O Παναθηναϊκός και οι οπαδοί του είναι οι γνησιότεροι εκφραστές της ΡΟΚ μουσικής σε όλες τις εκφάνσεις της, τόσο εντός όσο και εκτός αγωνιστικών χώρων…Η εφημερίδα ΠΡΑΣΙΝΗ σε αφιέρωμα της παρουσίασε την σχέση που έχει ο Παναθηναϊκός με την ροκ μουσική και παρακάτω παρουσιάζονται τα κυριότερα σημεία του αφιερώματος.
"Στο δρόμο για το Φέγγον όρος, εθελουσίως ασκητές, έτσι γ… η Λεωφόρος έτσι αγαπούν οι ποιητές ... " Ορφέας Περίδης 1993
Στις αρχές του 1940 και παρά την Γερμανική κατοχή οι νέοι της εποχής κάνουν πάρτι χορεύοντας ταγκό και σουίνγκ, ενώ ο Παναθηναϊκός διανύει την τέταρτη δεκαετία της ζωής του με τους νεαρούς «πράσινους» φίλους να δείχνουν έντονο ενδιαφέρον στην συγκεκριμένη …ξενόφερτη μουσική. Παράλληλα δημιουργούν τις πρώτες… ροκ καταστάσεις στα ελληνικά γήπεδα με ροκάνες καραμούζες, τρομπέτες και πλακάτ ενώ γράφονται και τα πρώτα τραγούδια για τον σύλλογο.
Η επόμενη δεκαετία (1950) αναπτύσσει ένα νέο είδος κουλτούρας με τη νεολαία να διασκεδάζει αντισυμβατικά και τον Έλβις Πρίσλεϊ να δημιουργεί ένα νέο ξεχωριστό ρεύμα. Οι «πράσινοι» οπαδοί κάνουν την δική τους…επανάσταση στα οπαδικά δεδομένα και το 1952 ιδρύουν τον ΣΦΟΠ Στα γραφεία της λέσχης εκτός από πιγκ-πογκ και σκάκι ακούνε στα τραντζίστορ τα… Αμερικάνικα και στα πικ απ δίσκους 45 στροφών.
Την δεκαετία του 60΄ οι οπαδοί του Παναθηναϊκού ξεκίνησαν τις εξορμήσεις τους εκτός Ελλάδας προκειμένου να ακολουθήσουν παντού το αγαπημένο τους «τριφύλλι». Με την ίδρυση της Θύρας 13 το 1966 οι εκδρομές στο εξωτερικό έγιναν …ρουτίνα για τους «πράσινους» και παράλληλα οι οπαδοί του «τριφυλλιού» ήταν από τους πρώτους που πήραν μουσικές ροκ παραστάσεις και τις… μετέφεραν στην Ελλάδα. Την συγκεκριμένη χρονική περίοδο οι «πράσινοι» ταξιδιώτες σήκωσαν την «πράσινη» σημαία τους ψηλά σε Τσεχία, Ιταλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Μάλτα και Ουγγαρία όπου η «σκληρή» μουσική είχε ήδη ταξιδέψει από τις ΗΠΑ μέσω Βρεταννίας.
Η πολιτική αναταραχή και το αντιεξουσιαστικό «ρεύμα» που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα από τα τέλη της δεκαετίας του 60΄ και διατηρήθηκε σχεδόν καθόλη την διάρκεια της δεκαετίας του 70΄ επηρέασε την μουσική κουλτούρα των Παναθηναϊκών οπαδών αλλά και των παικτών. Το έπος του Γουέμπλεϊ έφερε τους «πράσινους» κοντά στην Βρεταννική σκηνή και είναι οι πράσινοι τραγουδάνε για πρώτη φορά σε ρυθμούς «σκαθαριών» , με παίκτες να έχουν ανάλογο λουκ και τους οπαδούς να φτιάχνουν τα πρώτα πανό σε διαφορετική γλώσσα. Παράλληλα την ίδια περίοδο αναπτύσσεται το ελληνικό ροκ σε συνδυασμό με το πολιτικό και αντάρτικο τραγούδι με την «πράσινη» κερκίδα να παίρνει φωτιά στους συγκεκριμένους σκοπούς.
Η δεκαετία του 1980 είναι η πλέον «θυελλώδης» σε ότι αφορά την επίδραση τους μουσικής στην «πράσινη» κερκίδα. Hard rock, punk rock και glam metal είναι από τα …βασικά ακούσματα της θύρας 13. Παράλληλα οι Βρετανικές σημαίες κάνουν παντού την εμφάνιση τους και ο γνωστός επικεφαλής των ΜΑΤ Νίκων Αρκουδέας …ωρύεται ότι οι οπαδοί του Παναθηναϊκού μπορούν να αποτελέσουν κοινωνικό πρόβλημα. Οι «πράσινοι» έχουν τα δικά τους ροκ στέκια ενώ η θύρα 13 έχει γεμίσει με χούλιγκανς και «φρικιά» με αγαπημένη τους συνήθεια την σχιζοφρένεια.
Τα 90s είναι μια παραγωγική περίοδος για την ελληνική ροκ σκηνή με παλιά και νέα συγκροτήματα να βιώνουν την καλύτερη τους περίοδο και τους φίλους του «τριφυλλιού» να αλωνίζουν την Ευρώπη σε ποδόσφαιρο και μπάσκετ. Επιπλέον οι ρυθμοί των συνθημάτων είναι επηρεασμένοι από ροκ ακούσματα ενώ δεν λείπουν και πάλι οι ροκ …καταστάσεις.
Τη νέα…χιλιετία ανθεί το alternative rock ενώ στην Ελλάδα «αγκαλιάζονται» νέοί παρεμφερείς ήχοι με το ροκ όπως το ska και η reggae. Επιπλέον το ελληνικό έντεχνο τραγούδι έχει μεγάλη απήχηση και οι οπαδοί του «τριφυλλιού» γιορτάζουν τα 40 χρόνια της θύρας 13 με μπύρες και καλή επιλεκτική. ροκ μουσική.
Οι ροκ μελωδίες της «πράσινης» εξέδρας
Η ευρηματικότητα και οι ροκ μελοποιήσεις των Παναθηναϊκών οπαδών έχουν μείνει στην ιστορία καθώς τα τραγούδια που έχουν ακουστεί από «πράσινα» πέταλα σε όλα τα σπορ έχουν μείνει βαθιά χαραγμένα στη μνήμη όλων.
Ακολουθεί μια αναδρομή από τους ρυθμούς συνθημάτων που είναι εμπνευσμένα από ροκ μελωδίες του εξωτερικού με τον… ύμνο των Iron Maiden «Fear of the Dark» να…προσαρμόζεται στα Παναθηναϊκά δεδομένα και τους οπαδούς του να παραληρούν με το «Παναθηναϊκέ τρελαίνομαι…»
Στην ιστορία έχει μείνει φυσικά και η μελοποίηση του Obladi Oblada με τους χιλιάδες οπαδούς του Παναθηναϊκού όπου εκστασιασμένοι τραγουδούσαν «Φεύγω από το σπίτι μου το πατρικό..»
Επιπλέον την δική του ξεχωριστή θέση έχει και το σύνθημα «Είσαι ένα τρίφυλλο βαρβάτο και ωραίο…» με τον ρυθμό του να είναι επηρεασμένο από το Friggin in the Riggin των sex pistols (στην Ελλάδα έγινε γνωστό ως «Επιστροφή στην Φύση» από τους Ψόφιους Κοριούς).
Ακόμα της …μόδας είναι ο ρυθμός του τραγουδιού Seven Nation Army από τους White Stripes με κύριο…αποδέκτη τον Σεμπάστιαν Λέτο.
Από κει και πέρα οι «πράσινοι» έχουν τραγουδήσει σε πιο ..μελωδικούς ρυθμούς το Ιταλικό γνωστό κομμάτι «Sara Perche Ti Amo» με τρόπο που θα …ζήλευε ο ΠοβέριΦυσικά το «πράσινο» πρόγραμμα περιέχει και …ντίσκο ρυθμούς με το «MA Baker», από τους Boney M να έχει …μεταμορφωθεί σε «Παναθηναϊκός είμαι από μικρός»Στο μεταξύ το «Rivers of Babylon» τείνει να …ξεχαστεί ως τραγούδι και ο ρυθμός παραμένει ζωντανός από το «Τριφυλλάρα μου σε αγαπώ…».
Αξέχαστη είναι και η …μελοποίηση του Go west των pet Shop Boys με την Παναθηναϊκή εξέδρα να φωνάζει « Οέ τριφυλλάρα μου…»Σε πιο… ρέγκε ρυθμούς είναι το Rootsie and Boopsie από Papa Winnie με το «Κερδίζεις χάνεις θα τραγουδάω…»
Σε ότι αφορά το ελληνικό ροκ οι Μάτζικ ντε σπελ τραγούδησαν το «Σαράγεβο ωστόσο οι στίχοι «Κόλλησα μόνο εσένα έχω μες στο μυαλό…» έχουν μεγαλύτερη απήχηση. Παράλληλα ροκ είναι και ο ρυθμός στην «πίπα της ειρήνης» του Μιχάλη Εμιρλή όπου έχει … μεταμορφωθεί σε «Μόνο εσένα έχω για θεό…»
Οι φίλοι για πάντα και τα…πιθανά σενάρια είναι η «τρίφυλλη έμπνευση για το «Μα εμένα η ζωή μου είναι η Κυριακή…»
Από το…στόχαστρο των Παναθηναίκών οπαδών δεν έχει ξεφύγει ούτε η Ελένη Βιτάλη με το «Ξενάκι» να μετατρέπεται ανάλογα στις «πράσινες» ανάγκες.
Τα «πράσινα»…επαναστατικά τραγούδια
Διαχρονικά, και παρά την λάθος αντίληψη που επικρατεί και που θέλει το ροκ να αποτελεί πηγή βίας, η κυριολεκτική έννοια και σημασία της έγκειται στην επαναστατικότητα και ελευθερία του ατόμου.
Τα πολιτικά-επαναστατικά τραγούδια και οι σκοποί τους έγιναν… σημαία για τους οπαδούς του Παναθηναϊκού με το Ιταλικό επαναστατικό κομμάτι «Bella ciao» να συντροφεύει τους «τρυφυλλοφόρους» οπαδούς σε αρκετά συνθήματα.
Εντός συνόρων ο Μίκης Θεοδωράκης είδε το «Είμαστε δυο» να μετατρέπεται σε «Πανάθα έπαθα ζημιά…» ή «Στην Λεωφόρο παίζουμε».
Παράλληλα ο… δρόμος είχε την δική του ιστορία και λίγα χρόνια αργότερα ο δρόμος αντικαταστάθηκε από τον ΠΑΟ σε μια «πράσινη» παραλλαγή.
Ο Μάνος Λοϊζος και το «Καλημέρα Ήλιε» έχει επιλεχτεί από τους Παναθηναϊκούς οπαδούς για το « Η τριφυλλάρα ποτέ δεν σταματά…»
Παράλληλα, το «Πότε θα κάνει ξαστεριά» με τον Νίκο Ξυλούρη έχει μεταμορφωθεί στο «Τον ΠΑΟ μου τον αγαπώ…»
Το ροκ στην Ελλάδα είναι μια ιστορία περίπου 40 χρόνων και είναι πολλοί από τους γνωστότερους πρεσβευτές του, οι οποίοι δεν έχουν κρύψει την αγάπη τους για το «τριφύλλι».
Στα τέλη της δεκαετίας του 70΄ το συγκρότημα Σπυριδούλα συνοδεύει τον Παύλο Σιδηρόπουλο στον δίσκο «Φλου» , ενώ το 1982 κινούν τους… οπαδούς τους σε «Νάυλον ντέφια και ψόφια κέφια», με το συγκεκριμένο συγκρότημα να έχει έντονο το Παναθηναϊκό χρώμα στις τάξεις του.
Λίγα χρόνια αργότερα δημιουργούνται οι Τερμίτες από τον «άρρωστο» Βολιώτη Παναθηναϊκό Λαυρέντη Μαχαιρίτσα και τους Παύλο Κικριλή, Δημήτρη Βασαλάκη, Αντώνη Μιτζέλο και Τόλη Σκαματζούρα.
Ο πρώτος έχει ξεκαθαρίσει πολλές φορές για τον Παναθηναϊκό ότι «Το όνομα σου είναι αιτία..» ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι στον δίσκο Τερμίτες «Τα καλύτερα τραγούδια τους» έχουν ως φόντο μια ζωγραφιά με έναν τοίχο της ονομασίας της Θύρας 13.
Τα πιο… ροκ αδέρφια της ελληνικής σκηνής , οι Μπραχαμιώτες Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας κουβαλάνε μαζί τους το «τριφύλλι» από τα πρώτα χρόνια της παιδικής τους ηλικίας και με τις μελωδικές του φωνές ξεκαθαρίζουν ότι «είναι η ζωή μια τρέλα»
Το ιδρυτικό μέλος και «ψυχή» του συγκροτήματος ΠΥΞ ΛΑΞ, Μάνος Ξυδούς (γέννημα θρέμμα Αγίων Αναργύρων) δεν είναι πια μαζί μας, αφού πριν από λίγο καιρό προδόθηκε από την καρδιά του. Ήταν όμως ένας αυθεντικός οπαδός του Παναθηναϊκού, ενώ είχε παραχωρήσει συνέντευξη στην ΠΡΑΣΙΝΗ, όπου είχε αφιερώσει στους «πράσινους» το κομμάτι: «Τα αστέρια θα είναι πάντα μακριά». Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μάνους Ξυδούς και ο Πανος Κατσιμίχας αποτελούσαν …ντουέτο και παρακολουθούσαν μαζί τον Παναθηναϊκό.
«Σε ευχαριστώ για όσα μου έχεις χαρίσει»
«Για όσα μαζί σου Πανάθα έχω ζήσει…» τραγούδησε σε μια μοναδική μουσική έκδοση ο Γιώργος Δημητριάδης όπου είναι από τους φανατικότερους Παναθηναίκούς καλλιτέχνες και συμμετείχε σε αρκετές εορταστικές εκδηλώσεις του «τριφυλλιού»
Ο Βασίλης Καζούλης κόλλησε άμεσα το «μικρόβιο» του Παναθηναϊκού με την μετακόμιση του από την Ρόδο στην Αθήνα σε μικρή ηλικία και τραγούδησε «Μαζί σου ως την άκρη ταξίδεψα και εγώ…»
Για τον Γιάννη Ζουγανέλη δεν χρειάζεται να πούμε πολλά, ο ίδιος σε πρόσφατη συνέντευξη του στην ΠΡΑΣΙΝΗ δήλωσε «Μεγάλωσα με τον Παναθηναϊκό. Πήγαινα μικρός στη Λεωφόρο και έβλεπα από προπονήσεις του Δομάζου μέχρι… πυγμαχία και βόλεϊ στον «Τάφο του Ινδού». Ο Παναθηναϊκός ήταν η συντροφιά μου. Δεν νομίζω ότι έχω καλύτερη λέξη για να το περιγράψω».
Το …ντουέτο των Θάνου Μικρούτσικου και Γιάννη Κούτρα έκτος από τα «ταξίδια» τους με τον «Μαραμπού» Νίκο Καββαδία μοιράζονταν ανέκαθεν τις ανησυχίες τους για τα δρώμενα στο αγαπημένο τους «τριφύλλι».
Η… reggae τρέλα των Locomondo έχει γίνει γνωστή σε όλη την Ελλάδα και σε παλιότερη συνέντευξη τους στην ΠΡΑΣΙΝΗ ο Μάρκος Κούμαρης, ο Γιάννης Βαρνάβας και ο Σταμάτης Γούλας τόνισαν ότι μεγάλωσαν με τον Γιάννη Κυράστα και ότι ο Παναθηναϊκός ήταν η ομάδα των παιδικών τους χρόνων.
Από κει και πέρα την δική τους Παναθηναϊκή ιστορία έχουν γράψει οι 667 όπου είναι οι δημιουργοί του «πράσινου» κομματιού «Δεν γίνεται αλλιώς» ενώ και ο Μιχάλης Ζατζηαρσενίου των « Έτσι ντε» είναι «πράσινος».
Επιπλέον στο γκρουπ των Ημισκούμπριων υπάρχει το «πράσινο» χρώμα.
Ακόμα έντονο είναι το Παναθηναϊκό στοιχείο στους industrial Siva Six καθώς και στους Ravencult όπου παίζουν Black Metal.
Ιστορική ροκ μπάντα είναι και οι Αμπελοκηπιώτες last drive όπου είναι Παναθηναϊκοί και μάλιστα έχουν κομμάτι που ονομάζεται «13»
Σε έχουνε δοξάσει οι ροκάδες…άσοι!
Εκτός από τους οπαδούς του Παναθηναϊκού που …λατρεύουν το ροκ υπάρχουν και αρκετοί παίκτες που έχουν τιμήσει το «τριφύλλι» και τα ακούσματα όσο και η μορφή τους …εξέπεμπε σε ροκ καταστάσεις.
Η πρώτη επαφή «πράσινων» παικτών με το ροκ ήρθε την εποχή του Γουέμπλεϊ όπου ο Φραγκίσκος Σούρπης αποδείχτηκε ταλαντούχος στιχουργός στην …ελληνική έκδοση του Obladi Oblada των Beatles (Έχω στο Λονδίνο μια δουλειά). Το συγκρότημα που ανέλαβε να εκτελέσει την συγκεκριμένη μορφή ήταν οι Μπάνιονς.
Από κει και πέρα εντύπωση προκαλούσαν εκείνη την εποχή οι…ροκ φαβορίτες του Τότη Φυλακούρη καθώς και η πλούσια γενειάδα του Βακάλη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μίμης Δομάζος ήταν ιδιοκτήτης της μπουάτ «Ζυγός» στην Πλάκα όπου και πήραν τον …λόγο αρκετοί καλλιτέχνες του «νέου κύματος».
Οι πρώτοι…μαλλιάδες του Παναθηναίκού ήρθαν από το εξωτερικό και πρόκειται για τους Μπόρα Τζόρτζεβιτς και Όσκαρ Αλβαρέζ στα μέσα της δεκαετίας του70.
Σε ότι αφορά τον πρώτο Έλληνα ποδοσφαιριστή με ροκ εμφάνιση στον Παναθηναϊκό φέρεται ότι ήταν ο Θανάσης Δημόπουλος.
Από κει και πέρα στην σύγχρονη ποδοσφαιρική ιστορία του Παναθηναίκού λάτρης της ροκ μουσικής ήταν ο Έρικ Μίκλαντ όπως και ο Μάρκους Μινχ.
Παράλληλα ροκ ακούσματα είχε και ο Ιγκόρ Σιμπνιέφσκι ο οποίος όμως κάπου…ξέφυγε στην πορεία…
Σε συναυλία των ACDC στην Μαλακάσα είχαν δώσει το παρών οι Λουκάς Βύντρα και Γιόσου Σαριέγκι όπου είναι αμφότεροι ροκάδες. Σε ότι αφορά τον πρώτο δείχνει προτίμηση και στα έντεχνα κομμάτια ενώ ο δεύτερος είναι οπαδός των Metallica και των Ramones.
Ακόμα στα έντεχνα μονοπάτια βαδίζει και ο φύλακας-άγγελος του Παναθηναϊκού Άλεξ Τζόρβας.
Ο Τζιμπρίλ Σισέ…φανερώνει την αγάπη του σε ποπ και ρέγκε ήχους με την ονομασία του παιδιού του.. Μάρλει Τζάκσον ενώ ο «Killer» του Παναθηναίκού έχει εκτελέσει χρέη dj σε μαγαζί με Rnb μουσική. Ακόμα το νέο μεταγραφικό απόκτημα του Παναθηναϊκού Σίντνεϊ Γκοβού είναι φανατικός θαυμαστής της ρέγκε μουσικής και του Μπομπ Μάρλεϊ.
Τέλος, οι παίκτριες της γυναικείας ομάδας βόλεϊ του Παναθηναϊκού μετά την κατάκτηση του κυπέλλου Ελλάδας πανηγύρισαν το τρόπαιο σε ροκ σκηνή στο Ρέθυμνο. Επιπλέον τόσο οι παίκτες του ανδρικού τμήματος μπάσκετ όσο και οι παίκτες της ομάδας βόλεϊ επιλέγουν την διασκέδαση τους σε μπαρ του κέντρου με καλή ροκ μουσική.
«Panathinaikos and nothing else matters»
Η Παναθηναϊκή τρέλα σε συνδυασμό με την ροκ μουσική αποτελεί ένα «εκρηκτικό» συνδυασμό όπου έχει πολλές εκφράσεις και εκτός των συνθημάτων και των τραγουδιών.
Αρχικά η Βρετανική σημαία βρίσκεται σε κασκόλ και πανό των «πράσινων» από τις αρχές της δεκαετίας του 80΄ ενώ την εμφάνιση τους κάνουν και οι «νεκροκεφαλές» ή οι «διάβολοι» όπως και συνθήματα στα Αγγλικά.
Επιπλέον οι ονομασίες συνδέσμων επηρεάζονται από την γενικότερη οπαδική ροκ κουλτούρα της Βρετανίας και την δεκαετία του 80΄ οι οπαδοί της Γιουβέντους, της Άρσεναλ, της Λίνφιλντ, της Λίβερπουλ , του Ερυθρού Αστέρα και της Μπρυζ… γνωρίζουν από πρώτο χέρι την ροκ κατάσταση στα πέταλα όπου φιλοξενούνται οι οπαδοί του Παναθηναϊκού.
Οι «τριφυλλοφόροι» οπαδοί έχουν αρκετά πανό με ροκ στίχους όπως «Panathinaikos and nothing else matters», «Pao simly the best» ή το «Σε ευχαριστώ για όσα μου έχεις χαρίσει»…
Πολλές φορές οι Παναθηναϊκοί οπαδοί εκφράζονται και μέσω των γκράφιτι όπου δίπλα στο αγαπημένο τους ροκ συγκρότημα έχει θέση το «τριφύλλι».
Ακόμα ο συγκεκριμένος «πράσινος» ροκ συνδυασμός υπάρχει σε μπλούζες ή αυτοκόλλητα που …ενώνουν τις συγκεκριμένες αγάπες.
MANU…. PAO
Λένε πως μία εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις. Κι όμως, ούτε αυτές δεν φτάνουν για να περιγράψουμε την «τρέλα» που έχει με τον Παναθηναϊκό ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες στον κόσμο. Ο λόγος για τον γνωστό ακόμη και στον λιγότερο σχετικό με το είδος, Manu Chao. Τον άνθρωπο που αναδείχτηκε παγκοσμίως μέσω της folk μουσικής και κατάφερε να «παντρέψει» μέσα στα κομμάτια του την reggae (που ήταν και το… στοιχείο του), με ska, punk (είχε επιρροές από τους Clash, τους The Jam και τους Dr. Feelgood) jazz και latin «συστατικά». Ο Manu Chao γεννήθηκε στο Παρίσι και εξελίχθηκε σε έναν πολυσύνθετο «αστέρα» της μουσικής. Είναι ένας ολοκληρωμένος ροκ καλλιτέχνης, αφού δεν έχει ταλέντο μόνο στο τραγούδι, αλλά και στα μουσικά όργανα. Παίζει κιθάρα, μπάσο και πιάνο και έχει καταφέρει να δημιουργήσει μπάντες, στις οποίες έγινε leader. Μαζί με τον αδερφό του και τον ξάδερφό του έφτιαξε τους Μάνο Νέγκρα, ωστόσο με κάποια μέλη βρέθηκαν στα… δικαστήρια. Οι εσωτερικές διαμάχες οδήγησαν σταδιακά στην διάλυση της μπάντας, για να δημιουργήσει το Ράδιο Μπέμπα. Έχει συνθέσει τραγούδια σε πολλές γλώσσες, όπως Γαλλικά, Ισπανικά, Αραβικά, Γαλλικιακά και Αγγλικά. Από πολλούς, θεωρείται ως η σύγχρονη μορφή του Μπομπ Μάρλεϊ, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που τον αντιμετωπίζουν ως διάδοχο του Τζαμαϊκανού «βασιλιά» της Reggae. Εξάλλου, είναι από τους λίγους που κρατούν «ακέραιο» αυτό το είδος στα τραγούδια του. Είναι τιμή, λοιπόν, για όλους τους φίλους του Παναθηναϊκού (οι ροκάδες το αντιλαμβάνονται ευκολότερα) να ξέρουν πως μία τέτοια προσωπικότητα έχει πώρωση με το «τριφύλλι». Ο Manu Chao δεν έχει πρόβλημα να «πουλήσει» την τρέλα του με τον Παναθηναϊκό, ακόμη και στις συναυλίες του. Στο live της Βαρκελώνης, το 2007, ο ισπανικής καταγωγής καλλιτέχνης, τραγούδησε τον δικό του «ύμνο» με τον οποίο έγινε γνωστός παγκοσμίως. Ο Manu Chao και η μπάντα του έπαιξαν το «La Primavera», ενώ ο ίδιος φορούσε κασκόλ του Παναθηναϊκού! Και μάλιστα, όχι ένα συνηθισμένο κασκόλ. Αν παρατηρήσει κανείς προσεκτικά την σχετική εικόνα, θα δει πως στο κασκόλ γράφεται η λέξη νταμπλ (2004) και πίσω ξεχωρίσει το σήμερα του Παναθηναϊκού. Αυτό όμως δεν είναι το μοναδικό στοιχείο που καταδεικνύει τα «πράσινα» αισθήματα του Manu Chao. Φημολογείται πως κάποτε είχε επισκεφτεί τον γιατρό του, φορώντας την μπλούζα του Παναθηναϊκού! Όμως, ο διάσημος τραγουδιστής δεν αρκείται στα δικά του… φιλοπαναθηναϊκά αισθήματα. Φαίνεται πως ο ίδιος έχει μεταδώσει την παναθηναϊκή «αρρώστια» και στα υπόλοιπα μέλη της μπάντας. Αυτό γίνεται ευνόητο, αν δει κάποιος το βίντεο από μία ακόμη συναυλία του, όπου ο κιθαρίστας που συνεργάζεται με το συγκροτήμα, φοράει εμφάνιση του «τριφυλλιού»!Τα Παναθηναϊκά … Ψυχιατρεία !
Ο Παναθηναϊκός είναι ροκ και η πιο τρανή…απόδειξη είναι το «Ψυχιατρείο» όπου βρίσκεται απέναντι από την θύρα 13 στην Οδό Παναθηναϊκού.
Το συγκεκριμένο στέκι αποτελεί εδώ και χρόνια σημείο «τρίφυλλου» συναπαντήματος ενώ αρκετά γνωστά συγκροτήματα όπως οι Σπυριδούλα, οι Απροσάρμοστοι και η Vavoura band έχουν επιλέξει τον συγκεκριμένο χώρο για να εκφράσουν τις καλλιτεχνικές ανησυχίες τους.
Την δεκαετία του 80΄ οι Παναθηναϊκοί οπαδοί σύχναζαν στα μαγαζιά Omre και Rainbow στα Βόρεια προάστια ενώ και στην Πλάκα έπιναν την μπύρα τους στο Skylab και στον Άρη.
Σε ότι αφορά την περιοχή των Εξαρχείων «κλασσικό» Παναθηναϊκό στέκι ήταν η «Βερόνα».
Τέλος, έντονα χαραγμένη είναι σε όλους το «πράσινο» ποτάμι που πλημμύριζε τα μαγαζιά της Ιπποκράτους, των Εξαρχείων και του κέντρου μετά τα ματς του Παναθηναϊκού.
«Πράσινες» άγριες γιορτές!
Παράλληλα και σε έναν από τους αποχαιρετισμούς τους στο «ναό» της Λεωφόρου Αλεξάνδρας η μπύρα έρρεε άφθονη και το παρών είχαν δώσει οι Θ.Γιαννακόπουλος , Ιτούδης και Αλβέρτης.
Παράλληλα και στην γιορτή των 100 χρόνων του συλλόγου στο ΟΑΚΑ υπήρχαν ροκ συγκροτήματα όπως οι Matiise, οι C-real και ο Γιώργος Δημητριάδης.
Από κει και πέρα την δική της ιστορία στα ερτζιανά έγραψε η εκπομπή «Μπαλάντα του τριφυλλιού» στο κανάλι 8 σύμφωνα με τις μαρτυρίες του βιβλίου της Θύρας 13.
Η πιο διάσημη Παναθηναϊκή οπαδική ραδιοφωνική εκπομπή χρονολογείται στις αρχές της σεζόν 1992-93 με κλασσικό ροκ, Heavy metal και πανκ να «παντρεύονται» μαζί με τον ύμνο του Παναθηναίκού και το «We are the champions».
Στην ιστορία έχει μείνει η εκπομπή με καλεσμένο τον Παύλο Γιάννακόπουλου και περίπου 100 οπαδούς του Παναθηναϊκού να ζουν την δική τους ροκ μελωδία.
Ο Παναθηναϊκός χτυπούσε σε ροκ ρυθμούς κάθε Παρασκευή (7-9 μ.μ.) ενώ την επόμενη χρονιά η εκπομπή μεταφέρθηκε στον Sprint fm για 1,5 χρόνο.
Ο τρίτος και τελευταίος κύκλος της εκπομπής ακούστηκε την σεζόν 1997-98.
Επιπλέον στο «Αλφαβητάρι του ΠΑΟ» που έχει γράψει ο Γιάννης Ανδρέου αναφέρεται στις ροκ επιλογές των Παναθηναϊκών οπαδών με συγκροτήματα όπως αυτά των Dire Straits, Manowar και Thin Lizzy.
* Αξέχαστη έχει μείνει η στιγμή στο «Αν Club» stα Εξάρχεια όταν σε συναυλία των Rotting christ tο κομμμάτι Non Serviam ...μεταμορφώθηκε με Παναθηναϊκούς στίχους.
Gate 13’s Rock Rules!
Όπως προαναφέραμε, στις ροκ ή εφάμιλλες με το είδος συναυλίες, οι οπαδοί του Παναθηναϊκού ήταν πιστοί «φίλοι». Αποτελούσαν ένα Old time classic κοινό για κάθε μπάντα που ερχόταν στη Λεωφόρο για να αφήσει… εποχή. Η Θύρα 13 δεν αποτελούσε μόνο το «σπίτι» των φανατικών οπαδών του Παναθηναϊκού. Ήταν και είναι το πιο cult μέρος για τους αυθεντικούς ροκάδες που δίνουν το παρόν σχεδόν σε όλες τις μουσικές εκδηλώσεις. Εκεί συγκεντρώνονται όλοι οι «πράσινοι» ροκάδες και κάνουν μία «σκληρή» μουσική κερκίδα, την οποία δεν μπορεί να.. κουνήσει κανείς. Ακόμη κι αν κάποιοι το προσπάθησαν στη συναυλία των Uriah Heap, βρέθηκαν να φεύγουν… τρέχοντας από την Αλεξάνδρας, χάνοντας έτσι και το show.
Με νικοτίνη και τον …ΠΑΟ
Ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα στην ιστορία της μουσικής, κάθε είδους, ο Μπομπ Ντίλαν ξέρει τι θα πει «τριφύλλι». Ο πλέον καταξιωμένος μουσικοσυνθέτης, έχει παρακολουθήσει ολόκληρο αγώνα του Παναθηναϊκού! Στις 19 του περασμένου Αυγούστου, ο Παναθηναϊκός είχε φιλοξενήσει την Ατλέτικο για το πρώτο παιχνίδι των προκριματικών που οδηγούσαν στους ομίλους του Champions League. Ο Μπομπ Ντίλαν καθόταν στην πολυθρόνα του σπιτιού του και έβλεπε τον αγώνα, όταν ένας δημοσιογράφος τον επισκέφτηκε για να του πάρει συνέντευξη. Αφορμή της συνέντευξης ήταν το παράξενο περιστατικό, όπου ένας αστυνομικός είχε ζητήσει από τον ροκ-σταρ να του επιδείξει την ταυτότητά του, αφού τον είχε περάσει για άστεγο! Να σημειωθεί πως ο Μπομπ Ντίλαν θα έρθει στις 29 Μαΐου στην Ελλάδα, στο Terra Vibe της Μαλακάσας, και θα χαρίσει μία αξέχαστη εμπειρία στους φαν του, μετά από 17 ολόκληρα χρόνια. Μάλιστα, η τελευταία του επίσκεψη στην χώρα μας είναι και αυτή συνδεδεμένη με τον Παναθηναϊκό, καθώς είχε παίξει στη Λεωφόρο.
Η «Λεωφόρος» των συναυλιών
Αξίζει, λοιπόν, να γίνει αναδρομή στις συναυλίες που έχουν πραγματοποιηθεί στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, όπου μάλιστα, οι οπαδοί του Παναθηναϊκού ήταν πάντα πιστοί στο ραντεβού τους με τη ροκ.
Ξεκινώντας από το εγχώριο και πιο παλιό μουσικό «προϊόν», το 1972 τρεις σπουδαίες μπάντες με διεθνή καριέρα αποθεώθηκαν στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Οι
Socrates, οι Poll και οι Πελόμα Μποκιού χάρισαν σπουδαίες μελωδίες στον κόσμο, έχοντας σημαντική ανταπόκριση από το κοινό.
Μία άλλη αξέχαστη συναυλία ήρθε για να «επισφραγίσει» το μεγαλείο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας 15 χρόνια αργότερα, με τον άνθρωπο που αντικατοπτρίζει όλη την ελληνική ροκ σκηνή, τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Ο τραγουδιστής, συνθέτης και στιχουργός, έβαζε πάντα στα δημιουργήματά του μία δόση από το… επαναστατικό του αίμα. Αυτός ο άνθρωπος έδωσε μία από τις μεγαλύτερες συναυλίες που έχουν γίνει ποτέ εν Ελλάδι, από ελληνικό συγκρότημα. Ήταν η μεγαλειώδης συναυλία του 1987, όπου ο Παπακωνσταντίνου είχε συγκλονίσει πολύ κόσμο εντός του –τότε- γηπέδου του Παναθηναϊκού, ειδικά όταν ερμήνευσε το «γέλα πουλί μου», των Χάρη και Πάνου Κατσιμίχα.
Αν και δώσαμε προτεραιότητα στα ελληνική συγκροτήματα, θα ήταν «ιεροσυλία» να μην αναφερθούμε στις συναυλίες, τις οποίες ήταν τιμή μας να υποδεχτούμε. Μπάντες, των οποίων το όνομά τους αποτελεί μία ξεχωριστή ιστορία. Το 1967 ήρθαν οι Rolling Stones στην Ελλάδα, όταν μάλιστα βρίσκονταν στην ακμή τους.
Το 1989 ήταν η σειρά μίας άλλη μεγάλης προσωπικότητας να βρεθεί στο «Απόστολος Νικολαϊδης». Ο Μπομπ Ντίλαν πάτησε το «χόρτο» της Λεωφόρου και άφησε τα… αποτυπώματά του για χρόνια, αφού το όνομά του και μόνο ήταν αρκετό για να μείνει στην ιστορία των συναυλιών που έχουν γίνει στην Ελλάδα.
Ωστόσο, στο πρώην γήπεδο του Παναθηναϊκού έχουν γίνει και άλλες συναυλίες από γνωστά συγκροτήματα και διάσημους καλλιτέχνες. Μερικοί από αυτούς είναι: ο Σαντάνα, οι Black Sabbath, οι Deep Purple, ο Joe Cocker, οι Uriah Heap, ο Iggy Pop, η Marianna Faithfull, οι Cure, οι Cardigans και πολλοί άλλοι.
Μάλιστα, τον ερχόμενο Ιούνιο θα πραγματοποιηθεί μία cult συναυλία από τον Billy Idol και τους Stranglers.
Τα…live της εξέδρας
Δεν θα ήταν παράλογο αν παρομοίαζε κάποιος τους φίλους του Παναθηναϊκού με το κοινό μίας rock ή Heavy Metal μπάντας. Όχι μόνο για το… πανδαιμόνιο που επικρατεί στην «πράσινη» κερκίδα, αλλά και για την ευρηματικότητα των φιλάθλων όσον αφορά στα συνθήματα. Ένα CD δεν φτάνει για να χωρέσει τα τραγούδια με τα οποία οι φίλοι του «τριφυλλιού» συμπαραστέκονται στην ομάδα, φτάνει όμως για να μας δώσει μία εικόνα, ή πιο σωστά έναν… ήχο από τις οπαδικές… συναυλίες. Όσοι θέλουν να πάρουν μία «γεύση», μπορούν να προμηθευτούν το CD που κυκλοφόρησε πέρυσι τον Μάρτιο από την ALPHA Records, με την ονομασία «Τα τραγούδια της πράσινης εξέδρας». Πρόκειται για μία συλλογή από 26 κομμάτια του Παναθηναϊκού, εκ των οποίων τα περισσότερα προέρχονται από την εξέδρα των «πράσινων» οπαδών. Όπως είναι λογικό, το CD ξεκινά με τον ύμνο του Παναθηναϊκού. Μερικά από τα συνθήματα είναι το «Τριφυλλάρα, ομαδάρα», «Να’ τοι οι πρώτοι σε όλη την Ευρώπη» και «Εκεί ψηλά στη Θύρα 13».
Το άλλο του μισό η μουσική
Στην άλλη όψη της ζωής του Χουάν Ραμόν Ρότσα αντανακλούσαν και… αντηχούσαν οι νότες. Μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του Παναθηναϊκού, είχε «διχοτομήσει» τον εσωτερικό του κόσμο και είχε αφιερώσει το κάθε κομμάτι του στο ποδόσφαιρο και στην μουσική αντίστοιχα. Ο άνθρωπος που χάραξε το όνομά του στην ιστορία του «τριφυλλιού», ως παίκτης και ως προπονητής, άφησε το στίγμα του και στο πεντάγραμμο. Ένας άνθρωπος που πάντα είχε και έχει πώρωση με το τραγούδι και την κιθάρα έκανε το όνειρό του πραγματικότητα. Όταν το 1989 είχε πλέον «κρεμάσει» παπούτσια, υλοποίησε την ιδέα του Μάνου Ξυδούς. Οι δυο τους και σε συνεργασία με το Νίκο Πιπινέλη και το συγκρότημα Cannibal Libre, το οποίο απάρτιζαν δύο μουσικοί από την Αυστρία και ένας από τη Βενεζουέλα συνέθεσαν 10 τραγούδια με τα οποία έβγαλαν το δίσκο «Τα τραγούδια του Παναθηναϊκού». Τα οκτώ κομμάτια ήταν στα Ισπανικά και τα υπόλοιπα δύο στα Ελληνικά. Εκτός αυτού του δίσκου όμως, ο Ρότσα είχε ηχογραφήσει ακόμη δύο τραγούδια (υπάρχει η κασέτα) όταν ο Παναθηναϊκός είχε φτάσει στα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών με τη Λίβερπουλ το 1984. Στο ένα από τα δύο συμμετείχε και ο Νίκος Καρβέλας, γνωστός για τα φιλοπαναθηναϊκά του αισθήματα. Το εν λόγω κομμάτι λεγόταν «ΠΑΟ σ’ αγαπάω».
Συλλογή μισού… αιώνα
Ένα άλλο CD που ανήκει στην «πράσινη» δισκογραφία εκδόθηκε πέρυσι από τη Universal και έχει συγκεντρωμένα 19 τραγούδια, αποκλειστικά για τον Παναθηναϊκό. Με την ονομασία «Τα τραγούδια του Παναθηναϊκού 1960-2009», όσοι το προμηθευτούν θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν κομμάτια που «ανατριχιάζουν», όπως ο ύμνος του Παναθηναϊκού από τον Γιάννη Βογιατζή, μουσικά «προσαρμοσμένα» συνθήματα από τους οπαδούς του «τριφυλλιού» σε ταξίδια που έχουν μείνει στην ιστορία, καθώς και σπάνιες μελοποιήσεις, προ… 40ετίας. Στην υλοποίηση του δίσκου έχουν συμμετέχει πολλοί γνωστοί τραγουδιστές από το χώρο του έντεχνου ροκ, όπως οι 667, ο Χάρης Βαρθακούρης, ο Γιώργος Δημητριάδης, ο Γιάννης Ζουγανέλης, ο Βασίλης Καζούλης, ο Γιάννης Κούτρας και ο Γιάννη Μασούρας. Μάλιστα, οι προαναφερθέντες έχουν μελοποιήσει το τραγούδι «Δεν γίνεται αλλιώς», επηρεασμένοι φυσικά από το σύνθημα των «πράσινων» για τα 100 χρόνια ζωής του Παναθηναϊκού.Καζούρα στους… Sepultura
Μία από τις πιο «σκληρές» μπάντες του σύγχρονου μέταλ έχουν πολυαγαπηθεί στην Ευρώπη και κυρίως στην Ελλάδα. Πρόκειται για την άλλοτε death-thrash metal και πλέον hardcore μπάντα, με το όνομα Sepultura. Είναι ένα συγκρότημα γερμανικής προελεύσεως (Sepultura στα πορτογαλικά σημαίνει τάφος) που έχει μάλιστα επισκεφτεί τη χώρα μας δύο φορές. Οι Sepultura σχηματίστηκαν από δύο αδέρφια τους Μαρξ (τραγουδιστής/κιθαρίστας) και Ιγκόρ Καβαλέρα (ντράμερ), καταγόμενοι από το Belo Horizonte της Βραζιλίας. Πλέον, ο ένας εκτός δύο αδερφών, ο Μαρξ έχει δημιουργήσει τους Soulfly, ένα συγκρότημα που παίζει παρεμφερή μουσική με το προηγούμενο των Καβαλέρα. Το 2004 οι Sepultura έβαλαν τέλος… στην ανυπομονησία των φανατικών Ελλήνων οπαδών, «ταράζοντας» τα νερά της Αθήνας με τον ερχομό τους στο Gagarin. Ωστόσο, παρά το ότι έμειναν… άναυδοι από το εκστασιασμένο ελληνικό κοινό, δεν είχαν προβλέψει και τους πιο… κολλημένους με την μπάλα και κυρίως τον Παναθηναϊκό! Την ώρα που είχαν βάλει… φωτιά στο Gagarin με τον σκληροπυρηνικό τους ήχο, δεν είχαν ιδέα πως έπεφταν «θύμα» της ελληνικής και δη «πράσινης» καζούρας, μπροστά στα μάτια χιλιάδων θαυμαστών τους.Τη χρονιά εκείνη, στον «αιώνιο» αντίπαλο είχε πάρει μεταγραφή ο Ριβάλντο, ενώ ήδη αγωνιζόταν εκεί ο Ζιοβάνι. Ο Ιγκόρ Καβαλέρα, λοιπόν, ως Βραζιλιάνος φαν του ποδοσφαίρου είχε ζητήσει να του φέρουν μία μπλούζα του Ολυμπιακού για να την φοράει την ώρα που θα «ντραμάρει» στη συναυλία., προς τιμήν των δύο συμπατριωτών του. Ο floor manager όμως του Gagarin και η… παρέα του, φαίνεται πως είχαν αντίθετες αντιλήψεις και… προθέσεις από τον διάσημο ντράμερ γι’ αυτό και θέλησαν να του «επιβάλλουν» με χιουμοριστικό τρόπο το «πράσινο»! Έτσι, του έδωσαν την ποδοσφαιρική μπλούζα του «τριφυλλιού» για να του δείξουν πως Αθήνα σημαίνει… Παναθηναϊκός. Αυτός δεν κατάλαβε σε ποια ομάδα ανήκε η εμφάνιση και προφανώς δεν είχε ιδέα για την εμφάνιση που είχε ο Ολυμπιακός! Ούτε καν για το χρώμα της. Έτσι, τη φόρεσε και συνέχιζε να παίζει ανενόχλητος, έχοντας όμως πωρώσει ακόμη περισσότερο τους «πράσινους» μεταλάδες που είδαν τον ντράμερ της αγαπημένης τους μπάντας, να φορά την μπλούζα της αγαπημένης τους ομάδας.To CD της Λεωφόρου!
Είναι αποδεδειγμένο πως ο Παναθηναϊκός συνδέεται με τη ροκ, όσο και η Λεωφόρος με τις συναυλίες του είδους, που έχουν γίνει στην Ελλάδα. Δεν θα μπορούσε κανείς να παραλείψει τις αξέχαστες συναυλίες από μυθικά συγκροτήματα που πήγαν στη Λεωφόρο για να… ροκάρουν! Έτσι, πέρυσι, η ΠΑΕ Παναθηναϊκός, σε συνεργασία με τον Θοδωρή Μανίκα εξέδωσε ένα CD, το οποίο περιέχει τα καλύτερα κομμάτια που ακούστηκαν στη Λεωφόρο από «τεράστια» ονόματα. Μερικοί από αυτούς; Bob Dylan, Deep Purple, David Bowie, Lou Reed, Iggy Pop, Joe Cocker, Uriah Heep, Black Sabbath, Cure, Santana και James Brown.
