Αναταραχη στη χρηματιστηριακή αγορά προκαλεί η υποχρέωση υποβολής πόθεν έσχες για τα μέλη της διοίκησης και τους διευθυντές της ΕΧΑΕ καθώς και για όσους έχουν δραστηριότητα στον χρηματοπιστωτικό-επενδυτικό κλάδο και κατέχουν διευθυντικές θέσεις.
Το πολυνομοσχέδιο που βρίσκεται στη Βουλή αλλάζει τα δεδομένα στον κλάδο αφού επεκτείνει την υποχρέωση υποβολής της δήλωσης σε μια σειρά από επαγγελματίες του κλάδου όπως: Πρόεδροι, αντιπρόεδροι, διευθύνοντες σύμβουλοι, διοικητές, υποδιοικητές, εκτελεστικά μέλη Δ.Σ. και οι γενικοί διευθυντές πιστωτικών ιδρυμάτων και χρηματοπιστωτικών οργανισμών καθώς και επιχειρήσεων παροχής επενδυτικών υπηρεσιών (ΑΧΕΠΕΥ, ΑΕΠΕΥ κα).
Ο Πρόεδρος και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικά Χρηματιστήρια ΑΕ (ΕΧΑΕ) και οι κατέχοντες διευθυντική θέση στην εταιρία αυτή σύμφωνα με τον εκάστοτε ισχύοντα οργανισμό της ή σύμφωνα με απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου.
Ο Πρόεδρος και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου των ελεγχόμενων από της Ελληνικά Χρηματιστήρια ΑΕ (ΕΧΑΕ) ανωνύμων εταιριών και οι κατέχοντες διευθυντική θέση στις εταιρίες αυτές σύμφωνα με τον εκάστοτε ισχύοντα κανονισμό της εταιρίας ή σύμφωνα με απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου.
Πρόεδρος και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου κάθε άλλου φορέα οργανωμένης χρηματιστηριακής αγοράς που λειτουργεί νόμιμα στην Ελλάδα και οι κατέχοντες διευθυντική θέση σε αυτόν σύμφωνα με τον εκάστοτε ισχύοντα κανονισμό του ή σύμφωνα με απόφαση του Διοικητικού του Συμβουλίου.
Η πρόβλεψη αυτή στο πολυνομοσχέδιο προκάλεσε την έντονη αντίδραση του ΣΜΕΧΑ ο οποίος εξέδωσε ανακοίνωση εκφράζοντας την απορία του.
«Στην αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου – το οποίο σημειώνεται ότι κατετέθη στη Βουλή χωρίς να προηγηθεί διαβούλευση με τους αρμόδιους φορείς - αναφέρεται «….η υποχρέωση δήλωσης επεκτείνεται σε νέες κατηγορίες προσώπων, τα καθήκοντα των οποίων αφορούν τη διαχείριση δημοσίου χρήματος. Καλύπτονται, έτσι, νομοθετικά κενά και επιτυγχάνεται η ενιαία ρύθμιση ομοίων περιπτώσεων.»
Δεν αντιλαμβανόμαστε ωστόσο πως η επέκταση της ως άνω υποχρέωσης στις εταιρίες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών συνάδει με το σκεπτικό της εισηγητικής έκθεσης, και την ουσία καταπολέμησης της διαφθοράς, καθώς είναι σε όλους γνωστό (και θα έπρεπε σίγουρα να είναι στους υπηρεσιακούς παράγοντες - συντάκτες της διάταξης) ότι οι ΕΠΕΥ δεν διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα.
Τα μέλη Διοικητικού Συμβουλίου ΕΠΕΥ και τα διευθυντικά στελέχη (Γενικοί Διευθυντές, Διευθύνοντες Σύμβουλοι και Διαχειριστές) υπόκεινται δε στην υποχρέωση γνωστοποίησης των συναλλαγών που πραγματοποιούν επί αξιών εισηγμένων ή που εισάγονται προς διαπραγμάτευση σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζει το άρθρο 81 του ν. 2533/1997.
Επιπλέον το 2015 αναμένεται να εφαρμοστεί για το σύνολο των φορολογούμενων η δήλωση της περιουσιακής τους κατάστασης (περιουσιολόγιο). Το περιουσιολόγιο θα περιλαμβάνει διαφανείς και εύκολα ελέγξιμες πληροφορίες με ηλεκτρονικό τρόπο για τον κάθε μορφής έλεγχο.
Η επέκταση της υποχρέωσης υποβολής πόθεν έσχες αυξάνει το γραφειοκρατικό και διοικητικό κόστος και καθιστά στην πράξη αδύνατη τη διενέργεια πραγματικού ελέγχου των υψηλόβαθμων πολιτικών προσώπων που διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα και θα έπρεπε να ελέγχονται για τους σκοπούς του νόμου, ήτοι την καταπολέμηση της διαφθοράς και την υπεράσπιση της διαφάνειας. Το να συγκεντρώνονται χωρίς λόγο χιλιάδες τόνοι χαρτιού εξαιτίας του υπερβολικού πλήθους υπόχρεων, αυξάνει το κόστος του Δημοσίου και συμβάλλει στην αδιαφάνεια και στη διαφθορά, δεδομένου και του περιορισμένου αριθμού του διαθέσιμου προσωπικού.
Επίσης δεν βλέπουμε στο νομοσχέδιο διεθνείς διατάξεις που γνωρίζουμε ότι ισχύουν στην Ευρώπη και ΗΠΑ κατά της διαφθοράς.
Ομοίως, δεν βλέπουμε να περιλαμβάνονται παρόμοιες επενδυτικές τράπεζες του εξωτερικού καθώς και άλλες ελληνικές και διεθνείς εταιρίες εκτός του χρηματοπιστωτικού χώρου, που υπογράφουν συνήθως με (ή χωρίς) απευθείας αναθέσεις από δημόσιους φορείς, εργασίες με μεγάλα ποσά δημοσίου χρήματος. Επίσης δεν περιλαμβάνονται οι υπεύθυνοι χρηματιστηριακών εργασιών σε τράπεζες, δεδομένου ότι οι τράπεζες μπορούν να εκτελούν απευθείας χρηματιστηριακές συναλλαγές, που φαίνεται ότι αγνοούν οι συντάκτες του νομοσχεδίου.
Με βάση τα ανωτέρω θεωρούμε ότι η εφαρμογή της ως άνω διάταξης δεν προσφέρει τίποτα στην προσπάθεια ενίσχυσης της διαφάνειας και ως εκ τούτου καλούμε το Υπουργείο Δικαιοσύνης να διαβουλευθεί μαζί μας, το όποιο δεν έπραξε μέχρι τώρα και να προβεί στις απαραίτητες τροποποιήσεις κατά την συζήτηση νομοσχεδίου στη Βουλή», αναφέρει η ανακοίνωση