Σε δανεισμό 400 εκατ. ευρώ προσφεύγει άμεσα το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για να αντιμετωπίσει το σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας που έχει.
Σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ της εφημερίδας "Τα Νέα", αν δεν προχωρούσε σε αυτο το δάνειο, το Ταμείο δεν θα είχε τα απαραίτητα χρήματα ούτε για την πληρωμή των ανελαστικών του υποχρεώσεων για τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο.
Συγκεκριμένα, στις 17 Αυγούστου θα βάλει ως "ενέχυρο" ομόλογα του Δημοσίου αξίας 200 εκατ.ευρώ που κατέχει για να λάβει μετρητά μέσω συναλλαγών repos 70 ημερών από τράπεζες οι οποίες θα επιλεγούν.
Επίσης, θα δανειστεί 100 εκατ. ευρώ από το ΕΤΕΑΜ και άλλα 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ασφάλισης Προσωπικού της ΔΕΗ, αξιοποιώντας τη δυνατότητα του εσωτερικού, μεταξύ των ασφαλιστικών ταμείων, δανεισμού που έδωσε ο Ν. 3863/10.
Τα δύο δάνεια θα είναι έντοκα (με βάση το ποσοστό απόδοσης του κοινού κεφαλαίου ΝΠΔΔ και ασφαλιστικών φορέων) και θα έχουν διάρκεια 15 ημερών, από 18 Αυγούστου έως 2 Σεπτεμβρίου.
Ανάλογα προβλήματα ρευστότητας αντιμετωπίζει και το άλλο μεγάλο Ταμείο, ο ΟΑΕΕ. Μάλιστα, ο διοικητής του Γερ. Βουδούρης διεκδικεί πρόσθετη κρατική επιχορήγηση προκειμένου να αντεπεξέλθει το Ταμείο στις οικονομικές υποχρεώσεις του μέχρι το τέλος του 2011.
Συγκεκριμένα, ζητούνται επιπλέον 360 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί συνολικά 740 εκατ. ευρώ έως το τέλος του 2011: 130 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο, 100 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο, 170 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο, 80 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο, 170 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο και 90 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο.
Ο ΟΑΕΕ οφείλει ακόμη 185 εκατ. ευρώ σε παρόχους υγείας και 255,5 εκατ. ευρώ στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και σε άλλους φορείς κοινωνικής ασφάλισης (δηλαδή έχει ταμειακό άνοιγμα 800 εκατ. ευρώ).
Τα αίτια του αδιεξόδου
Η υστέρηση των εσόδων προέρχεται από τη διακοπή της ασφάλισης 146.000 ελεύθερων επαγγελματιών και από το γεγονός ότι λόγω της κρίσης και των "λουκέτων" στα καταστήματα μόνο 540.000 από τους 700.000 "ενεργούς" ασφαλισμένους καταβάλλουν τις τρέχουσες εισφορές.
Οι διοικήσεις των δύο ασφαλιστικών ταμείων ευελπιστούν να τονώσουν τα έσοδά τους από την είσπραξη μέρους των οφειλών που ανέρχονται συνολικά σε 9,9 δισ. ευρώ.
Επειδή, ωστόσο, και σε αυτό τον τομέα τα αποτελέσματα δεν είναι τα αναμενόμενα έχει ενεργοποιηθεί η διαδικασία της αναγκαστικής είσπραξης.
Πάνω από 180.000 άτομα βρίσκονται στην ουρά για σύνταξη είτε κύρια είτε επικουρική σύνταξη ενώ άλλοι 50.000 περιμένουν το εφάπαξ τους. Ιδίως οι συνταξιούχοι του δημοσίου έχουν φτάσει στα όρια της αντοχής τους, περιμένοντας από πέρυσι το καλοκαίρι τη κύρια σύνταξη ενώ θα πάρουν με δραματική καθυστέρηση και ψαλιδισμένο κατά 10% το εφάπαξ τους, την επικουρική από το ταμείο αρωγής αλλά και το μέρισμα από το μετοχικό που επίσης αναμένεται να περικοπεί.
Στο πρόβλημα αναμένεται να δοθεί κάποια διέξοδο με την απονομή προσωρινής σύνταξης που θα αντιστοιχεί στο 80% της τελικής σύνταξης για το ΙΚΑ αλλά και για το δημόσιο σε ενάμισι μήνα, όταν όλα τα ένσημα είναι σε ένα Ταμείο και σε τρεις, όταν υπάρχει διαδοχική ασφάλιση. Όμως και όσοι παίρνουν σύνταξη, από τον ερχόμενο μήνα θα δουν το εισόδημά τους να συρρικνώνεται δραματικά .
Από την 1η Αυγούστου θα αρχίσει η επιβολή της αυξημένης εισφοράς τύπου ΛΑΦΚΑ ( 6%-14%) στις κύριες συντάξεις άνω των 1700 ευρώ ενώ μεγαλύτερο θα είναι το χαράτσι για όσους βγήκαν στη σύνταξη πριν τα 60 τους με πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου ( 8%).
Επίσης από τη 1η Σεπτεμβρίου θεσπίζεται εισφορά και στις επικουρικές συντάξεις ανω των 300 ευρώ 3% έως 10 %...
Πάντως , τα ταμεία βρίσκονται στην πιο δεινή κατάσταση των τελευταίων δεκαετιών και θα πληρώσουν με δανεικά συντάξεις και παροχές έως το τέλος του χρόνου , βάζοντας ως ενέχυρο τα ομόλογά τους, τα οποία γλίτωσαν το haircut με βάση την πρόσφατη συμφωνία της Ευρωζώνης.. Αυτή είναι και η μοναδική διέξοδος για τα ταμεία τα οποία έχουν ροκανίσει σχεδόν ολόκληρη την κρατική επιχορήγηση για το 2011 καθώς η υστέρηση εσόδων λόγω της ύφεσης εντείνει την έλλειψη ρευστότητας. Τα ασφαλιστικά ταμεία θα καταφύγουν στο δανεισμό για να πληρώσουν συντάξεις και παροχές έως το τέλος του χρόνου.
Συγκεκριμένα το ΙΚΑ θα χρειαστεί 600 εκ ευρώ για το επόμενο εξάμηνο και ο ΟΑΕΕ άλλα 200. Tα ταμεία στηρίζουν τις ελπίδες τους για έσοδα και στη ρύθμιση οφειλών , πιέζοντας καταρχήν τους 400 μεγαλοοφειλέτες του ΙΚΑ να προσέλθουν σε διακανονισμό . Ο υπουργός Εργασίας κ. Γιωργος Κουτρουμάνης προανήγγειλε ότι τα ταμεία θα προχωρήσουν σε δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών αλλά και σε κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων προκειμένου να εισπράξουν μέρος της εισφοροδιαφυγής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού το ΙΚΑ έχει εξαντλήσει ήδη από το πρώτο εξάμηνο το 90,9% της συνολικής επιχορήγησης που του αναλογεί για το 2011 . Ο ΟΑΕΕ έχει απορροφήσει το 78,8% , ο ΟΓΑ το 58,4% και το ΝΑΤ το 56,2%.
Η κατάσταση θα ήταν πολύ πιο ανησυχητική αν τα ταμεία συμμετείχαν στην ανταλλαγή ομολόγων με μείωση της ονομαστικής τους αξίας πάνω από 20% . Τελικά τα ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους τα ασφαλιστικά ταμεία και λήγουν από σήμερα έως το 2020, θα ανταλλαγούν στο άρτιο με νέα 30ετή. Πρακτικά, αυτό σημαίνει οτι δεν θα χάσουν ούτε ευρώ από την περιουσία τους. Ωστόσο θα βρεθούν σε πολύ δύσκολη θέση αν χρειαστεί να ρευστοποιήσουν αφού σήμερα τα ομόλογα χάνουν το 35% εως 50% της ονομαστική τους αξίας.
Έτσι ως μόνη λύση μένει ο δανεισμός . Το ΙΚΑ θα συνεχίσει να δανείζεται μέσω συμφωνιών ρεπος καταθέτοντας ως εγγύηση τα ομόλογά του για να εξασφαλίσει την αναγκαία ρευστότητα ενώ ο οργανισμός ελεύθερων επαγγελματιών θα καταφύγει σε εσωτερικό δανεισμό από τα εύρωστα ταμεία των ναυτικών πρακτόρων και των βενζινοπωλών
Μειωμένη κατά 3 δις η περιουσία των Ταμείων
Η περιουσία των ασφαλιστικών ταμείων που υπολογίζεται σήμερα στα 25 δις ευρω, ειναι δλδ μειωμένη ήδη κατά 3 δις σε σχέση με το σχετικά πρόσφατο παρελθόν, ειναι τοποθετημένη σε μεγαλο βαθμό σε Ομοόλογα του Ελληνικού Δημοσίου.
Συγκεκριμένα τα Ταμεία έχουν τοποθετήσει απευθείας σε τιτλους του Ε.Δ. 8,3 ΔΙς ευρω,ενω περί τα 16 δις ευρω ειναι τοποθετημένα, απο την Τραπεζα της Ελλάδας σε ομόλογα μέσω του Ειδικού Κεφαλαίου.
Η περιουσία του ΙΚΑ έχει μειωθεί στα 1,8-2 δις ευρω, από 4,4 δις που ήταν το 2009, ενωω έχει βγάλει στο σφυρί 14 ακίνητα και οικόπεδα φιλέτα (κτιριο Πειραιώς,οικόπεδα ΚΑΤ και Ν.Ερυθραίας κ.α.).
