Ιδιωτικοποίηση, αποκρατικοποίηση, μετοχοποίηση, πώληση, εκποίηση, αξιοποίηση: Η πλούσια ελληνική γλώσσα έχει μια λέξη για κάθε (προπαγανδιστική) περίσταση. Και το (κάποτε πλούσιο) ελληνικό κράτος χίλιους τρόπους για να γίνει πιο φτωχό.
Στην χώρα μας, η πικρή ιστορία των αποκρατικοποιήσεων έχει εξελιχθεί σε συνώνυμο της πολιτικής ανικανότητας. Τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια πουλάμε, πουλάμε και λεφτά δεν μας μένουν. Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, ξεπουλάμε. Και πάλι λεφτά δεν μας...
μένουν. Τρύπια είναι τα χέρια τους;
Στην εικοσαετία 1987 – 2006 η Ελλάδα αποδείχθηκε, αναλογικά με το μέγεθος της εγχώριας αγοράς, πρωταθλήτρια στις αποκρατικοποιήσεις τραπεζών. Το ελληνικό Δημόσιο μόνο από τις αποκρατικοποιήσεις τραπεζών εισέπραξε 4,5 δις ευρώ (2,5% του ΑΕΠ). Το 1991 πουλήθηκε η Τράπεζα Πειραιώς και το 1993 η Τράπεζα Αθηνών. Τρύπια ήταν τα χέρια τους;
Τον Ιούλιο του 1993 το νομοσχέδιο για τον ΟΤΕ προέβλεπε πώληση του 35% σε ιδιώτες και του 14% σε στρατηγικό επενδυτή μαζί με το μάνατζμεντ. Ως γνωστόν, έπεσε η κυβέρνηση. Ο Α. Παπανδρέου είχε τότε επισκεφθεί τον ΟΤΕ, οι εργαζόμενοι του οποίου βρίσκονταν σε μεγάλες κινητοποιήσεις, και υποσχέθηκε πως δεν θα δοθεί σε ιδιώτη ούτε μία μετοχή. Τον Οκτώβριο του 1993 το ΠΑΣΟΚ κέρδισε τις εκλογές με σύνθημα «Μία μετοχή στον ΟΤΕ και αυτή κρατική».
Φυσικά, και αυτή την φορά δεν κρατήθηκαν οι υποσχέσεις. Τον Μάρτιο του 1994 η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ νομοθέτησε την μετοχοποίηση του ΟΤΕ σε ποσοστό 25%.
Το 1996 είχαμε την πρώτη μετοχοποίηση του ΟΤΕ, με πώληση του 8%. Το 1998 την πρώτη και δεύτερη μετοχοποίηση των Καταστημάτων Αφορολογήτων Ειδών – η πρώτη απέφερε 20 δις δρχ. και η δεύτερη 82. Την ίδια χρονιά είχαμε την δεύτερη και την τρίτη μετοχοποίηση του ΟΤΕ, με έσοδα 126 και 302 δις δρχ. αντίστοιχα, από συνολική πώληση του 17% των μετοχών.
Πάλι το 1998 από πώληση μετοχών της Εθνικής Τράπεζας, το κράτος εισέπραξε 63 δις δρχ. Και πάλι το 1998, πουλήθηκε η Τράπεζα Κρήτης στη Eurobank έναντι 22 δις δρχ., η Τράπεζα Μακεδονίας – Θράκης στην Τράπεζα Πειραιώς έναντι 27,3 δις δρχ., η Τράπεζα Κεντρικής Ελλάδος στην Εγνατία Τράπεζα έναντι 17,3 δις δρχ.
Την ίδια χρονιά είχαμε την μετοχοποίηση της ΔΕΠ, με έσοδα 35 δις δρχ. , την μετοχοποίηση της Ολύμπικ Κέτερινγκ (2,5 δις δρχ.), της Γενικής Τράπεζας (14 δις δρχ.). Αλλά και την πρώτη και δεύτερη μετοχοποίηση του Χρηματιστηρίου Αθηνών με αντίστοιχα δημόσια έσοδα 22 και 10 δις δρχ.
Τρύπια ήταν τα χέρια τους το 1998;
Το 1999 τροποποιήθηκε και πάλι ο νόμος για τον ΟΤΕ, ώστε να μπορεί πλέον να δοθεί σε ιδιώτες το 49% μαζί με το μάνατζμεντ. είχαμε την τέταρτη μετοχοποίηση του ΟΤΕ, με έσοδα 341 δις δρχ., της Εθνικής Τράπεζας (281 δις δρχ.), την τρίτη μετοχοποίηση των Καταστημάτων Αφορολογήτων Ειδών (127 δις δρχ.), νέα μετοχοποίηση ΔΕΠ (50 δις δρχ.), μετοχοποίηση ΔΕΠΑ (35 δις δρχ.), μετοχοποίηση της ΕΥΔΑΠ (60 δις δρχ.)
Την ίδια χρονιά, πουλήθηκε η Ιονική στην Alpha Bank έναντι 272 δις δρχ. και τα έσοδα από αυτήν την πώληση παίχτηκαν και χάθηκαν στο Χρηματιστήριο! Ακολούθησαν νέα μετοχοποίηση της Ολύμπικ Κέτερινγκ (3 δις δρχ.) και της ΕΤΒΑ (75 δις δρχ.)
Τρύπια ήταν τα χέρια τους και το 1999;
Το 2001 ζήσαμε σειρά νέων μετοχοποιήσεων: Της Εταιρίας Ύδρευσης Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (10 εκ ευρώ), του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης (20 εκ ε), του ΟΠΑΠ (90 εκ ε). Την ίδια χρονιά τροποποιήθηκε και πάλι ο νόμος για τον ΟΤΕ, οπότε επιτρέπεται πλέον η χωρίς όριο μετοχοποίησή του και διανέμεται σε διάφορους επενδυτές το 62% των μετοχών του Οργανισμού.
Τρύπια ήταν τα χέρια τους και το 2001;
Το 2002: Η ΕΤΒΑ (για την οποία από επίσημα χείλη υψηλόβαθμου στελέχους της ακούσαμε πως ήταν οτιδήποτε άλλο εκτός από τράπεζα) πουλήθηκε στην Τράπεζα Πειραιώς έναντι 511 εκ ευρώ. Από νέα μετοχοποίηση του ΟΤΕ το κράτος εισέπραξε 652 εκ ευρώ και από τη νέα μετοχοποίηση του ΟΠΑΠ, 508 εκ ε. Εκείνη τη χρονιά, η πρώτη και δεύτερη μετοχοποίηση της ΔΕΗ απέφερε 814 εκ ευρώ, ενώ από πώληση στην Κρεντίτ Αγκρικόλ πακέτου 2,3% μετοχών που είχε η Εμπορική Τράπεζα στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, εισπράχθηκαν 56 εκ ε.
Πάντα το 2002, χρονιά μεγάλων αποκρατικοποιήσεων (και χρονιά της Ισχυρής Ελλάδας, για να μην ξεχνιόμαστε), πουλήθηκε το 58% της Ολύμπικ Κέτερινγκ έναντι 18 εκ ευρώ, το 49% του Ελληνικού Καζίνου Πάρνηθας στην Κοινοπραξία Χάγιατ έναντι 170 εκ ευρώ, ενώ η γερμανική HDW απέκτησε τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Παράλληλα, από την μακροχρόνια μίσθωση των Ακτών Αττικής, το κράτος τσέπωσε άλλα 32 εκ ευρώ.
Τρύπια ήταν τα χέρια τους και το 2002;
Φθάνουμε έτσι στο 2003 (επίσης χρονιά Ισχυράς Ελλάδας και ελληνικής προεδρίας στην ΕΕ), οπότε: Έχουμε την τρίτη μετοχοποίηση της ΔΕΗ, έναντι 636 εκ ευρώ, πώληση πακέτου 11% της Εθνικής Τράπεζας έναντι 490 εκ ευρώ, δημόσια εγγραφή Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς έναντι 55 εκ ε, πώληση του 33,4% της Ελληνικά Χρηματιστήρια έναντι 89 εκ ε, τρίτη μετοχοποίηση (24,61%) του ΟΠΑΠ έναντι 736 εκ ε, πώληση πακέτου 16,65% των ΕΛΠΕ έναντι 326 εκ ε, πώληση πακέτου 40% των Καταστημάτων Αφορολογήτων Ειδών έναντι 174 εκ ε.
Τρύπια ήταν τα χέρια τους και το 2003;
Το 2004 πουλήθηκε πακέτο 8,21% των ΕΛΠΕ έναντι 180 εκ ευρώ και 7,46% της Εθνικής Τράπεζας έναντι 562 εκ ε.
Τρύπια ήταν τα χέρια τους και το 2004;
Μέχρι το 2005, μόνο από τις επτά μετοχοποιήσεις του ΟΤΕ (19 Απριλίου 1996, 16 Ιουνίου 1997, 28 Απριλίου 1998, 30 Οκτωβρίου 1998, 2 Ιουλίου 1999, 13 Ιουνίου 2002, 7 Σεπτεμβρίου 2005), το κράτος είχε εισπράξει 4,5 δις ευρώ.
Τρύπια ήταν τα χέρια τους και το 2005;
Από το 2004 ως το 2006 οι πωλήσεις και οι μετοχοποιήσεις συνεχίστηκαν: Από τα ΕΛΠΕ το κράτος εισέπραξε (Αύγουστος 2004) 192 εκ ε. Από το 7,46% της Εθνικής (Νοέμβριος 2004) 562 εκ ευρώ. Από το 16,44% του ΟΠΑΠ (Ιούλιος 2005) 1.266 εκ ε. Από το 10% του ΟΤΕ (Σεπτέμβριος 2005) 835 εκ ε. Από το 7,18% της Αγροτικής (Μάιος 2006) 328 εκ ε. Από το 34,84% του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου (Μάιος 2006) 1.012 εκ ε. Από το 11,01% της Εμπορικής (Αύγουστος 2006) 364,4 εκ ε. Τελικά, η πώληση του 70% της Εμπορικής στην Κρεντίτ Αγκρικόλ φέρνει 2 δις ευρώ και κερδίζει τον τίτλο της «μεγαλύτερης ξένης επένδυσης στη χώρα».
Ειδικά όσον αφορά στο Τ.Τ. το 2006, από τη κεφαλαιακή του αναδιάρθρωση και μετοχική συνεργασίας με τα ΕΛΤΑ, εισπράχθηκαν 436 εκ ε, ενώ από την εισαγωγή του στο Χρηματιστήριο Αθηνών και τη διάθεση του 34,84% των μετοχών του Τ.Τ. εισπράχθηκαν άλλα 612 εκ ε.
Τρύπια ήταν τα χέρια τους και το 2006;
Το 2007 (Ιούλιος) το Δημόσιο εξασφάλισε έσοδα άνω των 500 εκ ε από τη νέα μετοχοποίηση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, όταν πουλήθηκε το 20%, γεγονός που οδήγησε σε μείωση της συμμετοχής του κράτους στο 45% (σήμερα 34,04%). Τον ίδιο μήνα, από την διάθεση του 10% του ΟΤΕ το κράτος άρπαξε 1,1 δις ευρώ. Και από την διάθεση του 11,01% των μετοχών της Εμπορικής Τράπεζας (που τελικά εξαγοράστηκε από την Κρεντίτ Αγκρικόλ), άλλα 364 εκ ε.
Τρύπια ήταν τα χέρια τους και το 2007;
Τον Μάιο του 2008 είχαμε την συμφωνία με την Ντόιτσε Τέλεκομ για τον ΟΤΕ για την πώληση του 25%, με το κράτος να κερδίζει επιπλέον 150 εκ ευρώ, καθώς και 442 εκ ε για την παραχώρηση του μάνατζμεντ.
Επίσης το 2008, η αποκρατικοποίηση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, απέφερε άλλα 1.600 εκ ε (1,6 δις).
Τον Νοέμβριο του 2008 υπογράφηκε η συμφωνία-μαμούθ ύψους 4,3 δις ε μεταξύ του ΟΛΠ και της κινεζικής εταιρίας COSCO
Τρύπια ήταν τα χέρια τους και το 2008;
Τον Μάιο του 2009 πουλήθηκε η Ολυμπιακή έναντι 177,2 εκ ε, ενώ το πακέτο παροχών προς τους 8.000 εργαζομένους για εργασιακή και ασφαλιστική κάλυψη που αναλαμβάνει το Δημόσιο αγγίζει το 1,3 δις ε. Πωλείται επίσης το 66% των μετοχών της Ολυμπιακής Εταιρίας Καυσίμου ΑΕ έναντι 7 περίπου εξ ευρώ, ενώ ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών αποκτά το 17% των μετοχών της Εταιρίας Αγωγού Καυσίμου Αεροδρομίου Αθηνών ΑΕ, ιδιοκτησίας της ΟΑ-Υπηρεσίες, έναντι 2,3 εκ ευρώ περίπου.
Ειδικά η περίπτωση της Ολυμπιακής με τις διάφορες άγονες διαδικασίες πώλησης και «εξυγίανσης» αποτελεί την διαχρονική απόδειξη πολιτικής ανικανότητας.
Τον Ιούλιο του 2009 αποφασίζεται η πώληση επιπλέον 5% του ΟΤΕ στην Ντόιτσε Τέλεκομ και ως τον Οκτώβριο το κράτος εισπράττει άλλα 674 εκ ευρώ.
Τρύπια ήταν τα χέρια τους και το 2009; Διότι οι πωλήσεις, μετοχοποιήσεις, αποκρατικοποιήσεις – όπως θέλετε πέστε τις – κατέληγαν κάθε φορά σε αύξηση του δημόσιου χρέους.
Συμπέρασμα: Χωρίς σοβαρή περικοπή των κρατικών δαπανών (και όχι των εισοδημάτων), τα χέρια συνεχίζουν να είναι τρύπια και το φιλόδοξο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, γύρω από το οποίο έχει ξεκινήσει το νέος καυγάς, κινδυνεύει να καταλήξει – μαζί με τα όποια έσοδά του – στο γνωστό απύθμενο πηγάδι. Για την ακρίβεια, σε ένα από τα γνωστά απύθμενα πηγάδια…
