«Δώρο» στο κράτος εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, κάνουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων που τα ενοκιάζουν αλλά δεν εισπράττουν ούτε περιμένουν να εισπράξουν ενοίκια. Υπολογίζεται ότι το 20% των ενοικίων έχει παραχωρηθεί στις εφορίες και όπως τονίζει ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, Στράτος Παραδιάς, αν θέλουν οι διευθυντές των εφοριών μπορούν να πιάσουν τους κακοπληρωτές ενοικιαστές, ωστόσο, είναι δύσκολο να γίνεται διασταύρωση των στοιχείων.
Ουσιαστικά, όμως, δημιουργείται ένας «φορολογικός Τειρεσίας» καθώς οι εφοριακοί έχοντας τη λίστα με τα εκχωρημένα ενοίκια, διαθέτουν και τα ονόματα των κακοπληρωτών και σε μια οποιαδήποτε συναλλαγή μπορούν να ζητήσουν τα χρήματα αυτά ή να μη δίνουν φορολογική ενημερότητα. Επίσης, μπορούν να τα μεταφέρουν στην ετήσια φορολογική επιβάρυνση των κακοπληρωτών ή να τα εντάξουν στις ληξιπρόθεσμες οφειλές.
Από την άλλη, οι περίπου 150.000 ιδιοκτήτες καταστημάτων, γραφείων και κατοικιών δε μπορούν πλέον να περιμένουν ότι θα εισπράξουν αυτά τα ενοίκια γι' αυτό και συμπληρώνουν τα έντυπα εκχώρησης και γλιτώνουν έτσι τη φορολόγησή τους.
Σημειώνεται ότι από τους περίπου 1 εκατ. ιδιοκτήτες που δήλωναν εισοδήματα από ενοίκια, σήμερα σχεδόν 300.000 έχουν βγει εκτός αφού είναι ξενοίκιαστα τα ακίνητά τους. Από τους υπόλοιπους 700.000, ποσοστό 20%, δηλαδή 140-150 χιλιάδες αναγκάζονται να εκχωρούν τα ενοίκια αφού σε αντίθετη περίπτωση το «φέσι» θα είναι διπλό. Και δε θα εισπράξουν τα μισθώματα και θα αναγκαστούν να πληρώσουν φόρο για εισοδήματα που δεν έχουν. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι μισοί σχεδόν ιδιοκτήτες δηλώνουν αδυναμία να πληρώσουν γενικά τους πολλούς φόρους που βαρύνουν την ακίνητη περιουσία.
Οι εκτιμήσεις για το φαινόμενο αυτό που έχει πολλαπλασιαστεί τα τελευταία τρία χρόνια είναι ακόμη πιο απαισιόδοξες. Σύμφωνα με τους ιδιοκτήτες, αν ισχύσει η αυτοτελής φορολόγηση θα πληγούν καίρια όσοι δεν εισπράττουν μισθώματα από τους ενοικιαστές αλλά κάνουν υπομονή ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή θα πληρωθούν. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, περίπου 200.000 ενοικιαστές καθυστερούν να πληρώσουν τα ενοίκια από ένα μήνα έως κι ένα χρόνο.
Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες δεν καταφεύγουν άμεσα στα δικαστήρια για έξωση ούτε και εκχωρούν τα ανείσπρακτα ενοίκια από τους πρώτους μήνες καθυστέρησης. Αν, όμως, αυξηθεί δραματικά η φορολόγηση το 2013 τότε και οι ιδιοκτήτες δεν θα μπορούν να είναι ανεκτικοί με τους μισθωτές τους αλλά και δε θα αντέχουν να δηλώσουν στη φορολογική δήλωση έσοδα που ποτέ δεν έχουν. Επομένως θα αναγκάζονται να κάνουν εκχώρηση ενοικίων.
Κανείς δε μπορεί να υπολογίσει το ποσό των ενοικίων που έχει «δωριστεί» στο κράτος αφού σε πολλές περιπτώσεις η καθυστέρηση της οφειλής μπορεί να ξεπερνά τον ένα χρόνο. Επίσης, είναι σημαντικά υψηλότερο το ποσό όταν το ακίνητο αφορά σε επαγγελματική μίσθωση σε σύγκριση με τις κατοικίες. Σε γενικές γραμμές η μεγάλη πλειοψηφία των ανείσπρακτων ενοικίων αφορά σε εμπορικές μισθώσεις, με αποτέλεσμα οι εκχωρήσεις ενοικίων να ανέρχονται σε χιλιάδες ευρώ.
Μειώσεις έως 50%
Πάντως, η κατάσταση που επικρατεί στον τομέα των ενοικίων είναι δραματική παρά τις μειώσεις που έχουν επέλθει και που κινούνται από 20% έως 50% αλλά και τους διακανονισμούς που γίνονται μεταξύ ιδιοκτητών που δε θέλουν να βλέπουν ξενοίκιαστη την περιουσία τους και επιχειρηματιών όταν αφορά καταστήματα και γραφεία.
Σύμφωνα με στοιχεία των ιδιοκτητών της Θεσσαλονίκης, μόνος ένας στους πέντε ενοικιαστές είναι απόλυτα συνεπής στις υποχρεώσεις του. Δηλαδή πληρώνει στην ώρα του το ενοίκιο κι επίσης δεν θα καθυστερήσει να εξοφλήσει λογαριασμούς του σπιτιού (ΔΕΗ, κοινόχρηστα, νερό).
Σε ό,τι αφορά το χρόνο καθυστέρησης στην καταβολή των ενοικίων αναφορικά με τις κατοικίες ξεπερνούν τους 3 μήνες και μπορεί να φτάσουν τους 8-10 μήνες ενώ στις επαγγελματικές μισθώσεις η καθυστέρηση ξεπερνά το μισό έτος.
Οι ιδιοκτήτες βρίσκονται μπροστά και σε ένα νέο ανησυχητικό φαινόμενο. Πολλοί ενοικιαστές όχι μόνο δεν πληρώνουν τα ενοίκια και τελικά αποχωρούν από το μίσθιο, αλλά αφήνουν χιλιάδες ευρώ «φέσι» από απλήρωτους λογαριασμούς και κοινόχρηστα που ο ιδιοκτήτης δεν προνόησε να μεταφέρει στο όνομα του ενοικιαστή. Όπως αναφέρει ο κ. Παραδιάς, μέσα στους πρώτους μήνες του 2012, εξαιτίας της σφοδρής οικονομικής κρίσης, τα «φέσια» στα ενοίκια φαίνεται να έχουν αυξηθεί κατά 15%-20%. Χαρακτηριστικό της δραματικής κατάστασης είναι ότι πριν από την κρίση τα ακίνητα που «έβγαιναν» στην αγορά ενοικιάζονταν σε χρόνο ρεκόρ. Σήμερα για την ενοικίαση ενός ακινήτου μπορεί να περάσουν από 6 μήνες έως και 1,5 χρόνος, ειδικά για όσα έχουν επιφάνεια από 120 τ.μ. και πάνω. Οσο για τα επαγγελματικά ακίνητα κάθε είδους, ανάλογα με την περιοχή ο χρόνος κυμαίνεται από 8 μήνες έως και 2 χρόνια.
Αντιδράσεις από ιδιοκτήτες ακινήτων
Οι ιδιοκτήτες ακινήτων κάνουν λόγο για ουσιαστική δήμευση της ακίνητης περιουσίας μέσω της φορολογικής επιβάρυνσης. «Η επαναφορά του ΕΤΑΚ, με την ευρύτερη δυνατή φορολογική βάση και το χαμηλότερο δυνατό συντελεστή είναι ο μοναδικός τρόπος να επιτευχθεί ο στόχος της αύξησης των εσόδων από τη φορολογία κεφαλαίου» τόνισε πρόσφατα ο κ. Παραδιάς. Πρότεινε φορολογικό συντελεστή που να μην υπερβαίνει το 1ο/οο (ένα τοις χιλίοις) με μόνη εξαίρεση να μην βεβαιώνεται ποσό ΕΤΑΚ που δεν υπερβαίνει τα 50 ευρώ ανά φορολογούμενο, οπότε δημιουργείται ένα οικογενειακό de facto «αφορολόγητο» ύψους 100.000 ευρώ.
Ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ σημείωσε ακόμη ότι τα μεγάλα θύματα της φορολογικής μεταρρύθμισης της ακίνητης ιδιοκτησίας θα είναι όπως φαίνεται όσοι έχουν ξενοίκιαστα ακίνητα και γενικότερα απρόσοδη περιουσία η οποία συχνά μπορεί να είναι δεσμευμένη από το κράτος. Οι συγκεκριμένοι ιδιοκτήτες θα καλούνται να πληρώσουν ετησίως βαρύτατους φόρους για περιουσία που δεν τους αποδίδει απολύτως τίποτε. Τόνισε ακόμη ότι τα τεκμήρια πρέπει να σχεδιαστούν με δίκαιο τρόπο ώστε να μην επιβαρύνονται άδικα οι ιδιοκτήτες, αλλά ούτε και να αφήνονται «παράθυρα» για φοροδιαφυγή. Ο κ. Παραδιάς σημείωσε επίσης ότι η αυτοτελής φορολόγηση των εισοδημάτων από ενοίκια που σχεδιάζεται θα πρέπει να λειτουργήσει σε εθελοντική βάση. Διαφορετικά θα καταληστεύσει τους ηλικιωμένους χωρίς σύνταξη και τους ανέργους με μοναδικό πόρο κάποιο μίσθωμα, αφαιρώντας τους κάθε ελπίδα για επιβίωση!
H δραματική κατάσταση στην ενοικίαση
•1 εκατ. Eλληνες δήλωναν μέχρι πρόσφατα έσοδα από ενοίκια
•300.00 ακίνητα υπολογίζεται σήμερα ότι είναι ξενοίκιαστα
•150.000 ιδιοκτήτες έχουν προχωρήσει σε εκχώρηση ανείσπρακτων μισθωμάτων που ανέρχονται σε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ
•200.000 ενοικιαστές καθυστερούν να πληρώσουν τα ενοίκια από ένα μήνα έως ένα χρόνο
•Μόλις 1 στους 5 ενοικιαστές είναι απόλυτα συνεπής, πληρώνοντας κανονικά και το νοίκι και τους άλλους λογαριασμούς
•15%-20% έχουν αυξηθεί τα «φέσια» μέσα στο 2012
•20% έως 50% μειώσεις στα ενοίκια έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης