Εξι αλλαγές στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, αλλά και μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης των συντάξεων, «φέρνει» η νέα χρονιά για τους δημοσίους υπαλλήλους. Οι αλλαγές στα όρια ηλικίας προβλέπονται στον ασφαλιστικό νόμο του 2010 και υλοποιούνται σε... δόσεις.
Στόχος είναι το 2013 να κλείσουν οι πόρτες εξόδου για όσους δεν έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος ή εναλλακτικά δεν έχουν συμπληρώσει το 60ό έτος και 40 έτη ασφάλισης. «Κλειδί» για την ταχύτερη έξοδο αποτελεί η αναγνώριση πλασματικών ετών ασφάλισης, τα οποία τη νέα χρονιά αυξάνονται και μπορούν να φτάσουν τα δέκα (μέχρι πέντε είναι τα πλασματικά έτη για τα παιδιά).
Την ίδια στιγμή συνεχίζεται η μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης, που προβλέπεται σε νόμο του 2002 και υλοποιείται σταδιακά. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως εκκρεμούν και νέες παρεμβάσεις στους φορείς επικουρικής ασφάλισης και στο ταμείο πρόνοιας (που θα οριστικοποιηθούν το επόμενο διάστημα).
Με τη βοήθεια του δικηγόρου Διονύση Ρίζου, που ειδικεύεται σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, παρουσιάζουμε τις αλλαγές που θα τεθούν σε ισχύ στο Δημόσιο τη νέα χρονιά. Η αύξηση στα όρια ηλικίας αφορά ασφαλισμένους από 1ης Ιανουαρίου 1983 έως 31 Δεκεμβρίου 1992 που δεν πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010.
Αναλυτικά οι ρυθμίσεις που θα «τρέξουν» από 1ης Ιανουαρίου είναι οι εξής:
1. Ασφαλισμένοι με περισσότερα από 35 έτη. Διπλή είναι η επιβάρυνση, καθώς τη νέα χρονιά η «έξοδος» θα γίνεται με 37 έτη ασφάλισης και σε ηλικία 59 ετών. Πρόκειται για ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στον ασφαλιστικό νόμο του 2010 και υλοποιούνται σε δόσεις, προκειμένου σταδιακά η σύνταξη να καταβάλλεται σε ηλικία 60 ετών με 40 έτη ασφάλισης.
Υπενθυμίζουμε εδώ πως το συγκεκριμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης θεμελιώνεται με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης για το όριο ηλικίας που ισχύει κατά το έτος συμπλήρωσης. Ενδεικτικά αναφέρονται δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα:
- Ανδρας 48 ετών, δημόσιος υπάλληλος, που το 2011 συμπληρώνει 25ετία σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 58 ετών αφού πρώτα θα έχει συμπληρώσει 36 συντάξιμα έτη.
- Γυναίκα άγαμη με 22 έτη ασφάλισης, εξαγοράζει 3 πλασματικά έτη το 2012 και συμπληρώνει 25. Η ασφαλισμένη αυτή θεμελιώνει δικαίωμα για συνταξιοδότηση με 37 έτη ασφάλισης σε ηλικία 59 ετών.
2. Ασφαλισμένοι με 25 συντάξιμα έτη. Το όριο ηλικίας αυξάνεται για όσους αποχωρούν είτε με πλήρη είτε με μειωμένη σύνταξη. Ειδικότερα, από τη νέα χρονιά το όριο ηλικίας για την πλήρη σύνταξη πάει στα 63 έτη για όσους συμπληρώσουν εντός του 2012 τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης. Σε ηλικία 58 ετών καταβάλλεται μειωμένη σύνταξη.
3. Γονείς ανήλικων παιδιών. Το όριο ηλικίας για τη συνταξιοδότηση με 25ετία διαμορφώνεται τη νέα χρονιά στο 55ο έτος. Το δικαίωμα αυτό έχει επεκταθεί και στους πατέρες ανήλικων τέκνων, οι οποίοι και αποκτούν τη δυνατότητα συνταξιοδότησης με τις ευνοϊκές αυτές διατάξεις εφόσον θεμελιώσουν εντός του 2012 δικαίωμα με 25ετία.
Ωστόσο χρειάζεται προσοχή καθώς από την 1η Ιανουαρίου 2013 παύει να ισχύει το εν λόγω καθεστώς. Επισημαίνουμε πως η 25ετία δεν θα πρέπει να έχει συμπληρωθεί πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2010.
Για παράδειγμα, δημόσιος υπάλληλος 46 ετών σήμερα έχει 23 έτη ασφάλισης και ανήλικο παιδί. Ο συγκεκριμένος υπάλληλος θα πρέπει να εξαγοράσει επαρκή πλασματικό χρόνο ώστε να συμπληρώσει την 25ετία εντός του 2012 και να θεμελιώσει ώστε να δύναται να συνταξιοδοτηθεί από τα 55 και εφεξής με πλήρη σύνταξη αναλογική των ετών ασφάλισής του.
4. Τρίτεκνοι. Ανάλογη ρύθμιση ισχύει και για τους τρίτεκνους γονείς (άνδρες - γυναίκες) οι οποίοι μπορούν να θεμελιώσουν δικαίωμα με αυτό το καθεστώς εφόσον συμπληρώσουν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2012 τα απαραίτητα 20 έτη ασφάλισης. Από τη νέα χρονιά αυξάνεται όμως ο απαραίτητος χρόνος για τη συνταξιοδότηση σε 23 έτη, ενώ το όριο ηλικίας ανεβαίνει στα 55. Και στις δύο περιπτώσεις (τρίτεκνοι, γονείς ανηλίκων) το δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί και από τους δύο γονείς.
5. Ενστολοι. Από την 1η Ιανουαρίου ο χρόνος ασφάλισης που απαιτείται για τη θεμελίωση δικαιώματος για συνταξιοδότηση χωρίς όριο ηλικίας αυξάνεται από τα 26 έτη σε 27,5. Δεν αλλάζει όμως η δυνατότητα συνταξιοδότησης χωρίς όριο ηλικίας.
6. Πλασματικά έτη. Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου που επιθυμούν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέσα στο 2012 μπορούν από τη νέα χρονιά να εξαγοράσουν ένα επιπλέον έτος (π.χ. από στρατό, σπουδές). Ετσι, ο δημόσιος υπάλληλος θα μπορεί να εξαγοράσει 5 πλασματικά έτη σε σχέση με τα 4 που είχε τη δυνατότητα φέτος.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως ο χρόνος των τέκνων βρίσκεται εκτός του συγκεκριμένου ορίου. Δηλαδή, εάν ο υπάλληλος έχει 4 έτη σπουδές και 2 έτη στρατιωτική υπηρεσία και είναι πατέρας 2 τέκνων μπορεί να εξαγοράσει για τη θεμελίωση δικαιώματος αλλά και την προσαύξηση της σύνταξής του συνολικά 8 πλασματικά έτη (4 σπουδές + 1 στρατό + 3 τέκνα).
Μειώνεται 1% κάθε χρόνο το ποσοστό αναπλήρωσης
Μειώνεται κατά 5% το ποσοστό αναπλήρωσης για τις συντάξεις του Δημοσίου. Συγκεκριμένα, με βάση τον ν. 3029/02, το ποσοστό αναπλήρωσης μειώνεται από την 1η Ιανουαρίου 2008 κατά 1% για κάθε χρόνο για τους αποχωρούντες μετά την ημερομηνία αυτήν.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:
Η μείωση αυτή αφορά τα χρόνια που συμπληρώνει ο εργαζόμενος μετά την 1η Ιανουαρίου 2008 και όχι τα χρόνια που έχει συμπληρώσει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2007.
Δηλαδή, για έναν εργαζόμενο που συμπληρώνει την επόμενη χρονιά 35 έτη ασφάλισης και συνταξιοδοτείται, τα 30 χρόνια υπολογίζονται με ποσοστό αναπλήρωσης 80% και μόνο τα 5 χρόνια με 75%.
Τα χρόνια ασφάλισης που έχουν συμπληρωθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2007 υπολογίζονται με βάση τον τελευταίο μισθό που θα έχει ο εργαζόμενος το 2010 και μόνο τα 5 χρόνια θα υπολογιστούν με βάση τις αποδοχές της τελευταίας πενταετίας.
Για κανέναν εργαζόμενο δεν προκύπτει χαμηλότερη σύνταξη σε σχέση με εκείνη που θα έπαιρνε στο τέλος του προηγούμενου χρόνου.
Απλώς για κάθε επιπλέον χρόνο, αντί να πάρει περίπου 32 ευρώ επιπλέον σύνταξη, θα πάρει με βάση τη συγκεκριμένη αλλαγή περίπου 24 ευρώ παραπάνω.
Αυτό σημαίνει ότι η συγκεκριμένη αυτή αλλαγή δεν αποτελεί σε καμιά περίπτωση κριτήριο ή λόγο να συνταξιοδοτηθεί ο εργαζόμενος νωρίτερα.
