«Ολοι βλέπουμε ότι έκλεισε ένας κύκλος. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε σε αυτό το μοτίβο...» μας έλεγε χθες υπουργός της κυβέρνησης, μεταφέροντας τόσο το κλίμα που επικράτησε στο υπουργικό συμβούλιο της Πέμπ-της πριν από την ψηφοφορία για το πολυνομοσχέδιο όσο και στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ, που σήκωσε το βάρος αυτής της υπερψήφισης.
Χαρακτηριστικό του κλίματος που επικρατεί στο ίδιο το υπουργικό συμβούλιο είναι η φράση που είπε, σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης ο υπουργός Εσωτερικών Χάρης Καστανίδης, ότι δηλαδή δεν αντέχει να ξανάρθει στη θέση να συζητάει πάλι το υπουργικό συμβούλιο τα ίδια πράγματα και να συμμετέχει σε τέτοιες αποφάσεις σκληρών μέτρων. Επί της ουσίας, η κυβέρνηση είναι αιχμάλωτη της τρόικας και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της, η οποία συρρικνώθηκε αισθητά και αντιδρά.
Ως ορόσημο βάζουν υπουργοί και βουλευτές τις συνόδους κορυφής της Κυριακής και της Τετάρτης, ελπίζοντας ότι σε αυτές θα ληφθεί μια καλή απόφαση για το ελληνικό χρέος. Αμέσως μετά, υποστηρίζουν ότι χρειάζονται πολιτικές πρωτοβουλίες και αυτές θα πρέπει να τις αναλάβει ο ίδιος ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου. Η Βάσω Παπανδρέου επί της ουσίας έθεσε αυτή τη διάσταση ως όρο για να δώσει θετική ψήφο στο πολυνομοσχέδιο και το είπε στον πρωθυπουργό.
Συνεργάτες του πρωθυπουργού πάντως υποστηρίζουν ότι αυτή τη στιγμή για τον Γ. Παπανδρέου υπάρχουν μόνο η Κυριακή και η Τετάρτη (ημέρες που θα γίνει η σύνοδος κορυφής) και στο μυαλό του υπάρχει μόνο πώς θα ληφθεί μια καλή απόφαση για το ελληνικό χρέος, αν ληφθεί. Οπως προκύπτει από τις συζητήσεις μας με κυβερνητικά στελέχη και στελέχη του Μαξίμου, η μόνη ελπίδα του κ. Παπανδρέου είναι να εξασφαλίσει μια καλή απόφαση στη σύνοδο κορυφής για το χρέος ούτως ώστε να κερδίσει όσο πιο πολύ χρόνο γίνεται και να ελέγξει τις εξελίξεις.
Οι απόψεις για το ποιες μπορεί να είναι οι πολιτικές πρωτοβουλίες ποικίλλουν:
1Ορισμένοι, όπως π.χ. ο κ. Καστανίδης, μιλούν για μια νέα νομιμοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής, άποψη που παραπέμπει σε δημοψήφισμα. Ωστόσο αυτή η λύση δεν βρίσκει πολλούς υποστηρικτές στην κυβέρνηση. Προχθές στο υπουργικό διαφώνησαν με αυτή τη λύση οι Πάνος Μπεγλίτης και Δημ. Ρέππας.
2Αλλοι, κυρίως βουλευτές (Β. Παπανδρέου, Μ. Ανδρουλάκης, Ν. Σαλαγιάννης και αρκετοί άλλοι), βρίσκουν ως λύση μια κυβέρνηση εθνικής ανάγκης. Ομως με δεδομένο ότι από τις υπάρχουσες κοινοβουλευτικές δυνάμεις καμία δεν δείχνει προθυμία να μπει σε μια τέτοια κυβέρνηση, το σενάριο παρουσιάζει αδυναμία υλοποίησης. Η εναλλακτική εκδοχή μιας κυβέρνησης με προσωπικότητες εκτός της ενεργού πολιτικής φαίνεται να σκοντάφτει στο ποιοι θα την υποστηρίξουν στη Βουλή, αφού όλα τα κόμματα πλην ΠΑΣΟΚ έχουν ζητήσει πρόωρες εκλογές.
3Οι πρόωρες εκλογές είναι η έσχατη λύση. Συνεργάτες του πρωθυπουργού επιμένουν ότι αυτή η λύση δεν είναι στο μυαλό του και αυτό το έχει καταστήσει σαφές σε υπουργούς με τους οποίους έχει συνομιλήσει. Ομως το πιθανότερο είναι να μην εξαρτάται από τον ίδιο το πότε θα κάνει εκλογές, αλλά να προσφύγει σε αυτή τη λύση αναγκαστικά λόγω του αδιεξόδου στο οποίο βρίσκεται. Η λύση των εκλογών βρίσκει υποστηρικτές και μέσα στο ίδιο το υπουργικό συμβούλιο, όπως ο Κ. Σκανδαλίδης.
4Υπάρχει όμως και η άποψη ότι πρέπει να δοθεί βάρος πλέον στο ίδιο το κόμμα για να ανασυγκροτηθεί και να μη διαλυθεί κάτω από το βάρος μιας παρατεταμένης κυβερνητικής κρίσης και αιχμαλωσίας.
Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, αν είναι να γίνουν εκλογές, ο καλύτερος χρόνος είναι μετά την ψήφιση του προϋπολογισμού και πριν από την τακτική σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου. Κι εξηγούν ότι με την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου και του προϋπολογισμού μεσολαβεί ένας ουδέτερος χρόνος μέχρι τον Δεκέμβριο, χωρίς άλλες εκκρεμότητες ή νέα μέτρα.
5Τέλος, υπάρχει και η άποψη, η οποία εκφράστηκε και με επιστολή που έστειλαν χθες το βράδυ στον πρωθυπουργό 28 βουλευτές, η κυβέρνηση να μην προχωρήσει σε εκλογές, αλλά «στην υλοποίηση των απαραίτητων αλλαγών που έχει ανάγκη ο τόπος».
Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση βρίσκεται σε αδιέξοδο. «Είναι αδύνατον τούτη η κυβέρνηση και τούτη η κοινοβουλευτική ομάδα να πάρει νέα σκληρά μέτρα, απλώς δεν θα περάσουν» λένε βουλευτές και η Βάσω Παπανδρέου το κατέστησε σαφές προχθές στη Βουλή αναφερόμενη στη δική της στάση, ότι είναι η τελευταία φορά που ψηφίζει. Το ίδιο ισχύει και για πολλούς άλλους.
Στο εσωτερικό της κυβέρνησης έχουν αρχίσει να διαφαίνονται οι προσωπικές στρατηγικές. Το άρθρο των Διαμαντοπούλου, Λοβέρδου, Ραγκούση αποδόθηκε από άλλους υπουργούς σε μια προσπάθεια να πάρουν θέση για την επόμενη μέρα στη μεταπαπανδρεϊκή εποχή και τους εξαπέλυσαν τα πυρά τους.
Ο Ευάγγ. Βενιζέλος, προχθές στο υπουργικό, τα 'βαλε με τον «ακαταπόνητο εκσυγχρονισμό που τα βάζει με τις συντεχνίες», ενώ ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης είπε ότι είναι αυτισμός να λέμε ότι δεν είναι θυμωμένος ο κόσμος.
