ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Ποιοι χρόνοι αναγνωρίζονται για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή για προσαύξηση του ποσού της σύνταξης μετά την εφαρμογή του Ν. 3863/2010
Ευκαιρία για την εξαγορά ως επτά ..
χρόνια πλασματικού χρόνου ασφάλισης με χαμηλό κόστος δίνει η κυβέρνηση σε όλους τους ασφαλισμένους που θα θελήσουν μετά την 1η Ιανουαρίου του 2011 να χτίσουν τις αυστηρές προϋποθέσεις του νέου ασφαλιστικού νόμου και να βγουν στη σύνταξη.
Βεβαίως για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα- δηλαδή έχουν συμπληρώσει όριο ηλικίας και τα ελάχιστα απαιτούμενα από το ταμείο τους χρόνια ασφάλισης για να βγουν στη σύνταξηδεν αλλάζει το καθεστώς αναγνώρισης και εξαγοράς πλασματικού χρόνου.
Με τις αποφάσεις της κυβέρνησης δίνεται η ευκαιρία σε όλους τους ασφαλισμένους να αναγνωρίσουν τον χρόνο σπουδών καταβάλλοντας 168 ευρώ τον μήνα (ποσόν που αναλογεί στις εισφορές 25 ημερομισθίων ανειδίκευτου εργάτη), τον χρόνο γονικής άδειας, ακόμη και τα κενά που είχαν δημιουργηθεί από συμμετοχή σε απεργίες πέραν όσων προβλέπονται σήμερα για την αναγνώριση της στρατιωτικής θητείας (που η εξαγορά της είναι ακριβότερη) ή του χρόνου εκπαιδευτικής άδειας κ.λπ.
Με την εγκύκλιο που απέστειλε ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Γ. Κουτρουμάνης σε όλα τα Ταμεία ξεκινά κατ΄ ουσίαν η εφαρμογή του νόμου για την αναγνώριση του πλασματικού χρόνου ασφάλισης, πολιτική από την οποία αναμένεται σημαντική ενίσχυση των εσόδων των Ταμείων.
Σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ Α 115/15.7.2010 δημοσιεύτηκε ο ν. 3863/2010 «Νέο Ασφαλιστικό σύστημα και συναφείς διατάξεις, ρυθμίσεις στις εργασιακές σχέσεις».
Στο άρθρο 10 του ανωτέρω νόμου, πέραν των διατάξεων που αφορούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, για τις οποίες έχουν ήδη δοθεί αναλυτικές οδηγίες, υφίστανται και οι ρυθμίσεις της παρ. 18, με τις οποίες τροποποιούνται οι διατάξεις του άρθρου 40 του ν. 2084/1992, οι οποίες αναφέρονται στους χρόνους που αναγνωρίζονται για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.
Επισημαίνουμε ότι η ισχύς των διατάξεων της παρ. 18 του άρθρου 10 του ν. 3863/2010 αρχίζει την 1.1.2011 και αφορά τους ασφαλισμένους που συγκεντρώνουν αθροιστικά τις εξής προϋποθέσεις: α) θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα κατ΄ αποκλειστικότητα από 1.1.2011 και εφεξής και β) έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 3.600 ημέρες ή 12 έτη ασφάλισης.
Επομένως οι διατάξεις του άρθρου 40 και της παρ. 12 του άρθρου 47 του ν. 2084/92 εφαρμόζονται ως την 31.12.2010 και αφορούν όλους όσους έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα ως την 31.12.2010, ανεξάρτητα αν ασκήσουν το δικαίωμα αυτό ως την 31.12.2010 ή από 1.1.2011 και εφεξής.
Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις επαναπροσδιορίζονται οι χρόνοι που μπορεί να προσμετρηθούν ή να αναγνωριστούν με εξαγορά τόσο για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή για προσαύξηση του ποσού αυτής.
Ποιος μπορεί να είναι ο πλασματικός χρόνος
Ο χρόνος απουσίας από την εργασία λόγω κύησης και λοχείας μπορεί να αναγνωριστεί ως πλασματικός χρόνος ασφάλισης Με τις νέες διατάξεις που κοινοποιήθηκαν σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία είναι πλέον δυνατή:
α) Η προσμέτρηση χρόνου επιδότησης λόγω ασθένειας και ανεργίας.
Θα είναι δυνατό να συνυπολογιστούν 600 ημέρες επιδότησης λόγω ασθένειας και τακτικής ανεργίας, 300 για κάθε αιτία (αντί των 400 ημερών κατά την τελευταία πριν από τη συνταξιοδότηση δεκαετία, όπως προβλέπεται σήμερα με τον ν. 2084/92), ανεξάρτητα από τον χρόνο που έλαβε χώρα η ανεργία ή επήλθε η ασθένεια.
β)Η αναγνώριση του χρόνου σπουδών: * σε ανώτερη ή ανώτατη σχολή στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου και * σε μέσες επαγγελματικές σχολές, δημόσιες ή ιδιωτικές, που έχουν αναγνωριστεί από το κράτος, μετά τη συμπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας. Οι σχολές αυτές θα σας γνωστοποιηθούν εγκαίρως έπειτα από σχετική αλληλογραφία του υπουργείου μας με τα συναρμόδια υπουργεία.
Ο χρόνος που θα αναγνωρίζεται θα είναι ίσος με τα επίσημα ακέραια έτη σπουδών της οικείας σχολής, τα οποία προβλέπονται κατά τον χρόνο της αποφοίτησης.
Είναι ευνόητο ότι αν κατά τον χρόνο φοίτησης στις αναφερόμενες σχολές έχει χωρήσει ασφάλιση σε οποιονδήποτε ομοειδή φορέα ασφάλισης δεν θα είναι δυνατή η αναγνώριση του αντίστοιχου χρονικού διαστήματος.
Δεδομένου, εξάλλου, ότι η ρύθμιση αναφέρεται σε αποφοίτηση, δηλαδή σε περάτωση των σπουδών, δεν θα είναι δυνατή η αναγνώριση του χρόνου σπουδών αν δεν έχει αποκτηθεί το σχετικό πτυχίο ή δίπλωμα.
γ) Η αναγνώριση του χρόνου ανεργίας, μετά την υπαγωγή στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης ή του Δημοσίου.
Χρόνος ανεργίας- πέραν του χρόνου εγγραφής στα μητρώα του ΟΑΕΔ- θεωρείται κάθε κενό χρονικό διάστημα, μετά την έναρξη του εργασιακού βίου του ασφαλισμένου και την υπαγωγή του στα μητρώα οποιουδήποτε ασφαλιστικού οργανισμού, για το οποίο δεν υπάρχει ασφάλιση. δ) Η προσμέτρηση του χρόνου απουσίας των απασχολούμενων μητέρων από την εργασία τους, λόγω κύησης και λοχείας .
Ο χρόνος αυτός δεν μπορεί να υπερβαίνει τον χρόνο που προβλέπεται κάθε φορά από την ΕΓΣΣΕ.
ε) Η αναγνώριση του χρόνου απεργίας. στ) Η προσμέτρηση του πλασματικού χρόνου του άρθρου 141 του ν. 3655/2008, ανεξάρτητα από τον χρόνο γέννησης των παιδιών (πριν ή μετά την 1.1.2000).
Σημειώνεται ότι ο χρόνος αυτός λαμβάνεται υπόψη για τη συμπλήρωση του χρόνου ασφάλισης που απαιτείται για τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος, σύμφωνα με το άρθρο 10 (όπως για τη συμπλήρωση του συντάξιμου χρόνου των μητέρων ανήλικων τέκνων) καθώς και για τη συμπλήρωση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης των 15 ετών. Κατά τα λοιπά έχουν εφαρμογή οι ειδικότερες προϋποθέσεις και περιορισμοί που τίθενται από τον ν. 3655/2008.
στ) Η αναγνώριση του χρόνου μαθητείας , όπως ορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις και ως ένα έτος.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι χρόνος μαθητείας θεωρείται ο χρόνος απασχόλησης σε προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας (stage).
ζ) Ειδικά για τους ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ η αναγνώριση του χρόνου αποδεδειγμένης άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας πριν από την εγγραφή στα μητρώα του οικείου οργανισμού, και ως πέντε χρόνια, εφόσον δεν έχουν καταβληθεί οι αναλογούσες εισφορές.
Πόσα χρόνια μπορείτε να αναγνωρίσετε
Στον ασφαλιστικό νόμο καθορίζεται η κλιμάκωση του χρόνου τον οποίον μπορεί να προσμετρήσει ή να αναγνωρίσει κάθε ασφαλισμένος ανάλογα με τον χρόνο συνταξιοδότησής του ως εξής:
Εξαγορά πλασματικού χρόνου κλιμακούμενου ως επτά χρόνια με χαμηλό κόστος παρέχεται σε όλους τους ασφαλισμένους που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την 1.1.2011
* Ως 4 χρόνια
για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του 2011
* Ως 5 χρόνια
για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του 2012
* Ως 6 χρόνια
για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του 2013
* Ως 7 χρόνια
για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1.1.2014 και εφεξής.
Πόσο θα πληρώσετε την αναγνώριση
1.Χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας
Αναγνωρίζεται και εξαγοράζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 1358/1983.
Ειδικά όμως για τους ασφαλισμένους που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1.1.2011 ως 31.12.2014, με βάση τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, το ποσόν εξαγοράς του αναγνωριζόμενου χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας καταβάλλεται μειωμένο κατά 30%, ενώ για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1.1.2015 και εφεξής το σχετικό ποσόν καταβάλλεται μειωμένο κατά 50%, ανεξάρτητα από τον τρόπο καταβολής του (εφάπαξ ή σε δόσεις ή με παρακράτηση του 1/3 της σύνταξης).
Σε καμιά όμως περίπτωση το τελικά καταβαλλόμενο ποσό δεν μπορεί να είναι κατώτερο αυτού που προκύπτει, με βάση υπολογισμού το 25πλάσιο του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη όπως ισχύει κάθε φορά.
Παράδειγμα
Μισθωτός ασφαλισμένος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το έτος 2012, με αναγνώριση ενός (1) έτους στρατιωτικής υπηρεσίας. Αν οι αποδοχές του τελευταίου μήνα πλήρους απασχόλησής του πριν από την υποβολή της αίτησης αναγνώρισης ανέρχονται σε 1.100 ευρώ, το ποσόν της εξαγοράς της στρατιωτικής υπηρεσίας, βάσει των διατάξεων του ν. 1358/1983, θα ανέλθει σε 1.100 Χ 20% Χ 12 μήνες= 2.640 ευρώ, και μετά τη μείωσή του κατά 30% σε 1.848 ευρώ.
Εφόσον, όμως, το ποσόν αυτό υπολείπεται του ποσού που προκύ πτει αν ο υπολογισμός του προβλεπόμενου ποσοστού (20%) γίνει επί του 25πλάσιου του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη που θα ισχύει το 2012, θα καταβληθεί το μεγαλύτερο ποσόν.
Είναι ευνόητο ότι στο κατά περίπτωσιν προκύπτον ποσό εξαγοράς μπορεί να γίνει στη συνέχεια και η κατά 15% μείωση που προβλέπεται, από τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 2 του ν. 1358/83, σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής.
2.Χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών
Αναγνωρίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 1483/84.
Αναγνωρίζεται για κάθε παιδί:
1 παιδί:1 χρόνος 2 παιδιά:3 χρόνια 3 παιδιά και πάνω:ως 5 χρόνια Χρήση του πλασματικού χρόνου κάνει η μητέρα, όχι όμως για να θεμελιώσει δικαιώματα ως μητέρα ανήλικων τέκνων. Αν δεν κάνει χρήση η μητέρα, τότε ο πλασματικός χρόνος προσμετρείται από τον πατέρα.
Παράδειγμα
Σήμερα: 25 Χ 33,04 Χ 20% = 165,2 ευρώ για κάθε μήνα με δόσεις για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ, 25 Χ 33,04 Χ 37,5% = 309,75 ευρώ για κάθε μήνα με δόσεις για τους ασφαλισμένους της ΕΤΕ και 25 Χ 33,04 Χ 37% = 305,6 ευρώ για κάθε μήνα με δόσεις για τους ασφαλισμένους της ΤΕ.
3.Χρόνος εκπαιδευτικής άδειας
Αναγνωρίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν. 2084/92, όπως ισχύει, μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 5 του ν. 2335/1995.
Παράδειγμα
Εκπαιδευτική άδεια (άνευ αποδοχών) ως δύο χρόνια.
Αποδοχές ημερομηνίας αίτησης Χ ποσοστό εισφοράς, συνεισφοράς κάθε Ταμείου (%) Χ μήνες εξαγοράς = Ποσόν εξαγοράς (π.χ. για τους ασφαλισμένους στην Εθνική Τράπεζα: αποδοχές 3.000 Χ 37,5% Χ 1 μήνα = 1.125 ευρώ κάθε μήνα)
4.Χρόνος σπουδών, χρόνος μαθητείαςκαι χρόνος ανεργίας
Αναγνωρίζονται τόσο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος όσο και για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης, έπειτα από αίτηση του ασφαλισμένου.
Για κάθε αναγνωριζόμενο μήνα καταβάλλεται ποσόν εξαγοράς, το οποίο προκύπτει από τον υπολογισμό ποσοστού 20% για τους φορείς κύριας ασφάλισης και ποσοστού 6% για τους φορείς επικουρικής ασφάλισης, υπολογιζόμενων στο 25πλάσιο του ΗΑΕ που ισχύει κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης.
Περαιτέρω καθορίζεται ο τρόπος καταβολής του ποσού εξαγοράς που προκύπτει από τις παραπάνω αναγνωρίσεις (είτε εφάπαξ με έκπτωση 15% είτε σε μηνιαίες δόσεις ίσες με τους αναγνωριζόμενους μήνες ή με παρακράτηση του ποσού της σύνταξης) και επιπλέον προβλέπεται η επιβολή των αναλογούντων πρόσθετων τελών, σε περίπτωση καθυστέρησης καταβολής μηνιαίας δόσης.
Παράδειγμα
Με 168 ευρώ τον μήνα αναγνωρίζεται ο χρόνος σπουδών Το κόστος της αναγνώρισης του χρόνου σπουδών υπολογίζεται για κάθε μήνα ως εξής:
25πλάσιο Χ Ημερομίσθιο Ανειδίκευτου Εργάτη (ΗΑΕ) Χ 20% Χ μήνες σπουδών = Ποσόν εξαγοράς π.χ. 25 Χ 33,4 Χ 20% = 165,20 ευρώ ο κάθε μήνας με δόσεις και έκπτωση 15% για εφάπαξ καταβολή για την κύρια σύνταξη.
Επικουρική: 25 Χ 33,04 Χ 6% = 49,56 ευρώ κάθε μήνας με δόσεις και έκπτωση 15% για εφάπαξ καταβολή.
5.Χρόνος απουσίας λόγω κύησης και λοχείας καθώς και ημερών επιδότησης λόγω ασθένειας και τακτικής ανεργίας
Ως προς την προσμέτρηση αυτών των περιπτώσεων επισημαίνεται ότι αυτές λαμβάνονται υπόψη μόνο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος και όχι για τον προσδιορισμό του δικαιούμενου ποσού σύνταξης.
Αν δηλαδή ένας ασφαλισμένος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης, αλλά έχει πραγματοποιήσει 24 χρόνια και 2 μήνες ασφάλισης και έχει επιδοτηθεί λόγω ανεργίας καθ΄ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού του βίου για 20 μήνες, μπορεί να συνυπολογίσει τους 10 από αυτούς προκειμένου να συμπληρώσει τα 25 έτη ασφάλισης που απαιτούνται, όμως το ποσόν της σύνταξής του θα υπολογισθεί βάσει των 24 ετών. * Σημειώνεται ότι εκτός του χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας για όλους τους υπόλοιπους χρόνους της παρ. 18 του άρθρου 10 το κάθε πλήρες έτος αναγνωριζόμενου χρόνου αντιστοιχεί σε 300 ημέρες ή 12 μήνες ασφάλισης (κάθε μήνας = 25 ημέρες ασφάλισης)
ΟΔΗΓΙΕΣ στα ΤΑΜΕΙΑ
Στην εγκύκλιο αναφέρεται ότι στη ρύθμιση του τελευταίου εδαφίου της εντός εισαγωγικών διάταξης της παρ. 2, σύμφωνα με την οποία όσοι ασφαλισμένοι/νες συμπληρώνουν τον χρόνο ασφάλισης που απαιτείται για συνταξιοδότηση λόγω γήρατος ως τις 31.12.2010, με αναγνώριση των χρόνων που προβλέπονται στο άρθρο 40 του ν. 2084/1992, όπως ισχύει σήμερα, εφόσον η σχετική αίτηση αναγνώρισης υποβληθεί ως τις 31.12.2013 ακολουθούν τις κατά περίπτωσιν προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που ισχύουν το τρέχον έτος.
Παράδειγμα 1
Μητέρα ανήλικου τέκνου έχει πραγματοποιήσει στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ 5.000 ημέρες ασφάλισης ως τις 31.12.2010, έχει ανήλικο παιδί και έχει και δύο (2) χρόνια εκπαιδευτική άδεια (χρόνος που προβλέπεται από το άρθρο 40 του ν. 2084/92).
Αν υποβάλει αίτηση αναγνώρισης του χρόνου εκπαιδευτικής άδειας ως τις 31.12.2013 θα κριθεί με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που απαιτούνται το 2010 (5.500 ημέρες και 55 ετών για πλήρη σύνταξη ή 50 ετών για μειωμένη) και ως εκ τούτου δεν επηρεάζεται από την αύξηση του ορίου ηλικίας, από 1.1.2011, που προβλέπεται από τις διατάξεις της παρ. 17 του άρθρου 10.
Παράδειγμα 2
Ανδρας που έχει πραγματοποιήσει στην ασφάλιση του πρώην ΤΣΕΥΠ Αθηνών 23,6 χρόνια ασφάλισης μέχρι τέλους του 2010 και έχει υπηρετήσει στον στρατό 20 μήνες. Αν υποβάλει αίτηση αναγνώρισης των 18 μηνών της στρατιωτικής του υπηρεσίας μέχρι τέλους του 2013, θα κριθεί με τις προϋποθέσεις που απαιτούνται το 2010 (25 χρόνια και 60 ετών) και δεν επηρεάζεται από την αύξηση του ορίου ηλικίας, από 1.1.2011, που προβλέπεται από τις διατάξεις της παρ. 15 του άρθρου 10.
Βέβαια στη συγκεκριμένη περίπτωση ο εν λόγω ασφαλισμένος δεν μπορεί να τύχει και του ευεργετήματος της καταβολής του προκύπτοντος ποσού εξαγοράς μειωμένου κατά 30%.
* Για οποιοδήποτε ερώτημα ανακύπτει ως προς την εφαρμογή των ρυθμίσεων, τα Ταμεία και οι υπηρεσίες συνταξιοδότησης θα πρέπει να απευθύνονται στο καθ΄ ύλην αρμόδιο τμήμα της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων το οποίο εποπτεύει κάθε ασφαλιστικό φορέα. Οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να απευθύνονται στο Ταμείο τους.
