Τη χαριστική βολή ετοιμάζεται να δώσει εντός του 2014 το υπουργείο Οικονομικών στην αγορά. Το όπλο θα κρατά η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, με τη μορφή των μεγάλων επιβαρύνσεων που θα φέρει για επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και μικρομεσαίους η αλλαγή του τρόπου φορολόγησης των εισοδημάτων.
Η αλλαγή αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα οι φορολογούμενοι να κληθούν να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να πληρώσουν στην Εφορία μερικά χιλιάρικα φόρο παραπάνω σε σχέση με το 2013. Πρόκειται για αυτούς που δεν έχουν ήδη αποβιώσει επαγγελματικά, λόγω της κρίσης, και πασχίζουν να παραμείνουν ζωντανοί μέσα σε ένα καθεστώς στο οποίο η ρευστότητα ολοένα και συρρικνώνεται, καθώς οι συνεχείς επιδρομές της Εφορίας στην αγορά και στους φορολογουμένους τούς έχουν αφαιρέσει πολύτιμες ανάσες.
Όσοι έκαναν κάποια στιγμή το λάθος στη ζωή τους να ξεκινήσουν ένα ελευθέριο επάγγελμα ή μια επιχείρηση δεν έχουν κατανοήσει πλήρως τι τους περιμένει το καλοκαίρι, οπότε και θα λάβουν το εκκαθαριστικό της Εφορίας για τα εισοδήματα που απέκτησαν το 2013. Η αύξηση του φόρου σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνά το 100% και είναι απορίας άξιον πού θα βρεθούν τα χρήματα για να πληρωθεί αυτή η υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση. Προφανώς, το υπουργείο Οικονομικών έχει κάνει σύνθημά του το, όσο βεβαιώνεις φόρους, όλο και κάτι θα μείνει για το δημόσιο ταμείο. Να δούμε, όμως, στο τέλος τι θα μείνει όρθιο στην αγορά.
Ήδη είναι προφανές ότι οι περισσότεροι φορολογούμενοι που μπορούν ακόμη και πληρώνουν καταφεύγουν στο κομπόδεμά τους, σηκώνοντας χρήματα από τις καταθέσεις τους. Μόνο τον Δεκέμβριο, οι φορολογούμενοι σήκωσαν από τις καταθέσεις τους ποσό που ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ, κυρίως για να εξοφλήσουν φορολογικές τους υποχρεώσεις, όπως είναι η πληρωμή «χαρατσιών» και φόρων.
Οι αλλαγές που έχουν τεθεί σε ισχύ από τα εισοδήματα του 2013 και θα εμφανιστούν με... αριθμούς στα φετινά εκκαθαριστικά των επιχειρήσεων και των μικρομεσαίων είναι:
Η αύξηση του συντελεστή φορολόγησης των Ομόρρυθμων και Ετερόρρυθμων Εταιρειών από το 20% στο 26% για το σύνολο των κερδών τους. Αυτό συνοδεύεται και από κατάργηση της φορολόγησης των μισών κερδών τους ως επιχειρηματικής αμοιβής, η οποία φορολογούνταν με βάση την κλίμακα φορολόγησης των φυσικών προσώπων και είχε αφορολόγητο όριο εισοδήματος.
Η αύξηση του συντελεστή φορολόγησης των Ανώνυμων Εταιρειών και των Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης από το 20% στο 26% για τα κέρδη τους που δεν διανέμονται, αλλά διακρατούνται για την πραγματοποίηση επενδύσεων ή την τόνωση της ρευστότητας τους, καθώς και η μείωση του συντελεστή φορολόγησης των διανεμόμενων κερδών (μερισμάτων) από το 25% στο 10%. Να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η μείωση αυτή είναι περιορισμένης σημασίας, καθώς οι επιχειρήσεις που διανέμουν κέρδη στους μετόχους τους είναι πολύ λίγες, λόγω της κρίσης που έχει ισοπεδώσει τη ζήτηση στην αγορά.
Η επιβολή φορολόγησης από το πρώτο ευρώ για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες. Το εισόδημα από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογείται πλέον με συντελεστή 26% για το τμήμα έως 50.000 ευρώ και για το υπερβάλλον ο συντελεστής που επιβάλλεται διαμορφώνεται στο 33%. Η αλλαγή αυτή προκαλεί σημαντική επιβάρυνση σε όσους ελεύθερους επαγγελματίες δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα και ελάφρυνση σε όσους δηλώνουν πολύ υψηλά εισοδήματα.
Για να κατανοήσουμε πόσο μεγάλες επιβαρύνσεις επιφέρουν οι παραπάνω αλλαγές στη φορολογία, αναφέρουμε χαρακτηριστικά τα διπλανά παραδείγματα.
Ελεύθεροι επαγγελματίες
Ένας ελεύθερος επαγγελματίας έχει ετήσιο εισόδημα ύψους 10.000 ευρώ. Από αυτά, οι επαγγελματικές του δαπάνες είναι 30%, δηλαδή το καθαρό εισόδημα του είναι 7.000 ευρώ. Με βάση το φορολογικό καθεστώς που ίσχυε για τα εισοδήματα του 2012 και αποτυπώθηκε στα εκκαθαριστικά του 2013, του βεβαιώθηκε συνολικός φόρος εισοδήματος 200 ευρώ. Σε αυτό προστέθηκε προκαταβολή φόρου 55%, δηλαδή άλλα 1 10 ευρώ, καθώς και τέλος επιτηδεύματος ύψους 650 ευρώ. Ο συνολικός λογαριασμός που κλήθηκε να πληρώσει με το εκκαθαριστικό του 2013 ήταν 960 ευρώ.
Ας δούμε τώρα τι θα πληρώσει με το φετινό εκκαθαριστικό. Ο φόρος εισοδήματος ανέρχεται σε 1.820 ευρώ (26% των 7.000 ευρώ). Θα του βεβαιωθεί και προκαταβολή φόρου 1.001 ευρώ, ενώ θα κληθεί να πληρώσει και τέλος επιτηδεύματος ύψους 650 ευρώ. Ο συνολικός λογαριασμός για το 2014 ανέρχεται στα 3.471 ευρώ. Πρόκειται για μια αύξηση του συνολικού φορολογικού λογαριασμού κατά 261,5%! Μένει να δούμε ποιος θα πληρώσει αυτήν την αύξηση του φορολογικού λογαριασμού, η οποία θα αποτυπωθεί αμέσως στον ωκεανό των ληξιπρόθεσμων χρεών που αυξάνονται συνεχώς και έχουν ξεπεράσει πλέον τα 63 δισ. ευρώ.
Ας δούμε και ένα παράδειγμα με μια μεγάλη επιχείρηση Α.Ε., η οποία, όπως κάνουν και οι περισσότερες, δεν προχωρά σε διανομή των κερδών της, προσπαθώντας να διατηρήσει τη ρευστότητά της σε ικανοποιητικά επίπεδα και να επιβιώσει.
Ας υποθέσουμε ότι μια επιχείρηση Α.Ε. ή ΕΠΕ έχει ετήσια κέρδη ύψους 100.000 ευρώ και δεν προχώρησε στη διανομή μερίσματος. Για τη χρήση του 201 2 πλήρωσε φόρο εισοδήματος ύψους 20%, δηλαδή φόρο 20.000 ευρώ. Για τη χρήση του 2013 που θα εμφανιστεί στο εκκαθαριστικό του 2014, η επιχείρηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με φόρο 26.000 ευρώ, δηλαδή θα κληθεί να πληρώσει πρόσθετο φόρο 6.000 ευρώ. Στην περίπτωση, ωστόσο, που προχωρήσει σε διανομή μερίσματος, τότε θα έχει όφελος σε σχέση με το 2013, καθώς ο συντελεστής φορολόγησης των μερισμάτων μειώθηκε από το 25% στο 10%. Θα πρέπει, όμως, να σημειωθεί ότι ελάχιστες επιχειρήσεις προχωρούν μέσα στην κρίση στη διανομή μερίσματος, καθώς προσπαθούν να διατηρήσουν τη ρευστότητά τους σε υψηλό επίπεδο.
Επιστροφές τέλος
Δεν είναι μόνο οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες τα θύματα της νέας φορολογικής επιδρομής που έχει ετοιμάσει το υπουργείο Οικονομικών. Είναι και οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι οι οποίοι μέχρι και το 2013 έπαιρναν επιστροφή φόρου, που με το εκκαθαριστικό του 2014 θα βρεθούν αντιμέτωποι με μια αρνητική έκπληξη. Πιο συγκεκριμένα, αυτοί που θα λάβουν επιστροφή φόρου θα είναι μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού.
Από τα εισοδήματα του 2013 εκατομμύρια φορολογούμενοι έχασαν τις φοροαπαλλαγές που είχαν για μια σειρά δαπανών τους. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι καταργήθηκαν οι φοροαπαλλαγές για το ενοίκιο κύριας κατοικίας, το ενοίκιο παιδιών που σπουδάζουν σε άλλη πόλη του εσωτερικού, των τόκων για την εξυπηρέτηση δανείου με το οποίο αποκτήθηκε πρώτη κατοικία, των ασφαλίστρων υγείας και σύνταξης κ.ά. Επίσης, έπεσε μεγάλο ψαλίδι στη φοροαπαλλαγή για τα ιατρικά έξοδα. Για να αναγνωριστούν οι δαπάνες του φορολογουμένου για ιατρικά έξοδα, θα πρέπει το σύνολό τους να ξεπερνά το 5% του συνολικού εισοδήματός του. Μόνο τότε δίνεται έκπτωση 10% επί του συνόλου των ιατρικών εξόδων.
Οι αλλαγές αυτές θα πλήξουν κυρίως μισθωτούς και συνταξιούχους οι οποίοι, λόγω αυτών των δαπανών, λάμβαναν κάθε χρόνο με την εκκαθάριση της δήλωσης και ένα ποσό επιστροφής φόρου με το οποίο κάλυπταν «τρύπες» στον οικογενειακό τους προϋπολογισμό.
Ας δούμε και ένα δεύτερο παράδειγμα ελεύθερου επαγγελματία, ο οποίος δηλώνει καθαρά κέρδη ύψους 30.000 ευρώ. Με βάση το καθεστώς που ίσχυε για τα εισοδήματα του 2012 και αποτυπώθηκε στο εκκαθαριστικό του 2013, ο συγκεκριμένος ελεύθερος επαγγελματίας κλήθηκε να πληρώσει φόρο εισοδήματος 5.320 ευρώ, του βεβαιώθηκε προκαταβολή φόρου 55%, δηλαδή άλλα 2.926 ευρώ, τέλος επιτηδεύματος ύψους 650 ευρώ και εισφορά αλληλεγγύης 600 ευρώ. Το συνολικό ποσό που κλήθηκε να πληρώσει ήταν 9.496 ευρώ.
Ας δούμε τι θα κληθεί να πληρώσει για το ίδιο εισόδημα το 2013 με το εκκαθαριστικό του 2014. Ο φόρος εισοδήματος που θα του βεβαιωθεί ανέρχεται στα 7.800 ευρώ. Θα κληθεί να πληρώσει προκαταβολή φόρου του επόμενου έτους ύψους 55%, δηλαδή άλλα 4.290 ευρώ. Θα κληθεί να πληρώσει τέλος επιτηδεύματος ύψους 650 ευρώ και εισφορά αλληλεγγύης άλλα 600 ευρώ (εμπίπτει στον συντελεστή 3%, που εφαρμόζεται για το εισόδημα που κυμαίνεται από 20.000 έως 50.000 ευρώ). Ο συνολικός λογαριασμός του 2014 ανέρχεται σε 13.340 ευρώ. Πρόκειται για μια αύξηση 40,4%!
Επιχειρήσεις
Από τα δόντια της εισπρακτικής επιδρομής του υπουργείου Οικονομικών στην αγορά δεν γλυτώνουν ούτε οι επιχειρήσεις, οι οποίες είναι αυτές που πασχίζουν να κρατηθούν ζωντανές μέσα στην κρίση και να συνεχίσουν να απασχολούν τους εργαζομένους τους. Ας δούμε τι θα πάθει μια Ομόρρυθμη Εταιρεία με δύο εταίρους, που έχει ετήσιο καθαρό εισόδημα ύψους 20.000 ευρώ.
Για τη χρήση του 2012 το κέρδος της επιχείρησης μοιράζεται και κατά 50% φορολογείται στο επίπεδο της επιχείρησης, ενώ το υπόλοιπο 50% μοιράζεται μεταξύ των εταίρων της ως επιχειρηματική αμοιβή και φορολογείται με βάση την κλίμακα φορολόγησης εισοδήματος των φυσικών προσώπων. Ας το δούμε πιο αναλυτικά. Από τα 20.000 ευρώ, τα 10.000 ευρώ φορολογούνται στο επίπεδο της επιχείρησης με συντελεστή 20%, δηλαδή προκύπτει φόρος 2.000 ευρώ. Τα υπόλοιπα 10.000 ευρώ μοιράζονται εξίσου μεταξύ των δύο ομόρρυθμων εταίρων, δηλαδή καθένας θα φορολογηθεί για 5.000 ευρώ. Αν δεν έχουν άλλα εισοδήματα ως φυσικά πρόσωπα και με δεδομένο ότι το αφορολόγητο όριο ήταν 5.000 ευρώ το 2012, δεν προκύπτει φόρος για τους εταίρους. Έτσι, ο φορολογικός λογαριασμός της Ο.Ε. ήταν το 2013 συνολικού ύψους 2.000 ευρώ.
Το 2014 το εκκαθαριστικό που θα λάβει η ίδια επιχείρηση θα είναι πολύ πιο βαρύ. Πιο συγκεκριμένα, θα κληθεί να πληρώσει φόρο ύψους 5.200 ευρώ, καθώς το σύνολο των κερδών της επιχείρησης θα φορολογηθεί με συντελεστή 26%. Πρόκειται για μια αύξηση 3.200 ευρώ ή 130% στον φόρο που θα κληθεί να πληρώσει η συγκεκριμένη μικρομεσαία επιχείρηση.
Ας δούμε και ένα παράδειγμα με μια μεγάλη επιχείρηση Α.Ε., η οποία, όπως κάνουν και οι περισσότερες, δεν προχωρά σε διανομή των κερδών της, προσπαθώντας να διατηρήσει τη ρευστότητά της σε ικανοποιητικά επίπεδα και να επιβιώσει.
Ας υποθέσουμε ότι μια επιχείρηση Α.Ε. ή ΕΠΕ έχει ετήσια κέρδη ύψους 100.000 ευρώ και δεν προχώρησε στη διανομή μερίσματος. Για τη χρήση του 201 2 πλήρωσε φόρο εισοδήματος ύψους 20%, δηλαδή φόρο 20.000 ευρώ. Για τη χρήση του 2013 που θα εμφανιστεί στο εκκαθαριστικό του 2014, η επιχείρηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με φόρο 26.000 ευρώ, δηλαδή θα κληθεί να πληρώσει πρόσθετο φόρο 6.000 ευρώ. Στην περίπτωση, ωστόσο, που προχωρήσει σε διανομή μερίσματος, τότε θα έχει όφελος σε σχέση με το 2013, καθώς ο συντελεστής φορολόγησης των μερισμάτων μειώθηκε από το 25% στο 10%. Θα πρέπει, όμως, να σημειωθεί ότι ελάχιστες επιχειρήσεις προχωρούν μέσα στην κρίση στη διανομή μερίσματος, καθώς προσπαθούν να διατηρήσουν τη ρευστότητά τους σε υψηλό επίπεδο.
Επιστροφές τέλος
Δεν είναι μόνο οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες τα θύματα της νέας φορολογικής επιδρομής που έχει ετοιμάσει το υπουργείο Οικονομικών. Είναι και οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι οι οποίοι μέχρι και το 2013 έπαιρναν επιστροφή φόρου, που με το εκκαθαριστικό του 2014 θα βρεθούν αντιμέτωποι με μια αρνητική έκπληξη. Πιο συγκεκριμένα, αυτοί που θα λάβουν επιστροφή φόρου θα είναι μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού.
Από τα εισοδήματα του 2013 εκατομμύρια φορολογούμενοι έχασαν τις φοροαπαλλαγές που είχαν για μια σειρά δαπανών τους. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι καταργήθηκαν οι φοροαπαλλαγές για το ενοίκιο κύριας κατοικίας, το ενοίκιο παιδιών που σπουδάζουν σε άλλη πόλη του εσωτερικού, των τόκων για την εξυπηρέτηση δανείου με το οποίο αποκτήθηκε πρώτη κατοικία, των ασφαλίστρων υγείας και σύνταξης κ.ά. Επίσης, έπεσε μεγάλο ψαλίδι στη φοροαπαλλαγή για τα ιατρικά έξοδα. Για να αναγνωριστούν οι δαπάνες του φορολογουμένου για ιατρικά έξοδα, θα πρέπει το σύνολό τους να ξεπερνά το 5% του συνολικού εισοδήματός του. Μόνο τότε δίνεται έκπτωση 10% επί του συνόλου των ιατρικών εξόδων.
Οι αλλαγές αυτές θα πλήξουν κυρίως μισθωτούς και συνταξιούχους οι οποίοι, λόγω αυτών των δαπανών, λάμβαναν κάθε χρόνο με την εκκαθάριση της δήλωσης και ένα ποσό επιστροφής φόρου με το οποίο κάλυπταν «τρύπες» στον οικογενειακό τους προϋπολογισμό.
