Στην κατακόρυφη αύξηση των φορολογικών επιβαρύνσεων, στο γεγονός ότι οι ασφαλισμένοι κατέβαλαν περισσότερα σε ασφαλιστικές εισφορές (σε αντίθεση με τους εργοδότες οι οποίες πλήρωσαν περίπου τα ίδια) αλλά και στη βύθιση των επενδυτικών δαπανών οφείλεται η εκτόξευση του πρωτογενούς πλεονάσματος κατά τη διάρκεια του 2016.
Τα αναλυτικά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής αποδεικνύουν ότι παρά το εκρηκτικό πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως των 6,937 δις. ευρώ, δεν έγινε κανένα συμμάζεμα στις δαπάνες του δημοσίου (π.χ. για μισθούς κλπ). Από την άλλη, εμφανής ήταν η συνδρομή των capitalcontrols καθώς με την τόνωση των ηλεκτρονικών πληρωμών, καταγράφηκε σημαντική αύξηση στα έσοδα από τον ΦΠΑ.
Όσον αφορά στο «μνημονιακό πλεόνασμα» (δηλαδή αυτό που λαμβάνεται υπόψη για να κριθεί αν η Ελλάδα εκπληρώνει τους στόχους της ή αν πρέπει να ενεργοποιηθεί ο κόφτης, αυτό διαμορφώθηκε στο 4,19% δηλαδή υψηλότερα από το 3,9% της ΕΛΣΤΑΤ. Η διαφορά οφείλεται στο γεγονός ότι το γενικό λογιστήριο του κράτους δεν λαμβάνει υπόψη του στους υπολογισμούς του μνημονιακού πλεονάσματος τις δαπάνες για την αντιμετώπιση του προσφυγικού. Η εξαίρεση αυτή, είναι αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης που έγινε τον περασμένο Μάιο και η οποία είχε ως αποτέλεσμα, οι συγκεκριμένες δαπάνες –αν και πραγματοποιήθηκαν κανονικά- να μην προσμετρούνται στο πρωτογενές αποτέλεσμα.
Tι δείχνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ
Τα αναλυτικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι ο βασικός λόγος για τον οποίο υπήρξε τόσο μεγάλη υπέρβαση στους στόχους, ήταν πρωτίστως η κατακόρυφη μείωση των δαπανών για τις κεφαλαιακές μεταβιβάσεις οι οποίες συρρικνώθηκαν κατά 8,284 δις. ευρώ το 2016 συγκριτικά με το 2015 και δευτερευόντως η αύξηση των φορολογικών εσόδων τα οποία και ενισχύθηκαν κατά 2,8 δις. ευρώ συγκριτικά με το 2015 φτάνοντας στα 48,151 δις. ευρώ. Η δαπάνη για τους μισθούς του δημοσίου παρέμεινε αμετάβλητη ενώ το κονδύλι για τις κοινωνικές παροχές (στο οποίο περιλαμβάνονται και οι συντάξεις) εμφανίζεται αυξημένο κατά 210 εκατ. ευρώ συγκριτικά με το 2015 εξαιτίας και της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης στους συνταξιούχους.
Τα συνολικά έσοδα των φορέων της γενικής κυβέρνησης, διαμορφώθηκαν στα 87,473 δις. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,653 δις. ευρώ συγκριτικά με το 2015. Αυτή η αύξηση προήλθε:
1. Από την αύξηση των φόρων στην παραγωγή και στις εισαγωγές κατά 1,751 δις. ευρώ. Τα φορολογικά έσοδα της συγκεκριμένης κατηγορίας διαμορφώθηκαν στα 30,004 δις. ευρώ έναντι 28,253 δις. ευρώ το 2015 και 27,624 δις. ευρώ το 2014.
2. Από την αύξηση των φόρων στο εισόδημα και την περιουσία κατά 1,062 δις. ευρώ. Το σχετικό κονδύλι του 2016 διαμορφώθηκε στα 18,147 δις. ευρώ έναντι 17,085 δις. ευρώ το 2015 και 17,355 δις. ευρώ το 2014.
3. Από την αύξηση των εσόδων από τις ασφαλιστικές εισφορές κατά 510 εκατ. ευρώ με αποτέλεσμα αυτές να διαμορφωθούν στα 24,932 δις. ευρώ έναντι 24,422 δις. ευρώ το 2015 και 24,088 δις. ευρώ το 2014.Οι εισφορές των εργοδοτών παρέμειναν αμετάβλητες κοντά στα 7 δις. ευρώ και όλη η αύξηση προήλθε από τις εισφορές των εργαζομένων
4. Μεγάλη αύξηση καταγράφεται και στον κωδικό των «λοιπών εσόδων» τα οποία διαμορφώθηκαν το 2016 στα 11,183 δις. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1,365 δις. ευρώ συγκριτικά με το 2015 οπότε και ανήλθαν στα 9,818 δις. ευρώ. Αντίθετα, μειώθηκαν τα έσοδα από τις κεφαλαιακές μεταβιβάσεις κατά 2,035 δις. ευρώ με αποτέλεσμα αυτά να διαμορφωθούν στα 3,207 έναντι 5,242 δις. ευρώ το 2015.
Στο σκέλος των δαπανών των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης καταγράφεται μείωση το 2016 κατά 9,062 δις. ευρώ. Οι συνολικές δαπάνες περιλαμβάνουν και τους τόκους οι οποίοι μειώθηκαν στα 5,649 δις. ευρώ έναντι 6,322 δις. ευρώ το 2015 κάτι που σημαίνει ότι περιορίστηκαν κατά 673 εκατ. ευρώ. Οι πρωτογενείς δαπάνες μειώθηκαν κατά 8,389 δις. ευρώ σχεδόν αποκλειστικά λόγω της συρρίκνωσης των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων. Η μείωση αυτή, αποδίδεται τουλάχιστον κατά το ήμισυ στο γεγονός ότι το 2016 δεν χρειάστηκαν κεφαλαιακή ενίσχυση οι τράπεζες σε αντίθεση με ότι συνέβη το 2015. Οι υπόλοιποι «κωδικοί» των πρωτογενών δαπανών, δεν παρουσιάζουν καμία σημαντική μείωση. Έτσι:
1. Οι αμοιβές εξαρτημένη εργασίας (ουσιαστικά οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων και των εργαζομένων στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης) παρέμειναν στα ίδια επίπεδα με το 2015 δηλαδή στα 21,613 δις. ευρώ (έναντι 21,607 δις. ευρώ το 2015)
2. Οι κοινωνικές παροχές, ανήλθαν στα 39,245 δις. ευρώ αυξημένες κατά 210 εκατ. ευρώ συγκριτικά με το 2015. Στις κοινωνικές παροχές περιλαμβάνεται και η συνταξιοδοτική δαπάνη η οποία παρέμεινε στο ύψος της παρά τις περικοπές που έγιναν μέσα στο 2016. Αυτό οφείλεται και στην συνεχιζόμενη αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων αλλά και στην καταβολή του έκτακτου μερίσματος που επιβάρυνε τον λογαριασμό των κοινωνικών δαπανών με περίπου 620 εκατ. ευρώ.
3. Το κονδύλι των προϊόντων και υπηρεσιών, ανήλθε στα 8,321 δις. ευρώ μειωμένο κατά 321 εκατ. ευρώ συγκριτικά με το 2015.
4. Οι «λοιπές τρέχουσες μεταβιβάσεις» διαμορφώθηκαν και το 2015 στα 2,83 δις. ευρώ περίπου στα ίδια επίπεδα με αυτά του 2015 (2,856 δις. ευρώ)
