Εργαζόμενοι συνταξιούχοι: Ανοίγει η πλατφόρμα για δήλωση της απασχόλησης

 

Σε ειδική πλατφόρμα, την οποία θα ανοίξει εντός του μήνα - ίσως και σήμερα -  ο ΕΦΚΑ, θα πρέπει να υποβάλουν ηλεκτρονικά τη δήλωση για την απασχόλησή τους οι συνταξιούχοι που ήδη απασχολούνται ή έχουν αναλάβει για πρώτη φορά εργασία με το νέο σύστημα που ισχύει από 1/1/2024.
Το νέο καθεστώς είναι κατά πολύ ευνοϊκότερο, καθώς εκτιμάται ότι οι συνταξιούχοι με μισθωτή απασχόληση θα έχουν αύξηση εισοδήματος από 141 ευρώ τον μήνα έως 292 ευρώ τον μήνα. Το υπουργείο Εργασίας εκτιμά ότι οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι σήμερα ανέρχονται σε 100.000 από τους οποίους περίπου 36.000 δηλώνουν νόμιμα την εργασία τους.

Σύμφωνα με πηγές του ΕΦΚΑ οι συνταξιούχοι θα κληθούν να δηλώσουν τα προσωπικά τους στοιχεία, τον ΑΜΚΑ και τον ΑΦΜ τους, ώστε στη συνέχεια ο ΕΦΚΑ να προχωρήσει σε διασταυρώσεις με την Εφορία και το σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» για να εξακριβωθούν το είδος της απασχόλησης (μισθωτή εργασία, αυτοαπασχόληση, ελεύθερο επάγγελμα), το ύψος της αμοιβής και ο φόρος που θα πρέπει να εισπραχθεί υπέρ του ΕΦΚΑ.

Με τον νόμο 5078/2023 καταργήθηκε η μείωση της σύνταξης κατά 30% που επιβαλλόταν σε συνταξιούχους που εργάζονταν και από την 1η Ιανουαρίου 2024 θεσπίστηκε η κράτηση υπέρ ΕΦΚΑ με μικρότερο ποσοστό. Οι κρατήσεις που αντιστοιχούν στην απασχόληση για τον Ιανουάριο θα εισπραχθούν σε μία δόση, μετά τη δήλωση των συνταξιούχων.

Παράλειψη της δήλωσης επιφέρει χρηματική κύρωση ίση με δώδεκα (12) μηνιαίες συντάξεις, κύριες και επικουρικές.

Υπενθυμίζεται ότι από 1ης Ιανουαρίου 2024 οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι λαμβάνουν στο ακέραιο τη σύνταξή τους. Αντί του πέναλτι 30% που ίσχυε μέχρι σήμερα θα καταβάλλουν, πέραν των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία ασφαλιστικών εισφορών, επιπλέον πόρο 10% επί των αποδοχών τους, μη ανταποδοτικού χαρακτήρα, υπέρ e - Ε.Φ.Κ.Α. για κάθε ασφαλιστέα απασχόληση, συμπεριλαμβανομένων και των επιδομάτων εορτών (Δώρα Πάσχα και Χριστουγέννων) και αδείας.

Η εισφορά του 10% επί της αμοιβής είναι μη ανταποδοτικού χαρακτήρα, που σημαίνει ότι δεν μπορεί να αξιοποιηθεί ούτε για να δοθεί μια δεύτερη σύνταξη ούτε καν για να αυξηθεί η καταβαλλόμενη σύνταξη.


Πώς παρακρατείται ο πόρος για τους μισθωτούς

Για τους μισθωτούς ο πόρος θα παρακρατείται από τους εργοδότες μέσω των ΑΠΔ, οι οποίοι οφείλουν να τον αποδώσουν στον e - Ε.Φ.Κ.Α. Το συνολικό επιβαλλόμενο ποσό του πόρου υπέρ e - Ε.Φ.Κ.Α., σε ετήσια βάση, δεν μπορεί να υπερβαίνει το δωδεκαπλάσιο της εθνικής σύνταξης, δηλαδή τα 5.114 ευρώ (426,17 Χ12).

Καθώς ο πόρος υπέρ e - Ε.Φ.Κ.Α. δεν είναι ανταποδοτικός, δεν αξιοποιείται για την προσαύξηση της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης ή για τη χορήγηση δεύτερης σύνταξης.

Εχει ιδιαίτερη σημασία να επισημάνουμε ότι υποχρέωση καταβολής του πόρου 10% έχουν και οι υποψήφιοι συνταξιούχοι που έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης αλλά η απονομή της σύνταξης τους εκκρεμεί. Όπως τονίζει σχετική εγκύκλιος του ΕΦΚΑ σε περίπτωση που το αίτημά τους απορριφθεί, το παρακρατηθέν ποσό θα τους επιστραφεί.

Εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του πόρου συνταξιούχοι με αναπηρία, ορισμένες κατηγορίες πολυτέκνων, αγρότες του ΟΓΑ κλπ.

Επίσης εξαιρούνται συνταξιούχοι των οποίων η καταβολή της σύνταξης ανεστάλη για οποιονδήποτε λόγο, όπως για παράδειγμα γιατί αναλαμβάνουν απασχόληση σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης και δεν έχουν συμπληρώσει το εξηκοστό δεύτερο (62ο) έτος της ηλικίας τους.


Προσαύξηση 50% στην εισφορά των μη μισθωτών

Οι μη μισθωτοί εργαζόμενοι συνταξιούχοι (ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενοι) θα έχουν προσαύξηση 50% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης.

Οι αυτοαπασχολούμενοι συνταξιούχοι που υπάγονται υποχρεωτικά σε κύρια και επικουρική ασφάλιση (γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί) θα έχουν προσαύξηση εισφοράς 40% για κύρια και 40% για επικουρική ασφάλιση. Οι προσαυξημένες εισφορές θα γνωστοποιούνται με τα ειδοποιητήρια κάθε μήνα.

Οι αμειβόμενοι με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών θα έχουν κράτηση 10% επί της καθαρής αξίας του παραστατικού.

Συνταξιούχοι με πολλαπλή ασφάλιση

Οι συνταξιούχοι με πολλαπλή ασφάλιση, που εργάζονται δηλαδή ως μισθωτοί και ως ελεύθεροι επαγγελματίες, θα έχουν κρατήσεις 10% επί της αμοιβής για τη μισθωτή απασχόληση και προσαύξηση 50% της εισφοράς που καταβάλλουν για το ελεύθερο επάγγελμα ή προσαύξηση εισφορών 40%, αν είναι αυτοαπασχολούμενοι με κύρια και επικουρική ασφάλιση.

Οι συνταξιούχοι με παράλληλη απασχόληση, που εργάζονται με μισθό σε δυο ή περισσότερες δουλειές (π.χ. πλήρους ή και μερικής απασχόλησης) θα καταβάλουν κράτηση 10% από τις αμοιβές τους.

Αν η παράλληλη απασχόληση είναι σε ελεύθερο επάγγελμα, τότε θα καταβάλουν μια προσαύξηση 50% ή 40% (αν υπάρχει και επικουρική ασφάλιση) επειδή για την παράλληλη απασχόληση σε ελεύθερο επάγγελμα προβλέπεται μια εισφορά.

Παραδείγματα υποχρέωσης ή μη καταβολής του πόρου

1ο : Συνταξιούχος, λόγω γήρατος, προ της 31ης 12.2023, που εισπράττει την σύνταξή του και δεν εμπίπτει στις εξαιρέσεις από την υποχρέωση καταβολής του πόρου, αναλαμβάνει στις 15.01.2024 απασχόληση ασφαλιστέα στον e - Ε.Φ.Κ.Α.

Υποχρεούται, να καταβάλλει, μέσω του εργοδότη του, από 15.01.2024 και για όσο συνεχίζει την απασχόληση αυτή, πόρο ποσοστού 10% επί των ασφαλιστέων αποδοχών του.

2ο : Συνταξιούχος, λόγω γήρατος, προ της 31ης 12.2023, που δεν εισπράττει την σύνταξή του (αναστολή καταβολής της) και δεν εμπίπτει στις εξαιρέσεις από την υποχρέωση καταβολής του πόρου, αναλαμβάνει στις 15.01.2024 απασχόληση ασφαλιστέα στον e -Ε.Φ.Κ.Α.

Δεν υποχρεούται, λόγω της αναστολής καταβολής της σύνταξής του, να καταβάλλει, μέσω του εργοδότη του, από 15.01.2024 και για όσο διάστημα συνεχίζει την απασχόληση αυτή, και υφίσταται η ταυτόχρονη αναστολή της σύνταξης, πόρο ποσοστού 10% επί των ασφαλιστέων αποδοχών του.

3ο : Συνταξιούχος, λόγω γήρατος, προ της 31ης 12.2023, που εισπράττει την σύνταξή του και εμπίπτει στις εξαιρέσεις από την υποχρέωση καταβολής του πόρου, αναλαμβάνει στις 15.01.2024 απασχόληση ασφαλιστέα στον e - Ε.Φ.Κ.Α.

Δεν υποχρεούται, για όσο διάστημα εμπίπτει στις εξαιρέσεις, να καταβάλει, μέσω του εργοδότη του, πόρο ποσοστού 10% επί των ασφαλιστέων αποδοχών του.

4ο : Ασφαλισμένος του φορέα, που πληροί τις νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, υπέβαλε στις 10.01.2024 αίτηση απονομής σύνταξης, λόγω γήρατος, χωρίς να διακόψει την ασφαλιστέα απασχόλησή του στον e - Ε.Φ.Κ.Α. Επιπλέον, δεν εμπίπτει στις εξαιρέσεις από την υποχρέωση καταβολής του πόρου.

Υποχρεούται, από 01.02.2024 (ημερομηνία έναρξης καταβολής της αιτούμενης σύνταξης γήρατος) και όσο διαρκέσει η παροχή απασχόλησης ασφαλιστέας στον e - Ε.Φ.Κ.Α., να καταβάλλει, μέσω του εργοδότη του, πόρο ποσοστού 10% επί των ασφαλιστέων αποδοχών του.

Εάν τελικά το συνταξιοδοτικό αίτημά του απορριφθεί, το συνολικό ποσό του πόρου που του παρακρατήθηκε και αποδόθηκε στον e - Ε.Φ.Κ.Α. θα του επιστραφεί ως αχρεωστήτως καταβληθέν.

5ο : Ασφαλισμένος του φορέα, που πληροί τις νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, υπέβαλε στις 10.01.2024 αίτηση απονομής σύνταξης, λόγω γήρατος, έχοντας προηγουμένως διακόψει την απασχόλησή του. Την 01.02.2024 αναλαμβάνει νέα απασχόληση ασφαλιστέα στον e - Ε.Φ.Κ.Α. Επιπλέον, δεν εμπίπτει στις εξαιρέσεις από την υποχρέωση καταβολής του πόρου.

Υποχρεούται, από 01.03.2024 (ημερομηνία έναρξης καταβολής της αιτούμενης σύνταξης γήρατος) και όσο διαρκέσει η παροχή απασχόλησης ασφαλιστέας στον e - Ε.Φ.Κ.Α., να καταβάλλει, μέσω του εργοδότη του, πόρο ποσοστού 10% επί των ασφαλιστέων αποδοχών του.

Εάν τελικά το συνταξιοδοτικό αίτημα του απορριφθεί, το συνολικό ποσό του πόρου που του παρακρατήθηκε και αποδόθηκε στον e - Ε.Φ.Κ.Α. θα του επιστραφεί ως αχρεωστήτως καταβληθέν.

6ο : Ασφαλισμένος του φορέα, που πληροί τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, υπέβαλε στις 30.11.2023 αίτηση απονομής σύνταξης, λόγω γήρατος και ανέλαβε, στις 15.01.2024, απασχόληση ασφαλιστέα στον e - Ε.Φ.Κ.Α. Επιπλέον, δεν εμπίπτει στις εξαιρέσεις από την υποχρέωση καταβολής του πόρου.

Το συγκεκριμένο πρόσωπο δικαιούται, από 01.12.2023, να εισπράξει την αιτούμενη σύνταξη. Συνεπώς, υποχρεούται από 15.01.2024 (ημερομηνία έναρξης της απασχόλησής του, ενώ ήταν ήδη δικαιούχος είσπραξης σύνταξης λόγω γήρατος) να καταβάλλει, στον e -Ε.Φ.Κ.Α., μέσω του εργοδότη του, πόρο ποσοστού 10% επί των ασφαλιστέων αποδοχών του.

Εάν τελικά το συνταξιοδοτικό αίτημά του απορριφθεί, το συνολικό ποσό του πόρου, που του παρακρατήθηκε και αποδόθηκε στον e - Ε.Φ.Κ.Α. θα του επιστραφεί ως αχρεωστήτως καταβληθέν.