Σε 2,8 εκατομμύρια... λόγους «κολλά» η συζήτηση μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας για το νέο «κούρεμα» του ελληνικού δημόσιου χρέους τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Τόσοι (2,8 εκατ.) εκτιμάται από αρμόδια στελέχη του υπ. Εργασίας ότι θα είναι οι συνταξιούχοι στην Ελλάδα όταν θα πρέπει να κριθεί η βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους (2022). Όπως ρητά αναφέρεται στο τελευταίο επικαιροποιημένο Μνημόνιο (βλ. αναλυτικά σελ. 4, 5), θα πρέπει «να επιβεβαιωθεί ότι οι υπάρχουσες συνταξιοδοτικές δαπάνες βρίσκονται σε συμβατότητα με τους βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους και με την ανάλυση για τη βιωσιμότητα του χρέους με βάση τις παραμέτρους του συνταξιοδοτικού συστήματος και τη συνεισφορά του κράτους στο συ-νταξιοδοτικό σύστημα».
Στο ΔΝΤ εκτιμούν ότι είναι αδύνατον να υπάρξει μια αξιόπιστη αναδιάρθρωση του χρέους χωρίς να έχει συνυπολογιστεί η «τρύπα» στο ασφαλιστικό σύστημα της επόμενης δεκαετίας ή να έχει αποφασιστεί εκ των προτέρων ότι η «τρύπα» αυτή δεν θα επιβαρύνει μακροπρόθεσμα το δημόσιο χρέος. Άλλωστε, το ΔΝΤ ήδη γνωρίζει πως το μεγαλύτερο κομμάτι των δημοσίων δαπανών από φέτος κατευθύνεται στις συντάξεις.
Την ίδια στιγμή, το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Πολιτικής 2015-2018 προβλέπει ότι η κρατική χρηματοδότηση στα ασφαλιστικά ταμεία (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ κ.λπ.) θα πρέπει να μείνει καθηλωμένη σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα (γύρω στα 9,4 δισ. ευρώ), ενώ οι αυξανόμενες ανάγκες για συντάξεις και άλλες παροχές θα πρέπει να καλύπτονται από ολοένα και περισσότερο αυξανόμενα έσοδα από τις ασφαλιστικές εισφορές.
Πάνω σε αυτό, όμως, το σενάριο φαίνεται πως υπάρχει έντονη αμφιβολία από μεριάς στελεχών του ΔΝΤ, τα οποία βλέπουν τον «κίνδυνο» το κράτος να ξαναβάλει, και μάλιστα πολύ σύντομα, βαθιά το χέρι στην τσέπη των φορολογουμένων για να κλείσει τις «μαύρες τρύπες» των Ταμείων, αποφεύγοντας, έτσι, νέες περικοπές στις συντάξεις. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε νέα αύξηση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης και, άρα, του δημόσιου χρέους, εκτιμούν στο ΔΝΤ. Γι’ αυτό θεωρούν αδιανόητη οποιαδήποτε συζήτηση για αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους χωρίς να ενσωματωθεί στη μακροχρόνια πρόβλεψη για την πορεία του χρέους μια αντίστοιχη πρόβλεψη για την πορεία των συνταξιοδοτικών δαπανών, και προπαντός της κρατικής συμβολής σε αυτές.
Ο... επόπτης του ΔΝΤ
Την ακριβή σχέση μεταξύ δημόσιου χρέους και δημόσιων συνταξιοδοτικών δαπανών διερευνά, μεταξύ άλλων, από τις αρχές Μαΐου το ΔΝΤ, τοποθετώντας τον «δικό του» άνθρωπο, τον κ. Peter Ratcliffe, στο υπ. Εργασίας.
Τα στοιχεία που παρέλαβε ο κ. Ratcliffe από τους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες του εν λόγω υπουργείου αφορούν το ύψος της κρατικής επιχορήγησης προς το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης μεταξύ 2000 και 2014.
Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, τα οποία έχει στη διάθεσή του το «Κ»:
«Τα χρήματα που εισέπράξαν τα ασφαλιστικά ταμεία από τον κρατικό Προϋπολογισμό εδώ και δεκαπέντε χρόνια ανέρχονται σε 199,7 δισ. ευρώ».
«Το ποσό αυτό αντιστοιχεί περίπου στα 2/3 του δημόσιου χρέους της Ελλάδας σήμερα».
«Η επιβάρυνση του δημόσιου χρέους από τις συνταξιοδοτικές δαπάνες έγινε μέσω ολοένα και μεγαλύτερων ελλειμμάτων της γενικής κυβέρνησης, τα οποία χρηματοδοτούνταν με ολοένα και πιο ακριβό ξένο δανεισμό».
Πώς έγινε αυτό; Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες ίων ασφαλιστικών ταμείων αύξαναν ολοένα και περισσότερο τις δαπάνες του Προϋπολογισμού για να καλυφθούν, μιας και οι εκάστοτε ασφαλιστικές εισφορές και τα φορολογικά έσοδα κάθε άλλο παρά επαρκούσαν για κάτι τέτοιο. Αυτή η εξέλιξη οδηγούσε σε ολοένα και μεγαλύτερα ελλείμματα στη γενική κυβέρνηση, τα οποία καλύπτονταν με δανεισμό του κράτους από τις διεθνείς αγορές.
Το πιο αποκαλυπτικό έτος για αυτήν τη διελκυστίνδα συνταξιοδοτικών δαπανών - ελλείμματος - χρέους, λένε από το υπ. Εργασίας, ήταν το 2009.
Εκείνη τη χρονιά το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης ανήλθε στο αστρονομικό ύψος των 36 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ η κρατική χρηματοδότηση προς τα Ταμεία ανήλθε στα 19 δισ. ευρώ. Το δημόσιο χρέος είχε εκτοξευτεί στα 299 δισ. ευρώ, ακριβώς λόγω της συνεχούς επιβάρυνσης του κρατικού Προϋπολογισμού από τα ασφαλιστικά ταμεία. Από το 4% του ΑΕΠ το 2000, η κρατική χρηματοδότηση προς τα ασφαλιστικά ταμεία έφτασε δέκα χρόνια μετά στο... 8,2% του ΑΕΠ, δηλαδή διπλασιάστηκε, έπειτα από σταδιακή αύξηση όλη αυτήν την περίοδο.
Η συνέχεια είναι λίγο-πολύ γνωστή. Πάνω από 10 δισ. ευρώ περικόπηκαν από τις δαπάνες των ασφαλιστικών ταμείων στο χρονικό διάστημα 2010-2014. Από αυτά, τα 7 δισ. ευρώ προήλθαν από τις περικοπές στις συντάξεις, λένε από την οδό Νίκης.