400 μονάδες βάσεις, ενώ παρατηρήθηκε φυγή κεφαλαίων από την ευρωζώνη και η ζήτηση για γερμανικά ομόλογα έριξε το επιτόκιο στο 1,75%. Στο τραπέζι πέφτουν πολλά σενάρια για το μέλλον της Ελλάδας και προς το παρόν φαίνεται να επικρατεί αυτό της αποφυγής κινήσεων που θα οδηγούσαν σε ντόμινο καταρρεύσεων, άρα του σεναρίου άμεσης δρομολόγησης εξόδου από το ευρώ που υποστηρίζουν πλέον αρκετοί στην ευρωζώνη...
Είναι φανερό όμως πως η Ελλάδα, την παραμονή στο ευρώ θα πρέπει να προσπαθήσει να την κερδίσει πλέον, μετά την εξαπάτηση της τρόικας με τις μεταρρυθμίσεις «μαϊμού» και τις προσλήψεις αντί απολύσεων στο δημόσιο που οδήγησαν στην αύξηση των δαπανών...
Η σημερινή τηλεδιάσκεψη του πρωθυπουργού με τον Γάλλο πρόεδρο και την Γερμανίδα καγκελάριο αποτελεί προσπάθεια ανακοπής της αυξητικής τάσης της αναταραχής στις ευρωπαϊκές αγορές. Η παρουσία του Αμερικάνου υπουργού Οικονομικών στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της Ευρώπης την Παρασκευή, αποτελεί άλλη μια παρέμβαση να καμφθούν οι αντιρρήσεις συνέχισης της βοήθειας προς την Ελλάδα.
Με βάση τα δημοσιεύματα και τις δηλώσεις των τελευταίων ημερών των Ευρωπαίων και ιδίως των Γερμανών αξιωματούχων, τα σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι ομαδοποιούνται σε τρία βασικά σχήματα.
Τα τρία σενάρια
Α) Επιτάχυνση υλοποίησης των αποφάσεων της 21ης Ιουλίου στην ευρωζώνη και εξάντληση των πιέσεων στην Ελλάδα, να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις με την αναστολή εκταμίευσης της 6ης δόσης, συν κάποιες τροποποιήσεις που θα καθησυχάσουν...
Β) Επίσπευση του ESM, πιθανόν μέσω της τρέχουσας απόφασης για αύξηση των κεφαλαίων και διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του EFSF με στόχο την ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας με υποχρεωτικό «κούρεμα» της τάξης του 50% και στο βαθμό που δείχνει πρόοδο στη δημοσιονομική εξυγίανση και τις μεταρρυθμίσεις την παραμονή της στο ευρώ.
Γ) Ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας και εξώθησή της εκτός ευρώ...
Το πρώτο και το δεύτερο σενάριο είναι προς το παρόν αυτά που συγκεντρώνουν τις περισσότερες σύμφωνες γνώμες. Το τρίτο εκτιμάται πως θα αρχίσει να κερδίζει έδαφος, αν στο επόμενο τρίμηνο δεν υπάρχουν απτά αποτελέσματα των μεταρρυθμίσεων και των δημοσιονομικών μέτρων και αποδειχτεί πως τα περί εφεδρειών και αποκρατικοποιήσεων δεν ήταν μια από τα ίδια των προηγούμενων τριμήνων...
Οι επιπτώσεις της ελεγχόμενης χρεοκοπίας
Το πρώτο σενάριο έχει αναλυθεί τους τελευταίους μήνες για τις επιπτώσεις που θα έχει σε τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία. Ενδιαφέρον θα είχε να ανιχνεύσουμε τι μπορεί να σημαίνει το δεύτερο σενάριο, αυτό της ελεγχόμενης χρεοκοπίας, με 50% «κούρεμα» και παραμονής στο ευρώ.
Το σενάριο αυτό επαναλαμβάνει εδώ και μήνες ο σύμβουλος της καγκελαρίας Λαρς Φελντ, αλλά το προεξοφλούν και οι αγορές με τα CDS να στοιχηματίζουν κατά 98% σε χρεοκοπία.
Συνέπειες για τράπεζες
Ένα «κούρεμα» της τάξης του 50% σημαίνει εδώ και τώρα διαγραφή αντίστοιχων ομολόγων από τα χαρτοφυλάκια. Αν χρειαζόταν ΑΜΚ με το ήπιο σχέδιο της 21 Ιουλίου, τώρα θα χρειαστούν πολύ περισσότερα κεφάλαια. Στο βαθμό που δεν υπάρξει προθυμία ή δυνατότητα από τους παλιούς μετόχους, οι ανακεφαλαιώσεις θα πρέπει να γίνουν από τα ειδικά ταμεία που υπάρχουν και αυτά που ενδεχομένως προβλεφθούν.
Άρα, είμαστε πιο κοντά στο σενάριο κρατικοποίησης των τραπεζών. Αυτό δεν θα έχει καμιά επίπτωση σε καταθέτες και δανειολήπτες. Θα σημάνει όμως μηδενισμό της αξίας των μετοχών των παλιών μετόχων και πιθανό να οδηγήσει σε αφελληνισμό του κλάδου...
Το «κύμα» θα χτυπήσει και αρκετές ευρωπαϊκές τράπεζες οι οποίες θα χρειαστούν ΑΜΚ και ανακεφαλαιώσεις.
Για ασφαλιστικά ταμεία...
Ανάλογα θα μειωθεί και η αξία των ομολόγων, οπότε θα αναγκαστούν να μειώσουν και την συνταξιοδοτική τους ικανότητα. Καθώς όμως το ελληνικό κράτος εγγυάται τις συντάξεις, θα αυξηθούν οι δαπάνες του προϋπολογισμού για συντάξεις. Με μια απλή προβολή, αυτό σημαίνει πως αν οι δαπάνες για συντάξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα φτάνουν τα 22-23 δισ. ευρώ θα σκαρφαλώσουν κατά μερικά δισ. Αυτό φέρνει πιο κοντά το σενάριο που η στήλη θεωρεί βέβαιο ούτως ή άλλως για το μέλλον.
Αναστολή των συντάξεων όσων δεν έχουν συμπληρώσει το εθνικό συνταξιοδοτικό όριο και δραστική μείωση όλων των άλλων, ανάλογα με το ύψος της δαπάνης που μπορεί να αντέξει ένας προϋπολογισμός του μεγέθους της ελληνικής οικονομίας και του ελληνικού δημογραφικού δυναμικού.
Για δημόσιο, ΔΕΚΟ...
Οι ιδιωτικοποιήσεις, οι απολύσεις, οι μειώσεις μισθών, σε συνδυασμό με γενική αναδόμηση είναι μονόδρομος για το ελληνικό δημόσιο σε όλα τα παραπάνω σενάρια. Απλά στα δυο πρώτα θα γίνει με την επίβλεψη των εταίρων και στο τρίτο της δραχμής εκ της ένδον όταν θα διαπιστωθεί πως η δραχμή από μόνη της δεν αρκεί για να απογειώσει την οικονομική ανάπτυξη.
Για την χώρα...
Η ελεγχόμενη χρεοκοπία δεν θα γίνει χωρίς ανταλλάγματα, αλλιώς θα αναχρηματοδοτούσε ο καθένας τις τράπεζές του και θα μας άφηναν σε ανεξέλεγκτη χρεοκοπία. Είναι τα ανταλλάγματα των μεταρρυθμίσεων που θα επιτρέψουν την παραμονή σε μια ευρωζώνη με πιθανή στενότερη δημοσιονομική πολιτική. Όπερ, επιτάχυνση της δρομολογημένης εκχώρησης εθνικής κυριαρχίας από όλους σε ευρωζωνικούς θεσμούς...
Η μείωση του χρέους κατά 50% σημαίνει μείωση του χρέους από π.χ. 350 δισ. ευρώ σε 175 δισ. ευρώ, αρκετά κάτω από το 100% του ΑΕΠ... Αυτό θα κάνει την προσπάθεια επιστροφής στη αγορές πιο εύκολη υπόθεση στο βαθμό που γίνεται συντεταγμένα με την εγγύηση ισχυρών ευρωπαϊκών θεσμών. Η αδυναμία αυτού του σεναρίου συνίσταται στο γεγονός πως αν χαριστούν στην Ελλάδα, πως θα μπορέσουν να κάνουν αντίστοιχες χάρες σε άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν, όχι τόσο μεγάλα, αλλά αντίστοιχα προβλήματα;...
2) Ήγγικεν η ώρα;
Χθες η αγορά στη φήμη κοινής δήλωσης Μέρκελ Σαρκοζί αντέδρασε θετικά, για να ξεφουσκώσει στη συνέχεια. Εκτός της Εθνικής και της Πειραιώς οι μετοχές των περισσότερων άλλων τραπεζών γύρισαν σε αρνητικό έδαφος.
Στη Γερμανία όμως η μετοχή της Deutsche Bank από αρνητικό πρόσημο, μετά το μεσημέρι γύρισε σε θετικό με κέρδη αργά το απόγευμα πάνω από 8%. Ανάλογο γύρισμα με μικρότερα κέρδη έκανε και η Commerzbank.
Γύρισμα από ζημιές σε κέρδη πάνω από 15% έκανε στη χθεσινή συνεδρίαση στο Παρίσι και η Societe Generale, όπως και οι μετοχές των υπολοίπων γαλλικών τραπεζών.
Εκλαμβάνω αυτή τη διαφοροποίηση στη συμπεριφορά των ελληνικών τραπεζών στην προεξόφληση εκ μέρους της αγοράς της αύξησης της πιθανότητας ανάγκης ανακεφαλαίωσης των ελληνικών τραπεζών λόγω μεγαλύτερης έκθεσης σε ελληνικά ομόλογα λόγω του σεναρίου Βήτα.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι εξελίξεις επιταχύνονται και μπορεί για τις τράπεζες το τοπίο να μην ξεκαθαρίζει, αλλά για την υπόλοιπη αγορά η ώρα της «απελευθέρωσης» φαίνεται να πλησιάζει.
3) ΔΕΗ: Μας τα πήραν τα χαρτιά πατριώτες;...
Η εμφάνιση ξένου fund να έχει υπό τον έλεγχο το 10% της εταιρείας πιστεύω πως αποτελεί το χαρακτηριστικό μήνυμα της περιόδου. Ανάλογες θέσεις πρέπει να χτίζονται αυτή την περίοδο σε πολλές περιπτώσεις ελληνικών εισηγμένων, κατάσταση η οποία θα επιταχυνθεί αν οι εξελίξεις δείξουν ελάχιστη βελτίωση...
