 |
| Μια από τις σπάνιες φωτογραφίες του Ναυτικού Νοσοκομείου Νέου Φαλήρου |
Κατά την περίοδο του Βαλκανικού Πολέμου του 1912-13, η Υγειονομική Υπηρεσία του τότε Βασιλικού Ναυτικού για τις ανάγκες του πολέμου, δημιούργησε πρόσκαιρο Ναυτικό Νοσοκομείο στο Νέο Φάληρο το οποίο στεγάστηκε στο ξενοδοχείο "ΑΚΤΑΙΟΝ" με αποστολή τη συνδρομή του Ναυτικού Νοσοκομείου Ναυστάθμου Σαλαμίνας το οποίο αδυνατούσε να καλύψει τις τεράστιες ανάγκες του πολέμου σε τραυματίες.
 |
| Το ξενοδοχείο ΑΚΤΑΙΟΝ χρησιμοποιήθηκε ως Ναυτικό Νοσοκομείο Νέου Φαλήρου με Διευθυντή το Επίατρο Αποστολίδη που είναι ο γνωστός λογοτέχνης Παύλος Νιρβάνας |
Η κατάσταση με τα Ναυτικά Νοσοκομεία το 1912:
Το Νοσοκομείο Σαλαμίνας ήταν στην ουσία το παλιό Ναυτικό Νοσοκομείο Πειραιά, που ιδρύθηκε το 1869 και στεγάζονταν σε κτήριο του Τελωνείου Πειραιά, μέχρι την οριστική του μεταφορά στην Σαλαμίνα το 1890. Δεν πρέπει να συγχέουμε αυτό το Ναυτικό Νοσοκομείο Πειραιά με το Ρωσσικό Νοσοκομείο Πειραιά επί της οδού Μουτσοπούλου στη Ζέα το οποίο μετονομάστηκε σε Ναυτικό Νοσοκομείο Πειραιά το 1925 όταν ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης το απαλλοτρίωσε προς όφελος του ελληνικού δημοσίου. Αν και αξίζει να αναφέρουμε ότι και το Ρώσσικο Νοσοκομείο την περίοδο αυτή (1912-13) αν και δεν ανήκει στη δύναμη της Υγειονομικής Υπηρεσίας Β.Ν. δέχεται πληθώρα ναυτών πολεμικών σκαφών προς περίθαλψη.
Και αφού λοιπόν έτσι έχει η κατάσταση με την περίθαλψη, δημιουργείται εντός του ΑΚΤΑΙΟΝ και μόνο για τις ανάγκες του πολέμου το Ναυτικό Νοσοκομείο Νέου Φαλήρου. Διοικητής του Ναυτικού Νοσοκομείου Νέου Φαλήρου είναι ο Επίατρος Πέτρος Αποστολίδης που είναι ο γνωστός ειδικά για τον Πειραιά ακαδημαϊκός, ποιητής και λογοτέχνης Παύλος Νιρβάνας. Ο Νιρβάνας αν και σύμφωνα με το πλάνο της εποχής θα διοικούσε το νοσοκομείο μόνο για την περίοδο του 1912-13, όμως το νοσοκομείο λειτούργησε ξανά και στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1914 - 1918) και στην Μικρασιατική Εκστρατεία (1919-1922).
 |
| Ο Παύλος Νιρβάνας ένστολος. Διετέλεσε Διευθυντής του Ναυτικού Νοσοκομείου Νέου Φαλήρου |
Ο Νιρβάνας περιγράφοντας την κατάσταση εντός του Νοσοκομείου που επικρατούσε τότε γράφει:
"Στα 1912 είχα την διεύθυνση του έκτακτου Ναυτικού Νοσοκομείου του Νέου Φαλήρου που είχε εγκατασταθεί στο μεγάλο ξενοδοχείο ΑΚΤΑΙΟΝ πλησίον του σταθμού του Νέου Φαλήρου. Από τη δοξασμένη αλλά σύντομη δράση του Ελληνικού Στόλου δεν είχαμε παρά λιγοστούς τραυματίας. Και επειδή το νοσοκομείο είχε περισσές κλίνες, λάβαμε την διαταγή να δεχόμεθα και άντρες του Στρατού Ξηράς. Κάθε φορά λοιπόν που τα πλωτά νοσοκομεία αποβίβαζαν στην προβλήτα της Τρούμπας νέους τραυματίες το νοσοκομείο μας είχε το μερίδιό του. Μια μέρα θυμάμαι είχαμε ειδοποιηθεί να παραλάβουμε από το "Ιωνία" έναν αριθμό τραυματιών. Ένας ανθυπίατρος με δύο νοσοκόμους είχαν κατεβεί στον Πειραιά να τους παραλάβει. Και κατά τις οχτώ το βράδυ το τραυματιοφόρο αυτοκίνητο, μας αποβίβασε στην πόρτα του νοσοκομείου καμία δεκαρία φαντάρους και τσολιάδες με διαφόρων ειδων τραύματα.
-Έχεις σοβαρούς τραυματίες; ρώτησα τον Ανθυπίατρο που τους είχε παραλάβει.
-Οι τραυματίαι, μου ανέφερε, έχουν επιδεθεί μέσα στο καράβι και δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω λεπτομερώς τα τραύματά τους. Ένας φαντάρος όμως από αυτούς φαίνεται να υποφέρει πολύ. Βογγούσε τρομακτικά σε όλο μας το ταξίδι από τον Πειραιά. Στο παραμικρότερο τίναγμα του αυτοκινήτου ούρλιαζε κυριολεκτικώς τόσο που παραγγείλαμε στον σωφέρ να πηγαίνει όσο μπορεί σιγώτερα.
 |
| Ο Κήπος του ΑΚΤΑΙΟΝ |
 |
| Ένα από δωμάτια του ΑΚΤΑΙΟΝ. Χρησιμοποιήθηκαν ως θάλαμοι νοσηλείας όταν το ξενοδοχείο "επιτάχτηκε" για να λειτουργήσει ως Ναυτικό Νοσοκομείο Νέου Φαλήρου |
Από την περιγραφή του Νιρβάνα γίνεται κατανοητό ότι σε όλες τις μεγάλες μονάδες του στόλου υπήρχε η παρουσία ιατρών και νοσοκόμων που παρείχαν τις πρώτες βοήθειες εν πλω μέχρι και την μεταφορά τους στο Νοσοκομείο. Το "ΙΩΝΙΑ" που αναφέρει ήταν πλωτό νοσοκομείο, ενώ το άλλο μεγάλο πλωτό νοσοκομείο ήταν ο "ΑΛΒΑΝΙΑ" το οποίο οργανώθηκε και συντηρήθηκε με δαπάνες της Πριγκίπισσας Μαρίας Βοναπάρτη και είχε μεταφέρει πάνω από 16.000 τραυματίες, διέθετε 250 κλίνες, αριθμό απίστευτο για την εποχή εκείνη αλλά ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα.
 |
| Δημοσιεύματα του 1913 |
 |
| Με κάθε άφιξη τραυματιών του μετώπου οι εφημερίδες της εποχής δημοσίευαν τα ονόματα των αφιχθέντων κατά νοσοκομεία |
Η παραδοξότητα της ιστορίας:
Το ξενοδοχείο ΑΚΤΑΙΟΝ μετά τον συμμαχικό βομβαρδισμό του 1944 καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό και ουδέποτε ξαναεπισκεύαστηκε. Στην θέση του βρίσκεται σήμερα το ιδιωτικό νοσοκομείο Μετροπόλιταν. Λες και η ιστορία έπαιξε με την ιστορική μνήμη και στην θέση ενός έστω και επιταγμένου ξενοδοχείου, που έγινε Ναυτικό Νοσοκομείο, σήμερα λειτουργεί ένα άλλο νοσοκομείο, ιδιωτικό αυτή την φορά.
Πηγές:
- Υγειονομική Υπηρεσία του
Πολεμικού Ναυτικού κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-13) του
Πλοιάρχου (ΥΙ) Π.Ν. Αριστείδη Διαμαντή και Αρχικελευστή (Νοσ) Ιωάννη
Κατσαβού
- Ένθετο "100 χρόνια από την εποποιία των Βαλκανικών Πολέμων 1912-1913" έκδοση Πολεμικού Ναυτικού
- Φωτογραφίες από ΕΛΙΑ
