Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Η προπαγάνδα είχε ξεκινήσει ένα καινούργιο τροπάρι: Φτιάχτηκε για χάρη μας ένας μηχανισμός που θα μας σώσει από την χρεοκοπία – δεν ήταν καινούργιος, είχε ήδη εφαρμοστεί στην Ουγγαρία, αλλά έτσι ήθελε η προπαγάνδα.
Φέτος, έναν χρόνο μετά, δεν πανηγυρίζει κανείς. Βαθιά ύφεση, ανεργία, σκληρή λιτότητα για τις πιο αδύναμες τάξεις, ένας πόλεμος στη γειτονιά μας, η πρόσφατη απόφαση του Eurogroup για την επιμήκυνση της αποπληρωμής του χρέους και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που πάλι συμπίπτει με την εθνική μας γιορτή.
Ο καθένας έχει μια γνώμη για το τι έφταιξε. Αλλά η πιο έγκυρη παραμένει αυτή του Γέρου του Μοριά, όπως καταγράφεται στα, δια χειρός Γεωργίου Τερτσέτη, Απομνημονεύματα του Στρατηγού Θ. Κολοκοτρώνη (Εκδόσεις Βεργίνα).
Στα προλεγόμενά του, ο Τερτσέτης εξιστορεί πώς ο Γέρος του Μοριά εξηγούσε τα αίτια της πτώσης της Κωνσταντινούπολης, χρησιμοποιώντας τους δύο βραχίονες και τα πέντε δάχτυλα της χειρός.
Παρομοίαζε τον Σουλτάνο με το ζερβί χέρι που «έκαμε ζάπι την Ανατολή όλην». Μετά καταπιανόταν με τα δάχτυλα του άλλου χεριού: «Το χοντρό δάχτυλο της άλλης χειρός, ο βασιλέας της Κωνσταντινουπόλεως, των Ρωμαίων, ερωτούσε τα δύο δάχτυλα πλησίον του, τον κλήρον και τους πολιτικούς, τι είναι τούτο; Ο λαός τότε ήταν το λιανό δάχτυλο. Και το ψηλότερο, το γειτονικό του, οι έμποροι και οι σπουδασμένοι. Το χοντρό δάχτυλο λοιπόν, ερωτούσε τον κλήρο και τους Μινίστρους, τι είναι τούτο; Αποκρίνοντο, ο Θεός θα τον χάση, ας ψάλλομε το «Νίκας κατά βαρβάρων δωρούμενος».
«Τα τροπάρια, όμως, μη συντροφευμένα από πέτρας και λιθάρια, από άρματα, δεν εμπόδισαν τον Σουλτάνο να πηδήση εις την άλλην γραμμήν της χειρός (…) Ο Βασιλέας λέγουν ότι ήθελε πόλεμον, οι Μινίστροι και ο κλήρος τον αντέκοψαν, θαρρευμένοι οι πρώτοι εις την ψευδοπολιτικήν τους, οι άλλοι εις ταις ψαλμωδίαις τους. Έπειτα από ένα χρόνο ο Σουλτάνος έρριχνε το χοντρό δάχτυλο και εκάθιζε εκείνος εις τον τόπον του. Τα τέσσαρα πνίγουν το ένα, και ας είναι όσον θέλει αντρειωμένο. Δεν εσυγγνώμισαν κλήρος, μινίστροι, εμπορικό και λαός να καταβάλουν τον Σουλτάνο. Οι μινίστροι και ο κλήρος εμπήκαν εις το πιλάφι μαζί του και έτρωγαν. Ο λαός λιανός, ακέφαλος, οι έμποροι και οι πεπαιδευμένοι έφυγαν, πέφτοντας η Κωνσταντινούπολις, και επήγαν εις τα βασίλεια της Δύσης».
Έτσι, ο λαός «έμεινε εις την τυραννίαν των τριωνών, Σουλτάνου, αρχόντων και κλήρου», ενώ «οι διαβασμένοι, με τη σοφία των προγόνων, εφώτισαν τους αλλοεθνείς. Αν από το λαό έβγαινε κανένας προκομμένος, έξυπνος, τον έπαιρνε το πετραχίλι ή ο προεστός δια γραμματικόν του ή τον προσκαλούσε εις την Ευρώπην ο θείος του, ο αδελφός του ο έμπορος. Και πάντα ο λαός ελιάνευε και το γένος εφύραινε…»
Δυστυχώς, η Ιστορία επαναλαμβάνεται…
