Ο ρέκτης Τούρκος διπλωμάτης, κ. Μπουλούκμπασι , επέτυχε το ακατόρθωτο : Να ασχοληθεί ο εξηλιθιωμένος ελληνικός Τύπος με τα εθνικά θέματα μεσούντος του Αυγούστου και ενώ τα νησιά γέμουν «τηλεπερσόνων», πολιτικών και λοιπών attractions της νεοελληνικής «επικαιρότητος» !
Και όχι μόνον ! Να μάθουμε ότι το ελληνικό ΥΠΕΞ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ, με «ΓΑΠ» η οποίον άλλο υπουργό διαπραγματεύεται αενάως, «συζητά» τα πάντα, είναι «ψύχραιμο» και δεν κάνει …τσιγγουνιές όταν πρόκειται για εθνικό χώρο !
Στην ουσία λοιπόν ο κ. Μπουλούκμπασι είπε το αυτονόητο, ότι η Ελλάδα ΔΕΝ ΤΟΛΜΑ να επεκτείνει τα χωρικά της υδατα πέραν των 6 ν.μ.
Το ζήτημα της επεκτάσεως των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ., δικαίωμα που απορρέει από το Δίκαιο της Θάλασσας, δικαίωμα που έχει ασκήσει η Τουρκία στην Μαύρη Θάλασσα αποτελεί «αγκάθι» για την εξωτερική πολιτική της χώρας μας εδώ και δεκαετίες.
Μια ματιά στον χάρτη 1, που απεικονίζει το εύρος των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Αιγαίο με εύρος 6 ν.μ. διαφωτίζει για τα αίτια του «προβλήματος» αυτού.
Γίνεται αμέσως αντιληπτή η διαμόρφωση «διαύλων» διεθνών υδάτων ανάμεσα στην «δαντέλα» που σχηματίζουν τα νησιά του Αρχιπελάγους όσο τα χωρικά μας ύδατα παραμένουν στα 6 ν.μ.
Κλασική περίπτωση ο «δίαυλος» πλάτους 8 ν.μ. μεταξύ Μυκόνου – Ικαρίας, στον οποίο εξ’αλλου αναφέρεται και ο κ. Μπουλούκμπασι. Είναι προφανής η περιπλοκή που θα εισήγετο στην διεθνή ναυσιπλοΐα και κυρίως την κίνηση πολεμικών πλοίων από την κατάργηση του διεθνούς χαρακτήρος του διαύλου αυτού με την επέκταση στα 12 ν.μ. των ελληνικών χωρικών υδάτων και την συνακόλουθη υπαγωγή του στους κανόνες περί «στενών» διεθνούς ναυσιπλοίας, αβλαβούς διελεύσεως κλπ. Προφανής επίσης ο λόγος για τον οποίον επί Σοβιετίας το λαλίστατο σήμερα ΚΚΕ τηρούσε απόλυτη σιγή επί του θέματος, όσο ο Στόλος της ΕΣΣΔ περιέφερε το…κίνημα ειρήνης στην Μεσόγειο !
Η περίπτωση Μυκόνου – Ικαρίας εξανάγκασε την Ελλάδα ήδη από το 1933 να ορίσει «αναντίστοιχο» πρός τα χωρικά της ύδατα εναέριο χώρο 10 ν.μ. ώστε να αποφευχθεί η μετατροπή σε διεθνές αεροπορικό ταξίδι της συνδέσεως Δυτικού – Ανατολικού Αιγαίου και η διάσπαση του Εθνικού Εναέριου Χώρου.
Ανάλογες είναι οι περιπτώσεις των στενών Αντικυθήρων – Κρήτης, όπου καθ’ ολη την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου στα όρια των ελληνικών χωρικών υδάτων ευρίσκοντο αγκυροβόλια της μοίρας Μεσογείου του Ναυτικού της ΕΣΣΔ, πράγμα αδύνατον εάν είχαμε χωρικά ύδατα εύρους 12 ν.μ.
Παρόμοιες περιπτώσεις έχουμε μεταξύ Ρόδου – Καρπάθου και αλλού ενώ προφανώς σε όλο το μήκος της θαλάσσιας ελληνο-τουρκικής μεθορίου είναι αδύνατον να εφαρμοσθεί ακόμη και το εύρος των 6 ν.μ. σε ορισμένα σημεία και άρα ισχύει η οριοθέτηση στην βάση της αρχής της «μέσης γραμμής».
Το ζήτημα λοιπόν είναι πολύ πιο περίπλοκο και έχει μεγάλο ιστορικό «βάθος», πολύ μεγαλύτερο από τα εύκολα αναθέματα στον «ΓΑΠ» η όποιον άλλο ΥΠΕΞ η και Πρωθυπουργό.
Εκείνο που έχει σημασία και που συσκοτίζεται με τέτοια καλοκαιρινά πυροτεχνήματα του κάθε Μπουλούκμπασι, είναι το ζήτημα του FIR Αθηνών και της ευθύνης Ερεύνης – Διασώσεως στα όρια του όπως και του αεροπορικού ελέγχου ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΥΣ δυτικά της ελληνο-τουρκικής μεθορίου.
Εκείνο που έχει σημασία είναι εάν ισχύει η “Islands Policy” toy NATO, που από το 2006 περιορίζει η και απαγορεύει τις αποστολές “air policing” της ΠΑ ανατολικά του 25ου μεσημβρινού με αποτέλεσμα να έχει «μοιρασθεί» ipso facto ο αεροπορικός έλεγχος του Αιγαίου. Ποιά είναι η επίσημη θέση της χώρας σχετικά με το προτεινόμενο από τους ΝΑΤΟικούς “pairing” ;
Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι ποτέ, κανένας «αρμόδιος» δεν βγήκε να εξηγήσει τι ακριβώς γίνεται με τις Τουρκικές ασκήσεις από τον Ιούλιο έως και την 1η Σεπτεμβρίου ΜΕΣΑ στο FIR Αθηνών με διαφωνούσα την ΥΠΑ (αναρτήσαμε τις σχετικές ΝΟΤΑΜ – αντι-ΝΟΤΑΜ στο antinews), να μας πεί με χάρτες και συντεταγμένες εάν τηρούνται οι κανόνες αεροναυσιπλοίας και εάν αναχαιτίζονται τα τουρκικά αεροσκάφη. Η ενημερώνουν μόνον «τα κόμματα» ;
Εκείνο που έχει τεράστια σημασία είναι η οριοθέτηση της ΑΟΖ έως και το Καστελόριζο, κάτι που έως τώρα η κυβέρνηση κάνει κατά το κοινώς λεγόμενο «γαργάρα» και αντ’αυτού οριοθετεί «ζώνες ερευνών» στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης (εκεί δηλαδή που «δεν βρωμά μπαρούτι») ευτελίζοντας το κύρος της χώρας. Λέγω «έως τώρα», καθ’οσον «κυκλοφορεί» η πληροφορία ότι πρίν η «κοντά» στην έναρξη των γεωτρήσεων της κυπριακής ΑΟΖ και μετά την υπογραφή συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας με φιλική χώρα της περιοχής η Ελλάδα θα διακηρύξει πλήρως την ΑΟΖ σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, άρα 200 ν.μ. και όπου αυτό είναι ανέφικτο λόγω του «κλειστού» της περιοχής (επικάλυψη των ζωνών με άλλες χώρες) σύμφωνα με την αρχή της μέσης γραμμής.
Στην περίπτωση αυτή, έχει μεγάλο ενδιαφέρον να μάθουμε τι ισχύει σχετικώς με την «παράκληση» της Ελλάδος του 2003 να μετατεθεί ανατολικότερα το όριο της Κυπριακής ΑΟΖ ώστε να «διευκολυνθεί» η Τουρκία. Να παρακαμφθεί δηλαδή η ΑΟΖ του Καστελορίζου και να αποκτήσει «σύνορα» με την Αίγυπτο η Τουρκία, διασπώντας την ενότητα του Ελληνο – Κυπριακού χώρου !
Σε όλα τα παραπάνω ανακύπτουν σοβαρότατα τεχνικά ζητήματα. Το Αιγαίο είναι «κλειστή» η «ημίκλειστη θάλασσα» ; Με ποιά μέθοδο ορίζομε τις «γραμμές βάσεως» απ’οπου μετράται η απόσταση για την εφαρμογή της «μέσης γραμμής» ειτε πρόκειται για χωρικά ύδατα, είτε για ΑΟΖ ;
Για όσους δεν «ξεμπερδεύουν» με ένα μαξιμαλιστικό «βυθίστε τα», είτε επρόκειτο για την φρεγάτα Turgut Reis που έφθασε στα ανοικτά της Ραφήνας επί ΚΚ είτε για την Gaziantepe που έφθασε στο Σούνιο επί Παπανδρέου το ζήτημα είναι εξαιρετικά περίπλοκο.
Ο τρόπος ορισμού των χωρικών υδάτων, είναι καθοριστικό θέμα που ακόμη δεν έχει αντιμετωπισθεί με σαφήνεια από την χώρα μας. Τι “base lines”θα χρησιμοποιήσουμε ; Όπως βλέπομε στο σχήμα 2 εκτός από την παραδοσιακή μέθοδο με λήψη σημείων αναφοράς και τόξων 6 η 12 ν.μ. υπάρχει και η μέθοδος των «ευθειών» σε περιπτώσεις έντονα «οδοντωμένης» ακτογραμμής και που δεν μας συμφέρει πάντα. Επίσης, με την ολοένα αυξανόμενη επιρροή της ψηφιακής χαρτογραφίας και των δορυφορικών χαρτών εφαρμόζεται διεθνώς και η τεχνική των «διαγραμμάτων Voronoi» για την χάραξη των «πολυγώνων» που ορίζουν τα χωρικά ύδατα.
Όλα τα παραπάνω πρέπει να έχουν ξεκαθαρισθεί και συμφωνηθεί ΠΡΙΝ πάμε σε διακηρύξεις και πρωτοβουλίες. Η διαφορετική αντίληψη στην χάραξη χωρικών υδάτων στην περιοχή των νορβηγικών φιόρδ (κλασική μέθοδος ή ευθείες) οδήγησε το 1954 την Νορβηγία και το Η. Βασίλειο σε «αλιευτικό πόλεμο» !
Σε κάθε περίπτωση και άσχετα με τις τεχνικές παραμέτρους η τις παροτρύνσεις τρίτων προς την μια η την άλλη κατεύθυνση ( η Ρωσία ποτέ δεν καλοέβλεπε ελληνικά χωρικά ύδατα 12 ν.μ., ενώ ΤΩΡΑ οι ΗΠΑ «βολεύονται» με μια ελληνική ΑΟΖ που διασφαλίζει τα πετρελαϊκά τους συμφέροντα) η χώρα μας πρέπει να φροντίσει για την έμπρακτη εγγύηση των όποιων πρωτοβουλιών της στον τομέα των θαλασσίων ζωνών, είτε πρόκειται για τα χωρικά της ύδατα, είτε για την ΑΟΖ.
Το Τουρκικό κατεστημένο, «στρατιωτικό» η «πολιτικό», αδιάφορο, είναι διαποτισμένο με την αίσθηση της «γεωπολιτικής αδικίας». Θα ξαναπώ ότι η γεωγραφία έχει φερθεί αμείλικτα στην Τουρκία και οι Τούρκοι επικαλούμενοι την «αρχή της ευθυδικίας» αυτό ακριβώς εννοούν: Ότι δεν μπορεί μια χώρα 750.000 τ.χ. με 70 εκ. πληθυσμό να έχει μια στενή λωρίδα θάλασσας ως χωρικά ύδατα και ως ΑΟΖ ενώ η κατά πολύ μικρότερη Ελλάδα με 11 εκ. κατοίκους θα νέμεται μια «ελληνική λίμνη» λίγα μίλια από τις τουρκικές ακτές.
Το ανησυχητικό είναι ότι η Τουρκία ποτέ δεν αρκέσθηκε στην επίκληση της όποιας «αρχής της ευθυδικίας»…Το 1974, με σαφή υστέρηση σε Ναυτικό και Αεροπορία, χρησιμοποίησε τις Ένοπλες Δυνάμεις της για την αποκατάσταση «μέρους» αυτού που θεωρούσε «ιστορική αδικία» στο Κυπριακό…
