Εκ μέρους της Ελλάδας, ως γνωστόν, υπέγραψε ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, ώστε η συνθήκη για την δημιουργία του περίφημου μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) να φθάσει υπογεγραμμένη στη χθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup.
Πρόκειται για νέα επικύρωση της ξαναζεσταμένης σούπας της 11ης Μαρτίου, με την ηγεσία της ΕΕ να αποδεικνύει ότι δεν διαθέτει την αναγκαία ευελιξία για να αναθεωρεί εγκαίρως τις αποφάσεις που η ζωή και οι αγορές απέδειξαν πως ήσαν λανθασμένες.
Αργά το βράδυ της Δευτέρας, με καθυστέρηση τεσσάρων ακριβώς μηνών και αφού η Ελλάδα είχε ήδη υπογράψει, η Αθήνα αποφάσισε να αντιδράσει με επιστολή που ο πρωθυπουργός κ. Παπανδρέου έστειλε στον επικεφαλής του Eurogroup και με την οποία ζητά αποτελεσματική λύση που θα εγγυάται τη βιωσιμότητα του χρέους, την πρόσβαση στις αγορές και την παροχή μέσων για την επανεκκίνηση της ανάπτυξης της οικονομίας.
Επισημαίνει μάλιστα ο κ. Παπανδρέου ότι απαιτείται μια ισχυρή και με όραμα ευρωπαϊκή ηγεσία και ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για αναποφασιστικότητα και λάθη, καθώς αυτά, «έχουν προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις».
Επισημαίνει μάλιστα ο κ. Παπανδρέου ότι απαιτείται μια ισχυρή και με όραμα ευρωπαϊκή ηγεσία και ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για αναποφασιστικότητα και λάθη, καθώς αυτά, «έχουν προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις».
Και το καταπληκτικότερο όλων: Η Αθήνα ανακάλυψε, όπως προκύπτει από την πρωθυπουργική επιστολή, πως η συμμετοχή ιδιωτών έχει προκαλέσει τις δημόσιες προειδοποιήσεις των οίκων αξιολόγησης, που κάνουν λόγο για επιλεκτική χρεοκοπία.
Επιτέλους – αλλά δυστυχώς αφού πέρασαν τέσσερις μήνες, χάθηκε πολύτιμος χρόνος και διεξήχθησαν ένα σωρό άγονες συζητήσεις – ο πρωθυπουργός ανακάλυψε επίσης πως η πρόταση για συμμετοχή ιδιωτών έχει μειονεκτήματα και θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ δαπανηρή, ανεπαρκής και πολύ επικίνδυνη.
«Πολύ δαπανηρή για την Ελλάδα και ελλιπής ή ανεπαρκής για την αποτελεσματική διαχείριση του ελληνικού χρέους. Και με αυτά τα πενιχρά αποτελέσματα ίσως να μην αποφευχθεί στο τέλος η επιλεκτική χρεοκοπία», ανακάλυψε ο κ. Παπανδρέου.
Τέσσερις μήνες μετά τις θριαμβολογίες και την προπαγάνδα για «γενναίες αποφάσεις» της ΕΕ προς όφελος της Ελλάδας, χθες ο πρωθυπουργός αποφάσισε να καταγγείλει εκείνες τις «ιστορικές», όπως τις είχε αποκαλέσει, αποφάσεις ως… επικίνδυνες!
Είναι προφανές πως οι συγκεκριμένες «σημαντικές αποφάσεις», κατέστησαν επικίνδυνες μέσα σε ελάχιστες ώρες, καθώς ο κ. Βενιζέλος, προσερχόμενος νωρίτερα στη συνεδρίαση, δήλωνε:
«Είμαι έτοιμος να συμμετάσχω σε μια ουσιαστική και εποικοδομητική συζήτηση για την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα, διότι σήμερα χρειάζεται να στείλουμε ένα πολύ ισχυρό και ξεκάθαρο μήνυμα σταθερότητας, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην ευρωζώνη και πέρα από την ευρωζώνη».Είναι προφανές πως οι συγκεκριμένες «σημαντικές αποφάσεις», κατέστησαν επικίνδυνες μέσα σε ελάχιστες ώρες, καθώς ο κ. Βενιζέλος, προσερχόμενος νωρίτερα στη συνεδρίαση, δήλωνε:
Λίγες ώρες αργότερα, επληροφορείτο πως δεν έπρεπε να είναι έτοιμος να συμμετάσχει σ' αυτήν την ουσιαστική και επικοιδομητική συζήτηση, καθώς τέτοια συζήτηση αν ήταν να γίνει, θα είχε ήδη γίνει τους τελευταίους τέσσερις μήνες.
Με τη διαφορά ότι τέσσερις μήνες μετά, η επιλεκτική χρεοκοπία για τις υπερχρεωμένες χώρες αποτελεί πλέον σοβαρή προοπτική και αυτό προκύπτει τόσο από δημοσιεύματα, όσο και από τις αναλύσεις των διεθνών οικονομολόγων, όσο και από τις κινήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της οποίας ο επικεφαλής Ζαν-Κλοντ Τρισέ επιμένει ότι οι Ευρωπαίοι επιμένουν σε ένα καταστροφικό σχέδιο.
Ως γνωστόν, η δημιουργία μηχανισμού που προβλέπει λύσεις για την περίπτωση χρεοκοπίας, δημιουργεί στις αγορές την αίσθηση πως η ΕΕ αναγνωρίζει αυτό το ενδεχόμενο και επομένως απομακρύνεται κάθε προοπτική οικονομικής εξομάλυνσης.
Μετά την εγκατάλειψη του λεγόμενου «γαλλικού σχεδίου» και ενώ το μεν Βερολίνο προσπαθεί να ξαναφέρει στο τραπέζι των συζητήσεων το λεγόμενο «γερμανικό» και το Ελσίνκι ένα νέο σχέδιο που θα περιλαμβάνει και εμπράγματες εγγυήσεις εκ μέρους της Ελλάδας, όλοι τώρα στρέφουν το βλέμμα τους προς αυτό που μέχρι χθες εξόρκιζαν: Την επιλεκτική χρεοκοπία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι χθες, δημοσίευμα των Financial Times ανέφερε πως οι Ευρωπαίοι έχουν περάσει στο… επόμενο στάδιο χωρίς καν να αποπειραθούν να διορθώσουν το προηγούμενο.
Για πρώτη φορά, γράφει η εφημερίδα, εμφανίζονται έτοιμοι να βάλουν στο τραπέζι ένα νέο σχέδιο συμμετοχής των ιδιωτών στο δεύτερο πακέτο χρηματοδότησης της Ελλάδας, το οποίο δεν θα αποσκοπεί μόνο στην βιωσιμότητα του χρέους, αλλά και θα περιλαμβάνει την προοπτική της επιλεκτικής χρεοκοπίας.
Παραδέχονται, βέβαια, όλοι ότι ξαναρχίζουμε από την αρχή και επομένως τίποτε δεν θα έχει διαμορφωθεί πριν από το τέλος του καλοκαιριού – όταν η Ελλάδα θα προσπαθεί να εξασφαλίσει την έκτη δόση του δανείου.
Έτσι, η αντίδραση της ΕΕ στην προειδοποίηση των διεθνών οίκων αξιολόγησης ότι η συμμετοχή των ιδιωτών δεν θα θεωρηθεί εθελοντική, αλλά θα αποτελεί πιστωτικό γεγονός, ουσιαστικά μετουσιώνεται σε παραδοχή αυτής της προοπτικής και αποδοχή της επιλεκτικής χρεοκοπίας.
Από την άλλη πλευρά, για το ενδεχόμενο της επιλεκτικής χρεοκοπίας φαίνεται ότι προετοιμάζεται και η ΕΚΤ, καθώς, σύμφωνα με την γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, η ΕΚΤ αναζητεί ιδιώτες συμβούλους προκειμένου να περιορίσει τις επιπτώσεις από ενδεχόμενη πτώχευση κράτους-μέλους της ευρωζώνης.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η ΕΚΤ έχει ήδη απευθυνθεί σε περισσότερες από πέντε τράπεζες, ζητώντας τους να υποβάλουν προσφορές για να αναλάβουν συμβουλευτικό ρόλο.
Αυτό σημαίνει ότι ο Τρισέ, απηυδισμένος από την προσπάθειά του να πείσει, κυρίως την κ. Μέρκελ, ότι η συμμετοχή εθελοντών στο ελληνικό χρέος – ακριβώς επειδή δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί εθελοντική λόγω των όρων που τίθενται – θα αποτελέσει καταστροφή, αναζητεί τρόπους να περιορίσει την βλάβη.
Υπάρχει, όμως, κίνδυνος να συμβεί το αντίθετο. Δηλαδή, όπως γράφει η εφημερίδα, η πρόσληψη συμβούλων προκειμένου να περιοριστούν οι συνέπειες της επιλεκτικής χρεοκοπίας, είναι πολύ πιθανό να στείλει το ακριβώς αντίθετο μήνυμα στις αγορές.
Να στείλει δηλαδή μήνυμα χρεοκοπίας, ενώ την ίδια ώρα καταβάλλεται προσπάθεια είτε αυτή να αποφευχθεί, είτε να περιοριστούν οι συνέπειές της.
Όλα αυτά σημαίνουν πως οι συζητήσεις γύρω από την «τεχνική βοήθεια» που κάνει στις Βρυξέλλες ο κ. Βενιζέλος με Ευρωπαίους αξιωματούχους, να έχουν εκ των προτέρων αποδυναμωθεί, καθώς μια επιλεκτική χρεοκοπία θα εμπόδιζε για μεγάλο χρονικό διάστημα τόσο την απορρόφηση, όσο και την χρησιμοποίηση των κοινοτικών πόρων.
Το ίδιο ισχύει και για την «τεχνική βοήθεια» που η Ελλάδα έχει αποδεχθεί για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και την είσπραξη των φόρων.
Είναι σαφές ότι μια χρεοκοπημένη χώρα θα δυσκολευτεί πολύ να αντιμετωπίσει τέτοιου είδους φορολογικά θέματα.
Μέχρι την ώρα που η έχουσα έννομο συμφέρον Ελλάδα αποφάσισε να ξυπνήσει, λογικές απόψεις εκφράζει μόνο η πολωνική προεδρία, που απευθύνει έκκληση προς το Eurogroup, να ολοκληρωθεί όσο το δυνατόν ταχύτερα η διαμόρφωση ενός δεύτερου σχεδίου στήριξης της Ελλάδας.
Πολύ περισσότερο, που χθες, η Ernst & Young, υποστήριξε χθες πως η Ελλάδα θα χρειαστεί και νέο πακέτο βοήθειας και αναδιάρθρωση του χρέους της.
Κι’ αυτό, διότι η χώρα μας λειτουργεί μόνο με τα δεκανίκια των δανείων και δεν προβλέπεται να σταθεί στα δικά της πόδια στα προσεχή χρόνια.
Και επομένως, όσο δεν μπορεί να βγει με τις δικές της δυνάμεις στις αγορές, θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα που υποτίθεται ότι το δάνειο, δια του Μνημονίου, επρόκειτο να επιλύσει.
Σημειώνεται επίσης ότι αν η συμφωνία για την συμμετοχή ιδιωτών δεν στηριχθεί εξ ολοκλήρου στην εθελοντική βάση, από νομικής πλευράς θα αποτελέσει πτώχευση, με όλες τις συνέπειες και τις βλάβες που θα επιφέρει.
Επιπλέον, η Ernst & Young προβλέπει ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος θα αυξηθεί και θα πλησιάσει το 170% του ΑΕΠ, με τις καταβολές των τόκων να ανέρχονται σε περισσότερο από 20% των κρατικών εσόδων!
Και εξ αυτού του λόγου επιμένει πως ένα τέτοιο χρέος δεν «βγαίνει», υποστηρίζοντας, όμως, παράλληλα ότι μια περιορισμένη αναδιάρθρωση του χρέους μόνο πρόσκαιρη ανακούφιση θα προσφέρει, διότι δεν θα βοηθήσει στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών.
Παρ’ όλα αυτά, οι Ευρωπαίοι πηγαίνουν από συνεδρίαση σε συνεδρίαση, όπου κάθε φορά αποφασίζουν να μεταθέσουν για… αργότερα κρίσιμες αποφάσεις που έπρεπε να είχαν ληφθεί χθες!
