Κλειδί» για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος αποτελεί για τους ασφαλισμένους στο Δημόσιο η συμπλήρωση 25ετίας. Αυτή η ευνοϊκή διάταξη επιτρέπει στους δημοσίους υπαλλήλους να «θωρακίσουν» τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα, ακόμα και αν δεν πληρούν τις λοιπές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης (π.χ. το όριο ηλικίας).
Ουσιαστικά, οι δημόσιοι υπάλληλοι που ασφαλίστηκαν από το 1983 έως και το 1992 μπορούν με τη συμπλήρωση της «πολυπόθητης» 25ετίας να κατοχυρώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Στη συνέχεια, μπορούν να αποχωρήσουν όποτε πιάσουν την ηλικία συνταξιοδότησης, ασχέτως αν στο ενδιάμεσο επέλθουν νέες αλλαγές στο ασφαλιστικό.
Στο Δημόσιο η συμπλήρωση των απαιτούμενων ετών ασφάλισης, αλλά και διάφορων λοιπών προϋποθέσεων που ο νόμος ορίζει, δίνει τη δυνατότητα στον ασφαλισμένο να «κλειδώσει» το σχετικό δικαίωμα. Η στιγμή κατά την οποία επέρχεται η πλήρωση των προϋποθέσεων αυτών αποτελεί τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
Ετσι όσοι δημόσιοι υπάλληλοι συμπλήρωσαν 25ετία μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2010 θεμελίωσαν δικαίωμα και δεν επηρεάζονται από τις αλλαγές στο ασφαλιστικό. Οσοι συμπληρώσουν μέσα στο 2011, θα συνταξιοδοτηθούν με βάση τα όρια της φετινής χρονιά όποτε και αν συμπληρώσουν την απαιτούμενη ηλικία (και ανεξαρτήτως τι θα ισχύει τη συγκεκριμένη χρονιά).
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως στον δημόσιο τομέα η θεμελίωση γίνεται αυτοδίκαια. Δεν είναι απαραίτητη καμιά ενέργεια, αίτηση από πλευράς του ασφαλισμένου για να επιτευχθεί. Ούτε βέβαια και είναι υποχρεωμένη η υπηρεσία να εκδίδει πιστοποιητικό με το οποίο να βεβαιώνεται αυτό το γεγονός.
Με την ψήφιση του Ν. 3865/2010 δημιουργήθηκε ένα κύμα πανικού στις τάξεις των δημοσίων υπαλλήλων, που έσπευσαν να εκδώσουν σχετική βεβαίωση. Ομως, είναι μια ενέργεια χωρίς αντίκρισμα, η οποία εν πολλοίς προκλήθηκε από πανικό και παραπληροφόρηση.
1 Για ποιους ισχύει η θεμελίωση με 25ετία;
Για την πλειονότητα των εργαζομένων στο Δημόσιο η θεμελίωση του δικαιώματος επέρχεται με τη συμπλήρωση 25ετίας χρόνου ασφάλισης. Στο σημείο αυτό να διευκρινίσουμε πως ο χρόνος ασφάλισης πρέπει να είναι άρτιος. Δηλαδή, δεν αρκεί να έχουν συμπληρωθεί 24 έτη 6 μήνες και 1 ημέρα. Για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος δεν υπολογίζεται πλασματικά ένα εξάμηνο, ο χρόνος της 25ετίας οφείλει να έχει συμπληρωθεί εξ ολοκλήρου.
2 Ποιοι χρόνοι υπολογίζονται στα 25 έτη ασφάλισης;
Για τη συμπλήρωση των απαραίτητων 25 ετών και τη θεμελίωση υπολογίζονται όλοι οι χρόνοι πραγματικής ασφάλισης σε οποιονδήποτε φορέα έχουν διανυθεί. Ετσι ο δημόσιος υπάλληλος μπορεί να αθροίσει για την πλήρωση της 25ετίας χρόνο που έχει διανύσει σε φορείς του ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ κ.λπ.), χρόνο που έχει με άλλη σχέση εργασίας στο Δημόσιο (σύμβαση έργου, αορίστου), οι γιατροί την ειδικότητα και το αγροτικό, οι εκπαιδευτικοί την προϋπηρεσία και ούτω καθεξής.
Εκτός, όμως, των χρόνων πραγματικής ασφάλισης μπορούν να αναγνωριστούν για τη συμπλήρωση 25 ετών και άλλοι χρόνοι που προβλέπονται σε αντίστοιχες διατάξεις. Συγκεκριμένα, ο πλασματικός χρόνος των μητέρων, η στρατιωτική θητεία, το προσόν διορισμού, ο χρόνος σπουδών, κενά ανεργίας κ.λπ.
Ολοι αυτοί οι χρόνοι μπορούν επικουρικά να βοηθήσουν έναν ασφαλισμένο του Δημοσίου να κλειδώσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα το σχετικό δικαίωμα.
Ας σημειώσουμε πως ο χρόνος στρατιωτικής θητείας μπορεί, εφόσον αναγνωριστεί, να οδηγήσει σε θεμελίωση με τα όρια που ίσχυαν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010, εάν με αυτήν την πράξη ο ασφαλισμένος συμπληρώνει 25 έτη πριν από τη συγκεκριμένη ημερομηνία. Επιπλέον από την 1η Ιανουαρίου της φετινής χρονιάς και ο χρόνος της σχολής των νοσηλευτριών-μαιών, ο οποίος μέχρι σήμερα δεν μπορούσε να υπολογιστεί, θεμελιωτικά προσμετράται κανονικά.
Τέλος, και οι δύο γονείς εφόσον είναι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να αναγνωρίσουν τον πλασματικό χρόνο των παιδιών: ένα έτος για το πρώτο παιδί και από 2 έτη για το δεύτερο και τρίτο τέκνο, όπως φαίνεται από τις σχετικές ρυθμίσεις που προωθούνται.
Περιπτώσεις για θητεία και προϋπηρεσία
1 Δημόσιος υπάλληλος διορίστηκε στο υπουργείο Πολιτισμού το 1992. Μέχρι τότε είχε εργαστεί στον ιδιωτικό τομέα με συνολικά ένσημα 3.250. Εχει και 24 μήνες στρατιωτική θητεία. Εχει θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης; Πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί;
Ο συγκεκριμένος ασφαλισμένος, παρά το γεγονός ότι έχει χρόνο ασφάλισης στο Δημόσιο μόνο 18 έτη, έχει θεμελιώσει δικαίωμα, αφού προσμετράται και ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας του αλλά και του ιδιωτικού τομέα γι’ αυτόν τον σκοπό. Θα μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 58 ετών με συνολικά 35 έτη ασφάλισης ή με 37 χωρίς όριο ηλικίας.
2 Εργαζόμενος σε δήμο από το 1986 με σύμβαση, μονιμοποιήθηκε το 1998. Δεν έχει προηγούμενο χρόνο ασφάλισης και υπηρετεί σε θέση Διοικητικού. Εχει υπηρετήσει τη στρατιωτική θητεία του για 12 μήνες και επιθυμεί να εξακριβώσει πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί.
Ο συγκεκριμένος υπάλληλος δεν ανήκει σε κάποια από τις κατηγορίες των δημοτικών υπαλλήλων που ασφαλίζονται στα Βαρέα. Επομένως θα πρέπει να εξακριβωθεί κατά πόσον έχει θεμελιώσει το σχετικό δικαίωμα, ώστε να λάβει σύνταξη με τα γενικά όρια.
Πράγματι, η σχέση εργασίας που είχε όλη αυτήν την περίοδο από το 1986 έως το 1998 δεν επηρεάζει τον ασφαλιστικό βίο του, και αφού μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2010 είχε άνω των 25 ετών ασφάλισης μπορεί να φύγει με 35ετία σε ηλικία 58 ετών.
