Η οικονομική κρίση που συρρίκνωσε τους μισθούς και έσπρωξε στην ανεργία εκατομμύρια Έλληνες μετέτρεψε σημαντικά την καταναλωτική συμπεριφορά στην Ελλάδα, με τις τιμές σε πολλά προϊόντα να παραμένουν ακόμα και σήμερα σε υψηλά επίπεδα. "Όταν συρρικνώνονται τα εισοδήματα αλλάζουν και τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς μας ως καταναλωτές", δήλωσε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών (ΙΝΚΑ), Γιώργος Λεχουρίτης, αναφέροντας μία σειρά από παραδείγματα που αποδεικνύουν αυτή τη στροφή σε σχέση με το πολύ πρόσφατο παρελθόν.
"Η Ελλάδα ήταν μία από τις πρώτες χώρες σε σκουπίδια σε τρόφιμα. Σήμερα, τα δεδομένα έχουν αλλάξει και οι ποσότητες των τροφίμων ή του μαγειρεμένου φαγητού που καταλήγουν στα σκουπίδια έχουν μειωθεί σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό.
Αυτό δείχνει ότι ο Έλληνας καταναλωτής πλέον δεν αγοράζει όπως στο παρελθόν, για παράδειγμα πέντε κιλά ντομάτες ή δύο κιλά κολοκυθάκια. Αγοράζει συγκεκριμένα πράγματα ώστε να μην έχει απώλειες επειδή τα τρόφιμα λήγουν ή σαπίζουν.
Ακόμα και τα μαγειρεμένα φαγητά τα οποία μπορεί να περισσέψουν οι νοικοκυρές τα μεταβάλλουν σε ένα διαφορετικό πιάτο για την επόμενη μέρα", σημειώνει.
Εκπτώσεις και στην ποιότητα
Αλλαγές όμως δεν έχει επιφέρει η οικονομική κρίση μόνο στην ποσότητα των προϊόντων που φτάνουν στο σπίτι αλλά και στην ποιότητα η οποία σε πολλές περιπτώσεις μπαίνει στο περιθώριο για χάρη βέβαια της μείωσης των δαπανών. Όπως επισημαίνει ο Γιώργος Λεχουρίτης έχει μειωθεί πανελλαδικά η κατανάλωση κρέατος και ψαριών.
"Επειδή το κρέας και τα ψάρια πωλούνται σε υψηλές τιμές, ο καταναλωτής έπρεπε να επιλέξει χαμηλότερης αξίας προϊόντα, όπως είναι το κοτόπουλο και τα ζυμαρικά, που μπορεί και αυτά να είναι ακριβά, αλλά σε σύγκριση με τα άλλα προϊόντα είναι φτηνότερα. Επίσης, αντί να αγοράσει φέτα με 8,5 ευρώ θα προτιμήσει ένα λευκό τυρί με 4 ευρώ το κιλό", επισημαίνει.
Οι γυναίκες αποφασίζουν
Σε μία επιπλέον παράμετρο της νέας καταναλωτικής κουλτούρας που διαμορφώνεται στα ελληνικά νοικοκυριά, αυτής της καταλυτικής σημασίας του ρόλου της γυναίκας, ρίχνει φως έρευνα που διενεργήθηκε από το Κέντρο Ερευνών, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΚΕΤΑΚ) του Mediterranean College, με τη συνδρομή μεταπτυχιακών φοιτητών της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων και του Τμήματος Ψυχολογίας του Mediterranean.
Η πλειοψηφία των γυναικών που έλαβαν μέρος στην έρευνα, σε ποσοστό 66%, απαντά πως είναι αυτές που αποφασίζουν για την κάλυψη των καταναλωτικών δαπανών του νοικοκυριού, ενώ ο σύζυγος καθορίζει μόνον το γενικό πλαίσιο της κατανάλωσης εντός της οικογένειας.
Σχεδόν οι μισές βλέπουν την αποτελεσματικότερη κάλυψη των οικογενειακών καταναλωτικών αναγκών σε περίοδο κρίσης ως μία νέα ευθύνη στην οποία χρειάζεται να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο.
Οι απαντήσεις των γυναικών στη συγκεκριμένη έρευνα επιβεβαιώνουν τις αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά που διαπιστώνονται από το Ινστιτούτο Καταναλωτών, καθώς το 89% μειώνει τις καταναλωτικές του δαπάνες σε επίπεδο νοικοκυριού, το 83% αναζητούν καλύτερες τιμές και προσφορές, για παράδειγμα κάνοντας σύγκριση των τιμών, αναζητώντας εκπτωτικά κουπόνια, προτιμώντας τις τοπικές αγορές και όχι τα μεγάλα εμπορικά κέντρα.
Οι αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά έχουν και τη θετική τους πλευρά, αφού ένα σημαντικό ποσοστό των ερωτώμενων, πάνω από το 50%, φροντίζει να μην πετά τρόφιμα και μαγειρεμένα φαγητά, αφιερώνει περισσότερο χρόνο πλέον στην οικογένεια και εντός σπιτιού, ενώ αυτοσχεδιάζει στην κουζίνα με σκοπό την οικονομία.
Παράλληλα, οι τρεις πρώτες αξίες σε σχέση με το νοικοκυριό για τις ερωτώμενες γυναίκες διαμορφώνονται ως εξής: Η αποταμίευση (44%), το Value for Money (41%) και η οικογενειακή ηρεμία (38%).
