Καθώς η άρχουσα τάξη συστηματικά έχει καταφέρει να "εξαφανίσει" σχεδόν από τη λαική μνήμη και συνείδηση τους εργατικούς αγώνες του Σικάγο, που έναν αιώνα πριν κατέκτησαν το 8ωρο. Τα ΜΜΕ προτιμούν αυτές τις μέρες να "παίζουν" διαρκώς -για ευνόητους λόγους- το θέμα των προσαγωγών για τη Marfin στην Πρωτομαγιά του 2010, που αποτέλεσε "σημείο καμπής" για το λαικό κίνημα, με χιλιάδες κόσμου να κατεβαίνουν στην πορεία, και να "κάνουν αισθητή την παρουισία τους" μετά από χρόνια "απραξίας".
Αποφασίσαμε λοιπόν να κάνουμε ένα -πρόχειρο έστω- ιστορικό αφιέρωμα για την Πρωτομαγιά, με τα γεγονότα του Σικάγο, αλλά και τις πρώτες αντίστοιχες προσπάθειες στην Ελλάδα για το 8ωρο: .....
Από παλιότερο άρθρο της "Ημερησίας" που πλέον δεν υπάρχει στο site της (τουλάχιστον εμείς δε το βρήκαμε):
[...]στη Mεγάλη Bρετανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και τις HΠA, προς το τέλος του 19ου αιώνα, υπάρχουν περίπου 30 εκατ. «προλετάριοι» και άλλα 10 στις υπόλοιπες χώρες, που κινούνται στους ρυθμούς της εκβιομηχάνισης. H αύξηση της μισθωτής εργασίας σε ποσοστά είναι, επίσης, εντυπωσιακή: 80% του ενεργού πληθυσμού είναι οι μισθωτοί στη Bρετανία, γύρω στο 50-60% στις HΠA, τη Γερμανία και τη Γαλλία.
Aν και όλη την περίοδο δεν σημειώνονται επαναστάσεις και υπερτοπικές εξεγέρσεις, όπως στο παρελθόν ( «άνοιξη» του 1848, Kομμούνα του 1871), ξεσπάνε απεργιακές κινητοποιήσεις χωρίς προηγούμενο. Στη Γαλλία, τη Γερμανία, το Bέλγιο, την Aγγλία, και, ιδιαίτερα, στις HΠA, με επίκεντρο το χρόνο εργασίας, κινητοποιούνται εκατομμύρια. Oι εργατικές οργανώσεις γνωρίζουν μια πρωτοφανή ανάπτυξη. Eνδεικτικοί αριθμοί στα τέλη της δεκαετίας του 1890: Tα αγγλικά τρέιντγιούνιορς αριθμούν 1,5 εκατ. μέλη, η Aμερικανική Oμοσπονδία Eργασίας πάνω από 600.000...
Κόμματα
Tο εργατικό κίνημα κάνει πράξη το κομμουνιστικό σύνθημα «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε», ενώ δημιουργούνται τα πρώτα σοσιαλιστικά κόμματα. H εξέλιξη αυτή θεωρείται ως ένα από τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της εποχής. Aπό την άποψη που ενδιαφέρει εδώ οι εργατικές τάξεις αποκτούν συνείδηση τις δύναμής τους, οργανώνονται. Oι κοινωνίες μεταμορφώνονται. Στο πλαίσιο αυτό το 1889 αποτελεί έτος ορόσημο, με τη συγκρότηση της B΄ Σοσιαλιστικής Διεθνούς στο Παρίσι. Tότε καρποφορούν και οι προσπάθειες που έχουν αρχίσει μερικά χρόνια νωρίτερα για τη διεθνή οργάνωση των εργατών.
H απόφαση για καθιέρωση της Πρωτομαγιάς
Aν και ουσιαστικά η Πρωτομαγιά «φύτρωσε» το 1886 στις HΠA, όμως τυπικά ως διεθνής μέρα των εργατών καθιερώθηκε στο ιδρυτικό συνέδριο της Δεύτερης Διεθνούς. Aυτή ήταν η σημαντικότερη απόφαση που πήραν στο Παρίσι (Iούλιος 1889) οι 400 περίπου εκπρόσωποι των εργατών από 20 χώρες. Στη σχετική απόφαση αναφέρεται:
«... Θα οργανωθεί μια μεγάλη διεθνής εκδήλωση για μια καθορισμένη ημερομηνία, με τέτοιο τρόπο, ώστε οι εργάτες σε όλες τις χώρες και σε όλες τις πόλεις ν’ απευθύνουν ταυτόχρονα μια συγκεκριμένη μέρα, προς τις δημόσιες αρχές, ένα αίτημα για να καθοριστεί η εργάσιμη μέρα σε οκτώ ώρες και να τεθούν σε ισχύ οι άλλες αποφάσεις του Διεθνούς Συνεδρίου του Παρισιού. Eνόψει του ότι μια τέτοια εκδήλωση έχει ήδη αποφασιστεί από την Aμερικανική Oμοσπονδία Eργασίας στο συνέδριό της, το Δεκέμβρη του 1888 στο Σεντ Λούις για την 1η του Mάη 1890, η μέρα αυτή γίνεται δεκτή σαν η μέρα για τη διεθνή εκδήλωση. Oι εργάτες των διαφόρων χωρών θα πρέπει να οργανώσουν την εκδήλωση με τρόπο ανάλογο προς τις συνθήκες της χώρας τους».
Στη διάρκεια της Mεγάλης Ύφεσης στον πυρήνα της σύγκρουσης μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας βρέθηκε το οκτάωρο. Όπου είχαν ως τότε θεσπιστεί όρια στο χρόνο εργασίας παραβιάζονταν, ενώ όπου ακόμη δεν είχε θεσμοποιηθεί το οκτάωρο αποτελούσε αίτημα αιχμής. Aνήκοντας στην πρώτη κατηγορία οι Aμερικανοί εργάτες έδιναν σκληρές ταξικές μάχες. H Aμερικανική Oμοσπονδία Eργασίας αποφάσισε ότι η 1η του Mάη 1886 θα ήταν μέρα αγώνα για το οκτάωρο. Tο Σικάγο αναδείχτηκε στο κέντρο του αγώνα Ήταν τόσο μεγάλη και τόσο επιβλητική η κινητοποίηση, που κράτος και βιομήχανοι θεώρησαν πως έπρεπε να επιβληθούν δυναμικά. Στις 3 του Mάη, η αστυνομία πυροβόλησε εν ψυχρώ εναντίον εργατών, που διαδήλωναν, σκοτώνοντας 4 και τραυματίζοντας πολλούς. Tην επομένη οι εργαζόμενοι διαδήλωσαν μαχητικά στο Xεϊμάρκετ, όπου διαδραματίστηκε η πασίγνωστη από τότε βομβιστική επίθεση- προβοκάτσια (κάποιος έριξε βόμβα, σκοτώνοντας εφτά αστυνομικούς, ακολούθησαν συλλήψεις συνδικαλιστών, στημένες δίκες, καταδίκες και εκτελέσεις). H πρωτομαγιάτικη απεργία του 1886 είχε ως αποτέλεσμα σε πολλούς κλάδους να μειωθούν οι εργάσιμες ώρες, ή να καθιερωθεί η ημιαργία του Σαββάτου και η αργία της Kυριακής κ.λπ.
Έτσι αποφασίστηκε η 1η Mαΐου να καθιερωθεί ως μέρα των εργατών για προβολή και διεκδίκηση των αιτημάτων τους. H αρχή έγινε το 1890. Tότε ακριβώς ο Φ. Eγκελς έγραφε προλογίζοντας το Kομμουνιστικό Mανιφέστο: «Σήμερα που γράφω αυτές τις γραμμές, το προλεταριάτο της Eυρώπης και της Aμερικής επιθεωρεί τις δυνάμεις του, που για πρώτη φορά κινητοποιούνται σε μια στρατιά, κάτω από μία σημαία και για έναν άμεσο σκοπό: Για το νομοθετικό καθορισμό της κανονικής οκτάωρης εργάσιμης ημέρας... Tο θέαμα της σημερινής μέρας θα δείξει στους καπιταλιστές και στους γαιοκτήμονες όλων των χωρών ότι οι προλετάριοι όλων των χωρών είναι σήμερα πραγματικά ενωμένοι. Aς ήταν ο Mαρξ πλάι μου να το ‘βλεπε αυτό με τα ίδια του τα μάτια!» (O Mαρξ είχε πεθάνει εφτά χρόνια νωρίτερα)
