Την ώρα που το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης καταστρώνει σενάρια που προβλέπουν ακόμη και αύξηση του αφορολογήτου στα 12.000 ευρώ, πληροφορίες από την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων που συγκέντρωσε η «Κ» αποτυπώνουν μαζική... μετατόπιση πληθυσμού προς τα κατώτερα εισοδηματικά κλιμάκια.
Από περίπου 5,9 εκατ. κοινές φορολογικές δηλώσεις που υποβλήθηκαν μέχρι και το τέλος Αυγούστου, τα 3,7 εκατ. ή το εκρηκτικό ποσοστό του 62,82% έδειξε οικογενειακές αποδοχές κάτω από 12.000 ευρώ.
Από το 2010 –έτος έναρξης εφαρμογής των μνημονίων– μέχρι σήμερα το «μερίδιο» των φτωχότερων φορολογουμένων έχει αυξηθεί κατά 14 ποσοστιαίες μονάδες. Το 2010, ο αριθμός των φορολογουμένων με οικογενειακό εισόδημα κάτω από 12.000 ευρώ ήταν 2,782 εκατ. άτομα, δηλαδή περίπου ένα εκατομμύριο λιγότερα σε σχέση με σήμερα.
Εκτός φόρου
Προκύπτει, επομένως, ότι το 63% των οικογενειών στην Ελλάδα έχει σταματήσει –είτε λόγω απομείωσης των εισοδημάτων είτε λόγω εκτεταμένης φοροδιαφυγής– να συνδράμει στα φορολογικά βάρη, αφήνοντας τον συνολικό «λογαριασμό» του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων –περισσότερα από 8 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση– να τον σηκώνουν 2,2 εκατ. νοικοκυριά που εμφανίζονται πλέον να ζουν με περισσότερα από 1.000 ευρώ τον μήνα.
Είναι λοιπόν προφανές ότι το «σύνθημα» για αφορολόγητο στις 12.000 ευρώ έχει πλατιά πολιτική απήχηση, καθώς «αγγίζει» τη συντριπτική πλειοψηφία των φορολογουμένων – έστω και αν στην πραγματικότητα το κατά κεφαλήν όφελος είναι μικρό, δεδομένου ότι και σήμερα το αφορολόγητο διαμορφώνεται στις 9.550 ευρώ. Από την άλλη, όμως, έχει και μεγάλο δημοσιονομικό κόστος. Και 200 ευρώ φόρο να «χαρίσεις» στα κατώτερα εισοδηματικά κλιμάκια, ο λογαριασμός μπορεί να ξεπεράσει τα 600-700 εκατ. ευρώ όταν ο «πληθυσμός» των ωφελουμένων ξεπερνάει τα δύο ή και τα τρία εκατομμύρια άτομα. Πόσο μάλλον όταν σε αυτόν τον «πληθυσμό» περιλαμβάνονται εισοδηματίες, αγρότες ή ελεύθεροι επαγγελματίες οι οποίοι σήμερα φορολογούνται με συντελεστές 1% ή 26% αντίστοιχα από το 1ο ευρώ.
Να σημειωθεί ότι τα στοιχεία που αναφέρθηκαν αφορούν σε οικογενειακό και όχι ατομικό εισόδημα. Στην πραγματικότητα, ο αριθμός των φορολογουμένων με ατομικό εισόδημα κάτω από 12.000 ευρώ ξεπερνάει τα 5 εκατομμύρια σε σύνολο περίπου οκτώ εκατομμυρίων φορολογουμένων.
Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα της φετινής εκκαθάρισης του φόρου εισοδήματος με τα αντίστοιχα του 2010, προκύπτουν εντυπωσιακά αποτελέσματα:
• Οι «πλούσιοι», στους οποίους συχνά αναφέρεται το πολιτικό σύστημα το τελευταίο διάστημα, αποτελούν πλέον είδος υπό εξαφάνιση. Οι έχοντες οικογενειακό εισόδημα από 100.000 ευρώ και πάνω, από 38.549 που ήταν το 2010, περιορίστηκαν σε 25.000 το 2014. Ηδη σε εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ ο φορολογικός συντελεστής φτάνει ακόμη και στο 48%.
• Οι έχοντες οικογενειακό εισόδημα από 50 έως 100.000 ευρώ περιορίστηκαν σε μόλις 110.000 από 244.884 που ήταν το 2010. Αντίστοιχα, το εισόδημα που μοιράζονται, από τα 15,8 δισ. ευρώ το 2010 ψαλιδίστηκε στα 7,1 δισ. ευρώ το 2014.
• Στο κλιμάκιο από τις 30.000 έως τις 50.000 ευρώ κατατάσσονται πλέον 400 χιλιάδες οικογένειες από 604 χιλιάδες που ήταν το 2010. Και σε αυτό το κλιμάκιο εμφανίζεται κατάρρευση δηλωθέντος εισοδήματος: από τα 23 δισ. ευρώ το 2010 στα 14 δισ. ευρώ το 2014.
• Ο έχοντες εισόδημα από 20.000 έως 30.000 ευρώ –εδώ ανήκουν όσοι εισπράττουν περί τα 1.500 ευρώ τον μήνα που... κατηγορήθηκαν ως έχοντες– είναι πλέον 555.000 από 752.086 το 2010 (πάντοτε οικογενειακά). Και σε αυτήν την κατηγορία, το εισόδημα κατέρρευσε από τα 18,4 δισ. ευρώ το 2010 στα 14 δισ. ευρώ το 2014.
Τα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι η λεγόμενη «μεσαία τάξη», οι έχοντες, δηλαδή, οικογενειακά εισοδήματα από 20.000-50.000 ευρώ, έχουν υποστεί τεράστιες συνέπειες από την κρίση, χάνοντας πάνω από το 30% του εισοδήματός τους.
Από περίπου 5,9 εκατ. κοινές φορολογικές δηλώσεις που υποβλήθηκαν μέχρι και το τέλος Αυγούστου, τα 3,7 εκατ. ή το εκρηκτικό ποσοστό του 62,82% έδειξε οικογενειακές αποδοχές κάτω από 12.000 ευρώ.
Από το 2010 –έτος έναρξης εφαρμογής των μνημονίων– μέχρι σήμερα το «μερίδιο» των φτωχότερων φορολογουμένων έχει αυξηθεί κατά 14 ποσοστιαίες μονάδες. Το 2010, ο αριθμός των φορολογουμένων με οικογενειακό εισόδημα κάτω από 12.000 ευρώ ήταν 2,782 εκατ. άτομα, δηλαδή περίπου ένα εκατομμύριο λιγότερα σε σχέση με σήμερα.
Εκτός φόρου
Προκύπτει, επομένως, ότι το 63% των οικογενειών στην Ελλάδα έχει σταματήσει –είτε λόγω απομείωσης των εισοδημάτων είτε λόγω εκτεταμένης φοροδιαφυγής– να συνδράμει στα φορολογικά βάρη, αφήνοντας τον συνολικό «λογαριασμό» του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων –περισσότερα από 8 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση– να τον σηκώνουν 2,2 εκατ. νοικοκυριά που εμφανίζονται πλέον να ζουν με περισσότερα από 1.000 ευρώ τον μήνα.
Είναι λοιπόν προφανές ότι το «σύνθημα» για αφορολόγητο στις 12.000 ευρώ έχει πλατιά πολιτική απήχηση, καθώς «αγγίζει» τη συντριπτική πλειοψηφία των φορολογουμένων – έστω και αν στην πραγματικότητα το κατά κεφαλήν όφελος είναι μικρό, δεδομένου ότι και σήμερα το αφορολόγητο διαμορφώνεται στις 9.550 ευρώ. Από την άλλη, όμως, έχει και μεγάλο δημοσιονομικό κόστος. Και 200 ευρώ φόρο να «χαρίσεις» στα κατώτερα εισοδηματικά κλιμάκια, ο λογαριασμός μπορεί να ξεπεράσει τα 600-700 εκατ. ευρώ όταν ο «πληθυσμός» των ωφελουμένων ξεπερνάει τα δύο ή και τα τρία εκατομμύρια άτομα. Πόσο μάλλον όταν σε αυτόν τον «πληθυσμό» περιλαμβάνονται εισοδηματίες, αγρότες ή ελεύθεροι επαγγελματίες οι οποίοι σήμερα φορολογούνται με συντελεστές 1% ή 26% αντίστοιχα από το 1ο ευρώ.
Να σημειωθεί ότι τα στοιχεία που αναφέρθηκαν αφορούν σε οικογενειακό και όχι ατομικό εισόδημα. Στην πραγματικότητα, ο αριθμός των φορολογουμένων με ατομικό εισόδημα κάτω από 12.000 ευρώ ξεπερνάει τα 5 εκατομμύρια σε σύνολο περίπου οκτώ εκατομμυρίων φορολογουμένων.
Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα της φετινής εκκαθάρισης του φόρου εισοδήματος με τα αντίστοιχα του 2010, προκύπτουν εντυπωσιακά αποτελέσματα:
• Οι «πλούσιοι», στους οποίους συχνά αναφέρεται το πολιτικό σύστημα το τελευταίο διάστημα, αποτελούν πλέον είδος υπό εξαφάνιση. Οι έχοντες οικογενειακό εισόδημα από 100.000 ευρώ και πάνω, από 38.549 που ήταν το 2010, περιορίστηκαν σε 25.000 το 2014. Ηδη σε εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ ο φορολογικός συντελεστής φτάνει ακόμη και στο 48%.
• Οι έχοντες οικογενειακό εισόδημα από 50 έως 100.000 ευρώ περιορίστηκαν σε μόλις 110.000 από 244.884 που ήταν το 2010. Αντίστοιχα, το εισόδημα που μοιράζονται, από τα 15,8 δισ. ευρώ το 2010 ψαλιδίστηκε στα 7,1 δισ. ευρώ το 2014.
• Στο κλιμάκιο από τις 30.000 έως τις 50.000 ευρώ κατατάσσονται πλέον 400 χιλιάδες οικογένειες από 604 χιλιάδες που ήταν το 2010. Και σε αυτό το κλιμάκιο εμφανίζεται κατάρρευση δηλωθέντος εισοδήματος: από τα 23 δισ. ευρώ το 2010 στα 14 δισ. ευρώ το 2014.
• Ο έχοντες εισόδημα από 20.000 έως 30.000 ευρώ –εδώ ανήκουν όσοι εισπράττουν περί τα 1.500 ευρώ τον μήνα που... κατηγορήθηκαν ως έχοντες– είναι πλέον 555.000 από 752.086 το 2010 (πάντοτε οικογενειακά). Και σε αυτήν την κατηγορία, το εισόδημα κατέρρευσε από τα 18,4 δισ. ευρώ το 2010 στα 14 δισ. ευρώ το 2014.
Τα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι η λεγόμενη «μεσαία τάξη», οι έχοντες, δηλαδή, οικογενειακά εισοδήματα από 20.000-50.000 ευρώ, έχουν υποστεί τεράστιες συνέπειες από την κρίση, χάνοντας πάνω από το 30% του εισοδήματός τους.
