ίδια ή και οι σύζυγοί τους, σε περίπτωση εγγάμων, σύνταξη ή
άλλο περιοδικό βοήθημα από οποιαδήποτε πηγή μικρότερη από τη σύνταξη που
χορηγεί ο Ο.Γ.Α., σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4169/1961, υπό την
προϋπόθεση ότι το ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό τους εισόδημα, από
οποιαδήποτε πηγή, των συντάξεων συμπεριλαμβανομένων, δεν υπερβαίνει τις
ετήσιες συντάξεις που χορηγεί ο Ο.Γ.Α στον αγρότη ή το αγροτικό ζεύγος.
(...) ".
"Ο
ΟΓΑ, εκτός από τις συντάξεις (γήρατος, αναπηρίας κ.λ.π) που χορηγεί
στους ασφαλισμένους του, χορηγεί από ειδικό λογαριασμό, σύνταξη και
στους ανασφάλιστους υπερήλικες.
Οι ανασφάλιστοι υπερήλικες δικαιούνται σύνταξη από τον ΟΓΑ εφόσον συντρέχουν οι κατωτέρω προϋποθέσεις:
- Είναι Έλληνες υπήκοοι ή Έλληνες το γένος.
- Μένουν μόνιμα στην Ελλάδα.
- Έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους.
-
Δεν λαμβάνουν οι ίδιοι, αλλά ούτε και οι σύζυγοί τους, στην περίπτωση
εγγάμων, σύνταξη ή άλλο περιοδικό βοήθημα από οποιαδήποτε πηγή, εκτός
από τις παρακάτω εξαιρέσεις:
α)
τα βοηθήματα ή άλλης μορφής οικονομικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε
αναξιοπαθούντα πρόσωπα από τα ειδικά προγράμματα του Υπουργείου Υγείας
και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ή οποιουδήποτε άλλου φορέα (όπως π.χ. τα
προγράμματα προσφύγων του ΟΗΕ).
β) τη βασική σύνταξη που παίρνει ο ένας σύζυγος, στην περίπτωση εγγάμων, από τον ΟΓΑ.
Στην περίπτωση όμως αυτή οι ετήσιες συντάξεις που παίρνει ο ένας σύζυγος από τον ΟΓΑ συνυπολογίζονται στο οικογενειακό εισόδημα.
γ)
τη σύνταξη ή άλλο περιοδικό βοήθημα από οποιαδήποτε πηγή που παίρνουν
οι ίδιοι οι αιτούντες ή και οι σύζυγοί τους, στην περίπτωση εγγάμων,
όταν είναι μικρότερη από το ποσό της βασικής σύνταξης που χορηγεί ο ΟΓΑ.
Οι ετήσιες συντάξεις και στην περίπτωση αυτή συνυπολογίζονται στο εισόδημα.
-
Το ετήσιο εισόδημά τους από εργασία ή από οποιαδήποτε πηγή -ατομικό
προκειμένου για μεμονωμένο άτομο - και οικογενειακό προκειμένου για
έγγαμους- να μην υπερβαίνει το ύψος των ετήσιων συνταξιοδοτικών παροχών
που χορηγεί ο ΟΓΑ στον αγρότη ή στο αγροτικό ζευγάρι αντίστοιχα, για το
έτος 2010 ευρώ 5.040 και 10.080.
Σημειώνεται
ότι συνταξιοδότηση του ενός συζύγου από άλλο φορέα ή τυχόν εισόδημά του
που υπερβαίνει το ποσό των ετήσιων παροχών που χορηγεί ο ΟΓΑ, δεν
αποτελεί κώλυμα για τη συνταξιοδότηση του άλλου ως ανασφάλιστου
υπερήλικα, σε περίπτωση που αποδεδειγμένα βρίσκονται σε διάσταση επί μία
τουλάχιστον πενταετία πριν από την υποβολή της αίτησης ή ο/ η σύζυγος
έχει εξαφανισθεί και δεν έχει δώσει σημεία ζωής επί τριάντα χρόνια.
Τέλος,
η σύνταξη ανασφαλίστων υπερηλίκων χορηγείται, εφόσον συντρέχουν και οι
υπόλοιπες προϋποθέσεις και σε υπηκόους χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, στους υπηκόους χωρών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης, οι οποίες
έχουν επικυρώσει τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη, σε ανιθαγενείς καθώς
και σε χαρακτηρισμένους από τον ΟΗΕ πρόσφυγες, εφόσον μένουν νόμιμα και
μόνιμα στην Ελλάδα.
Ποσό σύνταξης
Το ποσό της σύνταξης είναι ίσο με το ποσό της εκάστοτε βασικής σύνταξης του ΟΓΑ για το έτος 2010, ευρώ 360,00.
Δικαιολογητικά
Η
διαδικασία αυτεπάγγελτης αναζήτησης ισχύει και για όσα από τα
δικαιολογητικά που αναφέρονται στη συνέχεια εμπίπτουν στις διατάξεις των
ν.3242/2004 & 3448/2006
1.
Αίτηση-Δήλωση στο ειδικό έντυπο του ΟΓΑ (κατατίθεται στον Ανταποκριτή
του ΟΓΑ του τόπου της μόνιμης κατοικίας του αιτούντος-της αιτούσης) στην
οποία θα καταγράφεται ο Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ).
2.
Φωτοαντίγραφο (επικυρωμένο) και των δύο όψεων του Δελτίου ταυτότητας
του αιτούντος, του-της συζύγου και των παιδιών, τα οποία έχουν ηλικία
κάτω των 18 ετών και υποχρεούνται να έχουν ταυτότητα. Για τα παιδιά που
δεν υποχρεούνται στην έκδοση δελτίου ταυτότητας (ηλικίας κάτω των 14
ετών) απαιτείται αντίγραφο ή απόσπασμα ληξιαρχικής πράξης γέννησης.
3. Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
4.
Επικυρωμένο φωτοαντίγραφο του εκκαθαριστικού σημειώματος της αρμόδιας
Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας (Δ Ο Υ) για το φόρο εισοδήματος (οι
έγγαμοι υποβάλλουν κοινή φορολογική δήλωση), για το προηγούμενο της
υποβολής της αίτησης-δήλωσης οικονομικό έτος.
Σε
περίπτωση που ο/η ενδιαφερόμενος/η δεν υποχρεούται σε υποβολή
φορολογικής δήλωσης, θα πρέπει να υποβάλει Υπεύθυνη Δήλωσή του θεωρημένη
από την αρμόδια ΔΟΥ, ότι δεν υποχρεούται σε υποβολή φορολογικής
δήλωσης.
Οι παρακάτω κατηγορίες προσώπων, εκτός των δικαιολογητικών που προαναφέρονται, πρέπει ακόμα να υποβάλουν κατά περίπτωση:
-
Οι ασφαλισμένοι σε άλλο ασφαλιστικό φορέα, βεβαίωση του φορέα, από την
οποία να προκύπτει ο χρόνος ασφάλισης, το επάγγελμα για το οποίο
ασφαλίστηκαν, αν παίρνουν ή όχι και αν δικαιούνται ή όχι σύνταξη.
- Οι συνταξιούχοι άλλου φορέα, πρόσφατο απόκομμα επιταγής πληρωμής της σύνταξής τους.
-
Οι έγγαμοι των οποίων ο/η σύζυγος συνταξιοδοτείται από άλλο ασφαλιστικό
φορέα, αντίγραφο της απόφασης συνταξιοδότησης του/της συζύγου τους ή
πρόσφατο απόκομμα επιταγής πληρωμής της σύνταξής του/της.
-
Οι έγγαμοι των οποίων ο/η σύζυγος είναι / ήταν ασφαλισμένος σε άλλον
φορέα βεβαίωση του φορέα, από την οποία να προκύπτει ο χρόνος ασφάλισης,
το επάγγελμα για το οποίο ασφαλίστηκε, αν παίρνει ή όχι και αν
δικαιούται ή όχι σύνταξη.
-
Οι αλλοδαποί ή ακαθόριστης υπηκοότητας Έλληνες το γένος, βεβαίωση ή
άδεια παραμονής της Υπηρεσίας Αλλοδαπών για τη μόνιμη κατοικία τους στην
Ελλάδα και την ιδιότητά τους ως ομογενών.
Οι
ομογενείς Αλβανικής υπηκοότητας απαιτείται να υποβάλλουν το Ειδικό
Δελτίο Ταυτότητας Ομογενούς ,που χορηγείται στα πρόσωπα αυτά από την
αρμόδια υπηρεσία Αλλοδαπών.
- Οι ανιθαγενείς ειδικό Δελτίο Ταυτότητας Ανιθαγενούς που χορηγείται από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
-
Οι πρόσφυγες βεβαίωση της αρμόδιας στην Ελλάδα Υπηρεσίας του ΟΗΕ από
την οποία να προκύπτει ότι είναι πρόσφυγας και κατοικεί μόνιμα στην
Ελλάδα.
- Οι διαζευγμένοι:
α) διαζευκτήριο και
β) υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986, στην οποία ο αιτών πρέπει να δηλώνει αν παίρνει διατροφή και τι ποσό.
-
Οι σύζυγοι που βρίσκονται σε διάσταση: α) Υπεύθυνη δήλωση του Ν.
1599/1986, στην οποία ο αιτών να δηλώνει, ότι βρίσκεται σε διάσταση και
δεν κατοικεί στην ίδια στέγη με το / τη σύζυγό του, από ποια χρονολογία,
αν παίρνει διατροφή και τι ποσό".
Περί αυτασφάλισης απολυμένων ηλικίας 55 έως 64 ετών
Οι
εργαζόμενοι, οι οποίοι είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ − ΕΤΑΜ, ηλικίας 55
έως 64 ετών, των οποίων η σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου,
πλήρους ή μερικής απασχόλησης, καταγγέλλεται, ανεξάρτητα αν πρόκειται
για ομαδικές ή μεμονωμένες απολύσεις, από ιδιωτικές επιχειρήσεις και
γενικά εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, και εφόσον έχουν πραγματοποιήσει
τουλάχιστον 4.500 ημέρες ή δεκαπέντε (15) έτη ασφάλισης σε οποιονδήποτε
φορέα κύριας ασφάλισης και παραμένουν άνεργοι, έχουν το δικαίωμα της
αυτασφάλισης στο ΙΚΑ – ΕΤΑΜ. Η άσκηση του δικαιώματος αυτασφάλισης στο
ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, μπορεί να γίνει εντός εξήντα (60) ημερών από την καταγγελία
της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας.