Στο στόχαστρο των ελέγχων της Εφορίας κινδυνεύουν να βρεθούν όσοι υπέβαλαν φουσκωμένες αποδείξεις με τις φορολογικές τους δηλώσεις ή έχουν αυξημένες επιστροφές φόρου.
Επειτα από σχετική εντολή του γενικού γραμματέα του υπουργείου Οικονομικών Γ. Καπελέρη, σε κάθε Εφορία συγκροτούνται τριμελείς επιτροπές προκειμένου να διενεργήσουν δειγματοληπτικούς ελέγχους στους φακέλους των αποδείξεων. Κριτήριο για την επιλογή των ελέγχων θα αποτελέσει η αναλογία του ποσού των αποδείξεων σε σχέση με το ποσό του εισοδήματος που έχει δηλωθεί και το ύψος των επιστροφών φόρου λόγω αποδείξεων.
Ετσι, όσοι υπέβαλαν δυσανάλογα πολλές αποδείξεις έναντι των εισοδημάτων τους ή έχουν λαμβάνειν μεγάλες επιστροφές φόρου θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή των δειγματοληπτικών ελέγχων.
Ενδειξη πιθανής φοροδιαφυγής που ενεργοποιεί τον έλεγχο θεωρείται για παράδειγμα αν φορολογούμενος που έχει δηλώσει εισόδημα 20.000 ευρώ έχει υποβάλει αποδείξεις 15.000 ευρώ, ενώ υποψίες φοροδιαφυγής θα κινήσει και φορολογούμενος ο οποίος μέχρι πέρυσι κατέβαλλε πρόσθετους φόρους και φέτος δικαιούται μεγάλη επιστροφή, παρότι στην τελευταία κατηγορία ανήκουν πολλοί φορολογούμενοι οι οποίοι δεν έχουν κάνει τίποτα παράτυπο, απλώς δήλωσαν τις αποδείξεις που είχαν στα χέρια τους. Σε αυτή την περίπτωση, βέβαια, ουδείς μπορεί να τους καταλογίσει οτιδήποτε.
Οι έλεγχοι στο χαρτομάνι των αποδείξεων επιστρατεύονται σε μια προσπάθεια να περιοριστούν οι επιστροφές φόρου και μετά τις διαπιστώσεις ότι το μέτρο κόστισε ακριβά στον προϋπολογισμό, όπως επιβεβαιώνουν άλλωστε τα αποτελέσματα της εκκαθάρισης των φοροδηλώσεων.
Σε σύνολο 4.043.300 δηλώσεων που έχουν εκκαθαριστεί μέχρι σήμερα, 1.529.408 είναι πιστωτικές (37,83%) και 1.703.112 (42,12%) είναι μηδενικές. Με λίγα λόγια, οκτώ στους δέκα φορολογούμενους είτε δεν πληρώνουν καθόλου φόρο είτε έχουν επιστροφές φόρου οι οποίες αθροιστικά φτάνουν τα 1,312 δισ. ευρώ. Επιπλέον φόρος προκύπτει μόνο για 810.780 φορολογουμένους, ή δύο στους δέκα που καλούνται να πληρώσουν 2,253 δισ. ευρώ.
Η εικόνα δεν αναμένεται να αλλάξει από τους ελέγχους καθώς, όπως επισημαίνουν φοροτεχνικοί, το δείγμα εκ των πραγμάτων - λόγω της χαρτούρας - θα είναι μικρό, από 50 έως 300 φάκελοι αποδείξεων ανάλογα με το πλήθος των δηλώσεων που παραλαμβάνει κάθε Εφορία.
Αν στο πρώτο δείγμα που θα επιλεγεί βρεθούν σοβαρές αποκλίσεις, θα ελεγχθεί και δεύτερο. Αν όχι, όλοι οι φάκελοι θα παραδοθούν για ανακύκλωση στους δήμους. Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην εγκύκλιο, «το δείγμα των φακέλων με αποδείξεις που θα επιλεγεί θα ελεγχθεί και εφόσον παρουσιαστούν σημαντικές αποκλίσεις από τα αναγραφόμενα στους φακέλους αυτούς των ποσών των αποδείξεων, θα επιλεγεί και δεύτερο δείγμα για έλεγχο