Tου Πασχου Μανδραβελη / pmandravelis@kathimerini.grΕχουμε ένα μαγαζί γωνία. Ευάερο, ευήλιο και σε κεντρικό δρόμο. Ετσι τουλάχιστον θέλουμε να φανταζόμαστε την Ελλάδα. Ας θεωρήσουμε ότι αυτό το μαγαζί πραγματικά είναι ο ομφαλός του εμπορικού κέντρου. Αυτό το μαγαζί όμως έχει πολλά προβλήματα. Κατʼ αρχήν χρωστά τον τζίρο που θα κάνει τους επόμενους 14 μήνες. Προσοχή! Οχι τα κέρδη, αλλά όσα θα μπουν στο ταμείο τον επόμενο (και κάτι μήνες) χρόνο. Αυτό λέγεται στη γλώσσα των οικονομολόγων δημόσιο χρέος.
Δεύτερον: αυτό το μαγαζί είχε πέρυσι ζημίες 14% επί του τζίρου του. Προβλέπεται ότι ούτε φέτος θα έχει κέρδη, αλλά αν συμμαζέψει λίγο τα έξοδα θα έχει μόνο 8% επί του τζίρου του ζημίες. Αυτό στη γλώσσα των οικονομολόγων λέγεται δημοσιονομικό έλλειμμα και φορτώνει το προηγούμενο χρέος. Του χρόνου, δηλαδή, θα χρωστά τον τζίρο των 15 επόμενων μηνών.
Τρίτον: στα ράφια του δεν έχει πολλά δικά του προϊόντα, αλλά τα περισσότερα τα παίρνει από γειτονικά μαγαζιά. Κάτι δίνει και σʼ αυτά τα μαγαζιά, αλλά το πάρε-δώσε είναι περίπου δέκα προς οκτώ. Δέκα παίρνει οκτώ δίνει. Αυτό είναι το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Επειδή τα μηχανήματα παραγωγής είναι παλιά, η οργάνωσή του σε προβιομηχανικά επίπεδα κ.λπ. τα παραγόμενα προϊόντα του είναι ακριβά και χαλάνε γρήγορα. Αυτό είναι το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας.
Σε αυτό το μαγαζί πέντε βρίσκονται στη γραμμή παραγωγής και δέκα στο λογιστήριο. Κάποιοι του λογιστηρίου έχουν μόνιμη και αμετακίνητη θέση, οπότε, έχει δεν έχει πωλήσεις το μαγαζί, αυτοί παίρνουν τον μισθό τους. Ετσι η μόνη ευελιξία που υπάρχει στην επιχείρηση είναι να απολύονται αυτοί που βρίσκονται στη γραμμή παραγωγής και οι οποίοι παίρνουν τα λιγότερα.
Το μαγαζί είναι συνεταιρικό και κάθε συνεταίρος που το διοικεί κάτι παίρνει από το ταμείο και κάποια ανίψια διορίζει στο λογιστήριο. Οσο όμως περισσότεροι διορίζονται στο λογιστήριο, τόσα λιγότερα χρήματα μένουν για τη γραμμή παραγωγής, για αντικατάσταση μηχανημάτων, για προσλήψεις εργατών κ.λπ. με αποτέλεσμα να παράγονται ακόμη λιγότερα προϊόντα και όσα παράγονται να γίνονται πιο ακριβά.
Εκτός αυτού, υπάρχουν κάποιοι ελάχιστοι του μαγαζιού που ανήκουν σε μια περίεργη θρησκευτική σέχτα. Αυτή θεωρεί το εμπόριο αμαρτία. Οι θρησκόληπτοι δεν περιορίζονται να κάνουν τη «θεία λειτουργία τους», αλλά κάθε λίγο και λιγάκι μπλοκάρουν την είσοδο για να μην αφήσουν τους πελάτες να αμαρτήσουν.
Οπως είναι φυσικό, αυτό το μαγαζί δεν βγαίνει. Οι τράπεζες που το δανειοδοτούσαν είναι επιφυλακτικές. Κοιτούν τα νούμερα στους ισολογισμούς, βλέπουν και τα «νούμερα» που μπλοκάρουν την πόρτα, και υποψιάζονται πως η επιχείρηση πάει για φούντο και θα χάσουν τα λεφτά τους. Κάποιοι γείτονες προσφέρονται να βοηθήσουν για να μη βγάλει κακό όνομα η περιοχή και υπάρχει ένα κοινό εγγυητικό ταμείο για ώρα ανάγκης, αλλά για να βάλουν το χέρι στην τσέπη ζητούν να αλλάξει εκτός από τη βιτρίνα και ο τρόπος λειτουργίας του μαγαζιού. Αυτό δημιούργησε αναταραχή στο μαγαζί -κυρίως στο λογιστήριο- και κάποιος είχε τη φαεινή ιδέα: να κάνουμε δημοψήφισμα αν θα πάρουμε τα λεφτά τους. Η συζήτηση συνεχίζεται.
