Σύμφωνα με την εγκύκλιο, ο έφορος έχει τη δυνατότητα να κινεί αυτεπαγγέλτως τη διαδικασία του συμψηφισμού των οφειλών, χωρίς να χρειασθεί η σχετική αίτηση του ενδιαφερόμενου. Βασική προϋπόθεση είναι τόσο η φορολογική υποχρέωση όσο και η απαίτηση από το Δημόσιο να αφορούν στο ίδιο οικονομικό έτος.
Επίσης επιτρέπεται και η εξόφληση οφειλών προς το Δημόσιο που προκύπτουν από την υποβολή δήλωσης φόρου ή άλλων εσόδων του φορολογουμένου, με συμψηφισμό απαιτήσεων αυτού κατά του Δημοσίου. Στην περίπτωση αυτή, ο έφορος θα είναι αυτός που θα έχει και τον τελικό λόγο και θα αποφασίζει για τη δυνατότητα ή μη αποδοχής του συμψηφισμού απαιτήσεων με την υποβολή χρεωστικής δήλωσης (ΦΠΑ, φόρου εισοδήματος, φόρου μισθωτών υπηρεσιών κ.ά.).
Με την εγκύκλιο ξεκαθαρίζεται ότι σε καμία περίπτωση δεν συμψηφίζονται απαιτήσεις κατά του Δημοσίου με οφειλές που είναι βεβαιωμένες στις ΔΟΥ υπέρ τρίτων (π.χ. υπέρ ΝΠΔΔ, τραπεζών κ.λπ.). Επίσης δεν συμψηφίζονται οφειλές προς το Δημόσιο με απαιτήσεις του οφειλέτη κατά ΟΤΑ (δήμοι, περιφέρειες), ΝΠΔΔ, ΟΠΑΔ, Δημοσίων Επιχειρήσεων, Νοσοκομείων καθώς δεν υφίσταται αμοιβαιότητα.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο:
1. Η απαίτηση κατά του Δημοσίου που προτείνεται σε συμψηφισμό με βεβαιωμένα χρέη του δικαιούχου, πρέπει να είναι βέβαιη, εκκαθαρισμένη, να μην εξαρτάται από κάποιο όρο ή προθεσμία, να υφίσταται κατά τον χρόνο της δήλωσης συμψηφισμού και να αποδεικνύεται από τελεσίδικη δικαστική απόφαση ή άλλο δημόσιο έγγραφο.
2. Εκείνος που προτείνει συμψηφισμό πρέπει να είναι ο ίδιος οφειλέτης της κύριας απαίτησης και όχι τρίτο πρόσωπο. Το ίδιο ισχύει και στον αυτεπάγγελτο συμψηφισμό.
3. Ο συμψηφισμός ενεργείται αυτεπάγγελτα από τον έφορο σε περίπτωση που υφίστανται βεβαιωμένα χρέη στο Δημόσιο (Δ.Ο.Υ. ή Τελωνείο), ληξιπρόθεσμα ή μη, ανεξαρτήτως εάν έχουν υπαχθεί σε νομοθετική ρύθμιση ή σε διευκόλυνση τμηματικής καταβολής ή τελούν σε αναστολή, και από τα στοιχεία που υπάρχουν αποδεικνύεται η απαίτηση του οφειλέτη κατά του Δημοσίου.
4. Ο συμψηφισμός διενεργείται και για τις περιπτώσεις που ο δικαιούχος απαλλάσσεται από την προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας ή ο τίτλος επιστροφής του έχει ποσό μικρότερο των 1.500 ευρώ για την είσπραξη του οποίου δεν απαιτείται αποδεικτικό ενημερότητας.
5. Ο συμψηφισμός απαιτήσεων κατά του Δημοσίου που προκύπτουν από Δημόσιο εκτός Δ.Ο.Υ. ή Τελωνείου προτείνεται με δήλωση του οφειλέτη που υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ., η οποία είναι αρμόδια για την είσπραξη του χρέους.
6. Με την αποδοχή της δήλωσης συμψηφισμού ή με τον αυτεπάγγελτο συμψηφισμό επέρχεται απόσβεση των αμοιβαίων απαιτήσεων κατά το ποσό που η μία καλύπτει την άλλη.
7. Επιτρέπεται η εξόφληση οφειλών προς το Δημόσιο, που προκύπτουν από την υποβολή δήλωσης του φορολογουμένου, με συμψηφισμό απαιτήσεων αυτού κατά του Δημοσίου. Ο συμψηφισμός αφορά αρχικά σε δηλώσεις που υποβάλλονται μόνο στη Δ.Ο.Υ., ανεξάρτητα αν υπάρχει υποχρέωση ηλεκτρονικής υποβολής ή όχι.
8. Μετά τον αυτεπάγγελτο συμψηφισμό ο δικαιούχος προτείνει σε συμψηφισμό τυχόν υπόλοιπα ποσά χρηματικών απαιτήσεων αυτού κατά του Δημοσίου, με δηλώσεις φορολογίας της επιλογής του.
9. Η δήλωση συμψηφισμού γίνεται αποδεκτή μόνο εφόσον το συμψηφιστέο ποσό καλύπτει ολόκληρο το ποσό που πρέπει να εισπραχθεί με βάση την υποβολή της δήλωσης ή, στην περίπτωση που καλύπτεται μέρος του πληρωτέου ποσού, εφόσον η διαφορά καταβάλλεται την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης ΦΠΑ, Φορολογίας Εισοδήματος ΑΕ, ΕΠΕ, ΦΜΥ, Φ.Μ.Α., ΦΑΠ κ.λπ.
Η εγκύκλιος
Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται από τις εφορίες
Στην περίπτωση υποβολής χρεωστικής δήλωσης (ΦΠΑ, Φ.Α.Π. κ.ά.) με ταυτόχρονο συμψηφισμό απαιτήσεών του κατά του Δημοσίου, η δήλωση υποβάλλεται σε έντυπη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και ακολουθείται η εξής διαδικασία:
- Η υποβολή της δήλωσης συνοδεύεται με δήλωση συμψηφισμού, προσκομίζοντας βεβαίωση του αρμόδιου δημόσιου φορέα, με την οποία αποδεικνύεται η απαίτησή του κατά του Δημοσίου.
- Η Δ.Ο.Υ. ελέγχει τη συνδρομή των προϋποθέσεων για την αποδοχή του συμψηφισμού, λαμβάνοντας υπόψη τις βεβαιωμένες οφειλές (ληξιπρόθεσμες ή μη) του οφειλέτη οι οποίες προηγούνται στον συμψηφισμό, και προτείνει την αποδοχή ή μη του συμψηφισμού, εν όλω ή εν μέρει.
- Ο έφορος αποφασίζει για τη δυνατότητα ή μη αποδοχής του προτεινόμενου συμψηφισμού, εν όλω ή εν μέρει, και ενημερώνει τον οφειλέτη σχετικά.
- Στην περίπτωση που η αποδοχή του αιτήματος συμψηφισμού καλύπτει το σύνολο του οφειλόμενου βάσει της δήλωσης φόρου, η δήλωση γίνεται αποδεκτή και παραλαμβάνεται χωρίς την καταβολή του οφειλόμενου ποσού. Το δικαίωμα συμψηφισμού αφορά το ποσό του οφειλόμενου φόρου που πρέπει να καταβληθεί με την υποβολή της δήλωσης, σε περίπτωση που προβλέπεται δυνατότητα καταβολής του οφειλόμενου φόρου σε δόσεις. Σε περίπτωση που ο συμψηφισμός αφορά μέρος του οφειλόμενου βάσει της δήλωσης ποσού, η δήλωση παραλαμβάνεται με την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης καταβάλλει το υπόλοιπο του οφειλόμενου ποσού.
- Σε περίπτωση που δεν είναι τεχνικά δυνατή η λήψη της απόφασης αποδοχής ή μη του αιτήματος συμψηφισμού κατά τον χρόνο προσκόμισης στη Δ.Ο.Υ. της δήλωσης απόδοσης του οφειλόμενου φόρου ή της δήλωσης με βάση την οποία ο αναλογών φόρος είναι καταβλητέος εφάπαξ (ολόκληρος ή μέρος αυτού) με την υποβολή (π.χ. δήλωση Φ.Μ.Α., Φ.Α.Π. κ.λπ.) και της δήλωσης συμψηφισμού, ο οφειλέτης ενημερώνεται σχετικά καθώς και για τον χρόνο λήψης της απόφασης αυτής.
- Σε περίπτωση μη αποδοχής του αιτήματος συμψηφισμού, η φορολογική δήλωση υποβάλλεται κανονικά.
- Η μη έγκαιρη ενημέρωση του υπόχρεου για την αποδοχή του αιτήματος συμψηφισμού δεν απαλλάσσει αυτόν από την υποχρέωση υποβολής της οικείας δήλωσης και καταβολής του φόρου μέσα στις νόμιμες προθεσμίες.