Το προεδρικό διατάγμα για τις εργασιακές σχέσεις, που προκαλεί πλήρη ανατροπή των μέχρι σήμερα δεδομένων, αποτέλεσε πεδίο έντονης κριτικής στην κυβέρνηση, όχι μόνο από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά (και αυτό έχει μεγαλύτερη σημασία) και από πολλούς βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας.Η κριτική εδράζεται στο επιχείρημα ότι οι αλλαγές προχωρούν πολλά βήματα πέραν των απαιτήσεων του μνημονίου, προωθώντας στην ουσία ευκολότερες .....
και γρηγορότερες απολύσεις, που στην κορύφωση των επιπτώσεων της κρίσης μπορούν να διαλύσουν τον κοινωνικό ιστό. Ο υπουργός Εργασίας από την πλευρά του δεν έπαψε στιγμή να διαβεβαιώνει ότι οι αλλαγές ήταν μονόδρομος, καθώς αυτό επιτάσσει το μνημόνιο και η Τρόικα για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας.
Η voria.gr παρουσιάζει σήμερα έναν οδηγό με τις βασικές αλλαγές, που διαμορφώνουν το νέο τοπίο των εργασιακών σχέσεων. Διαβάστε τι ίσχυε και τι θα ισχύσει σε όρια απολύσεων, προειδοποιήσεις για καταγγελίες συμβάσεων, καταβολή αποζημίωσης, υπερωρίες και κατώτατο μισθό των νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας.
1. Όρια για ομαδικές απολύσεις
Θα ισχύσει:
α. Μέχρι 6 εργαζόμενους μηνιαία για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που απασχολούν 20 έως 150 εργαζόμενους.
Ίσχυε:
α. Μέχρι 4 εργαζόμενους προκειμένου για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που στην αρχή του μήνα απασχολούν από 20 έως 200 εργαζόμενους.
Θα ισχύσει:
β. Ποσοστό 5% του προσωπικού και μέχρι 30 εργαζόμενους για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που απασχολούν πάνω από 150 εργαζόμενους.
Ίσχυε:
β. Σε ποσοστό 2% του προσωπικού και μέχρι 30 άτομα για τις επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερους από 200 εργαζόμενους.
2. Καταγγελίες συμβάσεων μισθωτών με έγγραφη προειδοποίηση
Θα ισχύσει:
Χρόνος Υπηρεσίας Προειδοποίηση
2 μήνες – 2 έτη 1 μήνας
2 έτη συμπληρωμένα – 5 έτη 2 μήνες
5 έτη – 10 έτη 3 μήνες
10 έτη – 15 έτη 4 μήνες
15 έτη – 20 έτη 5 μήνες
20 έτη - και άνω 6 μήνες
Ίσχυε:
Χρόνος Υπηρεσίας Προειδοποίηση
2 μήνες – 1 έτος 1 μήνας
1 έτος – 4 έτη 2 μήνες
4 έτη – 6 έτη 3 μήνες
6 έτη – 8 έτη 4 μήνες
8 έτη – 10 έτη 5 μήνες
10 έτη συμπληρωμένα 6 μήνες
11 έτη συμπληρωμένα 7 μήνες
12 έτη συμπληρωμένα 8 μήνες
13 έτη συμπληρωμένα 9 μήνες
14 έτη συμπληρωμένα 10 μήνες
15 έτη συμπληρωμένα 11 μήνες
16 έτη συμπληρωμένα 12 μήνες
17 έτη συμπληρωμένα 13 μήνες
18 έτη συμπληρωμένα 14 μήνες
19 έτη συμπληρωμένα 15 μήνες
20 έτη συμπληρωμένα 16 μήνες
21 έτη συμπληρωμένα 17 μήνες
22 έτη συμπληρωμένα 18 μήνες
23 έτη συμπληρωμένα 19 μήνες
24 έτη συμπληρωμένα 20 μήνες
25 έτη συμπληρωμένα 21 μήνες
26 έτη συμπληρωμένα 22 μήνες
27 έτη συμπληρωμένα 23 μήνες
28 έτη συμπληρωμένα 24 μήνες
3. Τμηματική καταβολή αποζημίωσης λόγω καταγγελίας
Θα ισχύσει:
Όταν η αποζημίωση λόγω καταγγελίας της σύμβασης εργασίας υπερβαίνει τις αποδοχές 2 μηνών, ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλει κατά την απόλυση μέρος της αποζημίωσης που αντιστοιχεί στις αποδοχές δύο μηνών. Το υπόλοιπο ποσό καταβάλλεται σε διμηνιαίες δόσεις, καθεμία από τις οποίες δεν μπορεί να είναι κατώτερη από τις αποδοχές δύο μηνών, εκτός και αν το ποσό που υπολείπεται για την εξόφληση του συνόλου της αποζημίωσης είναι μικρότερο. Η πρώτη δόση καταβάλλεται την επομένη της συμπλήρωσης διμήνου από την απόλυση. Κάθε άλλη ρύθμιση που είναι αντίθετη με την παρούσα καταργείται.
Ίσχυε:
Η αποζημίωση καταβάλλεται μαζί με την κοινοποίηση της απόλυσης, μόνο που στην περίπτωση που η αποζημίωση υπερβαίνει τους μισθούς 6 μηνών ο εργοδότης δικαιούται να καταβάλλει άμεσα το ποσό που αντιστοιχεί σε 6 μισθούς και το υπόλοιπο σε τρίμηνες δόσεις. Κάθε δόση όμως δεν μπορεί να είναι μικρότερη από μισθό 6 μηνών.
4. Καταγγελία σύμβασης εργαζομένων 55-64 ετών
Εργαζόμενοι ηλικίας 55-64 ετών των οποίων η σύμβαση εργασίας καταγγέλλεται, ανεξάρτητα αν πρόκειται για ομαδικές ή μεμονωμένες απολύσεις, εφόσον παραμένουν άνεργοι, έχουν το δικαίωμα της αυτασφάλισης, η οποία ασκείται εντός διμήνου από την καταγγελία, στην οποία υποχρεούται ο εργοδότης που τους απέλυσε να συμμετέχει με:
α) Το 50% του κόστους της αυτασφάλισης για ασφαλισμένους ηλικίας 55 ετών έως 60 ετών και για χρονικό διάστημα μέχρι 3 χρόνια.
β) Το 80% του κόστους της αυτασφάλισης για ασφαλισμένους 60 ετών συμπληρωμένων έως 64 ετών και για χρονικό διάστημα μέχρι 3 χρόνια.
Στις περιπτώσεις των εδαφίων α’ και β’ της παραγράφου 4 του άρθρου 74, ο αριθμός των απολυμένων ηλικίας 55 έως 64 ετών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% του συνολικού αριθμού των απολυμένων. Τυχόν κλάσμα στρογγυλοποιείται στον πλησιέστερο ακέραιο.
5. Νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας κάτω των 25 ετών
Οι εργοδότες που προσλαμβάνουν νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας ηλικίας κάτω των 25 ετών και τους αμείβουν με το ογδόντα τέσσερα τοις εκατό (84%) του κατώτατου βασικού μισθού ή ημερομισθίου, όπως αυτό ορίζεται κάθε φορά από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, αυτοδικαίως εντάσσονται σε πρόγραμμα του ΟΑΕΔ για την επιχορήγηση των ασφαλιστικών εισφορών που βαρύνουν τους ως άνω νεοπροσλαμβανόμενους και αφορούν σε όλους τους κλάδους κύριας ασφάλισης του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, στην επικουρική ασφάλιση του ΕΤΕΑΜ ή άλλων επικουρικών ταμείων καθώς και στις ασφαλιστικές εισφορές που το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ εισπράττει ή συνεισπράττει υπέρ Φορέων και Κλάδων Κοινωνικής Ασφάλισης, υπό τον όρο ότι οι εργοδότες θα καταβάλλουν στους νεοπροσλαμβανόμενους, ως μέρος των καθαρών αποδοχών τους, ποσό αντίστοιχο με εκείνο που ο ΟΑΕΔ αναλαμβάνει να καταβάλει στους ανωτέρω ασφαλιστικούς φορείς, προκειμένου να καλύψει τις ασφαλιστικές εισφορές που βαρύνουν τους νεοπροσλαμβανόμενους.
Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, μετά από γνώμη του ΔΣ του ΟΑΕΔ, ρυθμίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις, η διάρκεια και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.
6. Συμβάσεις μαθητείας μεταξύ εργοδοτών και ανήλικων ατόμων
Μεταξύ εργοδοτών και ατόμων που έχουν συμπληρώσει το 15ο έτος έως και το 18ο έτος της ηλικίας τους, δύνανται να καταρτίζονται ειδικές συμβάσεις μαθητείας, μέχρι ενός (1) έτους, με σκοπό την απόκτηση δεξιοτήτων. Οι εν λόγω μαθητευόμενοι λαμβάνουν το εβδομήντα τοις εκατό (70%) του κατώτατου ημερομισθίου ή μισθού της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (Ε.Γ.Σ.Σ.Ε) και ασφαλίζονται στον κλάδο ασφάλισης ασθενείας σε είδος και ένα τοις εκατό (1%) κατά του κινδύνου ατυχήματος. Για τους έχοντες συμπληρώσει το 16ο έτος ηλικίας η μαθητεία δεν μπορεί να υπερβαίνει τις οκτώ (8) ώρες την ημέρα και τις σαράντα (40) ώρες την εβδομάδα.
Όσοι δεν έχουν συμπληρώσει το 16ο έτος της ηλικίας τους, καθώς και όσοι φοιτούν σε γυμνάσια, λύκεια κάθε τύπου ή τεχνικές επαγγελματικές σχολές δημόσιες ή ιδιωτικές αναγνωρισμένες από το κράτος, δεν μπορεί να μαθητεύουν περισσότερο από έξι (6) ώρες την ημέρα και τριάντα (30) ώρες την εβδομάδα. Απαγορεύεται η μαθητεία να πραγματοποιείται από την 22α ώρα μ.μ. έως και την 6η π.μ. της επομένης ημέρας. Τα άτομα αυτά, με εξαίρεση τις διατάξεις για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων, δεν υπόκεινται στις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.
7. Υπερωριακή και υπερεργασιακή απασχόληση
Θα ισχύσει:
Σε επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως σαράντα (40) ώρες την εβδομάδα, ο εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται πέντε (5) επιπλέον ώρες την εβδομάδα κατά την κρίση του εργοδότη (υπερεργασία). Οι ώρες αυτές υπερεργασίας (41η, 42η, 43η, 44η, 45η ώρα) αμείβονται με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά είκοσι τοις εκατό (20%) και δεν συνυπολογίζονται στα επιτρεπόμενα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, όρια υπερωριακής απασχόλησης. Για όσους εργαζομένους ισχύει σύστημα εργασίας έξι (6) εργάσιμων ημερών την εβδομάδα η σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο υπερεργασία ανέρχεται σε οκτώ (8) ώρες την εβδομάδα (από 41η έως 48η ώρα).
Μισθωτοί απασχολούμενοι υπερωριακά δικαιούνται για κάθε ώρα νόμιμης υπερωρίας και μέχρι τη συμπλήρωση εκατόν είκοσι (120) ωρών ετησίως αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά σαράντα τοις εκατό (40%). Η αμοιβή για την πέραν των εκατόν είκοσι (120) ωρών ετησίως νόμιμη υπερωριακή απασχόληση είναι το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά εξήντα τοις εκατό (60%).
Για κάθε ώρα κατ’ εξαίρεση υπερωρίας ο μισθωτός δικαιούται αποζημίωση ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά ογδόντα τοις εκατό (80%).
Ίσχυε:
Σύμφωνα με τον Ν.3385/2005, η απασχόληση 5 ωρών επιπλέον την βδομάδα μετά τις 40, για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν πενθήμερο σύστημα απασχόλησης και 8 ωρών επιπλέον τη βδομάδα, για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουνσύστημα εξαήμερης απασχόλησης, θεωρείται υπερεργασία. Συγκεκριμένα οι 5 ώρες υπερεργασία για το σύστημα του πενθημέρου είναι: 41η, 42η, 43η, 44η, 45η ενώ οι 8 ώρες για το σύστημα του εξαημέρου είναι: 41η, 42η, 43η, 44η, 45η, 46η, 47η, 48η.
Η πραγματοποίηση της υπερεργασίας ανήκει στη διακριτική ευχέρεια του εργοδότη και εφ’ όσον ζητηθεί από τον τελευταίο, ο εργαζόμενος είναι υποχρεωμένος να την παρέχει.
Οι παραπάνω ώρες που αναφέραμε αμείβονται με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 25%.
Σύμφωνα με τον Ν.3385/2005 η απασχόληση πέραν των 45 ωρών την εβδομάδα για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν πενθήμερο ή των 48 ωρών τη βδομάδα για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν εξαήμερο, θεωρείται υπερωριακή απασχόληση και διέπεται απ΄ όλες τις νόμιμες συνέπειες διατυπώσεις και διαδικασίες έγκρισης. Ως εκ’ τούτου λοιπόν απαιτείται για πέραν των 45 ωρών επί πενθημέρου και 48 επί εξαημέρου απασχόληση, έγκριση από την οικεία Επιθεώρηση Εργασίας ή έγκριση με απόφαση Υπουργού, μετά από γνωμοδότηση του ΑΣΕ στην περίπτωση που εξαντλήθηκε το ανώτατο όριο που χορηγεί η Επιθεώρηση Εργασίας.
Εύλογο είναι ότι η καθιέρωση της υπερωριακής απασχόλησης για εργασία πέραν των 45 ωρών επί πενθημέρου και των 48 ωρών επί εξαημέρου, βρίσκεται πάντα εντός των πλαισίων που καθορίζονται από τις ισχύουσες διατάξεις για το νόμιμο ημερήσιο ωράριο εργασίας.
Συγκεκριμένα, κάθε εργαζόμενος δικαιούται για κάθε ώρα νόμιμης υπερωρίας και μέχρι τη συμπλήρωση 120 ωρών ετησίως, αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 50%.
Για πέραν των 120 ωρών ετησίως νόμιμης υπερωριακή́ς απασχόλησης παρέχεται αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο, προσαυξημένο κατά 75%.
Η παραπάνω αμοιβή (75%) καταβάλλεται και για τη νόμιμη υπερωριακή απασχόληση που πραγματοποιείται πέραν των ορίων υπερωριακής εργασίας, που καθορίζονται με τις εξαμηνιαίες αποφάσεις του Υπουργού Απασχόλησης.
Για κάθε ώρα που πραγματοποιείται και δεν θα τηρηθούν οι προβλεπόμενες από το νόμο διαδικασίες έγκρισης, θεωρείται κατ’ εξαίρεση υπερωρία (μη νόμιμη υπερωρία) και καταβάλλεται στο μισθωτό αποζημίωση ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 100%.
Τέλος, είναι προφανές ότι σε περίπτωση που ισχύει συμβατικό ωράριο μικρότερο των 40 ωρών τη βδομάδα, η απασχόληση πέραν του μικρότερου αυτού ωραρίου και έως 40 ωρών αμείβεται σύμφωνα με το άρθρο 659 του Α.Κ. ως πρόσθετη εργασία (απλό ωρομίσθιο)
