Συνταξεις στο Δημόσιο τομέα στα 50 και στα 55

Την πόρτα εξόδου στα 50 μπορούν να ανοίξουν οι εργαζόμενες στο Δημόσιο που θεμελίωσαν δικαίωμα ως μητέρες ανήλικων τέκνων μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010.

Για να «κλειδώσει» το δικαίωμα, πρέπει να υπάρχουν δύο απαραίτητες προϋποθέσεις: η συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης και η ανηλικότητα του τέκνου.

Ο χρόνος ασφάλισης είναι απαραίτητο να είναι πλήρης (25 έτη) και δεν μπορούν να προσμετρηθούν επιδοτούμενοι χρόνοι και κενά εργασίας. Αντίστοιχα δεν θεωρείται ότι έχει συμπληρωθεί η 25ετία, όταν η ενδιαφερόμενη ασφαλισμένη έχει 24 έτη 6 μήνες και 1 ημέρα, δηλαδή δεν «χαρίζεται» το εξάμηνο.
Και σε αυτήν την περίπτωση για τη συμπλήρωση της 25ετίας συμπεριλαμβάνεται τόσο ασφάλιση στον ιδιωτικό όσο και η υπηρεσία στον δημόσιο τομέα.
Επιπλέον όσες υπάλληλοι μπορούν, έχουν τη δυνατότητα να συμπληρώσουν την 25ετία αναδρομικά το 2010 με εξαγορά πλασματικού χρόνου τέκνων (και μόνο) κατοχυρώνοντας έτσι και αυτές δικαίωμα με τη συμπλήρωση του 50ού έτους τους. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν συμπληρωθεί 15 έτη δημόσιας υπηρεσίας, ώστε να είναι δυνατή η εξαγορά του πλασματικού χρόνου των τέκνων.

Σε ηλικία 50 ετών μπορούν να πάρουν μειωμένη σύνταξη και οι «νέες» ασφαλισμένες, που μπήκαν στην αγορά εργασίας μετά την 1η Ιανουαρίου 1993

Για παράδειγμα, δημόσια υπάλληλος με 2 ανήλικα τέκνα το 2010 και με συμπληρωμένα 23 έτη ασφάλισης στο Δημόσιο μπορεί εξαγοράζοντας τα δύο πλασματικά έτη από τα παιδιά να θεμελιώσει δικαίωμα το 2010 αναδρομικά. Ετσι μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 50ού έτους της ηλικίας της.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι για τη θεμελίωση με τις διατάξεις για τις μητέρες ανήλικων τέκνων από το Δημόσιο ως ημερομηνία ενηλικίωσης λαμβάνεται υπόψη η 31η Δεκεμβρίου του έτους που το τέκνο ενηλικιώθηκε.
Σε περίπτωση που θεμελιωθεί το εν λόγω δικαίωμα, η ασφαλισμένη δικαιούται συνταξιοδότηση από τη συμπλήρωση του 50ού έτους της ηλικίας της κι έπειτα. Η σύνταξη είναι πλήρης, αναλογική των ετών ασφάλισης που θα έχει τη στιγμή που θα υποβάλει το σχετικό αίτημα. Τέλος, εφόσον η σύνταξη υπολογίζεται με τις διατάξεις της διαδοχικής και η ασφαλισμένη έχει συμμετέχοντα φορέα ΙΚΑ ή ΟΑΕΕ, το τμηματικό ποσό των φορέων αυτών καταβάλλεται στα 50 μειωμένο.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως στο Δημόσιο σε ηλικία 50 ετών μπορούν να πάρουν μειωμένη σύνταξη και οι «νέες» ασφαλισμένες, που μπήκαν στην αγορά εργασίας μετά την 1η Ιανουαρίου 1993. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να συμπληρώσουν με εξαγορές πλασματικών ετών 20ετία μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2012.
Παραδείγματα συνταξιοδότησης γυναικών με ανήλικα
Ενδεικτικά παραδείγματα δημοσιεύονται για τη συνταξιοδότηση των γυναικών με ανήλικα παιδιά από το Δημόσιο. Συγκεκριμένα προβλέπονται τα εξής:

Ερώτηση: Μητέρα δύο τέκνων -εκ των οποίων το ένα είναι ανήλικο- είναι 48 ετών, έχει συνολικά 24 έτη ασφάλισης μέχρι το τέλος του 2012 και έχει διοριστεί στο Δημόσιο το 1995. Μπορεί να αναγνωρίσει τον πλασματικό χρόνο από τα τέκνα και να θεμελιώσει δικαίωμα;
Απάντηση: Η συγκεκριμένη μητέρα μπορεί να χρησιμοποιήσει τον χρόνο των παιδιών για θεμελίωση δικαιώματος και αυτό γιατί έχει συμπληρώσει την απαιτούμενη 15ετή δημόσια υπηρεσία. Ετσι μπορεί να κάνει χρήση του εν λόγω χρόνου (3 έτη) που θα την οδηγήσει σε αναδρομική θεμελίωση με συμπλήρωση 25ετίας το 2010. Θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί από το 50ό έτος της ηλικίας της κι έπειτα με πλήρη σύνταξη.
Ερώτηση: Μητέρα δύο παιδιών -εκ των οποίων το ένα ανήλικο- προσελήφθη με σύμβαση ορισμένου χρόνου σε Δήμο το 1984 και συνέχισε ως το 1987, οπότε έγινε αορίστου χρόνου, και το 2001 μονιμοποιήθηκε. Εχει θεμελιώσει σχετικό δικαίωμα ως μητέρα ανηλίκου;
Απάντηση: Η μητέρα του παραδείγματος έχει θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης καθώς μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010 είχε συμπληρωμένα 25 έτη ασφάλισης και ταυτόχρονα ανηλικότητα τέκνου. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί από το 50ό έτος της ηλικίας της κι έπειτα με πλήρη σύνταξη αναλογική των ετών ασφάλισης που έχει.
Τι ισχύει για τις μητέρες με ανάπηρα τέκνα
Ειδικές ρυθμίσεις ισχύουν στο Δημόσιο για τις μητέρες που έχουν ανάπηρα τέκνα. Μάλιστα οι διατάξεις αυτές έχουν επεκταθεί από το 2011 και στους άνδρες που έχουν ανάπηρα τέκνα και εργάζονται στο Δημόσιο.
Ειδικότερα προβλέπεται πως: οι γυναίκες δημόσιες υπάλληλοι που μέχρι το τέλος του 2010 είχαν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης και είχαν παιδί για το οποίο έχει γνωματεύσει η Ανωτάτη Στρατού Υγειονομική Επιτροπή (ΑΣΥΕ) ότι είχε ποσοστό ανικανότητας 50% και άνω μπορούν μετά τη θεμελίωση δικαιώματος να συνταξιοδοτηθούν εφόσον συμπληρώσουν το 50ό έτος. Η ανικανότητα του παιδιού πρέπει να συντρέχει κατά τον χρόνο θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος (25ετία).
Από 1ης Ιανουαρίου 2011 το εν λόγω καθεστώς άλλαξε σε δύο σημεία:

• Το ποσοστό ανικανότητας που πρέπει να φέρει το ανίκανο παιδί προκειμένου να τύχει ο γονέας ευνοϊκότερης συνταξιοδοτικής μεταχείρισης αυξήθηκε από 50% σε 67%, προστιθεμένης επιπλέον και της προϋπόθεσης η ανικανότητα να συνεπάγεται την αδυναμία άσκησης κάθε βιοποριστικού επαγγέλματος.
  
• Οι νέες ρυθμίσεις έχουν πλέον εφαρμογή και στους άνδρες υπαλλήλους με ανίκανο παιδί που θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης (συμπλήρωση 25ετίας) από τον Ιανουάριο του 2011 και μετά.

Αρμόδιο όργανο για τη διαπίστωση της ανικανότητας του παιδιού και τον ορισμό του ποσοστού ανικανότητας παραμένει η ΑΣΥΕ, ενώ το δικαίωμα συνταξιοδότησης με ανάπηρο παιδί μπορεί να ασκηθεί και από τους δύο γονείς. Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου που εμπίπτουν στη συγκεκριμένη περίπτωση από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με πλήρη σύνταξη από το 50ό έτος της ηλικίας τους κι έπειτα.
ΔΕΚΟ - ΤΡΑΠΕΖΕΣ
Οι προϋποθέσεις για ταχύτερη συνταξιοδότηση των γυναικών
Σύνταξη στα 50 δικαιούνται οι μητέρες ανηλίκων που καλύπτονται από τα Tαμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών, εφόσον θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2010.
Στη συγκεκριμένη κατηγορία ανήκουν όλες οι περιπτώσεις ασφαλισμένων για πρώτη φορά μετά την 1η Ιανουαρίου 1983 και μέχρι το τέλος του 1992. Σημειώνεται πως οι «παλιές» ασφαλισμένες -που μπήκαν στην αγορά εργασίας πριν από το 1983- μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με διαφορετικό καθεστώς.
Οπως ήδη αναφέρθηκε για να «κλειδώσουν» την έξοδο στα 50 οι ασφαλισμένες θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις μέχρι το τέλος του 2010. Με βάση τη νομοθεσία μπορούμε να ανατρέξουμε στη στιγμή ενηλικίωσης του τέκνου και εάν τότε η ασφαλισμένη είχε συμπληρώσει τα απαραίτητα 25 έτη, έχει θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης (και μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας).
Ωστόσο, χρειάζεται προσοχή, καθώς σε αντίθεση με το Δημόσιο δεν θεωρείται ως ημερομηνία ενηλικίωσης η 31η Δεκεμβρίου του έτους ενηλικίωσης αλλά τα 18 α γενέθλια (όπως ισχύει και στο ΙΚΑ). Για τη συμπλήρωση της 25ετίας λαμβάνεται υπόψη ο πραγματικός χρόνος ασφάλισης αλλά και ο χρόνος επιδοτούμενης ανεργίας και ασθένειας με παρόμοιες με το ΙΚΑ προϋποθέσεις.
Θεμελίωση
Αντίθετα όσες ασφαλισμένες επιθυμούν να θεμελιώσουν ασφαλιστικό δικαίωμα για συνταξιοδότηση στα 50 με πλήρη σύνταξη και δεν έχουν ως τότε την απαραίτητη 25ετία δεν μπορούν να κάνουν χρήση των πλασματικών ετών των νόμων 3865/2010 και 3996/2011. Εναλλακτικά χρήση των εν λόγω χρόνων μπορούν να κάνουν όσες γυναίκες ασφαλισμένες στους εν λόγω φορείς επιθυμούν να συμπληρώσουν την 25ετία μέσα στο 2011. Για τις εν λόγω ασφαλισμένες θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα για τα 50 με μειωμένη σύνταξη (σημειώνεται πως για θεμελίωση μέχρι το τέλος του 2010 η σύνταξη είναι πλήρης).
Η μείωση σε αυτήν την περίπτωση είναι 6% για κάθε χρόνο πριν από το αντίστοιχο έτος λήψης πλήρους σύνταξης. Τέλος σημαντικό είναι και το ότι μπορούν οι ασφαλισμένες που ανήκουν στα εν λόγω Ταμεία να κάνουν χρήση των γενικών προϋποθέσεων που ισχύουν στο ΙΚΑ για συνταξιοδότηση μητέρων με ανήλικα παιδιά. Ετσι μπορούν να συνταξιοδοτηθούν όχι πλέον με τη συμπλήρωση 25 ετών αλλά με τη συμπλήρωση 18,5 ετών (5.500 ημέρες), εφόσον συνέτρεχε η ανηλικότητα του τέκνου.
Οι ασφαλισμένες που πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις των 5.500 ημερών μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 μπορούν να αποχωρήσουν -σε αναλογία με το ΙΚΑ - από τα 50 τους με μειωμένη όμως σύνταξη.
Οσα έχουν αναφερθεί για τις μητέρες ισχύουν και για χήρους πατέρες ανηλίκων που είχαν συμπληρώσει αντίστοιχους χρόνους ασφάλισης.

Ποιοι και πότε δικαιούνται σύνταξη στα 55 από το Δημόσιο

Σύνταξη σε ηλικία 55 ετών μπορούν να πάρουν υπό προϋποθέσεις οι δημόσιοι υπάλληλοι. «Κλειδί» για την έξοδο αποτελεί το έτος θεμελίωσης δικαιώματος, με μεγάλους κερδισμένους τους άνδρες με ανήλικα που έχουν 25 έτη ασφάλισης μέσα στο 2012.
Οπως τονίζει ο Διονύσης Ρίζος, που είναι ειδικός σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, στο Δημόσιο προβλέπονται τα εξής:

• Γυναίκες. Σε περίπτωση που συμπλήρωσαν 25 έτη ασφάλισης σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 θεμελιώνουν δικαίωμα για τα 55 με μειωμένη σύνταξη.

Ωστόσο την περίπτωση αυτή το «πέναλτι» φτάνει το 4,5% για κάθε έτος πριν από το 60ό. Ετσι, εφόσον η πόρτα εξόδου ανοίξει στα 55, η μείωση θα είναι 22,5%.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως αν η ασφαλισμένη δεν έχει συμπληρώσει τα απαραίτητα 25 έτη μέχρι το τέλος του 2010, μπορεί να κάνει χρήση του πλασματικού χρόνου των τέκνων και να θεμελιώσει αναδρομικά στο εν λόγω όριο ηλικίας. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχει συμπληρώσει 15 έτη δημόσιας υπηρεσίας.

• Γονείς ανηλίκων. Δικαίωμα συνταξιοδότησης σε ηλικία 55 ετών έχουν οι γονείς ανηλίκων που συμπληρώνουν την 25ετία το 2012. Είναι απαραίτητη η πλήρωση 25 ετών ασφάλισης (για την οποία μπορεί να γίνει χρήση χρόνου ιδιωτικού και δημόσιου τομέα) και η ταυτόχρονη ύπαρξη ανηλικότητας τέκνου. Ως ημερομηνία ενηλικίωσης λαμβάνεται υπόψη η 31η Δεκεμβρίου 2012.

Πρέπει να επισημανθεί πως για όσους γονείς δεν επαρκεί ο χρόνος ασφάλισής τους για την κάλυψη της σχετικής 25ετίας, είναι δυνατή η εξαγορά 5 ετών (από σπουδές, άδεια ανατροφής κ.ά.) και μέχρι 5 ετών από τα τέκνα. Με τον τρόπο αυτόν μπορούν να συμπληρώσουν την 25ετία και να κατοχυρώσουν το ηλικιακό όριο των 55 ετών.
Η σύνταξη στην εν λόγω περίπτωση είναι πλήρης, αναλογική των ετών ασφάλισης που έχουν οι δημόσιοι υπάλληλοι τη στιγμή της αίτησης.

• Τρίτεκνοι. Με τη συμπλήρωση 20 ετών ασφάλισης το 2012 οι τρίτεκνοι «κλειδώνουν» την έξοδο στα 55. Ωστόσο, για να πάρουν σύνταξη θα πρέπει να συμπληρώσουν συνολικά 23 έτη ασφάλισης.

Οσον αφορά τον χρόνο ασφάλισης και τα πλασματικά έτη, οι πατέρες που το επιθυμούν μπορούν να εξαγοράσουν τα έτη των τέκνων, εφόσον έχουν συμπληρώσει 15ετή δημόσια υπηρεσία, τον στρατό, τα έτη των σπουδών για θεμελίωση αλλά και προσαύξηση της σύνταξης.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως ο χρόνος του ιδιωτικού τομέα προσμετράται τόσο για θεμελίωση όσο και για προσαύξηση με βάση τις διατάξεις για τη διαδοχική ασφάλιση.
Πάντως οι γονείς τριών παιδιών που δεν θα μπορέσουν να θεμελιώσουν το σχετικό δικαίωμα μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2012 θα ενταχθούν στη γενική κατηγορία, αφού πλέον η δυνατότητα συνταξιοδότησης με ευνοϊκές προϋποθέσεις καταργείται.
Παλαιοί ασφαλισμένοι
Οι παλαιοί ασφαλισμένοι στο Δημόσιο κμπορούν να βγουν στη σύνταξη με 35ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας. Επομένως, οι άντρες και οι γυναίκες που ξεκίνησαν να εργάζονται σε ηλικία 20 ετών μπορούν να αποχωρήσουν στα 55 εφόσον έχουν 35 έτη ασφάλισης. Αυτό ισχύει για όσους ξεκίνησαν να εργάζονται μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1982 ενώ εξαιρούνται όσοι ασφαλίζονται στο ΙΚΑ.

ΔΗΜΟΣΙΟ (Ασφαλισμένοι μέχρι 31/12/1992)
Κατηγορία	Ετη ασφάλισης για θεμελίωση δικαιώματος	Ετη ασφάλισης για συνταξιοδότηση	Ετος Συμπλήρωσης	Για πλήρη σύνταξη	Για μειωμένη σύνταξη
Γυναίκες	25	25	Μέχρι την 31/12/2010	60	55
Μητέρες Ανηλίκων	25	25	Από 1-1-2012 Μέχρι 31/12/2012	55	----
Τρίτεκνοι	20	23	Από 1-1-2012 Μέχρι 31/12/2012	55	----

.

Share