Αυτό που ο υπόλοιπος κόσμος ονομάζει business plan, για την ελληνική μικρομεσαία επιχειρηματικότητα ήταν πάντα αυτό που αποκαλώ «η μέθοδος του πούστη». Δηλαδή, το γιατί θα άνοιγε κανείς αυτή ή την άλλη επιχείρηση, το γιατί θα έκανε τη μια ή την άλλη επενδυτική επιλογή συνοδευόταν από το φοβερό επιχείρημα «του πούστη…δεν θα πουλάω 500 καφέδες την ημέρα;» ή «του πούστη…δεν θα κάνω τζίρο 300 χιλιάρικα το χρόνο;».
Ωστόσο, ένας μικρομεσαίος επιχειρηματίας μπορεί και να δικαιολογείται. Τόσα ξέρει, τόσα λέει. Ένας καθηγητής όμως που συμβαίνει να είναι και Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομικών δεν μπορεί να βγαίνει και να λέει ουσιαστικά πως «του πούστη… αν πέσει κι άλλο ο κατώτατος μισθός, δεν θα ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα;». Θα ήταν στοιχειωδώς σοβαρός, στο βαθμό που εξηγούσε ποιος είναι ο ιδανικός κατώτατος μισθός και γιατί θα συμβάλλει στην ανταγωνιστικότητα.
Τα όσα κωμικοτραγικά συνέβησαν χθες με την ομιλία του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Οικονομικών Γιώργου Μέργου είναι δηλωτικά του γεγονότος πως η κυβέρνηση έχει περάσει πλέον από τη φάση του αποσυντονισμού και εισέρχεται στη φάση του πανικού.
Είτε επρόκειτο για «γκάφα», είτε για δουλειά «λαγού», το να βγει ένας επαγγελματίας κρατικός γραφειοκράτης (2004-2007 Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Οικονομικών, 2007-2009 Διοικητής του ΙΚΑ, σήμερα πάλι Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομικών) και να δηλώσει πως ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα (580 ευρώ μικτά) είναι υψηλός, χωρίς καμιά επιπλέον εξήγηση, επιβεβαιώνει τη ρήση «μωραίνει Κύριος ον βούλεται απωλέσαι».
Με το να τρέχουν μετά από πίσω δυο υπουργοί, ο Στουρνάρας και ο Βρούτσης για να διαψεύσουν τον Μέργο, απλώς έκαναν τα πράγματα χειρότερα. Ειδικά ο Βρούτσης, ο οποίος υποστήριξε πως ο κατώτατος μισθός δεν θα πειραχτεί μέχρι «το τέλος του Προγράμματος». Ξέρει μήπως κανένας ποιο είναι το τέλος του Προγράμματος; Είναι το 2016; Μήπως το 2020; Ίσως το 2022; Ή το 2042;
Και εν πάση περιπτώσει αν μια κυβέρνηση θεωρεί πως της κάνει ζημιά ένας Γενικός Γραμματέας τον απολύει, δεν τον διαψεύδει. Τι φοβούνται, μήπως δεν βρουν άλλον με τα προσόντα του; Δόξα των Θεώ, η Ελλάδα είναι γεμάτη από καθηγητές των Οικονομικών που έχουν τόση σχέση με την πραγματική οικονομία όσο κι εγώ με την αστροναυτική.
Η κυβέρνηση έχει χάσει την επαφή με την κοινωνία κι έχει κλειστεί στο «δωμάτιο πανικού». Τα έσοδα καταποντίζονται και η κυβέρνηση μέσα από το «δωμάτιο πανικού» στέλνει ειδοποιητήρια κατασχέσεων. Οι επενδύσεις έχουν γίνει σύντομο ανέκδοτο, οι αποκρατικοποιήσεις δεν προχωρούν, οι δανειστές είναι στην πόρτα του ΤΑΙΠΕΔ έτοιμοι να μπουν και να πουλάνε «όσο–όσο» οι ίδιοι κι ο Μέργος έχει για όλα τη μαγική λύση: Να πέσει ο κατώτατος μισθός!
Τίποτα δεν είναι χειρότερο για την οικονομία, από την αβεβαιότητα. Κι εκεί η κυβέρνηση έχει χάσει τη μπάλα. Αυτό είναι το πρόβλημα με τον Μέργο. Τι είχε στο μυαλό του, θα μας το πούνε; Ή θα πλανάται και αυτό ως ένα ακόμη σενάριο δίπλα σε όλα τα υπόλοιπα που ροκανίζουν την κυβερνητική αξιοπιστία και λειτουργούν ως πολλαπλασιαστές της αβεβαιότητας.
Είτε υπό την πίεση των δανειστών, είτε από δικές της αστοχίες, συντηρεί την αβεβαιότητα και μεταδίδει στον υπόλοιπο κόσμο μια εικόνα που έχει να κάνει περισσότερο με μια επικείμενη κοινωνική έκρηξη παρά με μια συγκροτημένη προσπάθεια ανόρθωσης της οικονομίας. Διότι όλες οι ιδέες που πέφτουν στο τραπέζι έχουν έναν κοινό παρονομαστή: το κράτος ενάντια στην κοινωνία. Χωρίς να φέρνουν αποτελέσματα και χωρίς να δημιουργούν την παραμικρή προοπτική για το μέλλον.
Για αυτό ακριβώς και «δεν κουνιέται φύλο». Όποιος μιλήσει με επαγγελματίες του τουρισμού στην Αθήνα, θα μάθει πως τέτοια εποχή–μέχρι και πέρυσι ακόμη–ήταν εποχή μεγάλων συνεδρίων. Δούλευαν από τα ξενοδοχεία μέχρι και τα μαγαζιά με τα αναμνηστικά στην Πλάκα. Φέτος οι άνθρωποι τραβάνε τα μαλλιά τους. Απόδειξη πως κανείς δεν ρισκάρει να κάνει το συνέδριό του σε μια πρωτεύουσα όπου ανά πάσα στιγμή ένας Μέργος μιλάει λες και απευθύνεται σε…μούργους, όπως επίσης είναι πιθανό η απάντηση στα δυόμισι εκατομμύρια κατασχετήρια να είναι οι…καραμπίνες.
Είναι σαφές, πάντως, πως μια κυβέρνηση δεν μπορεί να μείνει για πολύ σε «δωμάτιο πανικού». Ή θα αντιμετωπίσει την πραγματικότητα ή θα πάει από…ανακοπή.
ΥΓ1: Δεν ξέρω αν ο Φώτης Κουβέλης κρατάει κάποιο προσωπικό σημειωματάριο. Εκεί πάντως θα μπορούσε να σημειώνει όλους τους λόγους που θα του έδιναν το πολιτικό άλλοθι της εξόδου από το «δωμάτιο πανικού». Το «λάθος» του ΔΝΤ σίγουρα είναι ένας σοβαρός λόγος. Όπως και δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων που αιφνιδιάζουν τους πάντες, όπως αυτή του Μέργου.
ΥΓ2: Τα παιδιά στον ΣΥΡΙΖΑ πως είναι; Όλα καλά; Περιμένουν το «ώριμο φρούτο» ή θα κατεβάσουν καμιά ιδέα; Πάντως «Plan B» δεν μπορεί να σημαίνει «Βαρεμένος, Βαρουφάκης, Βαξεβάνης».
