Η ρύθμιση προβλέπει ότι οι τράπεζες που συμμετείχαν στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους ανταλλάσσοντας τα ομόλογά τους, θα μπορούν να συμψηφίσουν την ζημιά σε 30 ισόποσες ετήσιες δόσεις. Επιπρόσθετα, όμως, προβλέπει ότι σε περίπτωση που δεν έχουν κέρδη, τότε ο αναβαλλόμενος φόρος δεν χάνεται, αλλά μετατρέπεται σε οριστική απαίτηση από το Δημόσιο, που μπορεί να συμψηφισθεί με φόρο μελλοντικών χρήσεων.
Η παραπάνω πρόβλεψη επιτρέπει στις τράπεζες τις χρονιές που δεν θα εμφανίσουν κέρδη και επομένως δεν θα μπορούν να αποσβέσουν τη ζημιά με φόρο εισοδήματος να μετατρέπουν την απόσβεση σε απαίτηση αναβαλλόμενου φόρου, ο οποίος θα συμψηφίζεται εν συνεχεία.
«Πρόκειται για μια καλή ρύθμιση η οποία επιτρέπει να αναγνωρισθεί λογιστικά και εποπτικά το σύνολο της ζημιάς από το ονομαστικό κούρεμα του PSI, δηλαδή τη μείωση της ονομαστικής αξίας των ομολόγων κατά 53,5%, στα εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών» σημειώνουν ελεγκτές με εμπειρία στα θέματα φορολόγησης επιχειρήσεων.
«Είναι η δεύτερη καλύτερη λύση για τις τράπεζες» σημειώνουν τραπεζικά στελέχη, θυμίζοντας ότι η Ελληνική Ένωση Τραπεζών διεκδικούσε και τη δυνατότητα συμψηφισμού της φορολογικής ζημιάς, που προέκυψε από τη συμμετοχή των τραπεζών στο πρόγραμμα επαναγοράς.
Το υπουργείο Οικονομικών αν και το υποσχέθηκε κατ αρχήν δεν αναγνώρισε, τελικώς, τον συμψηφισμό και της φορολογικής ζημιάς από την επαναγορά. Ως αντίβαρο όμως λειτουργεί ο νέος φορολογικός συντελεστής (26%) καθώς αυξάνει το όφελος της απόσβεσης κατά περίπου 1 δισ. ευρώ για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες.
Με την άνοδο του φορολογικού συντελεστή στο 26%, ο αναβαλλόμενος φόρος από την ζημιά του PSI+, για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, θα ανέλθει στα 4,9 δισ. ευρώ, ενώ με συντελεστή 20% διαμορφωνόταν σε 3,8 δισ. ευρώ.
Για να γίνει αντιληπτό πως θα λειτουργήσει η προς ψήφιση διάταξη παραθέτουμε το εξής παράδειγμα.
Έστω ότι μια τράπεζα έχει ζημιά από το ονομαστικό κούρεμα ( 53,5%) των ομολόγων της ύψους 3 δισ. ευρώ. Την ζημιά αυτή μπορεί με βάση την προς ψήφιση διάταξη να την αποσβέσει σε 30 ισόποσες ετήσιες δόσεις. Δηλαδή 100 εκατ. ευρώ το χρόνο.
Αν το 2013 η τράπεζα εμφανίσει κέρδη 200 εκατ. ευρώ και έχει φόρο 52 εκατ. ευρώ, θα πληρώσει φόρο μόλις 26 εκατ. ευρώ λόγω της απόσβεσης της ζημιάς των 100 εκατ. ευρώ. Αν η ίδια τράπεζα το 2014 δεν έχει κέρδη και επομένως δεν μπορεί να αποσβέσει τη ζημιά των 100 εκατ. ευρώ, τότε η απόσβεση μετατρέπεται σε απαίτηση αναβαλλόμενου φόρου 26 εκατ. ευρώ ο οποίος μπορεί να συμψηφισθεί με φόρο επί κερδών μελλοντικών χρήσεων.
Με αυτό τον τρόπο ελαχιστοποιούνται τα περιθώρια να χαθεί ή να μειωθεί ο συμψηφισμός της ζημιάς και έτσι ανοίγει ο δρόμος να αναγνωρισθεί εποπτικά το σύνολο του φόρου.
Δεν θα προσμετρηθεί στο common equity o φόρος
Οι ελεγκτικές εταιρείες διευκρινίζουν ότι ο αναβαλλόμενος φόρος δεν μπορεί να προσμετρηθεί στο πρωτοβάθμιο μετοχικό κεφάλαιο (common equity) των τραπεζών και επομένως δεν μειώνεται το ύψος των αυξήσεων κεφαλαίου προκειμένου να φθάσει το Core Tier I στο 6%.
Ο αναβαλλόμενος φόρος, όπως και οι προνομιούχες μετοχές θα προσμετρηθούν στα βασικά εποπτικά κεφάλαια μετά την επίτευξη μέσω μετρητών Core Tier I 6%, μειώνοντας επομένως την έκδοση υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών ( CοCos).
Η αναγνώριση του φόρου περνάει από τους ορκωτούς!
Μια επίσης σημαντική λεπτομέρεια για την αναγνώριση και εποπτικά του αναβαλλόμενου φόρου, είναι ότι θα πρέπει να προηγηθεί λογιστική αναγνώριση. Να αποδεχθεί, δηλαδή, ο ορκωτός ότι η τράπεζα τα επόμενα χρόνια θα έχει ισχυρά κέρδη, ώστε να έχει τη δυνατότητα έκπτωσης των ζημιών του PSI+ και αν τελικώς περάσει, και των ζημιών από την επαναγορά.
Η ρύθμιση δίνει τη δυνατότητα, όπως προαναφέρθηκε να μετακυληθεί η φορολογική απαίτηση, για μελλοντικές χρήσης, στην περίπτωση που η τράπεζα δεν εμφανίζει κέρδη. Αυτό διευκολύνει τον ορκωτό να αναγνωρίσει λογιστικά το σύνολο του αναβαλλόμενου φόρου.
Τι μέρος του φόρου έχουν αναγνωρίσει οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες
Οι Εθνική, Alpha, Eurobank και Πειραιώς συμμετείχαν στο PSI+ με ομόλογα ονομαστικής αξίας 35,8 δισ. ευρώ και έγραψαν ζημιά σε επίπεδο καθαρής παρούσας αξίας ύψους 28,3 δισ. ευρώ. Μπορούν όμως να συμψηφίσουν μόνο τη ζημιά από το ονομαστικό κούρεμα ( 53,5%) η οποία ανέρχεται για τις τέσσερις, αθροιστικά, σε 19,15 δισ. ευρώ.
Με τον υφιστάμενο φορολογικό συντελεστή ( 20%) ο αναβαλλόμενος φόρος για τις τέσσερις τράπεζες ανέρχεται σε 3,8 δισ. ευρώ. Με το νέο φορολογικό συντελεστή (26%) ο αναβαλλόμενος φόρος φθάνει στα 4,9 δισ. ευρώ.
Από την παραπάνω ζημιά, όμως, οι ορκωτοί ελεγκτές έχουν αναγνωρίσει λογιστικά μόνο ένα μέρος της. Ειδικότερα στις 31/3/2012, στα τελευταία δηλαδή δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες είχαν προσμετρήσει, λογιστικά αναβαλλόμενο φόρο ύψους 2,9 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία αναλυτών, η Εθνική έχει αναγνωρίσει αναβαλλόμενο φόρο 1,03 δισ. ευρώ, η Eurobank 166 εκατ. ευρώ, η Πειραιώς 1,18 δισ. ευρώ και η Alpha Bank το σύνολο του αναβαλλόμενου φόρου ( 958 εκατ. ευρώ).
