Το χρηματοδοτικό κενό των ασφαλιστικών ταμείων παραμένει, η τρόικα ζητά νέες επώδυνες αλλαγές στο συνταξιοδοτικό, ενώ το νέο σύστημα που θα ισχύσει από το 2015 φέρνει αλλαγές σε όρια ηλικίας, επικουρικές και εφάπαξ
Παρά την υποτιθεμένη συμφωνία, η τρόικα δεν δέχεται ότι έχει καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό που αναλογεί στα ασφαλιστικά ταμεία και μέσω των τεχνικών κλιμακίων δημιουργεί κάθε τρεις και λίγο ασφυκτικό κλοιό γύρω από τις νέες και πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.Συγκεκριμένα, οι δανειστές εκτιμούν ότι τα μέτρα για την πάταξη της εισφοροδιαφυγής στην καλύτερη περίπτωση μπορούν να εξασφαλίσουν 300 εκατ. ευρώ, τα μισά δηλαδή από όσα υπολόγιζε ο υπουργός Εργασίας κ. Γιάννης Βρούτσης. Συνεπώς, αναζητούνται μέτρα για να εξοικονομηθούν τα υπόλοιπα. Αυτόν ακριβώς τον στόχο εξυπηρετούσε και η πρόταση μέσω mail για αναστολή των εκδόσεων νέων συνταξιοδοτικών αποφάσεων, πληροφορία που διέψευσε ο κ. Βρούτσης. Πάντως, αυτό το απαράδεκτο μέτρο θα εξασφάλιζε κονδύλι 1,4 δισ. ευρώ, με δεδομένο ότι κάθε χρόνο βγαίνουν 110.000-120.000 νέοι συνταξιούχοι και αποχωρούν λόγω θανάτου από το σύστημα περίπου 70.000.
Αυτό το κονδύλι που εξοικονομείται αντιστοιχεί στη μαύρη τρύπα του ΙΚΑ (1 δισ. ευρώ) για το 2014. Στον προϋπολογισμό του ΙΚΑ που θα εγκριθεί τις επόμενες ημέρες προβλέπεται, επίσης, ότι για το 2014 η συνολική κρατική επιχορήγηση για καταβολή συντάξεων και άλλες παροχές ανέρχεται στα 3,88 δισ. ευρώ έναντι 4,48 δισ. που είχαν δοθεί το 2013. Χωρίς να αποκλείονται νέες επώδυνες ανατροπές στο συνταξιοδοτικό, όπως φέρεται να ζητά η τρόικα, το 2014 αποτελεί μια προπαρασκευαστική χρονιά για το νέο σύστημα με άξονα τη βασική σύνταξη που θα εφαρμοστεί από το 2015. Εως το τέλος του 2014 η επιτροπή εμπειρογνωμόνων θα πρέπει να παρουσιάσει προτάσεις για την προσαρμογή στο νέο καθεστώς. Παράλληλα, προβλέπονται αλλαγές στα όρια ηλικίας, τις επικουρικές και τα εφάπαξ που προέρχονται από παλαιότερους μνημονιακούς νόμους (3865/2010, 3996/2011 και 4093/2012 κ.ά.).
Πάντως οι αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα θα συνεχιστούν και τα επόμενα χρόνια, καθώς από το 2015 μπαίνει σε εφαρμογή ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων (με το τελικό ποσό να προκύπτει από το άθροισμα της βασικής και της αναλογικής σύνταξης).
Στο ενδιάμεσο το υπουργείο Εργασίας προχωρά στη συγκρότηση επιτροπής εμπειρογνωμόνων για το ασφαλιστικό, που μέχρι και το τέλος του 2014 θα παρουσιάσει προτάσεις για μία σειρά «καυτών» θεμάτων.
Οι σημαντικότερες αλλαγές της νέας χρονιάς είναι οι εξής:
1. Από το 2014 μπορούν να αναγνωριστούν επτά πλασματικά έτη, αντί για έξι το 2013, για την ταχύτερη συνταξιοδότηση. Αυτή η μεγαλύτερη δυνατότητα εξαγοράς που προβλέπει ο νόμος αφορά όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2014.
Στα πλασματικά που αναγνωρίζονται είναι οι σπουδές, ο Στρατός, η γονική άδεια ανατροφής, η επιδότηση ασθενείας, η τακτική ανεργία ΟΑΕΔ, η εκπαιδευτική άδεια άνευ αποδοχών, τα κενά ασφάλισης, ο χρόνος κύησης και λοχείας, ο χρόνος απεργίας, ο πλασματικός χρόνος μητέρων, ο χρόνος μαθητείας και ο χρόνος έναρξης πριν την εγγραφή στον ΟΑΕΕ.
Διαφορετικές ρυθμίσεις ισχύουν στο Δημόσιο, όπου το όριο για την εξαγορά χρόνων από Στρατό και σπουδές από την 1η Ιανουαρίου 2014 είναι και εδώ 7 έτη. Ωστόσο, ο χρόνος των τέκνων (και μέχρι 5 χρόνια) προσμετράται ξεχωριστά και έτσι το ανώτατο όριο των ετών που μπορούν να εξαγοραστούν είναι 12 έτη.
2. Νέες μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις με την εφαρμογή της ρήτρας του μηδενικού ελλείμματος στα επικουρικά ταμεία. Σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο, ακόμα και κάθε τρίμηνο θα γίνονται αναλογιστικές μελέτες για τη βιωσιμότητα των Ταμείων. Αν η μελέτη επισημάνει κινδύνους, θα αποφασίζονται μειώσεις και άλλες παρεμβάσεις στα ελλειμματικά ταμεία.
Επίσης, στα επικουρικά θα δημιουργηθούν «ατομικοί λογαριασμοί», όπου θα υπάρχει αναλυτικά η ασφαλιστική πορεία του κάθε εργαζομένου.
3. Μειώσεις στο εφάπαξ, με πρώτα θύματα τους υπαλλήλους του Δημοσίου. Ο νέος τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ βοηθήματος θα παίρνει υπόψη του μια σειρά μεταβλητές, όπως η περιουσία του Ταμείου, τα έσοδα από εισφορές, ακόμα και το κύμα φυγής τη συγκεκριμένη χρονιά. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα νέες μειώσεις στο καταβαλλόμενο ποσό, που εκτιμάται πως κατά μέσο όρο θα είναι στο 20%.
4. Καταργείται το ΕΚΑΣ για τους συνταξιούχους, που είναι κάτω των 65 ετών. Η παροχή του διακόπτεται και σε όσους το λάμβαναν έως τώρα χωρίς να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους.
5. Αύξηση του ορίου ηλικίας των ασφαλισμένων στο ΙΚΑ με 10.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Η προϋπόθεση ισχύει τόσο για γυναίκες όσο και για άνδρες. Ετσι, κάποιος θα συνταξιοδοτηθεί το 2014 με μειωμένη σύνταξη σε ηλικία 59 ετών και 6 μηνών και με πλήρη σε ηλικία 61 ετών και 6 μηνών.
Επίσης, αυξάνεται το όριο ηλικίας των γυναικών ασφαλισμένων ΙΚΑ με 10.000 ημέρες ασφάλισης. Την επόμενη χρονιά θα απαιτούνται 12.000 ημέρες ασφάλισης και η συμπλήρωση του 62ου έτους για πλήρη σύνταξη και του 60ού έτους και 6 μηνών για μειωμένη. Για τη λήψη της μειωμένης σύνταξης εξακολουθεί να ισχύει η προϋπόθεση συμπλήρωσης 100 ημερών πραγματικής ασφάλισης κατ’ έτος την τελευταία πενταετία.
6. Μείωση κατά μία ποσοστιαία μονάδα του ποσοστού αναπλήρωσης για συντάξεις Δημοσίου και ασφαλισμένων σε Ταμεία ΔΕΚΟ - τραπεζών, μέτρο που εφαρμόζεται από το 2008. Για έναν εργαζόμενο που συμπληρώνει το 2014 τα απαραίτητα 35 έτη ασφάλισης και συνταξιοδοτείται μέσα στο 2014 και εφόσον όλος ο χρόνος έχει διανυθεί στο Δημόσιο, τα 27 χρόνια υπολογίζονται με ποσοστό αναπλήρωσης 80% και μόνο τα επτά χρόνια με 73%.
7. Περιορισμός στο ποσοστό προσαύξησης της σύνταξης στο 2% για κάθε επιπλέον έτος για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2014.
8. Μείωση κατά 4% του ποσού της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ και αύξηση κατά 2,5% της εισφοράς για τον κλάδο υγείας.
