Αλλάζει το ασφαλιστικό : Έρχεται σταδιακή αύξηση ορίων ηλικίας για τους σημερινούς 55άρηδες-Τέλος οι συντάξεις στα 62 για οσους δεν εχουν θεμελιώσει

 

Οι σημερινοί 55αρηδες δεν πρόλαβαν τις πρόωρες εξόδους των προηγούμενων γενεών, αλλά θα κληθούν να εργαστούν περισσότερο.

Στην αναπροσαρμογή του εργασιακού τους βίου θα κληθούν να προχωρήσουν οι σημερινοί 55αρηδες λόγω της σταδιακής αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2027 και μετά. Η κυβέρνηση, έως το τέλος του 2026, καλείται να επανεξετάσει το όριο των 67 ετών για συνταξιοδότηση με 15 χρόνια ασφάλισης ή του 62 με 40 χρόνια απασχόλησης ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής που θα αποτυπώσει η επικαιροποιημένη μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής. Οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι το όριο ζωής των Ελλήνων ακολουθεί ανοδική πορεία, γεγονός που «κλειδώνει» αυξήσεις στα ηλικιακά όρια.

Οι σημερινοί 55αρηδες δεν πρόλαβαν τις πρόωρες εξόδους των προηγούμενων γενεών, αλλά θα κληθούν να εργαστούν περισσότερο, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού που επιτείνει τη δημοσιονομική πίεση στο ασφαλιστικό σύστημα.

Τα δύο σενάρια για τα όρια

Αν επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη για αύξηση κατά 1,5 έτος έως το 2030, η ηλικία των 62 –που ισχύει σήμερα με 40 χρόνια ασφάλισης– μπορεί να ανέβει σταδιακά μέχρι τα 63,5, ενώ το όριο των 67 θα κινηθεί αναλόγως για όσους αποχωρούν με 15ετία.

Το μεγάλο ερώτημα είναι ο τρόπος εφαρμογής:

-Σταδιακά: με μικρά ετήσια βήματα, όπως συνέβη το 2015–2021, ώστε κάποιος που συμπληρώνει τα 62 το 2027 να χρειαστεί να μείνει στην εργασία έως τα 62,6, το 2028 στα 62,9 και να φτάσει τα 63,5 το 2030.

-Εφάπαξ: με ενιαία αύξηση από την 1η Ιανουαρίου 2027, επηρεάζοντας άμεσα όσους βρίσκονται κοντά στην έξοδο.

Σήμερα ισχύουν μόνο δύο «πύλες» εξόδου: στα 62 με 40 χρόνια ασφάλισης και στα 67 με 15 χρόνια, αφού όλες οι μεταβατικές διατάξεις καταργήθηκαν με τον Ν. 4336/15.

Σύμφωνα με τον δικηγόρο Διονύση Ρίζο, μέσα σε αυτό το περιβάλλον, οι σημερινοί 55άρηδες βρίσκονται σε κομβικό σημείο. Πρόκειται για όσους γεννήθηκαν μετά το 1968–1969 και δεν πρόλαβαν τις ευνοϊκές ρυθμίσεις των προηγούμενων δεκαετιών, που έδιναν έξοδο ακόμη και στα 50. Την ίδια στιγμή, δεν είναι εντελώς εγκλωβισμένοι στα γενικά όρια των 62 και 67, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν εναλλακτικές διαδρομές.

Η εικόνα διαφοροποιείται ανάλογα με το αν πρόκειται για «παλαιούς» ασφαλισμένους (πρώτη ασφάλιση πριν την 1/1/1993) ή «νέους» (πρώτη ασφάλιση μετά την 1/1/1993):

-Παλαιοί ασφαλισμένοι: σε κάποιες περιπτώσεις μπορούν να αξιοποιήσουν την πολυτεκνία ή τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, με δυνατότητα αποχώρησης γύρω στα 58–60.

-Νέοι ασφαλισμένοι: έχουν ξεκάθαρο ορίζοντα, με δύο επιλογές: 62 με 40 χρόνια ασφάλισης ή 67 με 15 χρόνια.

Οι διαφορές ισχύουν επίσης μεταξύ μισθωτών ιδιωτικού τομέα, δημοσίων υπαλλήλων και ελευθέρων επαγγελματιών, με διαφορετικά «κλειδιά» για την έξοδο. Ωστόσο, κοινό στοιχείο είναι ότι τα περιθώρια πρόωρης αποχώρησης έχουν συρρικνωθεί δραματικά. Σε αυτό το πλαίσιο, τα πλασματικά έτη αποκτούν καθοριστική σημασία. Η εξαγορά σπουδών, στρατού ή τέκνων μπορεί να συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο και να επιτρέψει πιο έγκαιρη συνταξιοδότηση. Η σωστή χρήση τους, σε συνδυασμό με τη γνώση των ειδικών προϋποθέσεων, διαμορφώνει τον πραγματικό «χάρτη» για τη γενιά των 55άρηδων.

Τι ισχύει σήμερα

Τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για τους σημερινούς 55άρηδες είναι οι εξής:

-62 έτη με συνολικά 40 χρόνια ασφάλισης, τα οποία μπορούν να συμπληρωθούν και με εξαγορά πλασματικών ετών.

-67 έτη με τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης.

1. Δημόσιο Βαρέα ΟΤΑ

Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου (άνδρες και γυναίκες) που ανήκουν στο καθεστώς ασφάλισης των βαρέων και εργάζονται ως μόνιμοι σε ΟΤΑ έχουν δύο σενάρια:

-Αν είχαν τουλάχιστον 12 χρόνια στα βαρέα έως 31/12/2012, τότε το όριο ηλικίας παραμένει το 58ο.

-Αν τα 12 χρόνια συμπληρώθηκαν μετά την 1/1/2013, τότε το όριο ηλικίας είναι το 60ό.

Παράδειγμα: Δημοτικός υπάλληλος με 12 χρόνια βαρέα το 2011, που συνεχίζει στην καθαριότητα, κατοχυρώνει έξοδο στα 58. Μπορεί να φύγει από τον Νοέμβριο του 2028.

Πρόωρες συντάξεις

Οι δημόσιοι υπάλληλοι (άνδρες και γυναίκες) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη/πρόωρη στα 62, αρκεί να έχουν 25 χρόνια ασφάλισης (με εξαγορά πλασματικών).

Παράδειγμα: Υπάλληλος με 25ετία το 2020, γεννημένος τον 2/1969, κατοχυρώνει δικαίωμα στα 62 (2/2031).

Μητέρες με 20ετία και τρία+ τέκνα

Τρίτεκνες (ή πολύτεκνες) μητέρες δημόσιοι υπάλληλοι που είχαν 20ετία έως το 2010 μπορούν να αποχωρήσουν οποτεδήποτε, χωρίς όριο ηλικίας.

Παράδειγμα: Δημοτική υπάλληλος, μητέρα τριών παιδιών, με 20ετία το 2010 και γεννημένη τον 12/1970, έχει δικαίωμα εξόδου άμεσα από το 2025 (55 ετών).

2. ΙΚΑ Βαρέα και ανθυγιεινά

-Με 7.500 ένσημα βαρέα και 10.500 συνολικά (μαζί με πλασματικά): μειωμένη στα 60, πλήρης στα 62. Η μείωση για έξοδο στα 60 είναι περίπου 51 € το μήνα.

-Με 3.600 βαρέα και 4.500 συνολικά: πλήρης σύνταξη στα 62.

Γυναίκες στα βαρέα

-Αν είχαν 4.500 συνολικά και 3.600 βαρέα το 2010 → πλήρης στα 55.

-Το 2011 → πλήρης στα 56.

-Το 2012 → πλήρης στα 57.

-Από 1/1/2013 και μετά → πλήρης στα 62.

Παράδειγμα: Μισθωτή που συμπλήρωσε τις 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 βαρέα το 2011, γεννημένη τον 2/1969, μπορεί να αποχωρήσει από τον Φεβρουάριο 2025 (56 ετών) με πλήρη σύνταξη. Στις περιπτώσεις βαρέων είναι υποχρεωτικό να έχουν συμπληρωθεί 1.000 βαρέα ένσημα τα τελευταία 17 χρόνια πριν την αίτηση.

Πρόωρες συντάξεις ΙΚΑ

Για μειωμένη/πρόωρη σύνταξη απαιτούνται:

-15 χρόνια ασφάλισης χωρίς εξαγορά πλασματικών.

-100 ένσημα ανά έτος την τελευταία 5ετία.

Έτσι μπορούν να αποχωρήσουν στα 62. Η μείωση είναι περίπου 130,9 € το μήνα.

3. ΟΑΕΕ (ελεύθεροι επαγγελματίες)

Οι ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ, ΤΑΕ, ΤΣΑ) έχουν δικαίωμα εξόδου μόνο με τα γενικά όρια: 62 με 40 χρόνια ή 67 με 15 χρόνια.

Παράδειγμα: Έμπορος γεννημένος τον 1/1968 θα μπορέσει να φύγει το 2030, στα 62, αν συμπληρώσει 40ετία (με εξαγορά πλασματικών).

4. ΕΤΑΑ (επιστήμονες)

Αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες (δικηγόροι, γιατροί, μηχανικοί) συνταξιοδοτούνται με τα γενικά όρια:

-62 με 40 χρόνια (και πλασματικά).

-67 με 15 χρόνια.

Παράδειγμα: Μηχανικός γεννημένος τον 12/1969 μπορεί να φύγει τον 12/2031, στα 62, εφόσον έχει 40ετία.

5. ΟΓΑ (αγρότες)

Και για τους αγρότες ισχύουν τα γενικά όρια: 62 με 40 χρόνια (μαζί με πλασματικά) ή 67 με 15 χρόνια.

Παράδειγμα: Αγρότης γεννημένος τον 5/1968 μπορεί να φύγει τον 5/2030, στα 62, εφόσον συμπληρώσει 40 χρόνια.

6. Νέοι ασφαλισμένοι (μετά την 1/1/1993)

Για όσους ξεκίνησαν ασφάλιση μετά το 1993 ισχύουν μόνο τα ενιαία όρια, ανεξαρτήτως φορέα:

-62 έτη με τουλάχιστον 15 χρόνια → πρόωρη/μειωμένη σύνταξη. (Απαιτούνται 750 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία).

-67 έτη με τουλάχιστον 15 χρόνια → πλήρης σύνταξη.

-Τα 67 μπορούν να αποφευχθούν αν συμπληρωθούν 40 χρόνια στα 62 (τουλάχιστον 33 πραγματικά + έως 7 πλασματικά από στρατό, σπουδές, τέκνα).


Πηγη : www.msn.com/el-gr/news/other/συντάξεις-τέλος-στα-62-έρχεται-σταδιακή-αύξηση-ορίων-ηλικίας-για-τους-σημερινούς-55άρηδες/ar-AA1NuoBJ?ocid=winp1taskbar&cvid=bdf522e048624296f69fa8d6a94458df&ei=5

Καταργηση της προσωπικής διαφοράς σε 2 δόσεις: πως θα επηρεαστουν οι συντάξεις

 
Μειώνεται κατά 50% η προσωπική διαφορά το 2026 για 671.000 συνταξιούχους και καταργείται από το 2027, βάσει των μέτρων της ΔΕΘ που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, παράλληλα με άλλες φοροελαφρύνσεις, όπως η σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ σε χωριά κάτω των 1.500 κατοίκων. 

Σύμφωνα με τα όσα είπε ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ, 671.000 συνταξιούχοι δεν θα δουν αυξήσεις ούτε το 2026 αφού η προσωπική διαφορά θα μειωθεί και δεν θα καταργηθεί. Στην πραγματικότητα, η προσωπική διαφορά καταργείται σε δύο δόσεις, καθώς αρχικά μειώνεται στο 50% το 2026 και το υπόλοιπο 50% καταργείται το 2027.

Έως τώρα, κάθε αύξηση που δινόταν στις συντάξεις (13% την τριετία 2023 – 2025) είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της προσωπικής διαφοράς.

Σε όποιες περιπτώσεις υπήρξε μηδενισμός, τότε οι αυξήσεις προστέθηκαν στο τελικό ποσό της σύνταξης, που καταβλήθηκε στους δικαιούχους. Έτσι, από το 1,1 εκατ. συνταξιούχους με προσωπική διαφορά το 2023, ο e-ΕΦΚΑ κατέγραψε 671.000 το 2025.

Τώρα, που η διαδικασία θα περιλαμβάνει την αυτόματη μείωση της προσωπικής διαφοράς κατά 50% το 2026 και κατά το υπόλοιπο 50% το 2027, για τον πλήρη μηδενισμό της, σε όλους τους συνταξιούχους, πρέπει να αποσαφηνιστεί εάν θα δοθεί η αύξηση του 2026 και του 2027 στις συντάξεις, στο τελικό ποσό. Σε διαφορετική περίπτωση, απλώς για άλλη μία διετία οι αυξήσεις θα απορροφηθούν από την προσωπική διαφορά, μέχρι την τελική εξάλειψή της.

Τι σημαίνει η περικοπή κατά 50% για το 2026

Εκτός λοιπόν από τα μέτρα για τους νέους, ο πρωθυπουργός συμπεριέλαβε στην ομιλία του και τους συνταξιούχους, τονίζοντας ότι η περικοπή της προσωπικής διαφοράς κατά 50% θα σημαίνει ότι ο συνταξιούχος θα διατηρήσει την προσωπική του διαφορά αλλά θα μειωθεί στο ήμισυ φτάνοντας κοντά στην πηγή των αύξησης, χωρίς όμως να τη δικαιούται το 2026.

Για παράδειγμα συνταξιούχος λόγω γήρατος από το ΙΚΑ με 25 ως 27 έτη ασφάλισης λαμβάνει συνολική σύνταξη 883 ευρώ με υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 42 ευρώ. Θα μειωθεί στα 21 ευρώ το 2026 και θα μηδενιστεί το 2027.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου 90.000 συνταξιούχοι κάθε χρόνο αποκτούν δικαίωμα στις αυξήσεις. Σύμφωνα, δε, με τις προβολές που πραγματοποιούν οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, την επόμενη διετία θα μηδενιζαν την προσωπική τους διαφορά άλλοι 240.000-250.000 συνταξιούχοι.

Τι συμβαίνει με όσους διατηρούν ακόμα μεγάλη προσωπικά διαφορά

Ωστόσο, πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ακόμα διατηρούν μεγάλη προσωπική διαφορά και θα χρειαστούν 5-10 χρόνια για να συμψηφίσουν την προσωπική διαφορά με τις ετήσιες λογιστικές αυξήσεις και να τεθούν κάτω από την ομπρέλα των πραγματικών αυξήσεων στην τσέπη.

Ωστόσο η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς το 2027 σημαίνει ότι οι συνταξιούχοι που έχουν προσωπική διαφορά και δεν θα καλυφθεί από τις αυξήσεις του 2026 δεν θα λάβουν αυξήσεις για άλλη μία χρονιά αλλα θα τις πάρουν το 2027.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία η προσωπική διαφορά συμψηφίζεται με τις εκάστοτε αυξήσεις έως ότου το ποσό της προσωπικής διαφοράς μηδενιστεί.

Ποιοι έχουν προσωπική διαφορά

Υπενθυμίζεται πως προσωπική διαφορά έχουν μόνο οι παλαιοί συνταξιούχοι, δηλαδή όσοι είχαν συνταξιοδοτηθεί πριν από τον νόμο Κατρούγκαλου (Μάιος 2016). Όλοι οι συνταξιούχοι που βγήκαν μετά τον Μάιο του 2016 εισπράττουν σύνταξη που έχει υπολογιστεί με το νέο σύστημα και δεν έχουν προσωπική διαφορά.

Είναι χαρακτηριστικό πως οι συνταξιούχοι τα τελευταία τρία χρόνια έχουν απολέσει εξαιτίας της προσωπικής διαφοράς αυξήσεις ύψους 13,15%. Το 2024 έλαβαν την αύξηση 1,9 εκατομμύρια συνταξιούχοι, συνολικού κόστους 440 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει μια μέση ετήσια αύξηση κατά 232 ευρώ σε κάθε συνταξιούχο.

Με την εφαρμογή του μέτρου θα προστεθούν 450.000 συνταξιούχοι που μέχρι τώρα δεν ελάμβαναν αύξηση λόγω προσωπικής διαφοράς. Εφόσον η μέση ετήσια αύξηση κινηθεί κοντά στα 232 ευρώ, τότε το επιπλέον κόστος των αυξήσεων μετά την εφαρμογή του μέτρου ανεβαίνει κατά 200 εκατ. ευρώ. Το επιπλέον αυτό κόστος θεωρείται εφικτός στόχος και μπορεί να καλυφθεί από τα επιπλέον έσοδα που προέκυψαν από την αύξηση του αριθμού των εργαζόμενων συνταξιούχων.

Οι αυξήσεις και τα παραδείγματα

Επίσης, στους παραπάνω συνταξιούχους αναμένεται να δοθούν μηνιαίες αυξήσεις από 12 ευρώ έως και 55 ευρώ. Μάλιστα το ποσό της αύξησης θα διαμορφωθεί ανάλογα με το ύψος της σύνταξης και της προσωπικής διαφοράς του ασφαλισμένου. Παρακάτω παρατίθενται κάποια παραδείγματα αναφορικά με την προσωπική διαφορά. Αναλυτικά:

1) Συνταξιούχος του δημοσίου με 25 έτη ασφάλισης

Εάν κάποιος συνταξιούχος του δημοσίου λαμβάνει σύνταξη 814,50 ευρώ, έχει προσωπική διαφορά 106,07 ευρώ, δηλαδή στο εκκαθαριστικό του σημείωμα αναγράφεται πως το σύνολο της σύνταξης είναι 920,57 ευρώ, τότε μετά τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού θα ισχύσουν τα εξής:

• Η προσωπική διαφορά των 106,07 ευρώ ψαλιδίζεται κατά 50% το 2026. Δηλαδή η νέα προσωπική διαφορά που προκύπτει θα είναι 53,03 ευρώ. Το ποσό αυτό προκύπτει από 106,07 ευρώ-50%.
• H αύξηση που θα δοθεί το 2026 στις συντάξεις υπολογίζεται πως θα είναι 2,5%. Δηλαδή ο εν λόγω συνταξιούχος θα λάβει επιπλέον 20,36 ευρώ. Το ποσό αυτό προκύπτει από 814,50 ευρώ +2,5%=834,86 ευρώ και 834,86 ευρώ-814,50 ευρώ=20.36 ευρώ
• Ο συνταξιούχος θα έχει νέο υπόλοιπο στην προσωπική διαφορά 32,67 ευρώ και αυτή. Το ποσό αυτό προκύπτει από 53,03 ευρώ -20,36 ευρώ
• Και η προσωπική διαφορά αναμένεται να μηδενιστεί το 2028  λόγω του «κουρέματος » 50% που θα γίνει σε αυτήν και της ετήσιας αύξησης του 2026 .Δηλαδή θα ροκανιστεί η προσωπική του διαφορά κατά 20,36 ευρώ, θα έχει ένα υπόλοιπο 32,67 ευρώ και του χρόνου θα αρχίσει να βλέπει την πραγματική αύξηση στην τσέπη του.

2) Συνταξιούχος του ΙΚΑ με 26 έτη ασφάλισης

Εάν κάποιος συνταξιούχος παίρνει σύνταξη 883 ευρώ και έχει υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 42 ευρώ, δηλαδή στο εκκαθαριστικό του σημείωμα αναγράφεται πως το σύνολο της σύνταξης είναι 925 ευρώ τότε μετά τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού θα ισχύσουν τα εξής:

• Η προσωπική του διαφορά θα κουρευτεί κατά 50%  το 2026 δηλαδή στα 21 ευρώ .Το ποσό αυτό προκύπτει από 42 ευρώ -50%.
• Δεν θα λάβει την ετήσια αύξηση του 2026.

Οι κερδισμένοι

Το μέτρο αυτό εκτιμάται πως θα ευνοήσει:

• Τους συνταξιούχους που έχουν μικρή προσωπική διαφορά καθώς θα αρχίσουν να λαμβάνουν τις ετήσιες αυξήσεις που δίνονται στις συντάξεις. Και αυτό επειδή η προσωπική διαφορά των εν λόγω συνταξιούχων θα μηδενιστεί το 2026.
• Τους συνταξιούχους που έχουν μεγάλη προσωπική διαφορά (έως και 450 ευρώ). Σε αυτούς θα μειωθεί η προσωπική διαφορά λογιστικά και δραστικά.
  
  
  ΣΗΜ. Για την προσωπική διαφορά συγκρίνονταν τα φορολογητέα ποσά παλιάς και νέας σύνταξης (όχι τα πληρωτέα).Για το παλιό φορολογητέο αφαιρούνταν πρώτα όλες οι μνημονιακές κρατήσεις, η περίθαλψη και η εισφορά Ν.3865/10.
  Στους νέους συνταξιούχους η κράτηση Ν.4093 υπολογίζετο χωρίς τα μερίσματα
  Στους παλιούς συνταξιούχους (προσωπική διαφορά 100%) η κράτηση Ν.4093 επιβάλλετο στη σύνταξη και τα μερίσματα, με βάση τις συνολικές αποδοχές σύνταξης και μερισμάτων, σύμφωνα με τις διατάξεις που ίσχυαν την 31-12-2014.
  Όμως στους νέους συνταξιούχους (προσωπική διαφορά 25 ~ 50%) η κράτηση Ν.4093 επιβάλλετο μόνο στη σύνταξη, με βάση ποσοστό που προκύπτει μόνο από τη σύνταξη (χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα μερίσματα).