Δημόσιοι υπάλληλοι, συνταξιούχοι του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, αλλά και η κυβέρνηση περιμένουν την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τα αναδρομικά δώρα των Χριστουγέννων, του Πάσχα καθώς και του επιδόματος αδείας, τα οποία έχουν καταργηθεί από το 2013. Η απόφαση αυτή θα αποτελέσει «πιλότο» με βάση τον οποίο θα κριθεί η αναδρομική επιστροφή των δώρων σε εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους.
Η απόφαση του ΣτΕ αναμένεται να εκδοθεί εν μέσω προεκλογικής περιόδου και είναι πολύ πιθανόν να πυροδοτήσει έναν νέο γύρο παροχών και υποσχέσεων από όλα τα κόμματα. Το κόστος των αναδρομικών ξεπερνά τα 15 δισ. ευρώ.
Οι εν ενεργεία δημόσιοι υπάλληλοι, όπως και οι συνταξιούχοι, ελπίζουν ότι με την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας θα έρθει η οριστική και αμετάκλητη δικαίωσή τους σε ό,τι αφορά το ζήτημα της επιστροφής των καταργημένων δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και του επιδόματος θερινής αδείας και γι' αυτό καταθέτουν αγωγές. Στόχος τους είναι να κατοχυρωθούν απέναντι σε απόφαση του ΣτΕ που θα αποκλείει από τα αναδρομικά όσους δεν έχουν ασκήσει αγωγές.
Όσοι άσκησαν αγωγή μέχρι το τέλος του 2018 μπορούν να διεκδικήσουν 3.000 ευρώ από την κατάργηση του 13ου και 14ου μισθού για τις χρονιές 2016, 2017 και 2018. Αν τα αναδρομικά επιστραφούν, θα αφορούν τα κομμένα δώρα που δίνονταν έως το 2012. Δηλαδή 1.000 ευρώ για κάθε έτος (500 ευρώ δώρο Χριστουγέννων, 250 ευρώ δώρο Πάσχα και 250 ευρώ επίδομα αδείας). Με αγωγή που ασκείται μέσα στο 2019 μπορούν να διεκδικηθούν δώρα και επιδόματα αδείας για τις χρονιές 2017 και 2018, για τα οποία το δημοσιονομικό κόστος δεν υπερβαίνει τα 1,2 δισ. ευρώ.
Τι θα γίνει με τους συνταξιούχους
Η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου, πάντως, που θα κρίνει την τύχη του 13ου και του 14ου μισθού θα αποτελέσει οδηγό και για τα αναδρομικά των συνταξιούχων. Το πλήρες ποσό των 800 ευρώ (400 ευρώ δώρο Χριστουγέννων, 200 ευρώ δώρο Πάσχα και 200 ευρώ επίδομα αδείας) δικαιούνται οι συνταξιούχοι Δημοσίου, ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΝΑΤ άνω των 60 ετών και με συνολικές μηνιαίες αποδοχές έως 2.430 ευρώ. Συνταξιούχοι κάτω των 60 ετών ή και με συνολικό εισόδημα από συντάξεις πάνω από 2.500 ευρώ δεν δικαιούνται καθόλου δώρα, καθώς τα είχαν χάσει εξ ολοκλήρου από το 2010.
Οι ομιλίες του Προέδρου της ΕΝΥΠΕΚΚ κ. Α.Μητρόπουλου, του Οικ. Σύμβουλου των Ε.Α.Α. Ι.Αντωνιάδη και του εργατολόγου Νομ. Σύμβουλου της ΠΟΑΣΥ, Χ.Μπουκουβάλα για το θεμα, στο Πολεμικό Μουσείο (20/2/2019) . Η ΕΝΥΠΕΚΚ (διοργανώτρια της εσπερίδας) ΕΥΧΑΡΙΣΤΕΙ ΘΕΡΜΑ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΚΑΙ ΦΙΛΕΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΤΙΜΗΣΑΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥΣ, ΤΟΥΣ ΟΜΙΛΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΣΠΕΡΙΔΑΣ , ΤΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΟ ΤΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΑΠΟΣΤΡΑΤΩΝ, ΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΤΙΣ ΕΠΑΛΞΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΜΠΟΛΙΤΩΝ ΜΑΣ ΟΤΑΝ ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟ ΑΠΑΙΤΟΥΝ...., :
Εκδόθηκε η εγκύκλιος που υπογράφει ο υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Τάσος Πετρόπουλος, η οποία αναφέρεται αναλυτικά στον τρόπο υπολογισμού της επικουρικής σύνταξης μισθωτών, ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων, που ασφαλίστηκαν πρώτη φορά πριν τις 31/12/2013 και έχουν καταθέσει αίτηση σύνταξης από την 1η/1/2015 και μετά.
Οι διευκρινήσεις της εγκυκλίου αφορούν τον υπολογισμό των επικουρικών συντάξεων, ο οποίος πλέον επιμερίζεται σε δύο περιόδους: Η πρώτη περίοδος υπολογισμού αφορά τα έτη ασφάλισης έως 31/12/2014, για την οποία η επικουρική υπολογίζεται με βάση ποσοστό αναπλήρωσης 0,45% για κάθε έτος ασφάλισης. Και η δεύτερη περίοδος αφορά τα έτη ασφάλισης από 1/1/2015 και μετά, όπου η επικουρική υπολογίζεται με βάση το διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση.
Επιπλέον στη εγκύκλιο προβλέπεται ότι στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, το προβλεπόμενο ποσοστό μείωσης (1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται από το όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης μέχρι πέντε έτη) εφαρμόζεται στο τμήμα της επικουρικής σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης μέχρι 31/12/2014. Η μείωση δεν εφαρμόζεται στο τμήμα της επικουρικής σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης από 1/1/2015 και μετά, το οποίο υπολογίζεται με το διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών.
Επίσης, καθορίζεται η προσαύξηση επικουρικής σύνταξης λόγω καταβολής αυξημένων εισφορών ή παράλληλης ασφάλισης. Σύμφωνα, λοιπόν, με τις διατάξεις, προβλέπεται, μεταξύ άλλων, προσαύξηση του ποσού της επικουρικής σύνταξης για όσους κατέβαλλαν αυξημένες εισφορές ή είχαν παράλληλη επικουρική ασφάλιση σε περισσότερους του ενός ενταχθέντες στο ΕΤΕΑΕΠ (τ.ΕΤΕΑ) φορείς επικουρικής ασφάλισης, με ανάλογη εφαρμογή στο ΕΤΕΑΕΠ των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 30, της παρ. 5 του άρθρου 36 και της παρ. 4 του άρθρου 17 του ν. 4387/2016, όπως ισχύουν, για όσους καταθέτουν αίτηση και συνταξιοδοτούνται από το ΕΤΕΑΕΠ από 1/1/2015 και μετά.
Η προσαύξηση 0,075% για καθεμία ποσοστιαία μονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς για κάθε έτος που έχει καταβληθεί επιπλέον εισφορά επί του συντάξιμου μισθού στον οποίο υπολογίστηκε η επιπλέον εισφορά, εφαρμόζεται μόνο στο τμήμα της επικουρικής σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης μέχρι 31/12/.2014 και το οποίο υπολογίζεται με το σύστημα καθορισμένων παροχών και με ετήσιο ποσοστό αναπλήρωσης 0,45% για κάθε έτος ασφάλισης επί του συντάξιμου μισθού.
Αναλυτικά η εγκύκλιος προβλέπει τα εξής:
Ι. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Οι διατάξεις του κοινοποιούμενου άρθρου 16 αφορούν όλους τους ασφαλισμένους του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ) που ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά μέχρι 31.12.2013, οι οποίοι καταθέτουν αίτηση συνταξιοδότησης από 1.1.2015 και εφεξής και συγχρόνως η καταβολή της σύνταξής τους αρχίζει από 1.1.2015 και μετά.
ΙΙ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΟΣΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΓΙΑ ΧΡΟΝΟ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΕΧΡΙ 31.12.2014
1. Σύμφωνα με το άρθρο 42 παρ. 5β του ν.4052/2012, όπως έχει τροποποιηθεί, για τους ασφαλισμένους μέχρι 31.12.2013, οι οποίοι καταθέτουν αίτηση συνταξιοδότησης από την 1.1.2015 και εφεξής (και με έναρξη καταβολής της σύνταξης από 1.1.2015 και εφεξής), το ποσό της επικουρικής σύνταξης αποτελείται από το άθροισμα δύο τμημάτων:
– το (Α) τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισής τους έως 31.12.2014 υπολογίζεται με βάση ποσοστό αναπλήρωσης 0,45% για κάθε έτος ασφάλισης επί των συντάξιμων αποδοχών κάθε ασφαλισμένου που υπεβλήθησαν σε εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης (συντάξιμες αποδοχές Χ έτη ασφάλισης Χ 0,45%) (υποπερ. βα).
– το (Β) τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισής τους από 1.1.2015 και εφεξής υπολογίζεται με το διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση, όπως αυτό εξειδικεύεται στην ΥΑ οικ.23123/785/7.6.2016 (Β΄1604) (υποπερ. ββ).
2. Εξυπακούεται ότι για ασφαλισμένους που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης από 1.1.2015 και εφεξής, με έναρξη καταβολής της σύνταξης μετά την 1.1.2015, πλην όμως δεν έχουν πραγματοποιήσει χρόνο επικουρικής ασφάλισης από 1.1.2015 και μετά, το ποσό της επικουρικής τους σύνταξης υπολογίζεται αποκλειστικά σύμφωνα με την υποπερίπτωση βα του άρθρου 42 παρ. 5β του ν. 4052/2012, ήτοι 0,45% Χ έτη ασφάλισης Χ συντάξιμες αποδοχές. Για τον υπολογισμό, το σύνολο του χρόνου ασφάλισης μέχρι 31.12.2014 λαμβάνεται υπόψη με μαθηματική ακρίβεια δύο δεκαδικών ψηφίων.
3. Επίσης, στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, το προβλεπόμενο από το άρθρο 145 παρ. 3 του ν. 3655/2008 (Α΄58) ποσοστό μείωσης (1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται από το όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης μέχρι πέντε έτη) εφαρμόζεται στο (Α) τμήμα της επικουρικής σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης μέχρι 31.12.2014, το οποίο υπολογίζεται σύμφωνα με την υποπερίπτωση βα του άρθρου 42 παρ. 5β του ν.4052/2012, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή της με το άρθρο 16 του ν. 4488/2017.
Το ανωτέρω ποσοστό μείωσης δεν εφαρμόζεται στο (Β) τμήμα της επικουρικής σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης από 1.1.2015 και μετά, το οποίο υπολογίζεται με το διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση (υποπερ. ββ) ούτε φυσικά στους ασφαλισμένους από 1.1.2014 που συνταξιοδοτούνται πλήρως με το νέο σύστημα.
4. Προσαύξηση επικουρικής σύνταξης λόγω καταβολής αυξημένων εισφορών ή παράλληλης ασφάλισης.
Με την παρ. 2 του άρθρου 96 του ν. 4387/2016, όπως αυτή ισχύει μετά την αντικατάστασή της με την παρ. 1 του άρθρου 56 του ν. 4445/2016 (Α΄236), προβλέπεται, μεταξύ άλλων, προσαύξηση του ποσού της επικουρικής σύνταξης για όσους κατέβαλλαν αυξημένες εισφορές ή είχαν παράλληλη επικουρική ασφάλιση σε περισσότερους του ενός ενταχθέντες στο ΕΤΕΑΕΠ (τ.ΕΤΕΑ) φορείς επικουρικής ασφάλισης, με ανάλογη εφαρμογή στο ΕΤΕΑΕΠ των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 30, της παρ. 5 του άρθρου 36 και της παρ. 4 του άρθρου 17 του ν. 4387/2016, όπως ισχύουν, για όσους καταθέτουν αίτηση και συνταξιοδοτούνται από το ΕΤΕΑΕΠ από 1.1.2015 και μετά (σχετ. οι εγκύκλιοι του 3 Υπουργείου με αριθμ. πρωτ.Φ80020/οικ.26308/Δ15.476/30.6.2016 με ΑΔΑ: ΩΤΝ4465Θ1Ω- ΣΕΕ και Φ80020/οικ.671/Δ15.12/31.1.2017 με ΑΔΑ: 63ΑΙ465Θ1Ω-11Ν).
Διευκρινίζεται ότι η ανωτέρω προσαύξηση της παρ. 1 του άρθρου 30 του ν. 4387/2016, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, ήτοι 0,075% για καθεμία ποσοστιαία μονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς για κάθε έτος που έχει καταβληθεί επιπλέον εισφορά επί του συντάξιμου μισθού στον οποίο υπολογίστηκε η επιπλέον εισφορά, εφαρμόζεται μόνο στο (Α) τμήμα της επικουρικής σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης μέχρι 31.12.2014 και το οποίο υπολογίζεται με το σύστημα καθορισμένων παροχών και με ετήσιο ποσοστό αναπλήρωσης 0,45% για κάθε έτος ασφάλισης επί του συντάξιμου μισθού (άρθρο 42 παρ. 5β υποπερ. βα του ν. 4052/2012).
Η προσαύξηση αυτή δεν ισχύει για τα πρόσωπα που εξαιρούνται σύμφωνα με το άρθρο 30 παρ. 1 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 24 του ν. 4445/2016 και το άρθρο 7 του ν. 4488/2017.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Για χρόνο ασφάλισης από 1.1.2014 και εφεξής (για τους ασφαλισμένους από την 1.1.2014) και για χρόνο ασφάλισης από 1.1.2015 και εφεξής (για τους ασφαλισμένους μέχρι 31.12.2013 που καταθέτουν αίτηση και συνταξιοδοτούνται από 1.1.2015), δεν εφαρμόζονται γενικές διατάξεις για μείωση ή προσαύξηση του ποσού της επικουρικής σύνταξης, καθώς κατά τον υπολογισμό της σύνταξης με το σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης και την ΥΑ οικ.23123/785/7.6.2016 (Β΄1604) λαμβάνονται υπόψη το ύψος των συσσωρευμένων ασφαλιστικών εισφορών στην ατομική μερίδα του ασφαλισμένου και το προσδόκιμο ζωής κατά τη συνταξιοδότηση.
5. Για τις συντάξεις που υπολογίζονται σύμφωνα με το άρθρο 42 του ν. 4052/2012, όπως αυτό έχει τροποποιηθεί και ισχύει, δεν προβλέπεται κατώτατο ή ανώτατο όριο επικουρικής σύνταξης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου.
Παράδειγμα: Ασφαλισμένος με 35 έτη και 4 μήνες επικουρικής ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 1000 ευρώ, διακόπτει την εργασία και την επικουρική του ασφάλισή στις 30.4.2015, υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης στο ΕΤΕΑΕΠ στις 15.5.2015 και η ημερομηνία έναρξης καταβολής της επικουρικής του σύνταξης είναι 1.6.2015. Το τμήμα της επικουρικής του σύνταξης για το χρόνο ασφάλισης μέχρι 31.12.2014 (35 έτη) υπολογίζεται ως εξής: 1000 Χ 35 Χ 0,45% = 157,50 ευρώ
Για τον υπολογισμό του (Α) τμήματος της επικουρικής σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης μέχρι και 31.12.2014, λαμβάνονται υπόψη ως συντάξιμες αποδοχές των μισθωτών ο μέσος όρος των μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου που υπεβλήθησαν σε εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης (συμπεριλαμβανομένων των δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδομάτων αδείας για τα οποία έχουν καταβληθεί εισφορές) για το χρονικό διάστημα από 1.1.2002 έως και 31.12.2014.
Ο μέσος όρος μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου προκύπτει από το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου επί των οποίων 4 έχουν καταβληθεί εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης (και μέχρι του ανωτάτου ορίου ασφαλιστέων αποδοχών όπως και όπου αυτό προβλεπόταν) δια του συνολικού χρόνου ασφάλισής του από 1.1.2002 μέχρι και 31.12.2014 (αναγόμενος ο χρόνος αυτός σε μήνες, π.χ. πλήρης μήνας για το τ. ΕΤΕΑΜ = 25 ημέρες ασφάλισης).
Για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών λαμβάνονται υπόψη οι αποδοχές του ασφαλισμένου για κάθε ημερολογιακό έτος, αναπροσαρμοζόμενες σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 4387/2016, όπως αυτή έχει προστεθεί με την παρ. 2 του άρθρου 94 του ν. 4461/2017 (Α΄38). Συνεπώς, οι αποδοχές του ασφαλισμένου για κάθε ημερολογιακό έτος προσαυξάνονται/αναπροσαρμόζονται κατά τη μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔτΚ) της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Οδηγίες υπολογισμού συντάξιμων αποδοχών βάσει της μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ έχουν ήδη δοθεί στον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ με το με αριθμ. πρωτ. οικ.15726/605/5.4.2017 έγγραφο του Υπουργείου μας, με ΑΔΑ: 7ΙΣΒ465Θ1Ω-ΘΕΒ.
Παράδειγμα 1 (υπολογισμός του μέχρι 31.12.14 ποσού σύνταξης):
Μισθωτός, ασφαλισμένος στο ΕΤΕΑΕΠ (τ. ΤΕΑΥΕΚ) με χρόνο επικουρικής ασφάλισης από 01/07/1988 έως 31/12/2015, αποχώρησε από την εργασία του την 31/12/2015, υπέβαλε αίτηση συνταξιοδότησης την 12/01/2016 και συνταξιοδοτείται την 1/2/2016.
Το συνολικό ποσοστό εισφορών επικουρικής ασφάλισης ήταν 7,2% επί του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών για την περίοδο 01/07/1988 – 30/11/2013 και 6% για το υπόλοιπο διάστημα ασφάλισης.
Ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών του θα γίνει βάσει των μηνιαίων αποδοχών του, επί των οποίων έγιναν κρατήσεις για επικουρική ασφάλιση από το έτος 2002 έως το έτος 2014:
Ο υπολογισμός του (Α) τμήματος της επικουρικής σύνταξης για χρόνο ασφάλισης μέχρι τις 31/12/2014 είναι ως εξής:
Οι αποδοχές κάθε έτους από το 2002 έως και το 2014 αναπροσαρμόζονται κατά τη μεταβολή του γενικού ΔτΚ έως και το αμέσως προηγούμενο της συνταξιοδότησης έτος. Δηλαδή, οι αποδοχές του έτους 2002 αναπροσαρμόζονται με συντελεστή που αφορά το χρονικό διάστημα 2003-2015, οι αποδοχές του έτους 2003 με συντελεστή που αφορά το χρονικό διάστημα 2004-2015 κ.ο.κ.
Οι συντάξιμες αποδοχές ισούνται με το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών, αναπροσαρμοσμένων όπως παραπάνω περιγράφεται, δια του συνολικού χρόνου ασφάλισης κατά το παραπάνω διάστημα.
Επί των συνταξίμων αποδοχών εφαρμόζεται συντελεστής 0,45% για κάθε έτος ασφάλισης. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζεται αναλογικά το άρθρο 30 παρ. 1 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει.
Παράδειγμα 2 (υπολογισμός του μέχρι 31.12.14 ποσού σύνταξης):
Μισθωτός, ασφαλισμένος στο ΕΤΕΑΕΠ (τ. ΕΤΕΑΜ), με χρόνο ασφάλισης από 01/07/1988 έως 30/05/2016 αποχώρησε από την εργασία του την 30/05/2016, υπέβαλε αίτηση συνταξιοδότησης στον επικουρικό φορέα την 02/06/2017 και συνταξιοδοτείται από την ίδια ημερομηνία.
Ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών του θα γίνει βάσει των μηνιαίων αποδοχών του επί των οποίων έγιναν κρατήσεις για επικουρική ασφάλιση από το έτος 2002 έως το έτος 2014:
Ο υπολογισμός του (Α) τμήματος της επικουρικής σύνταξης για χρόνο ασφάλισης μέχρι τις 31/12/2014 είναι ως εξής:
Οι αποδοχές κάθε έτους από το 2002 έως και το 2014 αναπροσαρμόζονται κατά τη μεταβολή του γενικού ΔτΚ έως και το αμέσως προηγούμενο της συνταξιοδότησης έτος.
Δηλαδή, οι αποδοχές του έτους 2002 αναπροσαρμόζονται με συντελεστή που αφορά το χρονικό διάστημα 2003-2016, οι αποδοχές του έτους 2003 με συντελεστή που αφορά το χρονικό διάστημα 2004-2016 κ.ο.κ.
Οι συντάξιμες αποδοχές ισούνται με το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών, αναπροσαρμοσμένων όπως παραπάνω περιγράφεται, δια του συνολικού χρόνου ασφάλισης κατά το παραπάνω διάστημα.
Επί των συνταξίμων αποδοχών εφαρμόζεται συντελεστής 0,45% για κάθε έτος ασφάλισης.
Για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες, ως συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό του (Α) τμήματος της επικουρικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε χρόνο ασφάλισης μέχρι και 31.12.2014, λαμβάνεται υπόψη το εισόδημα του ασφαλισμένου, το οποίο υπόκειται σε εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης για το χρονικό διάστημα από 1.1.2002 έως και 31.12.2014.
α. Ως εισόδημα νοείται το ποσό που θα αποτελούσε το ασφαλιστέο μηνιαίο εισόδημα, αν εκλαμβανόταν ως μηνιαία εισφορά το ποσό που πράγματι καταβλήθηκε για κάθε μήνα ασφάλισης κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα (από το έτος 2002 έως και το έτος 2014). Στο ποσό της ασφαλιστικής εισφοράς που πράγματι καταβλήθηκε για κάθε ασφαλισμένο συνυπολογίζεται, όπου υπήρχε, και η ασφαλιστική εισφορά που έχει καταβληθεί από τον εργοδότη.
Στην κατηγορία αυτή υπάγονται και οι μισθωτοί ασφαλισμένοι που χαρακτηρίζονται ως αμειβόμενοι με κυμαινόμενες αποδοχές, απασχολούμενοι σε συγκεκριμένες κατηγορίες και ειδικότητες (πχ μπάρμαν), οι οποίοι κατατάσσονταν μέχρι 31.12.2016 σε Ασφαλιστικές Κλάσεις Τεκμαρτών Ημερομισθίων και οι εισφορές τους υπολογίζονταν επί αυτών των κλάσεων. Οι μηνιαίες συντάξιμες αποδοχές τους υπολογίζονται, συνεπώς, ως το γινόμενο των κατά μήνα ημερών ασφάλισης επί το τεκμαρτό ημερομίσθιο που αντιστοιχεί στο έτος αναφοράς.
β. Για τους ασφαλισμένους με ποσό εισφοράς υπέρ επικουρικής ασφάλισης που προκύπτει ανάλογα με την αξία ή την ποσότητα επί των αγοραζομένων ή πωλουμένων προϊόντων, ως συντάξιμες αποδοχές – ασφαλιστέο μηνιαίο εισόδημα νοείται ο μέσος όρος μηνιαίων τεκμαρτών αποδοχών που προκύπτουν από την αναγωγή των πραγματικά καταβληθεισών μηνιαίων ασφαλιστικών εισφορών, των ετών 2002 έως και 2014, θεωρώντας ως ποσοστό εισφοράς το 6%
γ. Για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών λαμβάνεται υπόψη το εισόδημα του ασφαλισμένου για κάθε ημερολογιακό έτος, αναπροσαρμοζόμενο κατά τη μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔτΚ) της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει (σχετ. το με αριθμ. πρωτ. οικ.15726/605/5.4.2017 έγγραφο του Υπουργείου μας, με ΑΔΑ: 7ΙΣΒ465Θ1Ω- ΘΕΒ).
Παράδειγμα (υπολογισμός του μέχρι 31.12.14 ποσού σύνταξης):
Ιδιοκτήτης ενός πρατηρίου υγρών καυσίμων συνταξιοδοτείται από 1.1.2016 από το ΕΤΕΑΕΠ (τ. ΤΕΑΠΥΚ) με χρόνο ασφάλισης από 1.1.1976 έως 31.12.2015. Για το διάστημα 7 μέχρι 30.11.2012 το ποσό εισφοράς συνίσταται σε ποσοστό 4,950 τοις χιλίοις επί των ανά λίτρο προ ΦΠΑ τιμών των βενζινών, των πετρελαίων και του υγραερίου, τις οποίες καταβάλλει ο πρατηριούχος στον εν γένει έμπορο βενζίνης, πετρελαίου και υγραερίου για την αγορά των προϊόντων.
Ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών του για το χρονικό διάστημα από 1.1.2002 έως και 31.12.2014 διαμορφώνεται ως ακολούθως:
Για κάθε έτος k θεωρούμε σαν ετήσιο ποσό εισφοράς (Ck) το ποσό που έχει καταβληθεί με την αγορά των καυσίμων. Το ποσό αυτό διαιρείται με 6% για να προκύψουν οι ετήσιες αποδοχές Αk.
Αk = Ck/6%
Για το διάστημα από 1.12.2012 και εφεξής ως μηνιαίες συντάξιμες αποδοχές νοούνται τα ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών, όπως κάθε φορά διαμορφώνονται, επί των οποίων υπολογίζεται το ποσοστό εισφοράς κλάδου επικουρικής σύνταξης (6%). Στο παράδειγμα που ακολουθεί, η ασφαλιστική κατηγορία είναι η 12η (2.317,62 €).
Ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών του για επικουρική ασφάλιση από το έτος 2002 έως το έτος 2014 διαμορφώνεται ως εξής:
VI. ΣΥΝΤΑΞΙΜΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 5 ΕΤΩΝ – ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
1. Υποπερίπτωση βαγ (συντάξιμες αποδοχές 5ετίας)
Σύμφωνα με την υποπερίπτωση βαγ του άρθρου 42 παρ. 5β του ν. 4052/2012, όπως αυτή προστέθηκε με το άρθρο 16 του ν. 4488/2017, αν για τον προσδιορισμό των συντάξιμων αποδοχών σύμφωνα με τα ανωτέρω δεν προκύπτουν ασφαλιστικά στοιχεία 8 από πραγματικό ή πλασματικό χρόνο ασφάλισης ή από προαιρετική ασφάλιση, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε (5) ετών από 1.1.2002 μέχρι και 31.12.2014, τότε για τον υπολογισμό του (Α) τμήματος της επικουρικής σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης έως και 31.12.2014, αναζητούνται τα ασφαλιστικά στοιχεία και κατά το πριν το έτος 2002 χρονικό διάστημα μέχρι τη συμπλήρωση συνολικά πέντε (5) ετών.
Παράδειγμα (υπολογισμός του μέχρι 31.12.14 ποσού σύνταξης):
Μισθωτός, ασφαλισμένος στο ΕΤΕΑΕΠ (τ. ΕΤΕΑΜ), με χρόνο επικουρικής ασφάλισης από 01/07/1988 έως 31/10/2003, συνέχισε εργαζόμενος ως ελεύθερος επαγγελματίας χωρίς αντίστοιχη επικουρική ασφάλιση έως την 30/10/2016 και υπέβαλλε αίτηση συνταξιοδότησης την 02/12/2016, συνταξιοδοτούμενος από την ίδια ημερομηνία.
Ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών του θα γίνει βάσει των μηνιαίων αποδοχών του επί των οποίων έγιναν κρατήσεις για επικουρική ασφάλιση.
Επειδή στο χρονικό διάστημα από το έτος 2002 έως και το έτος 2014 δεν συμπληρώνονται 5 έτη (αλλά 1 έτος και 10 μήνες), για την άντληση στοιχείων για τον προσδιορισμό των συντάξιμων αποδοχών θα αναζητηθούν σχετικά στοιχεία από το αμέσως προηγούμενο χρονικό διάστημα και, συγκεκριμένα, από 01/11/1998 έως 31/12/2001. Έτσι, το συνολικό χρονικό διάστημα αναφοράς είναι από 01/11/1998 έως 31/10/2003:
Ο υπολογισμός της επικουρικής του σύνταξης, που αφορά μόνο χρόνο ασφάλισης μέχρι τις 31/12/2014, είναι ως εξής:
Οι αποδοχές κάθε έτους από το 1988 έως και το 2003 αναπροσαρμόζονται κατά τη μεταβολή του γενικού ΔτΚ έως και το αμέσως προηγούμενο της συνταξιοδότησης έτος. Δηλαδή, οι αποδοχές του έτους 1998 αναπροσαρμόζονται με συντελεστή που αφορά το χρονικό διάστημα 1999-2015, οι αποδοχές του έτους 1999 με συντελεστή που αφορά το χρονικό διάστημα 2000-2015 κ.ο.κ.
Οι συντάξιμες αποδοχές ισούνται με το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών, αναπροσαρμοσμένων όπως παραπάνω περιγράφεται, δια του συνολικού χρόνου ασφάλισης κατά το παραπάνω διάστημα.
Επί των συνταξίμων αποδοχών εφαρμόζεται συντελεστής 0,45% για κάθε έτος ασφάλισης.
2. Υποπερίπτωση βαδ (πλασματικοί χρόνοι) Σύμφωνα με την υποπερίπτωση βαδ του άρθρου 42 παρ. 5β του ν. 4052/2012, όπως αυτή προστέθηκε με το άρθρο 16 του ν. 4488/2017, ως συντάξιμες αποδοχές που αφορούν χρόνο ασφάλισης που αναγνωρίζεται πλασματικά, ύστερα από την καταβολή του προβλεπόμενου ποσού εξαγοράς, ορίζεται το ποσό που θα αποτελούσε το μηνιαίο μισθό – εισόδημα, αν εκλαμβανόταν ως μηνιαία εισφορά το ποσό που καταβλήθηκε για την εξαγορά κάθε μήνα ασφάλισης.
Σημειώνεται ότι οι συντάξιμες αποδοχές υπολογίζονται στο αρχικό ποσό εξαγοράς, πριν την εφαρμογή τυχόν έκπτωσης που παρέχεται σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής του ποσού.
Επίσης, το ποσό των συνταξίμων αποδοχών, που αφορούν το χρόνο ασφάλισης που αναγνωρίζεται ως πλασματικός, θα ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό του (Α) τμήματος της επικουρικής σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης από 1.1.2002 έως και 31.12.2014, εφόσον η αίτηση αναγνώρισης έχει υποβληθεί κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, ήτοι από 1.1.2002 έως και 31.12.2014 και θα αναπροσαρμοστεί με βάση τη μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔτΚ) της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Στο δεύτερο εδάφιο της υποπερίπτωσης βαδ προβλέπεται ρητά ότι οι πλασματικοί χρόνοι που αναγνωρίστηκαν χωρίς εξαγορά (π.χ. χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας και χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας) δεν συνυπολογίζονται για τον υπολογισμό του ποσού του ανωτέρω (Α) τμήματος της επικουρικής σύνταξης.
Παράδειγμα (υπολογισμός του μέχρι 31.12.14 ποσού σύνταξης):
Μισθωτός, ασφαλισμένος στο ΕΤΕΑΕΠ (τ. ΤΕΑΠΟΖΟ) για το χρονικό διάστημα από 01/06/1994 έως 31/12/2005, το 2014 αναγνωρίζει στο ΕΤΕΑΕΠ (τ. ΤΕΑΠΟΖΟ) πλασματικό χρόνο σπουδών 4 ετών, καταβάλλοντας το ανάλογο ποσό εξαγοράς και υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης την 12/5/2015, με έναρξη καταβολής της επικουρικής του σύνταξης την ίδια ημερομηνία.
Ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών του θα γίνει βάσει των μηνιαίων αποδοχών επί των οποίων έγιναν κρατήσεις για επικουρική ασφάλιση το χρονικό διάστημα από 01/01/2002 έως 31/12/2005, ενώ για το χρόνο που εξαγοράστηκε το 2014, ως αποδοχές ορίζεται το ποσό που θα αποτελούσε τον ασφαλιστέο μηνιαίο μισθό, αν εκλαμβανόταν ως μηνιαία εισφορά το ποσό που καταβλήθηκε για την εξαγορά κάθε μήνα ασφάλισης.
Ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών του θα γίνει βάσει των μηνιαίων αποδοχών του από το έτος 2002 έως και το έτος 2014:
Ο υπολογισμός της επικουρικής του σύνταξης που αφορά χρόνο ασφάλισης μέχρι τις 31/12/2014 είναι ως εξής:
Οι αποδοχές κάθε έτους από το 2002 έως και το 2014 αναπροσαρμόζονται κατά τη μεταβολή του γενικού ΔτΚ έως και το αμέσως προηγούμενο της συνταξιοδότησης έτος.
Δηλαδή, οι αποδοχές του έτους 2002 αναπροσαρμόζονται με συντελεστή που αφορά το χρονικό διάστημα 2003-2014, οι αποδοχές του έτους 2003 με συντελεστή που αφορά το χρονικό διάστημα 2004-2014 κ.ο.κ.
Οι συντάξιμες αποδοχές ισούνται με το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών, αναπροσαρμοσμένων όπως παραπάνω περιγράφεται, δια του συνολικού χρόνου ασφάλισης κατά το παραπάνω διάστημα.
Επί των συνταξίμων αποδοχών εφαρμόζεται συντελεστής 0,45% για κάθε έτος ασφάλισης.
VII. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ επί των συνταξίμων αποδοχών
1. Οι συντάξιμες αποδοχές αναπροσαρμόζονται έως και το προηγούμενο της συνταξιοδότησης έτος.
2. Στην περίπτωση μισθωτών ασφαλισμένων που έχουν καταβληθεί ασφαλιστικές εισφορές επί των δώρων εορτών και επιδόματος αδείας, για τον καθορισμό των συντάξιμων αποδοχών συνυπολογίζονται και οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί επί των ποσών αυτών, και θεωρείται ότι προσαυξάνουν τις μηνιαίες αποδοχές του μήνα που καταβλήθηκαν.
3. Σε περίπτωση που δεν συμπληρώνεται ακέραιος αριθμός ετών ασφάλισης για το χρονικό διάστημα μέχρι 31.12.2014, για παράδειγμα ο ασφαλισμένος συμπληρώνει 30 έτη ασφάλισης 6 μήνες και 10 ημέρες ασφάλισης, για το χρονικό διάστημα πέραν του πλήρους έτους, δηλαδή για το διάστημα των 6 μηνών και 10 ημερών (6 Χ 25 + 10 = 160 ημέρες), λαμβάνει αναλογία του ποσοστού αναπλήρωσης, θεωρώντας ότι το έτος αντιστοιχεί σε 12 μήνες και κάθε μήνας σε 25 ημέρες ασφάλισης, δηλαδή στην προκειμένη περίπτωση το ποσοστό αναπλήρωσης, που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης μέχρι και 31.12.2014, καθορίζεται σε 13,74% (0,45% Χ 30 + 0,45% Χ 160/300).
Επίσης, δείτε συμπληρωματική εγκύκλιο με έγγραφο της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, στο οποίο περιλαμβάνονται οι πίνακες με τις Ράντες (χρονικής περιόδου 2015-2020) για τον υπολογισμό του ποσού της επικουρικής σύνταξης του ΕΤΕΑΕΠ 20_NOEM_2017_EGKYKLIOS_PETROPOYLOY_RANTES_EPIKOYRIKES_SYNTAXEIS
Ο χρόνος για τις φορολογικές δηλώσεις 2019 πλέον μετράει αντίστροφα, μετά και τη δημοσίευση στο ΦΕΚ της απόφασης του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) Γιώργου Πιτσιλή για το νέο έντυπο Ε1 της φορολογικής δήλωσης.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα Εντός του Μαρτίου αναμένεται να ανοίξει η ηλεκτρονική πύλη του TAXISnet για την υποβολή των φετινών φορολογικών δηλώσεων.
Στην απόφαση παρέχονται οδηγίες για τον τρόπο συμπλήρωσης του βασικού εντύπου της φορολογικής δήλωσης και διευκρινίζεται ότι οι σύζυγοι θα λάβουν δύο ξεχωριστά εκκαθαριστικά σημειώματα ανεξάρτητα αν έχουν υποβάλει κοινή δήλωση. Παράλληλα και φέτος η εξόφληση των χρεωστικών εκκαθαριστικών σημειωμάτων θα γίνει σε τρεις διμηνιαίες δόσεις. Η πρώτη στο τέλος Ιουλίου η δεύτερη στο τέλος Σεπτεμβρίου και η τρίτη στο τέλος Νοεμβρίου.
Αναλυτικότερα τα βασικά σημεία του νέου εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης είναι τα ακόλουθα:
1. Στην κοινή φορολογική δήλωση από τους συζύγους θα διενεργείται ξεχωριστή βεβαίωση του φόρου και θα εκδίδονται δύο εκκαθαριστικά σημειώματα. Ένα για τον κάθε σύζυγο. Πιστωτικά ποσά του ενός συζύγου δεν θα συμψηφίζονται με τυχόν χρεωστικά του άλλου και στην περίπτωση που έχουν και οι δύο πιστωτικά ποσά επιστρέφονται στον κάθε δικαιούχο χωριστά.
2. Οι σύζυγοι μπορούν να υποβάλουν χωριστή δήλωση. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να γνωστοποιήσουν την επιλογή αυτή σε ηλεκτρονική εφαρμογή στο σύστημα Taxisnet το αργότερο μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου. Στον πίνακα 1 του εντύπου Ε1 στα στοιχεία φορολογούμενου έχει προστεθεί νέο πεδίο για τη χωριστή δήλωση συζύγων.
3. Για υποβολή χωριστής φορολογικής δήλωσης δεν απαιτείται η γνωστοποίηση στο TAXISnet, εφόσον έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης ή ο ένας από τους δύο συζύγους είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση. Προϋπόθεση αποτελεί η ενημέρωση του Μητρώου της Δ.Ο.Υ.
4. Εισοδήματα από βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων τύπου Airbnb: Δηλώνονται συγκεντρωτικά ανά ακίνητο στον κωδικό 60 της στήλης 16 του εντύπου Ε2 (κατάσταση για τα μισθώματα ακίνητης περιουσίας). Στον κωδικό 61 της στήλης δηλώνονται συγκεντρωτικά ανά ακίνητο όλα τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν από τη βραχυχρόνια υπεκμίσθωση ακινήτων μέσω ψηφιακών πλατφόρμων (Airbnb, Booking κλπ.).
5. Διευρύνεται ο αριθμός των φορολογούμενων που απαλλάσσονται από την πληρωμή τέλους επιτηδεύματος. Στη λίστα περιλαμβάνονται και οι αγρότες - μέλη αγροτικών συνεταιρισμών καθώς και όσοι έχουν πραγματοποιήσει έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας αλλά βρίσκονται σε κατάσταση πτώχευσης ή αδράνειας. Σε περίπτωση που η αδράνεια δεν καταλαμβάνει ολόκληρο το φορολογικό έτος το τέλος επιτηδεύματος περιορίζεται ανάλογα με τους μήνες λειτουργίας.
6. Στους κωδικούς 049-050 «Δαπάνη αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών», αναγράφονται από τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ' επάγγελμα αγρότες οι δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών που κατέβαλαν το 2018 με πλαστικό χρήμα ή e-banking ή ηλεκτρονικού πορτοφολιού για την διατήρηση της μείωσης φόρου των 1.900-2.100 ευρώ, η οποία ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο 8.636-9.545 ευρώ.
7. Φορολογούμενοι που φιλοξενούν στην κατοικία τους συγγενή ή φίλο θα πρέπει υποχρεωτικά να συμπληρώσουν τον 007-008 και να γράψουν τον ΑΦΜ του προσώπου που φιλοξενούν όπως επίσης και το διάστημα για το οποίο προσέφεραν φιλοξενία μέσα στο 2018.
Οι συντάξεις αποτελούν πολύτιμο αγαθό για κάθε συνταξιούχου. Αποτελούν τον κόπο και μόχθο ολόκληρης ζωής όλων των ασφαλισμένων. Ωστόσο, οι ίδιοι γνωρίζουν ελάχιστα για το δικαίωμα αυτό. Αγνοούν βασικές διατάξεις που πολλές φορές τους στερούν δικαιώματα και προϋποθέσεις για μια καλύτερη σύνταξη.
Γράφει ο Κώστας Νικολάου*
Για τη σύνταξη γήρατος, πρέπει να γνωρίζετε ότι απαιτούνται δύο βασικές προϋποθέσεις: α) η συμπλήρωση ενός ορισμένου ορίου ηλικίας και β) η πραγματοποίηση ενός αριθμού Ημερών Ασφάλισης (ΗΑ).
Για πλήρη σύνταξη οι προϋποθέσεις είναι: 67 ετών και 4.500 ΗΑ ή 62 ετών και 12.000 ΗΑ ή 62 ετών και 4.500 ΗΑ (με 3.600 βαρέα). Για μειωμένη σύνταξη οι προϋποθέσεις είναι: 62 ετών και 4.500 ΗΑ.
Το ποσό της σύνταξης εξαρτάται:
Για τη λεγόμενη εθνική σύνταξη των 384 ευρώ απαιτούνται 20 έτη ασφάλισης και 40 έτη παραμονής στην Ελλάδα ή 15 έτη ασφάλισης, οπότε η εθνική σύνταξη μειώνεται στα 345 ευρώ.
Για την ανταποδοτική σύνταξη, η οποία υπολογίζεται βάσει (συντελεστή) του συνολικού χρόνου ασφάλισης και του μέσου μισθού από το 2002 έως τη συνταξιοδότηση. Επιπλέον, προβλέπονται προσαυξήσεις για όσους καταβάλουν μεγαλύτερες του 20% ασφαλιστικές εισφορές (Βαρέα, ΔΕΚΟ – Τράπεζες, 13ο-14ο μισθό, παράλληλη ασφάλιση).
Η ηλικία των 57 ετών «διαβατήριο» για σύνταξη
Πέραν των ορίων ηλικίας, απαιτούνται και άλλες προϋποθέσεις σε προγενέστερο (των ορίων ηλικίας) χρόνο, για τις οποίες πρέπει να φροντίζουμε έγκαιρα. Κρίσιμη ηλικία, συνεπώς, θεωρείται αυτή των 57 ετών και ο χρόνος ασφάλισης των 3.000 ημερών.
Παραθέτουμε ορισμένα υποχρεωτικά βήματα που θα πρέπει να γνωρίζουν οι ασφαλισμένοι, όχι μόνο για την διασφάλιση ευνοϊκότερων διατάξεων αλλά και για καλύτερη σύνταξη:
Καταγραφή του συνολικού ασφαλιστικού βίου
Η πρώτη κίνηση που απαιτείται (έγκαιρα) είναι η καταγραφή του ακριβή χρόνου ασφάλισης, ο οποίος βρίσκεται ηλεκτρονικά για τα έτη μετά το 2002 και χειρόγραφα πριν το έτος αυτό. Απευθυνόμαστε, λοιπόν, στον ή στους ασφαλιστικούς φορείς και αιτούμαστε την επίσημη καταμέτρηση του συνολικού χρόνου ασφάλισής μας. Έτσι, με τα πλήρη στοιχεία αυτά, έχουμε την δυνατότητα να επιλέξουμε τον ευνοϊκότερο και πιο ασφαλή δρόμο που θα ακολουθήσουμε.
Διασφάλιση μειωμένης σύνταξης (62 ετών και 4.500 ημέρες)
Ως προϋπόθεση μειωμένης σύνταξης (στα 62 έτη με 4.500 ΗΑ) απαιτείται και ασφαλιστικός δεσμός. Δηλαδή, τουλάχιστο 100 ημέρες ασφάλισης ανά έτος τα τελευταία 5 έτη (57- 61) που προηγούνται της αίτησης για σύνταξη. Σε αντίθετη περίπτωση, το δικαίωμα αυτό χάνεται και η δυνατότητα σύνταξης αυξάνεται κατά 5 έτη. Ο χρόνος για την συμπλήρωση των 100 ημερών δεν εξαγοράζεται, ισχύει μόνο του ταμείου ανεργίας ή της προαιρετικής ασφάλισης (αυτασφάλιση).
Το δικαίωμα αυτασφάλισης ασκείται μέχρι τρεις φορές, η αίτηση υποβάλλεται μέσα σε ένα χρόνο από την διακοπή της εργασίας ή οποτεδήποτε όταν υπάρχουν 3.000 ημέρες στην ασφάλιση.
Η μείωση της σύνταξης είναι 0,5% για κάθε ένα μήνα που υπολείπεται του 67ου έτους (6% ανά έτος ή 30% για 5 έτη) επί του ποσού της εθνικής σύνταξης.
Συμπλήρωση των 4.500 και των 6.000 Ημερών Ασφάλισης
Η πραγματοποίηση 4.500 ημερών (15 έτη) ασφάλισης θεωρείται βασική προϋπόθεση χορήγηση σύνταξης. Προσοχή: για όσους θέλουν να εξαγοράσουν πλασματικούς χρόνους για να συμπληρώσουν, απαιτούνται 3.600 ημέρες (12 έτη) πραγματικής ή προαιρετικής ασφάλισης!
Συνεπώς, η συμπλήρωση του χρόνου κάτω των 3.600 ημερών, γίνεται μόνο με (αυτασφάλιση)που και για αυτό απαιτούνται επίσης 3.000 ημέρες ασφάλισης(!) ή την υποβολή της αίτησης εντός του έτους από την διακοπή της εργασίας. Επίσης, η χρήση πλασματικών χρόνων για την συμπλήρωση των 4.500 ημερών για τους (άνδρες) περιορίζεται στην στρατιωτική θητεία τους χρόνους ασθένειας & τακτικής ανεργίας!
Η συμπλήρωση των 6.000 ημερών (20 ετών) θεωρείται σταθμός καθώς με τα έτη αυτά, το ποσό της εθνικής σύνταξης (384 ευρώ) χορηγείται ολόκληρο ενώ με τα 15 έτη μειωμένο (345,60 ευρώ) δηλαδή 2% ανά έτος.
Πλήρη σύνταξη στα 62 με βαρέα
Με τη διάταξη των βαρέων (4.500 ημέρες και εξ αυτών 3.600 βαρέα) χορηγείται πλήρης σύνταξη σε ηλικία 62 ετών, ενώ για οικοδομικές εργασίες ισχύει το όριο των 60 ετών.
Προσοχή, η χρήση της εν λόγω διάταξης προϋποθέτει την ύπαρξη τουλάχιστον 1.000 ΗΑ στα βαρέατα τελευταία 13 χρόνια πριν την αίτηση συνταξιοδότησης.
Σε διαφορετική περίπτωση και για όσους το αγνοήσουν, χάνουν το δικαίωμα αυτό και η σύνταξη χορηγείται 5 χρόνια αργότερα, δηλαδή όταν γίνουν 67 ετών!
Καλύτερη σύνταξη λόγω βαρέων
Οι ασφαλισμένοι στα βαρέα επαγγέλματα, έχουν την επιλογή να μην κάνουν χρήση των διατάξεων των βαρέων και νασυνταξιοδοτηθούν με τις κοινές διατάξεις. Έτσι, λόγω καταβολής μεγαλυτέρων (3,6%) εισφορών τυγχάνουν ειδικής προσαύξησης που αναλογεί σε 0,27% ανά έτος στα βαρέα.
Παράδειγμα 1. Έστω με 35 έτη βαρέα, μέσο τελικό μισθό 2.000 ευρώ και συνταξιοδότηση με τις διατάξεις των βαρέων στα 62 έτη. Η σύνταξη που αναλογεί είναι (2.000Χ 33,81%) 676 + 384σύνολο 1.060 ευρώ.
Ενώ εάν συμπληρωθούν τα 40 έτη ασφάλισης (κοινή διάταξη) η σύνταξη θα είναι (856 +384) 1.240 ευρώ και επιπλέον προσαύξηση 189 ευρώ (2.000Χ35Χ0,27%), σύνολο 1.429 ευρώ.Διαφορά 369 ευρώ!
Παράδειγμα 2. Ο ίδιος ασφαλισμένος δεν συμπληρώνει τα 40 έτη ασφάλισης, αλλά 35 έτη στην ηλικία των 67 ετών. Τότε δικαιούται 1060 ευρώ σύνταξη και 189 ευρώ προσαύξηση σύνολο 1.249 ευρώ!
Παράδειγμα 3. Ο ίδιος ασφαλισμένος έχει, επίσης, την επιλογή να συνταξιοδοτηθεί με την κοινή διάταξη της μειωμένης σύνταξης στην ηλικία των 62 ετών. Η επιλογή, όμως, αυτή χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, καθώς έτσι παρασύρεται και η επικουρική. Ωστόσο, η κύρια σύνταξη θα είναι (2.000Χ33,81%) 676 + 269 μειωμένη) σύνολο 945 ευρώ και προσαύξηση 189 ευρώ σύνολο 1.134 ευρώ. Διαφορά (1134 -1060) 74 ευρώ!
Καλύτερη σύνταξη λόγω παράλληλης ασφάλισης
Καλύτερη σύνταξη δικαιούνται και όσοι είχαν παράλληλη ασφάλιση, δηλαδή, όσοι υπάγονταν υποχρεωτικά έως το 2016 στην ασφάλιση δύο ή περισσοτέρων φορέων κύριας ασφάλισης και κατέβαλαν δύο η περισσότερες ασφαλιστικές εισφορές, ενώ από την 1.1.2017 σε έναν φορέα, τον ΕΦΚΑ.
Μπορούν να χρησιμοποιήσουν το χρόνο ασφάλισης στον ΕΦΚΑ είτε για την θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος του ενός πρώην φορέα, είτε για τη λήψη προσαύξησης (0,075% για κάθε μια ποσοστιαία μονάδα επιπλέον εισφοράς, δηλαδή 1,5% (20Χ0,075) για κάθε ένα έτος ή να θεμελιώσουν και στους δύο φορείς.
Ανάλογα με την επιλογή διαφοροποιείται και η σύνταξη:
Παράδειγμα. Έστω ασφαλισμένος ότι έχει έως το 2016 στο Δημόσιο 35 έτη ασφάλισης και μέσο μισθό 1.800 ευρώ και στο ΕΤΑΑ επίσης 35 έτη και μέσο μισθό 1.300 ευρώ & επιπλέον 2 έτη στον ΕΦΚΑ.
Εάν με τα 2 έτη θεμελιώσει στο Δημόσιο δικαιούται: εθνική 384 + ανταποδοτική 670 (1800Χ37,2%) + προσαύξηση ΕΤΑΑ 682 (35Χ1,5% Χ1300) σύνολο 1.736 ευρώ. Ενώ εάν θεμελιώσει στο ΕΤΑΑ δικαιούται: εθνική 384 + ανταποδοτική 484 (1300Χ37,2%) + προσαύξηση Δημόσιου 945 (35Χ1,5% Χ1800) σύνολο 1.813!
Παράδειγμα 2. Έστω ότι ο ίδιος ασφαλισμένος θεμελιώνει και στους δυο πρώην φορείς, στο Δημόσιο 37 έτη και μέσο μισθό 1.800 ευρώ και στο ΕΤΑΑ επίσης 37 έτη και μέσο μισθό 1.300 ευρώ. Τότε θα γίνουν τρεις υπολογισμοί και θα του χορηγηθεί το υψηλότερο ποσό 1.867 ευρώ,ως εξής:
α) Εθνική σύνταξη 384 + πρώτη ανταποδοτική 670 (1.800Χ37,2%) + δεύτερη ανταποδοτική 484 (1.300Χ37,2%) σύνολο 1.538 ευρώ.
β) Εθνική σύνταξη 384 + 670 ανταποδοτική Δημόσιο (1.800Χ37,2%) + προσαύξηση ΕΤΕΑ 721 (37Χ1,5% Χ1.300) σύνολο 1.775 ευρώ.
γ) Εθνική σύνταξη 384 + 484 ανταποδοτική ΕΤΕΑ (1.300Χ37,2%) + προσαύξηση Δημόσιο 999 (37Χ1,5% Χ1.800) σύνολο 1.867 ευρώ.
Ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων συνταξιοδότησης
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και στην ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων.
1. Το δικαίωμα σύνταξης γήρατος αρχίζει από την πρώτη του επόμενου μήνατης υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.
2.. Η αίτηση κύριας σύνταξης δεν συνιστά κατοχύρωση και της επικουρικής. Αν και το δικαίωμα επικουρικής σχετίζεται με την έκδοση της κύριας σύνταξης, η χορήγηση της σύνταξης αρχίζει από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης. Συνεπώς, την ίδια ημερομηνία με την αίτησηγια την κύρια σύνταξη στον ΕΦΚΑ υποβάλουμε και την αίτηση για την επικουρική στο ΕΤΕΑΕΠ. Σε αντίθετη περίπτωση, χάνονται αναδρομικά χρηματικά ποσά.
3. Για τον τ. ΟΓΑ προσοχή στον χρόνο ασφάλισης για τα έτη 1988-1997. Χρόνος που προσμετρά στην κύρια ασφάλιση του τ. ΟΓΑ είναι από το 1998 και εφεξής, ενώ ο χρόνος μεταξύ 1988-1997 θεωρείται προαιρετικός και δύναται να αξιοποιηθεί τόσο για την συμπλήρωση της επικουρικής όσο και της κύριας. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται αίτηση του συνταξιούχου.
Σύνταξη ανασφάλιστων υπερήλικων
Για όσους δεν συμπληρώνουν τις προϋπόθεσης για σύνταξη (υπό όρους και με εισοδηματικά κριτήριο) λαμβάνουν 360 ευρώ εφόσον έχουν συμπλήρωση την ηλικία των 67 ετών και ο/η σύζυγος δεν λαμβάνει σύνταξη. Η αίτηση υποβάλλεται στον τ. ΟΓΑ – ΟΠΕΚΑ.
Εργασία συνταξιούχων
Οι συνταξιούχοι που αναλαμβάνουν εργασία ή αυτοαπασχόληση οφείλουν να το δηλώσουν σε ΕΦΚΑ και ΕΤΕΑΕΠ, ενώ η σύνταξη μειώνεται κατά 60% για το χρονικό διάστημα αυτό. Διαφορετικά γίνεται σε βάρος τους καταλογισμός των ποσών που έπρεπε να παρακρατηθούν, με ετήσιο επιτόκιο 4,56%.
Δεν περικόπτονται οι συντάξεις:
1) Των συνταξιούχων από 1/1/2017 του πρώην ΟΓΑ που συνεχίζουν να ασκούν αγροτική δραστηριότητα. Το νέο πλαίσιο θα ισχύσει για όσους συνταξιοδοτηθούν από 1/1/2025.
2) Των λοιπών συνταξιούχων μέχρι 12/5/2016, που αποκτούν εισόδημα από άσκηση αγροτικής δραστηριότητας.
3) Των συνταξιούχων μετά την 13/5/2016, που αποκτούν ετήσιο εισόδημα από άσκηση αγροτικής δραστηριότητας ύψους έως τις 4.923,12 ευρώ.
4) Επίσης, δεν περικόπτονται οι συντάξεις των συνταξιούχων που λαμβάνουν αμοιβές από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, ούτε των συνταξιούχων για αμοιβές που δεν υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές.
*Ο Κώστας Νικολάου είναι μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΚΕΠΕΑ/ΓΣΕΕ
