Η επανάσταση που χρειαζόμαστε

Του Πάσχου Μανδραβέλη

Είναι δύσκολο να γίνει επανάσταση στην Ελλάδα. Οχι μόνο γιατί λείπει το «επαναστατικό υποκείμενο», όπως θα έλεγαν οι μαρξιστές. Το εγχώριο προλεταριάτο (στο οποίο ομνύει και για το οποίο μας έχει ζαλίσει το ΚΚΕ) κρατικοποιήθηκε μαζί με τις προβληματικές τη δεκαετία του ’80. Το προλεταριάτο που απέμεινε στη χώρα είναι άλλης εθνικότητας· είναι οι μετανάστες. Το τελευταίο πράγμα που «της γης οι κολασμένοι» έχουν στο μυαλό τους είναι να αλλάξουν τις κοινωνικές δομές αυτής της χώρας. Περισσότερο τους απασχολεί πώς θα φύγουν για κάποια σοβαρή χώρα της Δύσης παρά πώς θα επαναστατήσουν εδώ. Η επανάσταση στην Ελλάδα είναι αδύνατη για έναν άλλο, πιο καθοριστικό λόγο: προϋπόθεση κάθε επανάστασης είναι κάποια τάξη πραγμάτων. Πρέπει να υπάρχει κάποιο κατεστημένο για να ανατραπεί. Στον τόπο μας τα πάντα είναι χύμα και όταν στον χυλό προστεθεί μια εξέγερση δεν αλλάζει κάτι· απλώς διογκώνεται ο χυλός. Τι πρόσθεσε, πέρα από κάποια καμένα κτίρια και μια νέα γενιά τρομοκρατίας, η αναταραχή του 2008; Τι άλλαξε στη χώρα τόσο ριζικά που να το θυμόμαστε σαν κληρονομιά του Δεκέμβρη; Σύμφωνοι! Υπήρξαν αγωνιστικότητα, οργή και μεταμοντέρνα συνθήματα. Αλλο; Πού θα βρει ο ιστορικός του μέλλοντος το νόημα πίσω από τις φωτιές; Επιπλέον, ποια επανάσταση μπορεί να γίνει σε μια χώρα όπου ακόμη και η εφαρμογή του νόμου είναι στη διακριτική ευχέρεια των πολιτών; Πώς να επαναστατήσει κάποιος σε έναν τόπο που όλοι είναι χύδην επαναστατημένοι και μάλιστα επί παντός; Ολες οι επαναστάσεις, ακόμη και οι καλλιτεχνικές ή επιστημονικές, απαιτούν μια προηγούμενη συναντίληψη του κόσμου, μια κοινή θεωρία. Σ’ αυτήν τη χώρα δεν μπορούμε ακόμη να συνεννοηθούμε για το τι είναι δημοκρατία και τι είναι βία, στην επανάσταση θα τα βρούμε; Χωρίς συναντίληψη του κόσμου κάθε τι που παρουσιάζεται ως «επαναστατικό» είναι απλός θόρυβος. Ισως πρέπει να σκεφθούμε αντίστροφα. Σ’ αυτήν τη χώρα επανάσταση θα είναι μια μέρα κανονικότητας. Οταν δούμε κάποιο πρωτοβάθμιο σωματείο να μη νεκρώνει το κέντρο της Αθήνας, αλλά τους εκατό νοματαίους του να διαδηλώνουν στο πεζοδρόμιο, ή βρίσκοντας άλλους -πιο ευφάνταστους- τρόπους να διαλαλήσουν τα αιτήματά τους. Επαναστατικός θα ήταν ο αγώνας που σέβεται τα δικαιώματα των άλλων. Ανατροπή γι’ αυτήν τη χώρα θα ήταν να απεργούν οι δημόσιοι υπάλληλοι χωρίς να πληρώνονται. Και αυτό, διότι ένα ακόμη χαρακτηριστικό της επανάστασης είναι το κόστος. Ολοι οι επαναστάτες πριν δικαιωθούν κάτι πλήρωσαν. Μόνο στην Ελλάδα ακόμη και η «επανάσταση» είναι τσάμπα. Επανάσταση θα είχαμε επίσης αν στον ελεύθερο χρόνο τους (Γεννάρη - Μάρτη) οι αγρότες δεν ταλαιπωρούσαν τους υπόλοιπους με κλείσιμο των εθνικών οδών. Αν τον αξιοποιούσαν κάνοντας συνελεύσεις για το πώς θα συνεταιρισθούν και πώς θα αυξήσουν την παραγωγή χρήσιμων προϊόντων αντί να εκβιάζουν διαρκώς για την επιδότηση των άχρηστων (βαμβάκι κ.λπ.). Επανάσταση θα ήταν να λειτουργήσουν κάποια στιγμή τα πανεπιστήμια ως πανεπιστήμια και να διακόπτεται η συνέλευση για να γίνουν τα μαθήματα, αντί να διακόπτονται τα μαθήματα για να ανακοινωθεί μια συνέλευση. Επανάσταση θα ήταν να γλίτωναν κάποια αρχιτεκτονικά στολίδια -έστω η Αθηναϊκή Τριλογία, βρε αδελφέ!- από την επιδημία των γκράφιτι. Υπάρχει πολλή επανάσταση που πρέπει να γίνει στην Ελλάδα. Μόνο που δεν είναι το μπάχαλο το οποίο κάποιοι κηρύσσουν...

Share