«Διαβατήριο» για ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη αποτελούν τα πλασματικά έτη ασφάλισης. Οι γυναίκες με ανήλικα παιδιά μπορούν με τον τρόπο αυτό να επισπεύσουν τη θεμελίωση δικαιώματος και να αποφύγουν δυσμενείς αλλαγές στο ασφαλιστικό τους καθεστώς.
Οι σχετικές ρυθμίσεις προβλέπονται στους νόμους 3863 και 3865 του 2010 και ξεκίνησαν να εφαρμόζονται από 1ης Ιανουαρίου 2011. Συγκεκριμένα οι μητέρες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ, εφόσον έχουν συμπληρώσει 3.600 ημέρες, έχουν τη δυνατότητα να εξαγοράσουν για το 2011 μέχρι 4 έτη πλασματικά τα οποία μπορεί να προέρχονται από χρόνο σπουδών ή από κενά εργασίας. Επιπλέον μπορούν να αναγνωρίσουν θεμελιωτικά, χωρίς δηλαδή τη δυνατότητα ο χρόνος αυτός να προσμετρηθεί στον υπολογισμό της σύνταξης, επιδοτούμενη ανεργία και χρόνο κύησης και λοχείας.
Με τον τρόπο αυτό και εφόσον εντός του έτους συμπληρώσουν 5.500 ημέρες ασφάλισης θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης για το 52ο έτος της ηλικίας τους με μειωμένη σύνταξη και το 55ο για πλήρη.
Να σημειώσουμε εδώ πως στο ΙΚΑ δεν ισχύει ρύθμιση για τη συνταξιοδότηση τρίτεκνων μητέρων. Επιπλέον δεν έχει ξεκαθαριστεί κατά πόσον θα μπορούν οι μητέρες να αξιοποιήσουν για θεμελίωση τον πλασματικό χρόνο των τέκνων. Είναι κάτι το οποίο δεν προβλέπεται ξεκάθαρα στον νόμο και αναμένεται να ξεδιαλύνει τις επόμενες ημέρες, ίσως και με διάταξη στο επερχόμενο μίνι ασφαλιστικό.
Το κόστος των εξαγορών είναι σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις 165 ευρώ για κάθε μήνα που εξαγοράζεται. Για την εφάπαξ καταβολή μπορεί να υπάρξει έκπτωση 15%.
Από την άλλη μεριά οι μητέρες ανηλίκων του δημόσιου τομέα, οι οποίες και χρειάζεται εντός του 2011 να συμπληρώσουν 25 έτη ασφάλισης ώστε να συνταξιοδοτηθούν στα 52 με πλήρη σύνταξη, έχουν τη δυνατότητα να προβούν σε πιο εκτεταμένη χρήση των εξαγορών πλασματικού χρόνου.
Συγκεκριμένα μπορούν να χρησιμοποιήσουν 4 έτη από σπουδές ή ανεργία και επιπλέον μέχρι 5 έτη για 3 παιδιά, φτάνοντας τον συνολικό χρόνο που μπορούν να χρησιμοποιήσουν στα 9 χρόνια. Ετσι μια μητέρα με 16 έτη ασφάλισης μπορεί να φτάσει την 25ετία και να συνταξιοδοτηθεί. Σε αντίθεση με το ΙΚΑ στο Δημόσιο μια μητέρα μπορεί να κάνει χρήση του πλασματικού χρόνου των τέκνων εφόσον όμως έχει συμπληρώσει 15 έτη πραγματικής ασφάλισης στο Δημόσιο.
Στην περίπτωση του Δημοσίου το κόστος των εξαγορών ανέρχεται σε 6,67% επί των συντάξιμων αποδοχών. Και σε αυτή την περίπτωση με εφάπαξ καταβολή υπάρχει έκπτωση 15%.
Οι ίδιες ακριβώς ρυθμίσεις ισχύουν και για τους εκπαιδευτικούς αλλά και τους υπαλλήλους ΟΤΑ.
Τέλος στο Ταμείο Νομικών και ήδη Τομέα Νομικών του ΕΤΑΑ παρέχεται η δυνατότητα εξαγοράς πλασματικών ετών στις μητέρες ώστε να θεμελιώσουν σχετικό δικαίωμα. Σε αυτή την περίπτωση ο χρόνος που μπορεί να εξαγοραστεί για το 2011 είναι μέχρι 4 έτη και μπορεί να προέρχεται από σπουδές ή πλασματικά μητρότητας ή ανεργία. Με τη συμπλήρωση του απαραίτητου χρόνου μαζί με τον εξαγοραζόμενο θεμελιώνεται δικαίωμα για συνταξιοδότηση σε ηλικία 55 ετών. Και εδώ το κόστος ανέρχεται σε 165 ευρώ ανά μήνα εξαγοράς.
Παραδείγματα για δημόσιο υπάλληλο και ασφαλισμένη στο ΙΚΑ
Ενδεικτικά δημοσιεύονται τρία παραδείγματα για τα πλασματικά έτη που μπορούν να αναγνωρίσουν οι μητέρες για να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Ερώτηση: Δημόσιος υπάλληλος, κατηγορίας ΤΕ, με δύο παιδιά ανήλικα έχει σήμερα 15 έτη στο Δημόσιο και 4 έτη στο ΙΚΑ. Είναι 44 ετών. Πότε θα μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί και τι συμφέρει να κάνει;
Απάντηση: Η εν λόγω ασφαλισμένη μπορεί να εξαγοράσει 3 έτη από τα παιδιά και 4 έτη από τις σπουδές. Συμφέρει να τα πάρει όλα. Συνολικά με 7 επιπλέον έτη θα φτάσει 26 χρόνια ασφάλισης και θα θεμελιώσει δικαίωμα για το 52ο έτος της ηλικίας της. Επίσης η σύνταξή της θα υπολογιστεί με 7/35μπτα επιπλέον.
Ερώτηση: Μητέρα ανηλίκου ασφαλισμένη στο ΙΚΑ έχει σήμερα 4.900 ημέρες ασφάλισης. Είναι 46 ετών και έχει πτυχίο ΑΕΙ. Μπορεί να θεμελιώσει δικαίωμα; Με τη χρήση ποιων χρόνων;
Απάντηση: Η ασφαλισμένη του παραδείγματος πρέπει να αναγνωρίσει κατά προτεραιότητα τον χρόνο σπουδών καθώς δεν γνωρίζουμε εάν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί θεμελιωτικά ο χρόνος των παιδιών. Ετσι θα συμπληρώσει με εργασία φέτος 5.200 ημέρες. Στη συνέχεια εξαγοράζοντας 1.200 ημέρες εργασίας θα φτάσει 6.400. Με τον τρόπο αυτό θεμελιώνει δικαίωμα σε ηλικία 52 ετών για μειωμένη και στα 57 για πλήρη και προσαυξάνει τη σύνταξή κατά επιπλέον 900 ημέρες. Το κόστος θα είναι 7.920 ευρώ περίπου.
Ερώτηση: Δημόσιος υπάλληλος, πτυχιούχος ΑΕΙ είναι μητέρα ενός ανήλικου παιδιού. Εχει 5 χρόνια στο ΙΚΑ από το 1989 και διορίστηκε στο Δημόσιο το 1997. Είναι 44 ετών. Πότε θα μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί;
Απάντηση: Η ασφαλισμένη δεν έχει συμπληρώσει 15 έτη ασφάλισης στο Δημόσιο. Επομένως δεν μπορεί να αναγνωρίσει θεμελιωτικά το έτος από το τέκνο. Αυτό θα μπορεί να γίνει το 2012. Ετσι το 2012 θα μπορεί να αναγνωρίσει το πλασματικό έτος από τη μητρότητα και 4 έτη από τις σπουδές (σύνολο 5). Με τον τρόπο αυτό θα θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης για τα 55.
