Συγκεκριμένα, σχετικά με την απαξίωση του εκπαιδευτικού έργου του ελληνικού πανεπιστημίου και την απόδοση της δυσκολίας των νέων αποφοίτων να εισέλθουν στην αγορά εργασίας, στις ελλειμματικές σπουδές, δείξαμε με τη δημοσίευση αποσπασμάτων έκθεσης του ΙΟΒΕ ότι ο κύριος λόγος της παρατηρούμενης ανεργίας είναι η παραγωγική διάρθρωση της ελληνικής οικονομίας και η έλλειψη χαρακτηριστικών απασχολησιμότητας των αποφοίτων που δεν έχουν να κάνουν με αυτές καθ’ αυτές τις τεχνικές δεξιότητες. Προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται και τα συμπεράσματα της έκθεσης της καθ. Μ. Καραμεσίνη.
Ένα άλλο αρκετά διαδεδομένο στερεότυπο, το οποίο σχετίζεται ευθέως με την εργασιακή ηθική του έλληνα και τη ροπή του προς τη «λούφα», είναι και η συνεχής απαξίωσή του αναφορικά με την ιδιοτελή προτίμηση που τάχατες δείχνει προς τον δημόσιο, σε σχέση με τον ευγενή και αγνό, αλλά φευ, απαιτητικό ιδιωτικό τομέα. Πριν όμως συγκρίνουμε τη μέση αμοιβή στον δημόσιο, σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, την εργασιακή ασφάλεια και τα benefits στον ένα, σε σχέση με τον άλλον, σύγκριση που a priori θα δικαιολογούσε μια τέτοια προτίμηση, ας κάνουμε τον κόπο να δούμε από κοντά πόσο είναι το ποσοστό των εργαζομένων στους δυο αυτούς τομείς της οικονομίας.
Τα στοιχεία που παραθέτω είναι από τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας (International Labor Organization).
Για το έτος 2006, το οποίο είναι το τελευταίο για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για την Ελλάδα, σε συνολικό αριθμό απασχολούμενων (σε χιλιάδες) 4452.8, οι 3447.9 , δηλαδή το 77%, απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα, ενώ οι υπόλοιποι 1004.9, (το 23%) στον Δημόσιο. Σαν Δημόσιο δε, λογίζονται η Κυβέρνηση, οι ΜΚΟ και οι Δημόσιες Επιχειρήσεις.
Παραθέτοντας στοιχεία και από άλλες χώρες της Ευρωζώνης βλέπουμε ότι:
Γαλλία, (2004): Δημόσιος 30% , Ιδιωτικός 70%
Φιλανδία (2006): Δημόσιος 27%, Ιδιωτικός 73%
Γερμανία (2005): Δημόσιος 14%, Ιδιωτικός 86%
Ιταλία (2006): Δημόσιος 15%, Ιδιωτικός 85%
Ολλανδία (2005): Δημόσιος 27%, Ιδιωτικός 73%
Σουηδία (2006): Δημόσιος 34%, Ιδιωτικός 66%
Μ. Βρετανία (2006): Δημόσιος 20%, Ιδιωτικός 80%
ΕΛΛΑΔΑ (2006): Δημόσιος 23%, Ιδιωτικός 77%
Μισθοί Δημοσίων Υπαλλήλων:
Το ότι η κυβέρνηση στράφηκε στους δημοσίους υπαλλήλους (Δ.Υ.) ζητώντας την κεφαλή τους επί πίνακι, χωρίς να συναντήσει μάλιστα και καμιά σοβαρή αντίσταση, οφείλεται κατά την ταπεινή μου άποψη σε δυο λόγους.
Πρώτον διότι τους είχε πρόχειρους, χωρίς να χρειαστεί να κάνει και πολλά πολλά, πέρα από το ν’ αλλάξει λιγάκι το λογισμικό μισθοδοσίας, υπόθεση πενταλέπτου δηλαδή, και δεύτερον διότι είχε καλλιεργηθεί στην κοινή γνώμη, λόγω της συνεχούς και για δεκαετίες απαξίωσης οτιδήποτε δημόσιου, η πεποίθηση ότι για τα δημόσια ελλείμματα κύριος υπεύθυνος είναι ο μεγάλος αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων.
Πέρα όμως από τα μηρυκάσματα και τις στερεοτυπικές αντιλήψεις ας δούμε πώς το διάολο δημιουργούνται τα ελλείμματα και ποιοι είναι τέλος πάντων οι δημιουργοί τους.Είναι δηλαδή οι μισθοί και οι συντάξεις των Δ.Υ. αυτά που μπατάρουν την οικονομία; Με ποια στοιχεία οι γνωστοί διαμορφωτές της κοινής γνώμης τους καθιστούν αποδιοπομπαίους τράγους και υπεύθυνους της τραγικής οικονομικής κατάστασης της χώρας; Ποιους άραγε να θέλουν να καλύψουν;
Σε πρώτη φάση, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τα ελλείμματα δημιουργούνται από δυο παράγοντες.
1) από υστέρηση ΕΣΟΔΩΝ και
2) από τα ΕΞΟΔΑ όταν υπερβαίνουν τα ΕΣΟΔΑ.
Στα ΕΣΟΔΑ συγκαταλέγονται οι φόροι, άμεσοι και έμμεσοι, καθώς και οι κοινωνικές εισφορές.
Ενώ ως ΕΞΟΔΑ λογίζονται οι Δημόσιες Δαπάνες, (Δ.Δ).
Στα επόμενα, προσπαθώντας να αποτιμήσουμε τη «ζημιά» που επιφέρουν στη χώρα οι Δ.Υ. θα εξετάσουμε
Α. Το ποσοστό του ΑΕΠ που απορροφούν σαν μισθούς και συντάξεις και
Β. Το αριθμητικό τους μέγεθος.
Α.
Αν αναζητήσουμε το κομμάτι των Δημοσίων Δαπανών που αντιστοιχεί σε μισθούς και συντάξεις των Δ.Υ, γρήγορα διαπιστώνουμε ότι για το 2009 δεν ξεπερνάει το 9.3% του ΑΕΠ. Τι είναι όμως αυτό το νούμερο; Είναι μεγάλο, είναι μικρό;
Κι επειδή από μόνο του δεν λέει τίποτε, ας το συγκρίνουμε με τα εξής:
1. Με τις αντίστοιχες δαπάνες μισθών και συντάξεων του 2000,
2. Με τις αντίστοιχες δαπάνες του 2009 των χωρών της ΕΕ-15.
Σχετικά με το πρώτο παρατηρούμε ότι μέσα στη δεκαετία οι μισθοί και οι συντάξεις στην Ελλάδα παραμένουν αμετάβλητες σαν ποσοστό του ΑΕΠ, στο 9,3% δηλαδή.
Ενώ, σχετικά με το δεύτερο παρατηρούμε ότι οι μισθοί και οι συντάξεις των ΕΕ-15 ανέρχονται στο 10% του ΑΕΠ, αποδεικνύοντας ότι οι Ευρωπαίοι αφιερώνουν μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ τους απ’ ότι εμείς, γεγονός φυσικά εντελώς απαράδεκτο. Ευτυχώς όμως όχι για πολύ, μιας και οι πιέσεις για περικοπές μισθών επεκτείνονται σιγά σιγά και στα καλύτερα σπίτια της Ευρώπης.
Είναι επίσης σημαντικό να αναφέρουμε ότι σαν σύνολο, για το 2009 οι Δημόσιες Δαπάνες (Πρωτογενείς και Κοινωνικές), ανέρχονται στο 41,8% του ΑΕΠ, ενώ στην ΕΕ-15 στο 45%. Δηλαδή, οι ΔΔ στην Ελλάδα είναι χαμηλότερες του μέσου όρου της ΕΕ-15 κατά 3,2 ποσοστιαίες μονάδες, γεγονός που επίσης μας αφήνει σέκους. Αν είναι δυνατόν, οι Ευρωπαίοι να είναι περισσότερο γαλαντόμοι και χουβαρντάδες από μας! Παρενθετικά η κατά 3,2 μονάδες υστέρηση οφείλεται αποκλειστικά στις Πρωτογενείς και όχι στις Κοινωνικές Δαπάνες.
Οι δε μισθοί και συντάξεις σαν ποσοστό των Δημοσίων Δαπανών είναι στο ~23%.
Β.
Σχετικά με το πόσοι είναι τέλος πάντων οι έρμοι οι Δ.Υ. ας αρκεστούμε στις εκτιμήσεις του Διεθνούς Ινστιτούτου Εργασίας, (ILO), που τους βγάζει γύρω στο εκατομμύριο. Αλλά κι εμείς δεν διαφωνούμε επ’ αυτού. Συγκεκριμένα για το 2009, επί συνόλου 4.582,5 εκατομμυρίων εργαζομένων, οι ΔΥ είναι 1.022,1.
Τι σημαίνει πάλι αυτό το νούμερο;
Είναι πολλοί; Είναι λίγοι;
Επειδή δεν έχουμε άλλο τρόπο ν’ απαντήσουμε στο μεταφυσικό αυτό ερώτημα, ας συγκρίνουμε το ποσοστό των ΔΥ επί του συνολικού εργατικού δυναμικού σε διάφορες αξιοπρεπείς χώρες του δυτικού κόσμου. Με στοιχεία του ILO, http://laborsta.ilo.org/STP/guest, και στη σελίδα Public Sector Employment, όπου σαν Public Sector υπολογίζονται οι:
· Government units,
· Social security funds,
· Other no profit institutions,
· Publicly owned enterprises
βρίσκουμε ότι το ποσοστό των Δημοσίων Υπαλλήλων στις παρακάτω χώρες ισούται με
Σουηδία (2006): 33.8%
Δανία (2008): 32.3%
Γαλλία (2006): 29%
Ολλανδία (2007): 27%
Φινλανδία (2006): 26.8%
ΕΛΛΑΔΑ (2008): 22.3%
Μ. Βρετανία (2006): 20.2%
Καναδάς (2008): 20%
Αμερική (2008): 16.4%
Ισπανία (2008): 14.6%
Ιταλία (2007): 14.4%,
Γερμανία (2007): 14.3%
Συμπερασματικά , o ελληνικός δημόσιος τομέας βρίσκεται κάπου στο μέσον, γεγονός που δεν δικαιολογεί το γενικό ανάθεμα. Παρατηρείται δε το εξής παράδοξο, χώρες με μεγάλο δημόσιο τομέα να λειτουργούν παραδειγματικά. Αυτό και μόνο αποτελεί απόδειξη ότι δεν φταίει αυτό καθ’ αυτό το δημόσιο, ως το επάρατο κακό, όπως συστηματικά παρουσιάζεται, αλλά ο τρόπος που οργανώνεται, λειτουργεί και υφαρπάζεται από τις συνήθεις δυνάμεις, πολιτικές, αλλά και ιδιωτών «επιχειρηματιών».
Μέχρις εδώ λοιπόν, έχουμε δει ότι ούτε οι δαπάνες που αφορούν στους μισθούς και τις συντάξεις των ΔΥ δείχνουν κάτι το εκτρωματικό και αφύσικο, αλλά ούτε και το μέγεθός του δημόσιου τομέα βγαίνει εκτός λογικών ορίων.
Τα προβλήματα βρίσκονται αλλού:
1. Στην αναποτελεσματικότητά του, στην κακή κατανομή των υπαρχόντων υπαλλήλων, στην κακή οργάνωση, στη διαφθορά, και σε ότι άλλο βάλει ο νους σας.
2. Στις άλλου τύπου σπατάλες του Δημοσίου και
3. Στα μειωμένα ΕΣΟΔΑ.
Από τα προηγούμενα λοιπόν, τα καρκινώματα που αποτελούν το εκτροφείο των ελλειμμάτων εντοπίζονται στα σημεία 2 και 3.
Σχετικά με το 2, και για να μην πολυλογούμε, ένα είναι το πιο μεγάλο τέρας που απομυζά το δημόσιο:
Οι δαπάνες για φάρμακα και νοσοκομειακή περίθαλψη, οι οποίες από 2 δις το 2000, εκτοξεύτηκαν στα 17 δις το 2009. Επειδή ενδιάμεσα δεν εμφανίστηκε καμιά μεγάλη επιδημία, δικαιούμαστε να υποθέσουμε ότι η τεράστια αυτή αύξηση δαπανών μάλλον θα έχει να κάνει με τα υπαρκτά, αλλά αόρατα κυκλώματα γιατρών, εταιριών, μεσαζόντων και λοιπών τρωκτικών.
Σχετικά με το 3, που αφορούν στα ΕΣΟΔΑ του κράτους δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσω επί μακρόν, μιας και είναι γνωστές οι διαδεδομένες πρακτικές φοροαποφυγής, φοροαπαλλαγής, μη απόδοσης ΦΠΑ, κλπ. Πάνω σ’ αυτό θα ήθελα να τονίσω ότι η αδυναμία είσπραξης φόρων από το κράτος, είτε από αδυναμία, είτε εσκεμμένα όπως κατά κανόνα συμβαίνει με το μεγάλο κεφάλαιο και τις πολυεθνικές, επ ‘ουδενί λόγο θα πρέπει να βαραίνει τον πολίτη με επιπλέον χαράτσια, όπως συμβαίνει τώρα.
Τον τελευταίο καιρό γινόμαστε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς επίθεσης στον κόσμο της εργασίας γενικώς, κι όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και σε πολλές άλλες, αλλά και ειδικώς στον εναπομείναντα δημόσιο πλούτο, Η προτροπή «πουλήστε τα νησιά σας», για παράδειγμα δεν είναι και τόσο άστοχη όσο φαίνεται. Το ίδιο βέβαια και η γνωστή απάντηση του Πρωθυπουργού.
