Γράφει ο Υποναύαρχος ΠΝ (εα) Ηρακλής Καλογεράκης
Στις 7 Ιουνίου, αναρτήθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για δημόσια διαβούλευση (λήγει στις 17 Ιουνίου 2011), το προσχέδιο της διεθνούς πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη διενέργεια σεισμικών ερευνών, μη αποκλειστικής χρήσης, εντός της θαλάσσιας ζώνης της Ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην ευρύτερη περιοχή του Ιονίου Πελάγους, της Δυτικής Ελλάδας και νότια της Κρήτης
Η πρόσκληση αυτή συνοδεύεται και από χάρτη με τα εξωτερικά όρια των περιοχών που χαράχθηκαν με βάση την αρχή της «μέσης γραμμής/γραμμής ίσης αποστάσεως» μεταξύ όλων των εδαφών των εμπλεκομένων χωρών, στην οποία θα πραγματοποιηθούν οι σεισμικές έρευνες για τον εντοπισμό των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου! Η ευρύτερη περιοχή αντιστοιχεί βέβαια στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη αλλά στην πρόσκληση, για ευνόητους λόγους, παρακάμπτεται ο απευθείας προσδιορισμός της και αναφέρεται "μέση απόσταση από τα ελληνικά εδάφη" που συμπεριλαμβάνουν φυσικά και τα νησιά μας.
Έγινε δηλαδή το πρώτο βήμα για ΑΟΖ χωρίς να αναφερόμαστε σε αυτή.
Με τις έρευνες αυτές, οι ειδικοί θα διερευνήσουν γρήγορα και αποτελεσματικά μεγάλες περιοχές με τη χρήση τεχνολογιών αιχμής για να αποτυπώσουν σε βάθος πετρελαϊκά συστήματα και να αναδείξουν γεωλογικές δομές, οι οποίες, στη συνέχεια, θα αποτελέσουν αντικείμενο γύρου παραχωρήσεων για τον εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Βεβαίως στη φάση αυτή η πρόσκληση αφορά μεγάλες γεωφυσικές εταιρίες, που αναλαμβάνουν το κόστος των ερευνών και την προώθηση αλλά και πώληση των δεδομένων αυτών στις διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες, οι οποίες σχεδιάζουν να επενδύσουν σε έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων στις περιοχές αυτές. Το σύνολο αυτών των τεχνικών και επιστημονικών αποτελεσμάτων θα παραδίδεται στο Ελληνικό Δημόσιο και για συγκεκριμένο χρόνο οι εταιρείες ερευνών θα διατηρούν δικαίωμα διάθεσης των δεδομένων αυτών.
Με τον τρόπο αυτό, η Κυβέρνηση στοχεύει να συλλέξει αξιόπιστα στοιχεία με τα οποία να αξιολογήσει το πιθανό πετρελαϊκό δυναμικό, προκειμένου να καθορίσει τις πλέον συμφέρουσες για το Ελληνικό Δημόσιο προϋποθέσεις ώστε να δρομολογηθεί γύρος παραχωρήσεων στις συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές, που προγραμματίζεται να γίνει πριν τα μέσα του 2012.
Ενενήντα μέρες μετά την ανακοίνωση της πρόσκλησης ενδιαφέροντος θα αξιολογηθούν οι προτάσεις για επιλεγεί η καλύτερη εταιρεία σύμφωνα με τα παρακάτω κριτήρια:
- Διεθνή εμπειρία σε σεισμικές έρευνες μη αποκλειστικής χρήσης
- Τεχνική εμπειρία για την εκτέλεση των εργασιών
- Εμπειρία σε ανάλογες γεωλογικές περιοχές
- Βελτιώσεις επί του σχεδίου συμφωνίας
- Τεχνική προσφορά
- Εμπορική προσφορά
Η κυβέρνηση μας λοιπόν, πιεζόμενη από το υπέρογκο και συνεχώς αυξανόμενο χρέος, από την ανάγκη εκτέλεσης αναπτυξιακών έργων, από την αυξανόμενη ανεργία και κυρίως από την μεγάλη δημοσιοποίηση των επιστημονικών ενδείξεων για ύπαρξη υδρογονανθράκων στις υπόψη περιοχές από διακεκριμένους επιστήμονες ειδικούς στους υδρογονάνθρακες, πείστηκε επιτέλους, πως κάτι ελπιδοφόρο υπάρχει στον ορίζοντα και αποφάσισε αφού το διερευνήσει να το αξιοποιήσει.
Χρειάστηκαν τόσα χρόνια για να εισακουστούν οι υποδείξεις των ειδικών και ιδιαίτερα στο τελευταίο συνέδριο του “economist” όπου οι τεκμηριωμένες παρουσιάσεις των ειδικών φαίνεται πως πίεσαν ανυπόφορα και ξύπνησαν τους αρμόδιους. Χάσαμε πολύτιμο χρόνο με την αδράνεια μας αλλά και με την πεισματική άρνηση των εκάστοτε αρμοδίων να δεχθούν πως κάτι κρύβει το έδαφος και ο βυθός των θαλασσών μας. Αξιόλογοι ακαδημαϊκοί δάσκαλοι/ερευνητές και ειδικοί στο θέμα, όπως ο Αντώνης Φώσκολος του πολυτεχνείου Κρήτης και ο Αβραάμ Ζελιλίδης του πανεπιστημίου Πατρών, ο Ηλίας Κονοφάγος, o Κων/νος Νικολάου και η Τερέζα Φωκιανού επιστήμονες και διευθυντικά στελέχη οργανισμών/εταιρειών, κινδύνευσαν να απαξιωθούν και να χαρακτηριστούν σκόπιμα «γραφικοί». Τους ευχαριστούμε όλους αυτούς αλλά και εκείνους που με την φωνή τους ξύπνησαν τους υπευθύνους έστω και την τελευταία στιγμή και έπνιξαν τα ειρωνικά σχόλια που κατά καιρούς ακούγαμε από επίσημα χείλη όταν βλέπαμε ανάλογες εκπομπές σε μικρότερης εμβέλειας τηλεοπτικούς σταθμούς και διαβάζαμε ανακοινώσεις τους μόνο στον ηλεκτρονικό τύπο (μπλόγκς). Έπρεπε οι πανεπιστημιακοί καθηγητές περιφερειακών πανεπιστημίων (Κρήτης-Πάτρας) ανιδιοτελώς να ξυπνήσουν τον αγωγιάτη στην πρωτεύουσα… Μπράβο τους και πάλι και ελπίζουμε πως οι γνώσεις και τα στοιχεία που έχουν θα αξιοποιηθούν στην νέα εποχή που έρχεται για να πάμε κατευθείαν στο ψητό, για να μην αρμενίζουμε στα πέλαγα χάνοντας χρόνο και κυρίως για να μην επαληθευτεί η ρύση «όποιος δεν θέλει να ζυμώσει δέκα μέρες κοσκινίζει…». Άλλωστε οι ίδιοι δημόσια έχουν εκφράσει τη διάθεση να προσφέρουν τις εξειδικευμένες γνώσεις τους και την εμπειρία τους».
Πολύ σωστά το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ξεκίνησε με έρευνες στην υφαλοκρηπίδα του Ιονίου Πελάγους, Δυτικής και Νοτίου Ελλάδας αφού έτσι δεν θα έχουμε καμιά προστριβή με Ιταλία που ενώ έχουμε οριοθετήσει την υφαλοκρηπίδα μας οι δημοσιογραφικές φήμες την φέρουν να θέλει κάτι παραπάνω όταν πρόκειται για ΑΟΖ. Ως γνωστό η Ελλάδα και Ιταλία από το Νοέμβριο του 1980 επικύρωσαν τα από το 1977 συμφωνηθέντα όρια της μεταξύ μας υφαλοκρηπίδας που είναι μια γραμμή έξι σημείων.
Για την υφαλοκρηπίδα μας τώρα που γειτονεύει με Αλβανία, αυτή έχει τη λύση του όποιου προβλήματος ήθελε ανακύψει, αφού υπάρχει από τις 19 Μαρτίου 2009 υπογεγραμμένη και από τις δύο χώρες συμφωνία την οποία τώρα δεν αναγνωρίζουν επειδή το Συνταγματικό τους δικαστήριο, με τουρκικό δάκτυλο, την θεώρησε μη εφαρμόσιμη…
Η συμφωνία αυτή αφορούσε τη χάραξη ενός συνόρου λαμβάνοντας υπόψη 150 σημεία, που ονομάστηκε «θαλάσσιο όριο πολλαπλών χρήσεων». Αυτό σημαίνει ότι δεν προσδιορίζει μόνο το σύνορο των χωρικών υδάτων και της υφαλοκρηπίδας, δηλαδή του θαλάσσιου βυθού και του υπεδάφους πέραν της αιγιαλίτιδας ζώνης, αλλά ότι θα χρησιμοποιείται και για κάθε άλλο μελλοντικό σύνορο θαλάσσιας ζώνης, π.χ. Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), όποτε αυτή υιοθετηθεί. Η μέθοδος που ακολουθήθηκε κατά την οριοθέτηση ήταν αυτή της μέσης γραμμής δηλ. γραμμής ίσης αποστάσεως από τις ακτές των δύο χωρών, μια μέθοδο που αποτελεί την πάγια ελληνική θέση για τις θαλάσσιες οριοθετήσεις. Επίσης ακολουθήθηκε η φυσική ακτογραμμή των δύο χωρών, αφού όμως έκλεισαν (και αυτό αποτελεί σύννομη πρωτοτυπία) με ευθείες γραμμές όλοι οι κόλποι της περιοχής, συμπεριλαμβανομένου και του Κόλπου της Κέρκυρας. Επίσης, έχει μεγάλη σημασία το γεγονός ότι η Αλβανία έκανε αποδεκτή τη θέση της Ελλάδας ότι όλα τα νησιά στην περιοχή έχουν θαλάσσιες ζώνες, όπως και οι ηπειρωτικές ακτές. Για το θέμα αυτό η απάντηση είναι μία: Η Αλβανία πρέπει να σεβαστεί την υπογραφή της.
Όσο τώρα για την γειτονική Λιβύη και Αίγυπτο, αν θεωρούν πως θίγονται συμφέροντα τους με τα όρια που καθορίζουμε τότε ας έλθουν να μας ζητήσουν να ξανακαθίσουμε στο τραπέζι των συνομιλιών για να καταλήξουμε κάπου. Πιστεύω η χώρα μας, πιστή στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου αλλά και του εθιμικού, πως θα σεβαστεί, θα συζητήσει και θα ακολουθήσει μια δίκαιη οδό για όλους τους εμπλεκόμενους. Μένει λοιπόν στους γείτονες μας να ακολουθήσουν τις ίδιες αξίες και αρχές με μας.
Σε γενικές γραμμές χαράξαμε και μπήκαμε σε μια σωστή πορεία. Όμως για να εξασφαλίσουμε και να έχουμε ότι δικαιούμεθα θα πρέπει και να δείχνουμε πως το θέλουμε και πως μπορούμε να το προστατεύσουμε/εξασφαλίσουμε. Θέλω να πω πως μόλις οι έρευνες αρχίσουν θα πρέπει να κάνουμε μερικές απλές κινήσεις που δεν παρεξηγούνται από κανένα, ιδιαίτερα την περίοδο αυτή της οικονομικής κρίσης.
Η επιτήρηση των υπόψη περιοχών πρέπει να είναι συνεχής. Με την τεχνολογία που διαθέτουμε έχουμε την δυνατότητα. Ως γνωστό από τον Μάρτιο είναι σε πλήρη λειτουργία η οπτική αναγνώριση δεύτερης γενιάς μέσω συστήματος δορυφόρων ΗΛΙΟΣ-ΙΙ που φέρει τη χώρα μας να είναι μια από τις 11 χώρες στον κόσμο που έχουν τέτοιες δυνατότητες. Το σύστημα αυτό σε συνδυασμό με τον τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο Hellas-Sat και άλλα επίγεια συστήματα μας δίδει τεράστιες δυνατότητες αρκεί να υπάρχει καλή συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων. Ας το αξιοποιήσουμε προς όφελος μας και ας μην το έχουμε για να το έχουμε ή για να κάνουμε ασκήσεις.
Διαθέτουμε ναυτικές βάσεις και σταθμούς κοντά στις υπόψη περιοχές (Σούδα, Κέρκυρα, Πάτρα, Κυριαμάδι) που πρέπει να αξιοποιηθούν τα μέγιστα για να εξασφαλίσουν την ομαλή ροή των εργασιών από τις εξουσιοδοτημένες εταιρείες στις υπόψη περιοχές. Ας τις χρησιμοποιήσουμε και εμείς προς όφελος μας αντί να τις δανείζουμε στους συμμάχους χωρίς σοβαρά ανταλλάγματα.
Τέλος επείγει η ψήφιση του νόμου για την ίδρυση του φορέα διαχείρισης των δικαιωμάτων του Δημοσίου στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων καθώς και η δημιουργία του θεσμικού πλαισίου των ερευνών που θα προβλέπει πραγματικά κίνητρα στους επενδυτές.
Η αρχή έγινε και έγινε αθόρυβα, διακριτικά και σωστά κατά την άποψη μου.
Ας μην κολλήσουμε στην αφετηρία. Ας τρέξουμε να προλάβουμε και ας συνεχίσουμε με την διασφάλιση όλων, μα όλων των δικαιωμάτων μας στις Ελληνικές θάλασσες με την σε επόμενο χρόνο εξαγγελία ολόκληρης της Ελληνικής ΑΟΖ. Ας εργαστούμε όλοι για να επιτύχουμε και στη δεύτερη μας προσπάθεια. Τα αποθέματα του Πρίνου μειώνονται…
