«Τρία μεροκάματα για να πληρωθεί ένα» απαιτεί ο τρόπος εφαρμογής του εργόσημου στο ΙΚΑ και στον ΟΓΑ και αφορά την ασφάλιση του οικόσιτου προσωπικού, τις καθαρίστριες και τους εργάτες γης.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο του ΙΚΑ η υποχρέωση για ασφάλιση με εργόσημο αφορά τους οικιακούς βοηθούς, νοσοκόμους, συνοδούς, μπέιμπι σίτερ, οικοδιδάσκαλους, κηπουρούς, κομμωτές, μακιγιέρ, ξυλουργούς, υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους κ.λπ. Ετσι, αναφέρεται χαρακτηριστικά, «ο εργοδότης προσέρχεται στα ΕΛΤΑ ή τις Τράπεζες και προαγοράζει τον αριθμό των εργοσήμων που επιθυμεί προκειμένου να τα αποδώσει στον απασχολούμενο έναντι της αμοιβής που έχει συμφωνηθεί μεταξύ τους.
»Η τιμή αγοράς του εργοσήμου περιλαμβάνει την αμοιβή του απασχολουμένου και τις αναλογούσες ασφαλιστικές εισφορές...
»Ο απασχολούμενος μεταβαίνει ο ίδιος στα ΕΛΤΑ ή τις Τράπεζες, προκειμένου να εξαργυρώσει τα κουπόνια του και εισπράττει το αναγραφόμενο πληρωτέο ποσόν.
Αυτόματη μεταβίβαση
»Οι ασφαλιστικές εισφορές μεταβιβάζονται αυτόματα από τα ΕΛΤΑ ή τις Τράπεζες στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ο εργαζόμενος κατοχυρώνει τα δικαιώματά του για σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη.
»Οι καταβληθείσες ετήσιες ασφαλιστικές εισφορές εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα του εργοδότη κατά τα 2/3 και από το φορολογητέο εισόδημα του εργαζόμενου κατά το 1/3...»
Με το νέο σύστημα που ισχύει από την περασμένη Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου ο εργοδότης-ιδιοκτήτης της οικίας, ο διαχειριστής της πολυκατοικίας ή ο αγρότης που θέλει να απασχολήσει έναν εργάτη στις καλλιέργειές του θα πρέπει να ακολουθήσει τα κάτωθι βήματα-στάδια γραφειοκρατίας:
1. Τη μια ημέρα θα πρέπει να προσέλθει στα ΕΛΤΑ -ή σε κάποιες συνεργαζόμενες (αλλά στο μέλλον) τράπεζες- προκειμένου να αγοράσει ένα κουπόνι και να καλέσει τον εργαζόμενο προκειμένου να εκτελέσει ένα συγκεκριμένο έργο. Για παράδειγμα να φροντίσει τον κήπο.
Προσοχή! Δεν μπορεί να τον καλέσει εκτάκτως, π.χ. το πρωί της ίδιας ημέρας, μια γυναίκα προκειμένου να του προσέξει το ανήλικο παιδί του και να πεταχτεί σε μια έκτακτη εργασία.
Παράλληλα, καθώς το εργόσημο κοστίζει από 40 έως 50 ευρώ -για κάποιον έντιμο εργοδότη που θέλει να ασφαλίσει τον εργαζόμενο για το σύνολο του ποσού- το κόστος αυτό του επιβάλει να αγοράζει μόνο ένα κάθε φορά. Και όχι μία δεσμίδα 10 κουπονιών...
2. Την επομένη ο εργάτης θα εκτελέσει, με τα συνήθη παράπονα, τη συγκεκριμένη εργασία.
Προσοχή όμως! Ο εργάτης (συνήθως αλλοδαπός και ανασφάλιστος μέχρι σήμερα, αλλά και στο... μέλλον, όπως φαίνεται) δεν θα μπορέσει να αγοράσει γάλα για τα παιδιά της/του επιστρέφοντας στο σπίτι...
3. Την μεθεπομένη ο εργάτης δεν θα πάει σε ένα άλλο σπίτι για να κερδίσει το ψωμί του. Θα πρέπει να προσέλθει στα ΕΛΤΑ, προς το παρόν μόνο σε αυτά, προκειμένου να εξαργυρώσει το κουπόνι...
Ωστόσο με αυτούς τους ρυθμούς και τη γραφειοκρατία που διατηρεί το νέο σύστημα ασφάλισης του οικόσιτου ή βοηθητικού προσωπικού απαιτείται τη μία ημέρα ο εργοδότης να στηθεί στην «ουρά» των ΕΛΤΑ, ακολούθως ο εργάτης να κάνει το μεροκάματο και τέλος, την τρίτη ημέρα, ο απασχοληθεις να στηθεί εκ νέου στην «ουρά» προκειμένου να εξαγοράσει το ένσημο... Με αυτούς τους ρυθμούς είναι δύσκολο ένας εργάτης να κάνει πάνω από δύο μεροκάματα την εβδομάδα.
Και όλο αυτό καθώς στο ΙΚΑ και τον ΟΓΑ ανατέθηκε να ελέγξουν την αμοιβή του εργάτη, ενώ κάτι τέτοιο δεν το κάνουν τα ασφαλιστικά ταμεία σε καμία άλλη περίπτωση. Ετσι, με ενσωματωμένη την εργατική αμοιβή στο εργόσημο αυτό καθίσταται ακριβό, ο εργοδότης δεν μπορεί να προμηθευτεί δεσμίδα κουπονιών (λόγω κόστους), ενώ δεν προβλέφθηκε η πληρωμή (μόνο) της ασφαλιστικής εισφοράς μέσω του κινητού τηλεφώνου και της χρήσης του ΑΜΚΑ.
Πάντως, όπως διευκρινίζεται με τις δύο εγκυκλίους, οι κρατήσεις για ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη και εργαζομένου στο ΙΚΑ είναι 20% (και φοροεκπίπτει κατά τα 2/3 από τον εργοδότη και το 1/3 από τον απασχοληθέντα) και στον ΟΓΑ στο 10% επί του ποσού του εργοσήμου.
Το εργόσημο, σε κάθε περίπτωση, δεν έχει ελάχιστο ποσόν. Ετσι, μπορεί να διαμορφωθεί ακόμη και στα 10 ευρώ, οπότε τα έσοδα του ΙΚΑ θα είναι 2 ευρώ για κάθε ημερομίσθιο και 1 ευρώ για τον ΟΓΑ. Και την επιπλέον αμοιβή θα συνεχίσει να την παίρνει «μαύρα» ο εργαζόμενος...
