Η ΝΕΑ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΠΟ 1-1-2024
Η νέα εθνική σύνταξη για εννέα (9) ειδικές κατηγορίες συντάξεων
Ι.Στα 426,17 € και 383,55 € με 20 και 15 χρόνια ασφάλισης αντίστοιχα, θα
ανέλθει η εθνική σύνταξη από 1-1-2024
Με τον νόμο Κατρούγκαλου 4387/2016 (άρθρο 7 παρ.6), το ύψος τής εθνικής
σύνταξης ορίστηκε σε 384 € (μεικτά) για 20 έτη ασφάλισης (ή 6.000 ΗΑ) και σε 345,60
€ (μεικτά) για 15 έτη ασφάλισης (ή 4.500 ΗΑ). Τα ίδια ποσά διατήρησε και ο νόμος
Βρούτση 4670/2020 μέχρι 31-12-2022. Έτσι, η «παγωμένη» από το έτος 2016 εθνική
σύνταξη ανερχόταν μέχρι 31-12-2022 στα παρακάτω ποσά ανάλογα με τα έτη
ασφάλισης:
Από 1-1-2023 αυξήθηκαν όλες οι κύριες συντάξεις («παλαιές» και «νέες»)
κατά 7,75%. Ο μαθηματικός τύπος για τον ετήσιο συντελεστή αύξησης των συντάξεων
ορίζεται στο άρθρο 25 (παρ. 4α) του ν. 4670/2020, σύμφωνα με το οποίο «Το
συνολικό ποσό της σύνταξης αυξάνεται από την 1.1.2023 κατ’ έτος, με κοινή απόφαση
των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με βάση
συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του
ΑΕΠ συν το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή 2
του προηγούμενου έτους διαιρούμενου διά του δύο (2) και δεν υπερβαίνει το ποσοστό
μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή.».
Για όλους τους «παλαιούς» συνταξιούχους και όσους είχαν έναρξη καταβολής
της σύνταξής τους έως 31-12-2022 (υπέβαλαν αίτηση έως 30-11-2022) δόθηκε
ολόκληρη η αύξηση τόσο στην εθνική όσο και στην ανταποδοτική σύνταξη. Η αύξηση
της εθνικής σύνταξης αφορά όλες τις κύριες συντάξεις, τόσο αυτές με έναρξη
καταβολής την 31-12-2022 όσο και τις «νέες» κύριες συντάξεις με έναρξη καταβολής
από 1-1-2023 και μετά.
Έτσι από 1-1-2023 η εθνική σύνταξη από 384 ευρώ αυξήθηκε στα 413,76
ευρώ (για 20 χρόνια ασφάλισης ή 6.000 ΗΑ) και από 345,60 ευρώ στα 372,38 ευρώ
(για 15 έτη ασφάλισης ή 4.500 ΗΑ). Για λιγότερα από 20 έτη ασφάλισης, η εθνική
σύνταξη μειώνεται κατά 2% για κάθε έτος, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα:
Σε εφαρμογή τής ανωτέρω διάταξης του άρθρου 25 του ν. 4670/2020, η
κυβέρνηση ψήφισε τη διάταξη του άρθρου 18 του ν. 4997/2022 που προβλέπει την
αύξηση μόνο των κύριων συντάξεων κατά 7,75% και όχι των επικουρικών συντάξεων.
Προς υλοποίηση της ρύθμισης αυτής εκδόθηκε και η υπ’αριθ. 126331/30-12-2022 ΚΥΑ
(ΦΕΚ Β 6949) των υπουργών Οικονομίας και Εργασίας που εξειδίκευσε τις
λεπτομέρειες εφαρμογής της ανωτέρω διάταξης και καθόρισε αφενός μεν την αύξηση
κατά 7,75% μόνο για τις κύριες συντάξεις με έναρξη καταβολής έως 31-12-2022 και
αφετέρου τον συντελεστή τής αύξησης της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν. 4387/2016.
Επίσης, το αρμόδιο υπουργείο (υφυπουργός Παναγιώτης Τσακλόγλου) εξέδωσε
έγγραφο με οδηγίες για την εφαρμογή του συντελεστή αύξησης συντάξεων της παρ. 4
του άρθρου 14 του ν. 4387/2016 από 1-1-2023 και μετά.
Με βάση την παρ. 4 του άρθρου 14, την παρ. 1 του άρθρου 27 και το εδάφιο
α’ της παρ. 1 του άρθρου 33 του ν. 4387/2016, ο συντελεστής αύξησης (ως προς το
είδος σύνταξης) επηρεάζει κάθε είδους κύρια σύνταξη που καταβάλλεται από τον e-
ΕΦΚΑ, δηλαδή κύριες συντάξεις λόγω γήρατος, γήρατος λόγω αναπηρίας, λόγω
αναπηρίας και λόγω θανάτου.
Ως προς την προέλευση της σύνταξης, επηρεάζει όλες τις κύριες συντάξεις
που καταβάλλονται από τον e-ΕΦΚΑ, ανεξαρτήτως του πρώην φορέα, τομέα, κλάδου,
λογαριασμού κ.ά., με τις διατάξεις του οποίου απονεμήθηκε αυτή
(συμπεριλαμβανομένων του Δημοσίου, του πρώην ΟΓΑ και του πρώην ΝΑΤ).
Ως προς την ημερομηνία έναρξης καταβολής της σύνταξης, η αύξηση κατά
7,75% επηρεάζει επίσης όλες τις κύριες συντάξεις που καταβάλλονται από τον e-
ΕΦΚΑ, με έναρξη καταβολής μέχρι και την 31-12-2022.
Με το σχέδιο κρατικού προϋπολογισμού για το 2024 που κατέθεσε η
κυβέρνηση στη Βουλή στις 2-10-2023 προβλέπεται αύξηση όλων των κύριων
συντάξεων κατά 3% από 1-1-2024 (σελ. 117 και 124). Δεν προβλέπεται αντίστοιχη
αύξηση των επικουρικών συντάξεων που παραμένουν χωρίς αύξηση (μόνο με
περικοπές) από το 2010!!
Έτσι η νέα εθνική σύνταξη, από 1-1-2024, θα διαμορφωθεί ως εξής:
4
Με τους ίδιους παραπάνω νόμους (4387/2016, 4670/2020), το ύψος τής
σύνταξης χιλιάδων συνταξιούχων («παλαιών» και «νέων»), που αφορούν εννέα (9)
ειδικές περιπτώσεις συντάξεων, έχει εξαρτηθεί από το εκάστοτε ύψος τής εθνικής
σύνταξης.
Έτσι, μετά την αύξηση της εθνικής σύνταξης από 372,38 € και 413,76 €
(μεικτά) σε 383,55 € και 426,17 € αντίστοιχα (ως ανωτέρω), σύμφωνα με τα στοιχεία
τού κρατικού προϋπολογισμού που κατατέθηκαν στη Βουλή, δηλαδή με αύξηση των
συντάξεων κατά 3%, οι παρακάτω ειδικές κατηγορίες συντάξεων-συνταξιούχων
αναπροσαρμόζονται από 1-1-2024 ως εξής:
1)Η εθνική σύνταξη στις συντάξεις αναπηρίας από 1-1-2024 (από 170,46
€ έως 426,17 € μεικτά)
Ως γνωστόν, ο ν. 4387/2016 (άρθρο 7 παρ. 4) επιφύλαξε σκληρή θεσμική
συμπεριφορά στις συντάξεις αναπηρίας εξαρτώντας το ύψος τους από το ποσοστό
αναπηρίας τού δικαιούχου συνταξιούχου. Έτσι, σύμφωνα με τον νόμο Κατρούγκαλου:
-συνταξιούχοι που είχαν αναπηρικό ποσοστό από 80% και άνω λαμβάνουν
ολόκληρη την εθνική σύνταξη, ήτοι 426,17 € (μεικτά),
-συνταξιούχοι με ποσοστό αναπηρίας από 67% έως 79,99% λαμβάνουν το
75% της εθνικής σύνταξης, ήτοι 319,62 € (=426,17 € Χ 75%),
-συνταξιούχοι με ποσοστό αναπηρίας από 50% έως 66,99% λαμβάνουν το
50% της εθνικής σύνταξης, ήτοι 213,08 € (=426,17 € Χ 50%) και
-συνταξιούχοι με ποσοστό αναπηρίας έως 49,99% λαμβάνουν το 40% της
εθνικής σύνταξης, ήτοι 170,46 € (=426,17 € Χ 40%).
67%-79,99% (75% εθν. σύνταξης) 288,00 309,60 319,62
80% και άνω (πλήρης εθν. σύνταξη) 384,00 413,76 426,17
Ωστόσο, το ορθό είναι -αντί της οριακής αύξησης από 1-1-2024 σε όλες τις
κλίμακες των αναπηρικών συντάξεων λόγω της νέας αυξημένης εθνικής σύνταξης- να
καταργηθεί η αντικοινωνική διάταξη της διάκρισης των αναπήρων συνταξιούχων
ανάλογα με το ποσοστό αναπηρίας τους.
Η διαφοροποίηση του ύψους τής Εθνικής Σύνταξης ανάλογα με το ποσοστό
αναπηρίας είναι μία από τις πιο σκληρές αντικοινωνικές διατάξεις του ν. 4387/2016
(άρθρο 7 παρ. 4) που διατηρήθηκε δυστυχώς σε ισχύ και με τον ν. 4670/2020. Είναι
απαράδεκτο για το ελληνικό κοινοβουλευτικό σύστημα, μέσα στη βαθιά απαξίωση και
ανυποληψία του, να μην μπορεί να αντιληφθεί το βαθιά αντικοινωνικό περιεχόμενο
αυτής της ρύθμισης που πρέπει άμεσα και αναδρομικά να εξαλειφθεί από το ελληνικό
Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΣΚΑ).
2)Η εθνική σύνταξη στις συντάξεις χηρείας (λόγω θανάτου) από 1-1-2024
(426,17 € και 383,55 € μεικτά)
Σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ. 4β του ν. 4387/2016, το συνολικό ποσό τής
σύνταξης λόγω θανάτου τού επιζώντος ή και του διαζευγμένου συζύγου δεν μπορεί να
υπολείπεται («κατώτατο όριο») του ποσού τής εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε 20
έτη ασφάλισης (384 € μεικτά για το 2022 και 413,76 € μεικτά για το 2023).
Αν ο χρόνος ασφάλισης του θανόντος ήταν μικρότερος των 20 ετών, το ως
άνω ποσό βαίνει μειούμενο κατά 1,25% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται
μέχρι την 20ετία. Για χρόνο ασφάλισης μικρότερο των 15 ετών, το ποσό που
δικαιούται ο επιζών ή και ο διαζευγμένος σύζυγος δεν μπορεί να υπολείπεται τού
ποσού των 360 € μεικτά (κατώτατο όριο).
Από 1-1-2023, με την αύξηση της εθνικής σύνταξης, σε 413,76 € (μεικτά)
για 20 έτη ασφάλισης και σε 372,38 € (μεικτά) για 15 έτη ασφάλισης,
αναπροσαρμόστηκαν αναλογικά και οι συντάξεις χηρείας ενώ, από 1-1-2024, το
συνολικό ποσό τής σύνταξης λόγω θανάτου τού επιζώντος ή και του
διαζευγμένου συζύγου δεν μπορεί να υπολείπεται («κατώτατο όριο») του ποσού
τής εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε 20 έτη ασφάλισης, δηλαδή 426,17 €
(μεικτά). Η κατώτατη σύνταξη χηρείας με 15 ή λιγότερα χρόνια ασφάλισης θα
αυξηθεί από 1-1-2024 στα 383,55 ευρώ.
3)Η εθνική σύνταξη στις συντάξεις-επιδόματα ανασφαλίστων
υπερηλίκων από 1-1-2024 (383,46 € μεικτά)
Σύμφωνα με το άρθρο 93 παρ. 4 του νόμου Κατρούγκαλου 4387/2016 (που
διατηρήθηκε και με τον νόμο Βρούτση 4670/2020), το πλήρες ποσό του μηνιαίου
επιδόματος ανασφαλίστων υπερηλίκων ανέρχεται στο ύψος τής «μικρής» εθνικής
σύνταξης (360 € μεικτά), αναπροσαρμοζόμενο σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 3
του άρθρου 14.
Με τον ν. 4997/2022 που αύξησε την εθνική σύνταξη από 1-1-2023, οι
συντάξεις-επιδόματα ανασφαλίστων υπερηλίκων που καταβάλλονται από τον ΟΠΕΚΑ
αναπροσαρμόστηκαν σε 372,30 € λόγω της αναπροσαρμογής του ποσού της βασικής
σύνταξης του πρώην ΟΓΑ με το άρθρο 19 του ν. 4997/2022. Από 1-1-2024, θα
φτάσουν στα 383,46 € (μεικτά).
Είναι ανάγκη η σύνταξη (τώρα «επίδομα») των ανασφάλιστων υπερηλίκων να
αυξηθεί σημαντικά και να καταργηθεί η αντικοινωνική προϋπόθεση του τεκμαρτού
εισοδήματος που ισχύει και αποκλείει αρκετές χιλιάδες ευάλωτων ηλικιωμένων από τη
χορήγησή του.
4)Η εθνική σύνταξη στις συντάξεις των ομογενών από 1-1-2024 (426,17 €
μεικτά)
Σύμφωνα με το άρθρο 73 του ν. 4915/2022 (ΦΕΚ Α 63), η πλήρης εθνική
σύνταξη ομογενών (384 €) χορηγείται μόνο σε όσους έχουν 30 έτη νόμιμης και
μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα με αφετηρία το 1992. Μετά την αύξηση της εθνικής
σύνταξης από 1-1-2023, οι συντάξεις των ομογενών αναπροσαρμόστηκαν σε 413,76 €
και από 1-1-2024 σε 426,17 € (μεικτά).
Όπως έχουμε υποστηρίξει, η ανωτέρω προϋπόθεση (30 έτη νόμιμης και
μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα) για τη χορήγηση πλήρους εθνικής σύνταξης στους
ομογενείς μας, πρέπει άμεσα να καταργηθεί.
5)Η εθνική σύνταξη στις προσωρινές συντάξεις από 1-1-2024 (426,17 €
μεικτά)
Σύμφωνα με το άρθρο 262 του ν. 4798/2021 (ΦΕΚ Α 68), το ύψος της
προσωρινής σύνταξης, που καταβάλλεται σε όλες τις κατηγορίες των συνταξιούχων,
εξαρτάται από το ύψος τής εθνικής σύνταξης για 20 έτη ασφάλισης, δηλαδή 384 €
(μεικτά).
Από 1-1-2023 το ύψος τής προσωρινής σύνταξης αναπροσαρμόστηκε προς
τα πάνω, κατά το μέρος τής εθνικής (όχι της ανταποδοτικής), κατά 7,75% και έφτασε
στα 413,76 € (μεικτά) ενώ, από 1-1-2024, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον κρατικό
προϋπολογισμό για το 2024, θα ανέλθει από 1-1-2024 στα 426,17 €.
6)Η εθνική σύνταξη στις συντάξεις υψηλοσυνταξιούχων ή
πολυσυνταξιούχων από 1-1-2024. Πλαφόν συντάξεων (12 Χ 426,17=5.114,04 €)
Σύμφωνα με άρθρο 120 του ν. 4623/2019 (ΦΕΚ Α 134), το συνολικό
ακαθάριστο ποσό κάθε μηνιαίας κύριας σύνταξης ή περισσοτέρων της μίας συντάξεων
λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου, δεν μπορεί να υπερβαίνει το 12πλάσιο της
εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε 20 χρόνια ασφάλισης, ήτοι το ποσό των 4.608 €
μεικτά (384 € επί 12).
Μετά την αύξηση της εθνικής σύνταξης από 1-1-2023, το πλαφόν για τις
υψηλές ή τις πολλές συντάξεις ανέρχεται σε 4.965,12 € μεικτά (413,76 € επί 12) ενώ,
από 1-1-2024, θα φτάσει στο ύψος των 5.114,04 € μεικτά (426,17 € επί 12).
7)Η εθνική σύνταξη στις πρόωρες (μειωμένες) εθνικές συντάξεις από 1-5
έτη από 1-1-2024 (από 268,49 € έως 298,31 € μεικτά)
Από 1-1-2023 η μειωμένη εθνική σύνταξη με 20 χρόνια ασφάλισης αυξήθηκε
από 268,80 € σε 289,63 €, ενώ η μειωμένη με 15 χρόνια ασφάλισης από 241,92 € σε
260,67 €.
8)Η εθνική σύνταξη στις συντάξεις των υπηρετούντων στην αλλοδαπή
δημοσίων υπαλλήλων από 1-1-2024 (426,17 € μεικτά)
Με το άρθρο 25 του ν. 4997/2022 τροποποιήθηκε το άρθρο 7 (παρ. 2) του ν.
4387/2016 και χορηγήθηκε πλήρως η νέα εθνική σύνταξη των 413,76 € και στους
υπηρετούντες υπαλλήλους του Ελληνικού Δημοσίου στην αλλοδαπή, αφού ο χρόνος
διαμονής του υπαλλήλου που υπηρετεί στην αλλοδαπή εξομοιώνεται με διαμονή του
στην Ελλάδα. Έτσι αποκαταστάθηκε η απαράδεκτη διάκριση σε βάρος όσων
εργάζονταν στο εξωτερικό για υπηρεσιακούς λόγους και είχαν μείωση στο ύψος τής
εθνικής τους σύνταξης.
Από 1-1-2024, το τελικό ποσό τής σύνταξής τους αναπροσαρμόζεται,
σύμφωνα με τα ανωτέρω και φτάνει στο ποσό των (413,76 + 3%=) 426,17 ευρώ.
9)Η εθνική σύνταξη και το κατώτατο όριο σύνταξης λόγω εργατικού
ατυχήματος και λόγω επαγγελματικής νόσου από 1-1-2024 (852,34 € μεικτά)
Από 1-1-2023 η κατώτατη σύνταξη λόγω εργατικού ατυχήματος ανέρχεται στα
827,52 € (από 768 € που ήταν μέχρι 31-12-2022) (768 € επί 7,75%).
Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 31 του ν.4387/2016 «2. Επί αναπηρίας
που οφείλεται σε εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια, το ποσό της σύνταξης
υπολογίζεται βάσει των άρθρων 7, 8 και 28. Σε καμία περίπτωση το ποσό της σύνταξης
9
του δικαιούχου δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί στο διπλάσιο
ποσό της εθνικής σύνταξης, για είκοσι (20) έτη ασφάλισης, στο ύψος που εκάστοτε
διαμορφώνεται, σύμφωνα με το άρθρο 7».
Συνεπώς, με βάση τα ανωτέρω, λόγω της αύξησης που προβλέπεται στον
κρατικό προϋπολογισμό, το κατώτατο όριο σύνταξης λόγω εργατικού ατυχήματος (το
οποίο έως 31-12-2022 ανερχόταν σε 768 € και από 1-1-2023 ανερχόταν στο ποσό των
827,52 €) από 1-1-2024 θα φτάσει στο ποσό των 852,34 € (μεικτά), όπως και το
κατώτατο όριο σύνταξης λόγω επαγγελματικής νόσου που προβλέπεται από το ίδιο
νομοθετικό πλαίσιο.
Συμπερασματικά, από όλα τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι η προβλεπόμενη
με τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2024 αύξηση τού τμήματος τής εθνικής
σύνταξης κατά 3% από 1-1-2024 (από 413,76 € σε 426,17 € με 20 χρόνια ασφάλισης
και από 372,38 € σε 383,55 € με 15 χρόνια ασφάλισης), που αφορά το σύνολο
σχεδόν των συνταξιούχων τής χώρας μας («παλαιών» και «νέων»), θα επηρεάσει
επιπρόσθετα και τις παραπάνω εννέα (9) σημαντικές κατηγορίες συντάξεων.
Αλέξης Π. Μητρόπουλος (Καθηγητής ΕΚΠΑ-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ)
Αγγελική Α. Μητροπούλου (Διδάκτωρ-Δικηγόρος)
Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://enypekk.gr/2023/12/03/i-nea-ethniki-syntaxi-apo-1-1-2024
