Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ
Καταπληκτικό το εξώφυλλο του χθεσινού τεύχους του βρετανικού περιοδικού «Εκόνομιστ».Ενας κοστουμαρισμένος κύριος, που αντί για κεφάλι έχει ένα νόμισμα του ενός ευρώ, έχει στρέψει ένα περίστροφο προς τον κρόταφό του και ετοιμάζεται να αυτοκτονήσει. «Μην το κάνεις!» είναι ο τίτλος του περιοδικού. Η αλήθεια είναι πως η απεικόνιση των πολιτικών κινδύνων που απειλούν το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα θα ήταν πιο πιστή στην πραγματικότητα αν το περίστροφο που ετοιμάζεται να τινάξει στον αέρα τα μυαλά του ευρώ το κρατούσε η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ. Η πολιτική του Βερολίνου είναι αυτή που οδηγεί το ευρώ σε αδιέξοδο.
Καταρρέουν τα αναχώματα προστασίας του ευρώ. Ο «μηχανισμός προστασίας» ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ που έστησε η ΕΕ αποδεικνύεται ανεπαρκής για να αποκρούσει εν τη γενέσει τους τις κερδοσκοπικές επιθέσεις εναντίον των πιο αδύναμων χωρών της ευρωζώνης. Επεσε η Ιρλανδία, ετοιμάζεται η Πορτογαλία, σειρά παίρνει η Ισπανία, μπήκε πλέον στην ουρά και η Ιταλία, ακόμη και το Βέλγιο! Είναι προφανές ότι η γραμμή άμυνας με τα μνημόνια εξελίσσεται σε... μνημόσυνα για το ευρώ.
Σκληρό το δίλημμα: Θα παραμείνουν στο ευρώ οι χώρες που η μία μετά την άλλη οδηγούνται στη χρεοκοπία ή θα αναγκαστούν να επιστρέψουν στα εθνικά τους νομίσματα για να σωθούν; Η αμερικανική εφημερίδα «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ» θέτει το ζήτημα ωμά: «Αυτές οι χώρες θα θελήσουν να παραμείνουν σε μια ένωση, στην οποία δεν είναι τίποτα περισσότερο από φτωχές και δουλικές επαρχίες;» έγραψε χωρίς περιστροφές. ...
Λύση υπάρχει για το ευρώ. Λύση απλούστατη στη μορφή: ...Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να δανείζει απευθείας τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης και της ΕΕ! Να τους παρέχει δάνεια μακροχρόνια (δέκα ή περισσότερων ετών) με χαμηλό επιτόκιο της τάξης του 1% ή του 2%. Να δανείζει τις κυβερνήσεις απευθείας, όχι μέσω εμπορικών τραπεζών. Μέχρι τώρα η ΕΚΤ δανείζει τις εμπορικές τράπεζες με 1% και κατόπιν αυτές αγοράζουν κρατικά ομόλογα, απαιτώντας επιτόκια 4% ή 5% ή και υψηλότερα, «γδέρνοντας» τα κράτη! Στη συνέχεια καταθέτουν τα ομόλογα ως εγγύηση στην ΕΚΤ και ξαναπαίρνουν ισόποσα δάνεια με 1%!
Δανείζοντας τα κράτη απευθείας η ΕΚΤ τα καθιστά απρόσβλητα από κερδοσκοπικές επιθέσεις. Μειώνει δραστικά σε βάθος χρόνου το ύψος του δημόσιου χρέους, μεταφέροντάς το σταδιακά στην ΕΚΤ με χαμηλά επιτόκια. Περιορίζει την κοινωνική βαρβαρότητα των μέτρων λιτότητας που στραγγαλίζουν την οικονομία. Επιτρέπει την άσκηση κάποιας αναπτυξιακής πολιτικής και στις αδύναμες ευρωπαϊκές χώρες, η οποία αποτελεί τον μοναδικό δρόμο εξόδου από την κρίση και τη δυνατότητα αποπληρωμής των χρεών.
Εκδοση χρήματος σημαίνει ουσιαστικά αυτή η πολιτική. Αυτό που στη λαϊκή φαντασία περιγράφεται με τη φράση «η ΕΚΤ θα βάλει μπροστά τα τυπογραφεία της και θα τυπώνει ευρώ». Δεν πρόκειται για τίποτα πρωτότυπο. Αυτό κάνουν όλες οι κεντρικές τράπεζες όλων των ανεπτυγμένων χωρών του κόσμου. Η αμερικανική FED, για παράδειγμα, έχει ήδη ρίξει στην αγορά το τελευταίο διάστημα πάνω από 700 δισεκατομμύρια δολάρια για να ενισχύσει την αμερικανική οικονομία. Μόνο η ΕΚΤ δεν το κάνει.
Οι Γερμανοί απαγορεύουν στην ΕΚΤ να «τυπώσει χρήμα». Της απαγορεύουν να αγοράζει απευθείας κρατικά ομόλογα των χωρών-μελών της ΕΕ. Τελικά, παίρνει η ΕΚΤ κρατικά ομόλογα, αλλά μέσω εμπορικών τραπεζών. Με τη διαδικασία που περιγράψαμε, μέσω της οποίας πλουτίζουν οι ιδιωτικές τράπεζες και χρεοκοπούν τα κράτη από τα τοκογλυφικά επιτόκια.
Το Βερολίνο αρνείται να αλλάξει πολιτική. Απαγορεύει για την ώρα ακόμη και την έκδοση ευρω-ομολόγων. «Η διαρκής εκτύπωση χρήματος δεν είναι λύση. Οι εκτυπωτικές μηχανές χρήματος δεν πρέπει να πέσουν στα χέρια των πολιτικών», δήλωσε αποφασιστικά ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ράινερ Μπρίντερλε. Αν συνεχίσουν έτσι, το ευρώ αποκλείεται να επιβιώσει στη σημερινή του μορφή.
