Νέες φορολογικές υποχρεώσεις έφερε το 2011 για δικηγόρους, γιατρούς, πολιτικούς μηχανικούς και γενικά τους ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες. Συγκεκριμένα από την 1η Ιανουαρίου 2011.Οι ελεύθεροι επαγγελματίες υποχρεούνται να εκδίδουν τις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών με την ολοκλήρωση της παροχής των υπηρεσιών τους και όχι με την πληρωμή των αμοιβών τους. Κάθε ελεύθερος επαγγελματίας θα οφείλει να εκδώσει την απόδειξη, ανεξαρτήτως εάν εισπράξει ή όχι τη συμφωνηθείσα αμοιβή.Ολα τα φορολογικά στοιχεία που αφορούν σε συναλλαγές αξίας άνω των 3.000 ευρώ μεταξύ επιχειρήσεων θα εξοφλούνται μέσω επαγγελματικών τραπεζικών λογαριασμών ή επιταγών που θα πληρώνονται μέσω των ιδίων λογαριασμών.
Ολα τα φορολογικά στοιχεία αξίας άνω των 1.500 ευρώ, που θα εκδίδονται για την πώληση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες, θα εξοφλούνται αποκλειστικά μέσω τραπεζών, με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες και με επιταγές.
Ολες οι φορολογικές δηλώσεις των επαγγελματιών θα υποβάλλονται μέσω Internet.
Για αποδείξεις παροχής υπηρεσιών από δικηγόρους προς επιτηδευματίες που περιλαμβάνουν τις προβλεπόμενες ελάχιστες αμοιβές, για τις οποίες εκδίδονται τα αντίστοιχα γραμμάτια προείσπραξης από τους δικηγορικούς συλλόγους, δεν απαιτείται η εξόφλησή τους μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγή, δεδομένου ότι ο έλεγχος της απόδειξης της συναλλαγής διασφαλίζεται από τα εκδοθέντα γραμμάτια προείσπραξης.
Στις περιπτώσεις, όμως, που η αμοιβή του δικηγόρου υπερβαίνει την ελάχιστη και το υπερβάλλον ποσό είναι 3.000 ευρώ και άνω, η εξόφληση του επιπλέον ποσού από τον λήπτη της απόδειξης γίνεται μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγή.
Με εγκύκλιο του υφυπουργού Οικονομικών Δημ. Κουσελά διευκρινίζονται ακόμη τα εξής:
Στον Φ.Π.Α. (23%), στον οποίο υπάγονται πλέον οι δικηγορικές υπηρεσίες, υπάγεται το συνολικό ποσό που καταβάλλεται ως προείσπραξη στους δικηγορικούς συλλόγους σε όσες περιπτώσεις αυτό προβλέπεται, όπως επίσης και κάθε άλλο ποσό που εισπράττεται συμπληρωματικά ή ανεξάρτητα και αυτοτελώς από αυτό ως αμοιβή για τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
Για το ημερολογιακό έτος 2011 και εφεξής, στις συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών - προμηθευτών ως αξία της συναλλαγής, αναγράφεται από τους αντισυμβαλλόμενους (δικηγόρους - πελάτες/ επιτηδευματίες) η συνολική αξία της αμοιβής (συνολική αμοιβή στην οποία δεν συμπεριλαμβάνεται ο Φ.Π.Α.). Ειδικά όμως για το ημερολογιακό έτος 2010, στις συγκεντρωτικές καταστάσεις ως αξία θα αναγράφεται η καθαρή αμοιβή (συνολική αμοιβή μείον κράτηση δικηγορικού συλλόγου).
ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ
Οταν εκδίδεται χειρόγραφη απόδειξη, η αξία της αμοιβής (ελάχιστη και πρόσθετη, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.) αναγράφεται και ολογράφως. Οταν η ελάχιστη αμοιβή (με βάση το γραμμάτιο προείσπραξης) και η πρόσθετη αμοιβή (πέραν της ελάχιστης) καθίστανται απαιτητές σε διαφορετικό χρόνο, π.χ. η ελάχιστη κατά την προείσπραξη από τον δικηγορικό σύλλογο και η πρόσθετη με την ολοκλήρωση της παροχής, εκδίδονται δύο ξεχωριστές αποδείξεις.
Παραδείγματα αμοιβής δικηγόρων
Η διαδικασία για νομικές πράξεις
Για τη διενέργεια δικονομικών πράξεων ή την παράσταση του δικηγόρου σε συμβολαιογραφική πράξη απαιτείται η έκδοση γραμματίου προείσπραξης της αμοιβής. Τι ισχύει για τα εργολαβικά συμβόλαια
Oταν για τη διενέργεια δικονομικών πράξεων ή την παράσταση του δικηγόρου σε συμβολαιογραφική πράξη απαιτείται η έκδοση γραμματίου προείσπραξης της αμοιβής του από τον οικείο δικηγορικό σύλλογο, η απόδειξη παροχής υπηρεσιών εκδίδεται στον χρόνο της έκδοσης του γραμματίου, δεδομένου ότι η προείσπραξη αυτή συνιστά προαπαίτηση αμοιβής, προκειμένου να παρασχεθούν οι δικηγορικές υπηρεσίες.
Παράδειγμα: Δικηγόρος συμφωνεί με πελάτη του τον έλεγχο τίτλων και την παράστασή του σε συμβολαιογραφική πράξη αγοράς ακινήτου. Το γραμμάτιο προείσπραξης της ελάχιστης προβλεπόμενης αμοιβής, εν όψει της υπογραφής του συμβολαίου, εκδίδεται από τον οικείο δικηγορικό σύλλογο στις 25 Ιανουαρίου 2011.
-Οταν μεταξύ του δικηγόρου και του εντολέα του έχει συναφθεί εργολαβικό συμβόλαιο (εργολαβικό δίκης), όταν δηλαδή η αμοιβή του δικηγόρου εξαρτάται από την έκβαση της δίκης π.χ. ως ποσοστό επί του αντικειμένου αυτής, η απόδειξη παροχής υπηρεσιών εκδίδεται με την εκτέλεση της απόφασης του δικαστηρίου, ήτοι με την καταβολή στον πελάτη του δικηγόρου του επιδικασθέντος ποσού, οπότε και η αμοιβή του δικηγόρου καθίσταται απαιτητή.
Παράδειγμα: Δικηγόρος συνάπτει τον Φεβρουάριο του 2011 εργολαβικό με πελάτη του για διεκδίκηση αποζημίωσης ύψους 30.000 ευρώ και η αμοιβή του ορίζεται στο 10% της επιδικασθησόμενης αποζημίωσης. Η υπόθεση τελεσιδικεί στις 10 Μαρτίου 2013 για ποσό αποζημίωσης 12.000 ευρώ, ενώ η καταβολή του επιδικασθέντος ποσού στον πελάτη του δικηγόρου πραγματοποιείται στις 23 Απριλίου 2014. Ο δικηγόρος εκδίδει την απόδειξη στις 23 Απριλίου 2014 με αξία 1.200 ευρώ (12.000x10%=1.200).
-Ειδικά για τα εργολαβικά συμβόλαια, τα οποία έχουν συναφθεί πριν από την 1.1.2011, η σχετική απόδειξη εκδίδεται από τον δικηγόρο με την είσπραξη της οφειλόμενης αμοιβής.
Παράδειγμα: Δικηγόρος έχει συνάψει τον Φεβρουάριο του 2007 εργολαβικό με πελάτη του για διεκδίκηση αποζημίωσης ύψους 10.000 ευρώ και η αμοιβή του ορίζεται στο 20% της επιδικασθησόμενης αποζημίωσης. Η υπόθεση τελεσιδικεί στις 10 Μαρτίου 2011 για ποσό αποζημίωσης 10.000 ευρώ.
Η καταβολή του επιδικασθέντος ποσού στον πελάτη του δικηγόρου πραγματοποιείται στις 11 Ιανουαρίου 2012, ενώ ο δικηγόρος εισπράττει την αμοιβή του στις 28 Ιουλίου 2014. Ο δικηγόρος εκδίδει την απόδειξη παροχής υπηρεσιών στις 28 Ιουλίου 2014 με αξία 2.000 ευρώ (10.000x20%=2.000).
Για τις επαναλαμβανόμενες δικηγορικές υπηρεσίες μέσα στον ίδιο μήνα προς τον ίδιο επιτηδευματία (π.χ. σε τράπεζα, σε ασφαλιστική επιχείρηση κ.λπ.) η απόδειξη παροχής υπηρεσιών εκδίδεται με ημερομηνία το τέλος κάθε μήνα και μέχρι τη 15η ημέρα του επόμενου μήνα, για τις παρεχόμενες υπηρεσίες του μήνα που αφορούν, χωρίς να αποκλείεται η έκδοση αποδείξεων και σε μικρότερα χρονικά διαστήματα.
Παράδειγμα: Δικηγόρος συνεργάζεται, ως εξωτερικός συνεργάτης, με τράπεζα, για λογαριασμό της οποίας διενεργεί προσημειώσεις σε ακίνητα προς εξασφάλιση χορηγούμενων δανείων. Ως έναρξη της συνεργασίας τους ορίζεται η 1.10.2011. Τον μήνα Οκτώβριο διενεργεί επτά προσημειώσεις και τον μήνα Νοέμβριο εννέα. Η απόδειξη παροχής υπηρεσιών για τις επαναλαμβανόμενες δικηγορικές υπηρεσίες (επτά προσημειώσεις) του μήνα Οκτωβρίου εκδίδεται, το αργότερο, με ημερομηνία την 31.10.2011 και μέχρι την 15.11.2011, ενώ η απόδειξη για τον μήνα Νοέμβριο εκδίδεται, το αργότερο, με ημερομηνία την 31.11.2011 και μέχρι τη 15.12.2011.
ΠΑΡΟΧΗ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
Οι αποδείξεις με βάση την έκβαση της δίκης
Παροχή δικηγορικών υπηρεσιών, όταν το απαιτητό της αμοιβής εξαρτάται μόνο από το (θετικό) αποτέλεσμα της υπόθεσης.
Στην περίπτωση παροχής δικηγορικών υπηρεσιών που το απαιτητό της αμοιβής εξαρτάται μόνο από το θετικό αποτέλεσμα της υπόθεσης, η απόδειξη παροχής υπηρεσιών εκδίδεται στον χρόνο αυτό, δηλαδή στον χρόνο που πληρούται η αίρεση περί της θετικής έκβασης, οπότε και καθίσταται πλέον απαιτητή η αμοιβή.
Παράδειγμα 1. Δικηγόρος συμφωνεί με ανώνυμη εταιρεία κατ’ αποκοπή αμοιβή 9.000 ευρώ για νομική υποστήριξη στη διαδικασία εισαγωγής της στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών (ΧΑΑ), με την προϋπόθεση ότι θα πραγματοποιηθεί η εισαγωγή. Οι δικηγορικές υπηρεσίες αρχίζουν να παρέχονται την 1η Ιουλίου του 2011 και η εισαγωγή στο ΧΑΑ εγκρίνεται στις 20 Μαρτίου του 2012. Η δικηγορική υπηρεσία ολοκληρώνεται με την έγκριση της εισαγωγής, ήτοι στις 20 Μαρτίου του 2012 και στον ίδιο χρόνο εκδίδεται και η σχετική απόδειξη για το σύνολο του ποσού, ανεξαρτήτως εάν εισπραχθεί ή όχι το αντάλλαγμα. Αυτονόητο είναι ότι σε περίπτωση που δεν εγκριθεί η εισαγωγή, δεν εκδίδεται απόδειξη.
Παράδειγμα 2. Δικηγόρος αναλαμβάνει υπόθεση για λογαριασμό πελάτη του και συμφωνεί επιπλέον αμοιβή 2.000 ευρώ, πέραν της ελάχιστης των 700 ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι η υπόθεση θα κριθεί υπέρ του πελάτη του, με βάση τη συμφωνία τους. Το γραμμάτιο προείσπραξης με την ελάχιστη αμοιβή (700 ευρώ) εκδίδεται από τον δικηγορικό σύλλογο στις 15 Ιουνίου 2011, οπότε εκδίδεται και η σχετική ΑΠΥ, ενώ η εκτελεστή απόφαση του δικαστηρίου, η οποία είναι θετική για τον πελάτη του δικηγόρου, εκδίδεται στις 20 Ιανουαρίου 2012, χρόνος που ολοκληρώνεται η παρασχεθείσα υπηρεσία και καθίσταται απαιτητή η επιπλέον αμοιβή των 2.000 ευρώ, οπότε και εκδίδεται η σχετική απόδειξη.
Δικηγόροι
ΦΠΑ 23% για όλες τις υπηρεσίες
Στον ΦΠΑ 23% υπάγεται το συνολικό ποσό που καταβάλλεται ως προείσπραξη στους δικηγορικούς συλλόγους, όπως επίσης και κάθε άλλο ποσό που εισπράττεται συμπληρωματικά ή ανεξάρτητα και αυτοτελώς από αυτό ως αμοιβή για τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
Στις αποδείξεις που εκδίδουν οι δικηγόροι θα πρέπει να αναγράφονται:
* Η ελάχιστη ακαθάριστη αμοιβή (αξία γραμματίου προείσπραξης)
* Η πρόσθετη αμοιβή (πέραν της ελάχιστης)
* Ο ΦΠΑ (23%) που αναλογεί στη συνολική αμοιβή (ελάχιστη και πρόσθετη),
* Η κράτηση του δικηγορικού συλλόγου (π.χ. 12%, 35% κ.λπ.),
* Η παρακράτηση φόρου εισοδήματος (15%) από τον δικηγορικό σύλλογο,
* Η παρακράτηση φόρου εισοδήματος (20%) από λοιπούς υπόχρεους σε παρακράτηση.
