Αφιέρωμα τιμής και μνήμης
Γράφει ο Δρ. Ιωάννης Παρίσης Υποστράτηγος ε.α., Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης Ο Ελληνισμός τιμά την εθνική επέτειο της έναρξης του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα 1955-59 και αποτίει φόρο τιμής στους ήρωες και τους μάρτυρες που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για την ελευθερία. Έχουν περάσει 59 ολόκληρα χρόνια από την ημέρα έναρξης του απελευθερωτικού αγώνας της ΕΟΚΑ, που έμελλε να σημαδέψει και να προδιαγράψει τη λυτρωτική απελευθέρωση από τη βρετανική δυναστεία. Κανείς όμως δεν μπορεί ούτε και πρέπει να ξεχάσει το αίμα που χύθηκε και τις θυσίες ηρώων.
Η πρώτη επαναστατική προκήρυξη της ΕΟΚΑ:
«Με την βοήθειαν του Θεού, με πίστιν εις τον τίμιον αγώνα μας, με τη συμπαράστασιν ολοκλήρου του Ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τον αγώνα δια την αποτίναξιν του Αγγλικού ζυγού, με σύνθημα εκείνο το οποίον μας κατέλιπαν οι πρόγονοί μας ως ιεράν παρακαταθήκην: “Η ΤΑΝ Η ΕΠΙ ΤΑΣ”. Αδελφοί Κύπριοι! Από τα βάθη των αιώνων μας ατενίζουν όλοι εκείνοι, οι οποίοι ελάμπρυναν την Ελληνικήν Ιστορίαν, δια να διατηρήσουν την ελευθερία των : Οι Μαραθωνομάχοι, οι Σαλαμινομάχοι, οι Τρακόσιοι του Λεωνίδα και οι νεώτεροι του Αλβανικού έπους. Μας ατενίζουν οι αγωνισταί του 1821, οι οποίοι μας εδίδαξαν ότι η απελευθέρωσις από τον ζυγόν δυνάστου αποκτάται πάντοτε με αίμα. Μας ατενίζει ακόμη σύμπας ο Ελληνισμός, ο οποίος μας παρακολουθεί με αγωνίαν αλλά και με Εθνικήν υπερηφάνειαν. Ας απαντήσωμεν με έργα ότι θα γίνωμεν “πολλώ κάρρονες” τούτων. Είναι καιρός να δείξωμεν εις τον κόσμον ότι εάν η διεθνής διπλωματία είναι άδικος και εν πολλοίς άνανδρος, η Κυπριακή ψυχή είναι γενναία. Εάν οι δυνάσται μας δεν θέλουν να αποδώσουν την λευτεριά μας, μπορούμε να την διεκδικήσωμεν με τα ίδια μας τα χέρια και με το αίμα μας.
Ας δείξωμεν εις τον κόσμον ακόμη μίαν φοράν ότι ακόμη και του σημερινού Έλληνος ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει. Ο αγών θα είναι σκληρός. Ο δυνάστης διαθέτει τα μέσα και τον αριθμόν. Ημείς διαθέτομεν την ψυχήν, έχομεν και το δίκαιον με το μέρος μας. Γι’ αυτό θα ΝΙΚΗΣΩΜΕΝ. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΑΙ. Ατενίσατε το έργον σας. Είναι αίσχος εν εικοστώ αιώνι οι λαοί να χύνουν το αίμα των δια να αποκτήσουν την λευτεριά των, το θείον αυτό δώρον, δια το οποίον και εμείς πολεμήσαμε παρά το πλευρόν των λαών σας και για το οποίον σεις τουλάχιστον διατείνεσθε ότι επολεμήσατε εναντίον του Ναζισμού και του Φασισμού.Έλληνες, όπου και αν ευρίσκεσθε, ακούσατε την φωνήν μου. Εμπρός όλοι μαζί για την λευτεριά της Κύπρου μας. ΕΟΚΑ Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΔΙΓΕΝΗΣ
Στα Φυλακισμένα Μνήματα, το κοιμητήριο στο χώρο των Κεντρικών Φυλακών, είναι θαμμένοι 13 αγωνιστές της ΕΟΚΑ. Απ’ αυτούς οι 9 εκτελέστηκαν από τους Άγγλους με απαγχονισμό, 3 έπεσαν στο πεδίο της μάχης και ένας πέθανε σε στρατιωτικό νοσοκομείο, μετά τον τραυματισμό του σε μάχη.
Ανάμεσά τους ο Γρηγόρης Αυξεντίου, Υπαρχηγός ΕΟΚΑ (βλ. 3 Μαρτίου 1957: Η θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου) και ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης (βλ. “Σήκω Ευαγόρα να μας πεις ελληνική ιστορία!”)